Genetik Flashcards

1
Q

Hemizigot

A

Erkeklerde sex kromozomlarının 1 allel içermesi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Antisipasyon

A

Üçlü tekrar hastalıkları (her nesilde ağırlaşır)
Sonraki jenerasyonlarda daha erken yaşlarda klinik tablo ortaya çıkar
Frajil X, Myotonic Distrofi, Huntington

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Quassi dominant

A

Hasta resesif birey ile taşıyıcı resesif bireyin evliliği

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Uniparental kalıtım

A

Tek ebeveynden gelen kalıtım

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Criss-Cross kalıtım

A

X’e bağlı dominant (hasta erkeğin hasta kızı olur)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

TDF

A

Testis determining faktör (testis oluşumunu sağlayan faktör)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

SRY geni

A

Y kromozomunda cinsiyet gelişimini sağlar (Yp11.3)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

İmprint

A

Genin susturulması (geri dönüşümlüdür)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Prader Will Syndrome

A

Obez, mental retardasyon, yemek saklar

15q11-13q paternal geçişli %70

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Angelman Syndrome

A

Ağır mental retardasyon
15q11-13q maternal geçişli %70
Ubiquitin protein ligaz geni silinmiştir (delesyon)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Konjenital pilor stenozu

A

Erkeklerde 5 kat fazla görülür
Hasta annenin erkek çocuğu 1/5 ihtimalle hasta olur
Erkeklerde eşik düzeyi daha düşüktür

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Pedigride □

A

Erkek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Pedigride ○

A

Kadın

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Pedigride ◇

A

Bilinmeyen cinsiyet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Pedigride üzerine çizgi çekilmiş olması

A

Ölü

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Pedigride ◇ içinde sayı olması

A

İçindeki sayı kadar çocuk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Pedigride ◇ içinde “n” olması

A

Bilinmeyen sayıda çocuk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Pedigride ◇ içinde “p” olması

A

Doğmamış bebek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Pedigride İki kişi arasında tek çizgi

A

Normal evlilik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Pedigride İki kişi arasında çift çizgi

A

Akraba evliliği

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Pedigride Parantez içine alınan kişi

A

Evlatlık

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pedigride içi dolu kare veya yuvarlak

A

Hasta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Pedigride içinde nokta olan kare veya yuvarlak

A

Taşıyıcı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Pedigride içinde dik çizgi olan kare veya yuvarlak

