geschiedenis Flashcards
economische activiteiten bij de Arabieren
handel & veeteelt
leg uit; nomadisch levensstijl (2)
herders trokken rond i/d woestijn op zoek naar voedsel voor hun vee
transithandel verliep over grote afstanden
vb van transithandel voor ML:
Arabische karavanen vervoerden specerijen en zijde uit Azië en verkochte deze in Egypte en WE over grote afstanden
vb transithandel nu
in de haven van Antwerpen worden grote hoeveelheden koffie, tabak,… geleverd en verhandeld
publiek van transithandel bij de Arabieren
elite
leg uit waarom er verdeeldheid was bij de Arabieren op politiek vlak
elke stam had: eigen bestuur, wetten, stamhoofden,… elke stam leefde afgezonderd en op zichzelf
leg uit waarom er verdeeldheid was bij de Arabieren op religieus vlak
er was polytheïsme en elke stam vereerde eigen goden
verandering levenswijze v/d Arabieren (2)
werden sedentair
zochten oasen om zich te vestigen
religieuze vernieuwing van Mohammed
Mohammed erkend maar 1 God en verplichtte het monotheïsme. de verering v/d andere Goden verbood hij
waren er naast Mohammed nog voorstanders van het monotheïsme
ja
was de Ka’ba voor de religieuze vernieuwing van Mohammed al monotheïstisch
nee, het was een polytheïstisch heiligdom
was er weerstand tegen het monotheïsme
ja, aanvankelijk was er veel weerstand tegen het monotheïsme dat Mohammed wenste op te leggen.
hoe ging Mohammed tegen weerstand
door oorlog voeren werd de islam uiteindelijk de dominante religie
welk datum is zeer belangrijk voor de moslims+
waarom (2)
622
het begin v/h islamitisch jaarkalender, jaar v/d vlucht van Mohammed van Mekka naar Medina
wereldlijke/religieuze macht
geen scheiding, Mohammed was de religieuze & wereldlijke leider, de veranderingen waren onder dwang
verovering v/d Arabieren
Europa: Spanje en Portugal
Afrika: Tunesië, Marokko & Egypte
Azië: Saudi-Arabië, Jemen, Oman, Syrië,…
waarom gebieden veroveren
militaire veroveringen (heilig oorlog)
onderworpen steden die niet meewerken
motivatie v/d Arabieren om te veroveren (6)
plaats i/d hemel verdienen
heilig oorlog
drang naar buit
controle verwerven over rijke landbouwgronden
controle verwerven over handelsrouten
prestige verwerven door militaire overwinningen
mogelijkheden voor de christenen/joden (2)
medewerking–> behoud je godsdienst
tegenwerking–> belastingen
statuut voor bewoners v/d veroverde gebieden
lokale machthebbers mochten hun machtpositie behouden mits gemaakte afspraken
de bevolking kreeg garantie op…
bescherming
werden de christelijke kerken afgebroken
nee, de christelijke kerken mochten behouden blijven mits bekering ook tot de islam, maar Moskeeën werden opgericht
wat leverde de samenwerking met de veroveraars op
samenwerken met de veroveraars leverde enkel voordelen op
rol v/d Arabische taal+
reden/vb.
cultuurtaal: onderwijs, literatuur & wetenschap
gemeenschappelijke taal: de Arabieren leefden verspreid over het uitgestrekt Arabisch rijk, via taal voelden ze zich verbonden met elkaar
religieuze taal: De Koran & de islamitische gebeden waren in het Arabisch
waarom was er mengcultuur in Spanje+
te herkennen aan:…
Zuid-Spanje werd veroverd
te merken aan christenen lazen Arabische vertalingen
Arabische bouwelementen sluiten aan bij verschillende culturen
Arabieren waren oorspronkelijk nomaden en dus vooral bezig met landbouw & veeteelt, daarom hadden ze weinig bouwervaring & baseerde ze zich op de antieke archicultuur
Arabische versieringen sluiten aan verschillende culturen
de islam verbod het afbeelden van mensen & dieren, ze ontwikkelden dus daarom een eigen stijl (plantmotieven, arabesken & geometrische figuren
de Arabieren haalden… van de Indiase cultuur
wiskunde & sterrenkunde
de Arabieren haalden… van de Perzische cultuur
sterrenkunde
de Arabieren haalden… van de Griekse cultuur
wetenschap & filosofie
Arabieren kennis uitgebreid door
observeren, proeven doen, zelfstandig nadenken,…
waarom hadden moslim interesse in sterrenkunde en wiskunde (2)
deze kennis droeg bij tot het optellen v/d maandkalender
de richting van Mekka bepalen om i/d richting te bidden
