Félagsleg vandamál og velferð frá sögulegu sjónarhorni Flashcards
Velferðarkerfi
Hvernig ákveðin ríki hafa á kerfisbundin hátt byggt upp millifærslur gæða s.s. velferðarþjónustu og fjárhagslegan stuðning sem hið opinbera veitir
Deila gæðum milli fólks (færa peninga úr vasa eins yfir í vasa annars)
Velferðarkerfið skiptist upp í undirkerfi
Menntakerfi
Heilbrigðiskerfi
Húsnæðiskerfi
Félagsmálakerfi
Dómskerfi
Hið opinbera velferðarkerfi
Stofnanir sem veita þjónustu eða greiða bætur/tryggingar
Dæmi um hið opinbera velferðarkerfi
Frá efnameiri til efnaminni
Frá vinnandi til fólki til yngra/eldra fólks
Hvaðan sækja velferðarkerfi nútímans svipmót sitt og gildi?
Aftur til aðstoðar við fátæka
Sígilt viðfangsefni félagslegrar samhjálpar
Að skilgreina hver er verðugur aðstoðar og hvaða þarfir eigi að uppfylla
Úrræði til að takast á við fátækt í gamla daga
Ölmusa
Kirkjan
Grenndarsamfélag og ættin
Work house
Ölmusur og fátækraheimili fyrir aldraða og öryrkja, vinnunám fyrir börn, aðgerðir til að koma vinnufærum fátæklingum í vinnu, og til að refsa vinnufærum fátæklingum sem ekki tókst að halda í vinnu… fólust í því að koma vinnufælnum fátæklingum í vinnubúðir
Thomas Pain (1817)
Fyrstu tillögur sem má kenna við nútímalega velferðarkerfi
Vildi taka upp styrki til þurfandi barna og aldraðra, til menntunar fyrir börn, fæðingar- hjúskapar og útfarastyrki, auk aðstoðar í formi vinnu og húsnæðis, vildi fjármagna með stighækkandi sköttum en enska þingið felldi tillögurnar
Hvernig velferðarkerfið virkaði í gamla daga
Sjá fyrir móður sinni, ef maður gat meira þá fyrir föður sínum líka og svo fyrir börnunum sínum, síðan alla þá sem maður myndi erfa, ef maður var nógu ríkur þá átti maður líka að sjá fyrir leysingjum (þrælum sem maður veitti frelsi)
Sveitarfélögin og hrepparnir báru ábyrgð á framfærslu fólks sem var ófært um að afla sér og sínum lífsviðurværis, svokölluðum ómögum/þurfalingum
Sveitfesti
Maður var fastur í þeirri sveit sem maður fæddist í
Ef maður bjó í sama bæ í 10 ár þá var maður búinn að festast þar
Ýmis ákvæði sem skertu mannréttindi styrkþega
Prestum bannað að gefa saman fólk sem hafði þegið af sveit sl. 10 ár (1824)
Ný fátækralög, réttur takmarkaðist við fæðingahrepp - sveitfesti var 5 ár (1834)
Sveitfesti 10 ár (1884)
Sveitastjórnin fékk aukin völd (1887)
Ný fátækralög 1905 sem milduðu skerðingar á mannréttindum
Bannað að bjóða upp niðursetninga
Styrkþegum leyft að gifta sig ef þeir höfðu ekki þegið af sveit sl. 5 ár
Sveitfesti 10 ár
Ný ákvæði til að sporna við sveitarflutningum og harðræði
Fátækralög 1927
Sveitarfélag gat að uppfylltum ákveðnum skilyrðum ákveðið að aðstoð væri styrkur
Styrkur veittur 60 ára og eldri ekki skilgreindur sem sveitarstyrkur
Fátækralög 1935
Framfærsluskyldur hjóna, foreldra og barna við foreldra sína
Styrkur skyldi vera svo hár sem sveitarstjórn/framfærslunefnd taldi nauðsynlegt
Fátækralög 1935 (langt ákvæði)
Ef framfærsluþegi sýndi mikla óhlýðni eða þrjósku við sveitarstjórn, eða hann sökum leti, drykkjuskapar, illinda eða óknytta eykur sveit sinni sýnilega þyngsl; getur sveitarstjórn þá látið setja
hann í fangelsi allt að þrjá mánuði í senn, en þó því aðeins að lögreglustjóri veiti samþykki sitt til í hvert sinn eða setja hann í nauðungarvinnu ef um það getur orðið að ræða
Jón Blöndal
????
Félags- og velferðarþjónusta
Átti rætur í starfi góðgerðarsamtaka en varð smám saman lögvernduð og í
auknum mæli tóku sveitarfélög eða ríkið við framkvæmd hennar
Fyrstu leikskólar og dvalarheimili aldraða á þriðja áratug síðustu aldar
Hæg þróun félagsþjónustu hérlendis
Velferðarþjónustu óx fiskur um hrygg á síðustu áratugum síðustu aldar