A

Asemptomatik veya Presemptomatik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Pedigride içinde soru işareti olan kare veya yuvarlak
Fenotipi bilinmeyen birey
26
Pedigride üzerinde çizgi olan ve altında "s" harfi olan kare veya yuvarlak
Ölü doğum
27
Pedigride içi boş üçgen
Sağlıklı kürtaj
28
Pedigride içi dolu üçgen
Hasta kürtaj
29
Compound Heterozigot | Multiple Allelizm
Bir lokusta iki mutant allel olması
30
Ara dominant
AB kan grubu | Uzun + Yuvarlak = Oval Turp
31
Otozomal Dominant
Dikey kalıtım
32
Penetrans
Dominant karakterde klinik görüntü olmaması Frajil X Retinablastoma
33
Non-penetrans
Heterozigot dominant durumda hastalık belirtisi görülmemesi | İleri yaşa bağlı bazı nörolojik hastalıklarda önemli
34
Ekspresyon
Bir genin fenotipik ifadesinin değişik olması
35
O.D. özellikleri
``` Kuşak atlamaz Kuşak atlayabilir (penetrans eksikliği) Dikey kalıtım %50 risk Taze mutasyon görülebilir Gonadal (üreme hücreleri) mozaisizim olabilir 4500 civarı hastalık tespit edilmiş ```
36
O.R. özellikleri
``` Yatay kalıtım Ebeveynlerin akraba olma ihtimali var Spesifik etnik gruplarla birlikte En önemli hastalıklar yenidoğan metabolik hastalıklarıdır (Kistik fibrozis, Tay-sachs, Sickle cell anemia) Yaklaşık 1750 hastalık tespit edilmiş Çoğunlukla tam penetrans ```
37
Etnik gruplar ve yaygın O.R. hastalıkları
Kistik fibrozis Kafkasya Tay-sachs Aşkenazi yahudileri Sickle cell anemia Afrikan amerikans Talasemi Akdeniz
38
Hastanın akrabalarının taşıyıcı olma ihtimali
Çocukları ve ebeveynleri zorunlu taşıyıcı 2. derece akrabaları %50 taşıyıcı Kardeşlerinin taşıyıcı olma ihtimali %50, hasta olma ihtimali %25
39
Hardy-Weinberg eşitliği
Gen frekansını hesaplamak için kullanılır normal allel p, mutant allel q p² sağlıklı homozigot, q² mutant homozigot 2pq heterozigot Birleşik frekans p+q=1 (Örn p=%97, q=%3 0,97+0,03=1) p²+2pq+q² Hastalık ne kadar nadir ise akrabalık ihtimali o kadar yüksektir Genetik heterojenite multiallelik durumdan kaynaklanır
40
Holandrik kalıtım
Y'ye bağlı kalıtım
41
X'e bağlı dominant hastalıklar
Raşitizm Taybi sendromu Browning of the enamel of the teeth Albright's hereditary osteodistrofi
42
X'e bağlı kodominant
?
43
X'e bağlı resesif hastalıklar dişilerde hangi durumlarda görülür
``` Turner Sendromu Nonrandom X inaktivasyonu X-otozom translokasyonları Şans eseri Monozigotik ikizler (kız) ```
44
X'e bağlı resesif kalıtım örnekleri
Duchenne Muskular Distrofi Hemofili A ve B Frajil X Glukoz-6-fosfat dehidrojenaz eksikliği
45
Mendeliyen kalıtım
Tek gen hastalıkları
46
Genomik İmprinting
Hastalığın genin anneden veya babadan gelmesine bağlı olarak değişmesi
47
İzodizomi
Bir çift kromozomun tamamen aynı olması | Anne veya babadan tek kromozom gelmesi
48
Heterodizomi
Bir çift kromozomun tamamen anneden veya babadan gelmesi
49
Mol Hidatiform
Plasenta üzüm salkımına benzer Fetus yok plasenta normal ise tam mol gebeliği Tam moller 46, XX'dir ama tüm kromozomlar paternal kaynaklıdır Sadece maternal katkı var ise over teratomları gelişir Atrofik fetus ve plasental kalıntılar varsa parsiyel mol denir Parsiyel molde triploidi vardır ve fazla kromozom seti 2/3 paternaldir Fazlalık paternal ise fazladan trofoblast gelişimi Fazlalık maternal ise fibrotik plasenta ve ağır embriyonik büyüme defekti oluşur
50
Mozaisizim
Bir bireyde aynı zigottan köken alan hücreler arasında farklı genetik yapıların bulunmasıdır X inaktivasyonu
51
Kimerizm
Aynı organizmada farklı zigotlardan köken alan farklı genetik yapıda olan birden fazla hücre grubunun olması Organ nakli
52
Somatik mozaisizim
Embriyonik gelişim sırasında ortaya çıkan bir mutasyona bağlı olarak segmental bir anomali görülür NF-1'in (Nörofibromatosis-1) segmental formlarında somatik mosaisizm akla gelmelidir
53
Gonadal Mozaisizm
Gonadlardaki mitoz bölünme sırasında görülür DMD, Hemofili A ve B İzole DMD'li olguların annelerinde %14-15 gonadal mozaisizm var
54
Sınırlı Plasental Mozaisizm
Plasentada tespit edilen bir mutasyonun fetusta görülmemesidir Trizomiden kaçış ile açıklanır Fetus uniparental dizomi nedeniyle fenotipik etkilenme gösterebilir
55
Discontinuous (kesikli) Özellikler
Bu tür kalıtımda fenotipik özellikler birbirinde kesin farklarla ayrılabilir Bu tür genlere Major genler denir
56
Poligenik Kalıtım
Bir fenotipi oluşturmak için birden çok gen işe karışmaktadır Buna Additive (katkılı) etki denir Fenotipler arasında küçük farklılıklar oluşabildiği için Continuous (kesiksiz) özellikler denir Dağılım Gauss Eğrisine uyar (çan eğrisi) Boy uzunluğu, zeka, kan basıncı gibi özellikler poligenik kalıtılır %3lük uç noktalar hariç %94 normal olarak kabul edilir Mendeliyen kalıtıma uymaz fakat ailesel bir yatkınlık gösterir Sorumlu genler küçük ve katkılı genlerdir bu nedenle Minor genler denir
57
Polijenik Multifaktöriyel Kalıtım
Genetik danışmanlık ailelerden elde edilen ampirik risk verilerine dayanır Tekrarlama riski yüksektir Aile içinde sporadik (rastgele) olarak ortaya çıkar Yatkınlık eşik düzeyi aşmadığı taktirde hastalık fenotipte ortaya çıkmaz Yarık damak-dudak
58
Nöral Tüp Defektleri NTD
Anonsefali, Spina bifida, hidrosefali, meningosel, meningomiyelosel, ansefalosel B12 ve folik asit takviyesiyle risk büyük oranda düşer Prenatal tanısı en iyi yapılabilen hastalıklardandır Amniyotik sıvıda ve anne kanında Alfa-feto-protein (AFP) yüksektir USG tanıda kullanılan en iyi araçtır
59
Anensefali
Beyin yoktur Ölü doğarlar Çoğu kız
60
Spina bifida
Omuriliğin bir kısmı belden dışarı çıkar
61
Yarık damak-dudak
Özellikle trizomi 13'e bağlı gelişir Rubella, talidomit ve antikonvülzan gibi teratojenik ajanlara bağlı olarak da gelişebilir Zencilerde daha az görülür
62
Koroner arter hastalığı
45 yaşın üzeri riskli grup Familial hiperkolestrolemi LDL reseptör genlerinde otozomal dominant defekten kaynakları Erkeklerde daha çok görülür
63
Multifaktoriyel Kalıtımın genel özellikleri
Kalıtsallığı yüksek olan hastaların 1. derece akrabaları arasındaki görülme sıklığı toplumdaki sıklığının kare kökü kadardır Akrabalık derecesi azaldıkça risk de azalır iki hasta çocuktan sonra tekrarlama riski artar Hastalık ağır seyrediyorsa tekrarlama riski artar Bir cinsiyette daha az görülen bir hastalığın hastanın çocuklarında görülme riski daha fazladır
64
Mitokondri DNA'sı
İntron yok tamamen exxonlardan oluşmuş içteki zincir hafif Ağır zincir pürinlerden özellikle guanin 28 gen Hafif zincir pirimidinlerden özellikle sitozin 9 gen 37 genin 22'si tRNA, 2'si rRNA (12S ve 16S rRNA), 13 tanesi de polipeptid şifreleyen mRNA genleridir 4 kodon farklı