islam stimuleerde de wetenschap door…
ze integreerde bestaande kennis in hun kennis & ontwikkelden een wetenschappelijke onderzoekmethode
wat is een sjeik
stamhoofd v/e nomadenstam
gevolg protesten bij het verplichte religie
Mohammed op vlucht naar Mekka
wat zijn kaliefen
macht bezitters & volgelingen van Mohammed
wat is sharia
1 wet gebaseerd op de Koran en Hadith
1 groot nadeel a/d veroveringen
bestuurd door verschillende kaliefen –> onderlinge rivaliteit
gevolgen klimaat evolueert in 1000-1300
verwachting–> bevolking daalt
realiteit –> bevolking steeg
redenen voor een gevoede bevolking (3)
grootschalige ontginningen
betere landbouwwerktuigen
efficiëntere manier van landbouw (3-slagstelsel)
werktuigen in 1eML/2eML+
geschikt voor welke grond
1eML: haakploeg –> alleen lichte gronden bewerkbaar
2eML: keerploeg –> alle gronden bewerkbaar
dagelijks leven v/e boer
ze werkten zeer veel, tijd om te eten en te slapen was beperkt
beroepsspecialiteit (3)
smid: onderdelen van werktuigen maken
timmerman: werktuigen bouwen
molenaar: graan malen
negatieve gevolgen van meer landbouw (4)
weinig bouwmaterialen voor bouwmeesters
geen wild meer op te bereiden
dagelijks menu van armen werd eentonig dus hun weerstand verminderde en ze werden sneller ziek
de conditie v/d de mens ging sneller achteruit door een verminderde weerstand
rol v/d stedelijke bevolking (2)
handelaars: verkopen goederen
ambachtslui: maken goederen
aan voedsel geraken deden…
platteland: ze produceerden alles zelf
stad: kochten bij handelaars
waar was de grootste concentratie aan steden
Noord-Italië, Zuidelijke Nederlanden & Zuid-Spanje
reden van hoge graad aan verstedelijking
door grote vernieuwingen in de landbouw
transport mogelijkheden (2)+
welke gebruikt voor wat
waterwegen: vloot voedingsmiddelen/grondstoffen
landwegen: afgewerkte producten exporteren
wat was een burcht
gegarandeerde veiligheid
gebruikte wegen in de 13e/14e eeuw
13e eeuw: voornamelijk land-& rivierwegen
14e eeuw: voornamelijk zee (kogge uitgevonden)
Brugge handelsknooppunt i/d 14e eeuw (2)
wisselkantoren die de handel vergemakkelijkte
beschikte over een haven
wat zijn ontginningen
een stuk grond v/d natuurlijke beplanting ontdoen
wat is het 3-slagstelsel
jaarlijks 1 stuk grond onbewerkt houden
–> bodem laten rusten vruchtbaar
gevolgen van vernieuwingen
overschotten (niet iedereen nodig als boer)
met welk geldeenheid betaalden ze
in natura
wat is lokale handel
producten op de lokale markt van de stadsbewoners zelf
wat is regionale handel
afgewerkt producten bedoeld voor omliggende gebieden rond de stad
langeafstandshandel
import & export van luxegoederen
criteria stad ontwikkeling (3)
in de buurt van bevaarbaar waterweg
in de buurt v/e burcht –> veiligheid
begaanbare landwegen
onderdelen standenmaatschappij 1e ML+
taak
clerus: bidden
adel: beschermen
derde stand: werken
idee standenmaatschappij
clerus vertelden dat God deze structuur bedacht om de macht te hebben en te profiteren van voordelen
Universele Verklaring v/d Rechten v/d Mens versus ML (2)
vrijgekomen VS iedereen anders behandeld door het bestaan v/D standenmaatschappij
recht op alle rechten VS discriminatie op basis van grondbezit: +rijk, +macht, +voordelen
basis van rijkdom
1e ML: grondbezit
2e ML: handel/ambacht
onderdelen standenmaatschappij 2e ML:
adel (politiek)
clerus (cultureel)
derde stand: boeren, patriciërs, ambachtslui, dagloners, marginalen
waarom hadden de elite geen interesse in dagloners en marginalen
ze leverden geen bijdrage
nieuwe derde stand van de 2e ML+
vb
patriciërs: handelaars
ambachtslui: schoenmaker, wever, smid
dagloners: prostituee, helper i/d bouw
marginalen: zieken, blinden, bedelaars
waren de drie standen continuïteit of discontinuïteit
con.
was de standenmaatschappij continuïteit of discontinuïteit
con.
was de derde stand continuïteit of discontinuïteit
discon. –> uitgebreid
onverdraagzaamheid van ML christenen (religieus)
<3: economische voordelen
no: niet christenen (vermoorden Chr.)
no: jaloers op financieel sector
onverdraagzaamheid van ML christenen (seksuele)
no: verschillend geaardheid tegen norm ml./vr.
