Geneeskunde 3A1 HC week 4 Flashcards
Wat zijn cijfers over ovariumca?
- 1/85 vrouwen krijgt gedurende haar leven
- 1/100 overlijdt aan ovariumcarcinoom
- 45% van de patiënten is 70 jaar of ouder
Wat zijn klachten van ovariumca?
- Geen
- Aspecifiek:
- Vage gastro-intestinale klachten
- Toename buikopvang
- Mictie of defaecatie problemen
- Acute buik door ruptuur van cyste of steeldraai
Wie krijgt ovariumca?
- Minder ovulaties: pil (30-50% risico reductie), meerdere zwangerschappen
- Meer kans: genmutaties: BRCA
Wat zijn de stadia van ovariumca?
1- Ergens begonnen, daar blijft het
2- Iets meer uitbereiding naar omgeving
3- Regionaal
4- Metastasen op afstand
Wat zijn kenmerken van laag staium ovarium ca?
- Meestal bij toeval gevonden, zelden klachten
- 75-90% genezing
- Chirurgie en volledige stagering cruciaal
- Tumorgraad is belangrijk prognostische factor
- Adjuvante chemotherapie verbetert de overleving van patiënten met een onvolledige stagering
- Het is niet bekend of adjuvante chemotherapie de overleving verbetert van patiënten met een hooggradige tumor
Wat doe je bij stageringsoperatie?
Doel: vaststellen of er uitzaaiingen zijn. Snee of kijkoperatie
- Cytologie spoelvloeistof of ascites
- Inspectie en palpatie hele buikholte
- Uterus en adnex extirpatie
- Omentectomie
- Stageringsbiopten
- Lymfeklierdissectie/sampling
Wat zijn prognostische factoren bij ovarium ca?
- Conditie
- FIGO stadium
- Tumorgraad
- Grootte van restlaesies na chirurgie
- Chemotherapie
- BRCA status
Wat zijn risicofactoren op ovarium ca?
- Hormoon gebruik
- Obesitas
- Infertiliteit in voorgeschiedenis
- Nullipartiteit
- Late overgang
- Leeftijd
- Diabetes
- Hypertensie
- Radiotherapie vh bekken
- Erfelijk (lynch syndroom)
Wat is de tumorstadiëring van ovarium ca?
T1: beperkt tot corpus
T2: uitbereiding cervix
T3: naar buikholte en/of schede
T4: lokale uitbreiding naar blaas/rectum
Wat aan diagnostisch onderzoek doe je bij ovarium ca?
- Routine bloedonderzoek
- CA125 (vaak verhoogd bij extra-uteriene ziekte)
- Transvaginale echografie
- MRI/CT scan op indicatie
- Na diagnose: routine onderzoek naar moleculaire markers: MMR, p53 bij iedereen
- POLE: hooggradig altijd, laaggradig met p53 of MMRd niet berustend op MLHI promotor methylering
Welke behandeling bij ovarium ca?
- Bijna altijd chirurgie -> laparoscopie, hysterectomie
- Uterus met adnexa
Waaruit bestaat het biopsychosocial model of sexual response?
- Biology
- Psychology
- Sociocultural
- Interpersonal
Wat zijn de effecten van kanker op seksualiteit?
- Vermoeidheid
- Pijn
- Angst
- Depressive
- Zelfbeeld
- Anatomie
- Conditie
- Therapie bijwerkingen
- Partner
Welke medicijnen hebben effect op de erectie?
= opwindingsfase
- Beta-blokkers
- Antiarithmica
- Antipsychotica
- 5alfareductase remmers
- Spironolacton
- Ranitidine
- Levodopa
- Amlodipine
- Enalapril
- Oxycodon
- Hydrochloorthiazide
- Antiepileptica
- Aromataze remmers
- HIV medicatie
Welke medicijnen hebben effect op lubricatie klachten?
= opwindingsfase
- anticholinergica
Welke medicijnen beïnvloeden de zin in seks?
= verlangensfase
- GnRH agonist of antagonist
- SSRI
- Statines
- 5 alphareductase remmers
- Anticonceptiva
Welke medicijnen beïnvloeden de ejaculatie of orgasme?
= orgasme fase
- Alphablokkers
- SSRIs
Wat zijn seksuele klachten van prostaatverwijdering?
- Minder zin in seks door erectieklachten en orgasme klachten
- Neurogene erectieklachten door letsel NVB (slappe penis bij seksuele opwinding)
- Aspermie door wegnemen vesicula seminalis (droog orgasme)
- Climacturie door wegnemen prostaat en sphincter insufficiëntie (urineverlies bij orgasme)
- Anorgasmie (niet klaar kunnen komen)
- Veranderd orgasmegevoel door aspermia en BB veranderingen
- Kleinere penis door wegnemen prostaat en afnemen NPT
- Teleurstelling door minder seksueel functioneren
- Pijn door bekkenbodem hypertonie
Wat zijn seksuele klachten na colorectale chirurgie?
- Ernstiger klachten na distale resectie
- Minder ernstig na niet-oncologische protocolectomie
- Ernstiger als gecombineerd met neoadjuvante chemoradiotherapie
- Risicofactoren: stoma, peri en postoperatieve complicaties
- Negatief zelfbeeld
- Angst voor afwzijzing partner
- Verlies seksueel verlangen
- Erectiele dysfunctie
- Ejaculatie klachten
- Anorgasmie
- Veranderde subjectieve orgasme beleving
- Fertiliteitsklachten
Wat zijn seksuele klachten na RPLND (retroperitoneale lymklierresectie)?
- Beschadiging autonome zenuwen in para-aortale regio
- Anejaculatie of retrograde ejaculatie tot 100%
- Zenuwsparende procedure: 20% ejaculatie klachten
- Aspermie
- Fertiliteitsklachten
- Veranderde subjectieve orgasme beleving
Welke bijwerkingen geeft chemotherapie bij een vrouw?
Irregulaire menses, vroege menopauze, hot flashes, slapeloosheid, prikkelbaarheid, depressie, vaginale droogheid, dypareunie, infertiliteit, verminderd libido
Welke bijwerkingen geeft bestraling bij een vrouw?
Bekken fibrose, vaginale atrofie, verlittekening, verminderde lubricatie, mictieklachten, erytheem, oedeem, ulceratie, verminderde elasticiteit, verkorting, toegenome irritatie van vagina
Welke bijwerkingen geeft een operatie bij een vrouw met kanker?
Lichaamsbeeld, darmklachten, menopauze, pijn, verandering in vaginale grootte en gevoeligheid, tepel verlies
Wat zijn seksuele klachten na gynaecologische radiotherapie?
- Minder zin in seks door pijn door bekken fibrose
- Minder zin in seks door ovarium dysfunctie
- Minder zin in seks door negatief zelfbeeld
- Lubricatie klachten door vaatstelsel (laat effect radiotherapie)
- Vaginale stenose/verkorting door atrofie
- Anorgasmie door pijn en atrofie vulva en vagina
- Dissatisfactie door pijn of bloeding vagina en vulva epitheel