no: afkeer ‘afwijkend’ gedrag
onverdraagzaamheid van ML christenen (medisch)
<3: naastenliefde verplicht
no: ziekte=straf van God voor zonder
no: angst voor besmetting
beroepsgilde
grotere onderlinge solidariteit
processies: priesters herkennen (2)
witte toga & tonsuur
processies: processies herkennen (2)
veel volk & instrumenten
processies: vroomheid herkennen (2)
knielen & hostie
processies: aanwezigheden niet alleen door vroomheid
spelen & paardenrennen
processies: hedendaagse evenement
carnaval
beroepen & heiligen
smid: Eligius
tandarts/chirurgijn: Cosmas & Damianus
timmerman: Jozef
bouwvakker: De Vier Gekroonde Martelaren
parfumier: Maria Magdalena
2 predikanten
franciscanen & dominicanen
taak van predikanten
verkondigen v/h geloof
gevolg afkeer v/d rijken
kerk verliest aanhangers
afkeer v/d rijken
kloosterorden
rijke levensstijl bisschop herkennen
luxeproducten
sobere levensstijl predikanten herkennen
sober & = kledij, blote voeten
toestemming om te prediken
grondig opleiden om op een meeslepend manier te kunnen vertellen
zijn sacramenten met alle priesters ok
ja
geef de 7 sacramenten
doopsel
biecht
eucharistie
huwelijk
ziekenzalving
priesterwijding
vormsel
welke sacramenten waren verplicht & de welke belangrijk in de ML
verplicht: doopsel, vormsel, eucharistie, biecht & ziekenzalving
belangrijk: doopsel, eucharistie
bedienaar v/d sacramenten
alle: priester, behalve priesterwijding: bisschop
bedevaartsoorden
Canterbury in VK
Compostella in Spanje
Mont-Saint-Michel in Frankrijk
Rome in Italië
redenen om op bedevaart te gaan (4)
straf
vergiffenis
in opdracht van iemand tegen een vergoeding
genezing
pelgrim had … mee+
waarom zo veel/weinig
alleen een staf, reistas & kleding
kon dankzij naastenliefde
bouw kathedraal alleen mogelijk in de 2e ML
beroepsspecialiteit: verschillende beroepen werken samen om een kathedraal te realiseren
Romaans kunststijl
rondbogen & tongewelf
Gotisch kunststijl
luchtbogen, steunbeer, kruisribgewelf & spitsbogen
tijdslijn van Romaans & Gotische kunststijl
Romaans: 1000-1150
Gotisch 1150-1300
waarom waren de 2 nieuwe kunststijlen er
het geloof visualiseren voor analfabeten
technische vernieuwingen bij kunststijlen (2)
hoger & groter bouwen –> dichter bij God= verticalisme
meer glasramen–> meer lichtinval= heilige beelden beter zien
beeldhouwkunst van Romaanse kunststijl (3)+
waarom
centrale thematiek is het Laaste Oordeel
emotie is gekweld, angstig
vormgeving is niet rea
gelovigen eraan herinneren een betere christenen te zijn anders hel
beeldhouwkunst van Gotisch kunststijl (3)
centrale thematiek is de kroning van Maria in de hemel
emotie is liefdevol
vormgeving is rea
1000: macht v/d Franse koning
weinig macht, enkel over de regio Parijs
1000: delen uitgeleend: term
feodum (feodaal koninkrijk)
–> feodaliteit/leenstelsel
1000: leenmannen verwachting/werkelijkheid
verwachting: trouw, besturen volgens de koning’s regels
werkelijkheid: besturen volgens hun eigen regels
1000: leenmannen zelf ook leenheren
ze konden ook uitlenen
1200: Engeland een leenman+
genoemd de…
Franse koning leende delen uit aan Eng.
–> hertog van Normandië
1300: Franse koning bezit meeste delen term+
samenwerking tussen…
territoriaal koninkrijk
koning + clerus + adel
territoriaal koninkrijk bereiken (5)
sacraal koningschap
ml. erfgenaam
huwelijkspolitiek
functie als leenheer
militaire macht
vernieuwd bestuur: samenwerking tussen…+
taak van helpers+
hoe vergoed
koning & ambtenaren
belastingen innen, administratie, wetten beslissen
belastingsgeld
vernieuwd leger: samenwerking tussen…+
alleen mogelijk in welke ec.
koning & huurlingen
geldec.
koning regeert alleen: frustraties bij…+
waarom
adel/clerus: macht verminderd
stedelingen: financieren de koning, maar hebben niks te zeggen
Magna Carta: wanneer+
voorloper van wat+
wat houdt het in (3)
1215
democratie
geen belastingen innen zonder toestemming, beleid gecontroleerd, rechten van iedereen erkennen
gelijkenissen tussen corona & pest (6)
veel mensen besmet, weinig genezingen & veel sterftes
medicatie werkte niet/zelden
zeer besmettelijk en snel verspreid
beide overgewaaid v/e ander land
isolatie noodzakelijk
paniek reactie
verschillen corona & pest (3)
pest was dodelijker
dankzij kennis, vaccin voor corona
pest religieus geïnterpreteerd (straf van God)
verspreiding v/d pest (3)
beet v/e besmette vlooi
speekseldruppels
slijm
verspreiding corona (4)
contact met besmette persoon
hoesten
niezen
praten
maatregelen corona/pest (5)
kamers verluchten
kruidnagels
boterham met wijn
afstand
handen/gezicht wassen
pest verklaring+
reactie
straf van God voor zonden v/d wereld
zichzelf geselen
