FARYNX Flashcards
3 delen farynx + hoe te onderzoeken?
- Nasofarynx: van choanae tot rand palatum molle –> neusendscopie (en achterste rhinoscopie)
- Orofarynx –> tongspatel en lamp (tongbasis: palpatie en spiegel!)
- Hypofarynx: epiglottis tot slokdarmingang –> (in)directe laryngoscopie, FEES
Welke structuur ontplooit zich bij het bewegen van het hoofd?
Sinus piriformis
4 belangrijke delen nasofarynx
- Ostia vd tuba
- Adenoid
- Choanae
- Nasofaryngeale sfincter
Afsluiten neus en mond: 2 welke bewegingen en door welke spieren?
- Velum naar boven en achter door de m. levator veli palatini, m. tensor veli palatini en de m. uvulae.
- Posterieure farynxwanden naar voor, de laterale naar mediaal. Dit gebeurt door de m. constrictor faryngis superior en de horizontale vezels van de m. palatofaryngeus.
Openen sfincter nasofarynx (3)?
Ontspanning spieren
Fz
M. palatoglossus
Velofaryngeale functie: 6 (openen vs. sluiten)?
- Openen
- Neusademhaling
- Spraak: n, m en ng - Sluiten
- Slikken
- Spraak: al de rest
- Krachtig blazen
- Openen tuba: aan de origo door tensor en levator veli palatina (n. V3, hecht aan op KB tuba), naar verhemelte toe.
Oorzaken velopharyngeale insufficiëntie?
- Structureel
- Verhemeltespleet
- Disproportie lengte zacht verhemelte en diepte nasofarynx (na bv. adenomotie, meestal tijdelijk)
- Oncologie: na resectie - Functioneel: neuromusculaire aandoening = onvoldoende heffing
Diagnose velofaryngeale insufficiëntie?
Wat zie je?
Videofaryngografie: toont opening bij het spreken.
Wal van Passavant = welving van de m. constrictor pharyngeus bij insufficiëntie
Open neusspraak: wat gebeurt er? Hoe fixen?
Veel medeklinkers vallen weg dus je spreekt in klinkers.
Logopedie als anatomisch afsluiten mogelijk is, anders chirurgische ingreep.
Pathologieën nasofarynx (5)?
- Juveniel angiofibroom
- Nasofarynxcarcinoom
- Adenoidhypertrofie
- Choanaalatresie
- Adenoiditis
Oorzaak en voorkomen choanaalatresie.
Membraneuze of benige afsluiting choanae door stoornis in embryonale ontwikkeling.
1/7000, vnl bij meisjes.
2 presentatievormen choanaalatresie.
- Unilateraal: late symptomen maar later ontstaat ipsilaterale, therapieresistente niet-foetide neusloop omdat het mucus niet afgevoerd kan worden. Dit wordt laat ontdekt.
- Bilateraal: neonatale AH- en voedingsproblemen (obligate neusademers door de anatomie) dus snel behandelen.
Diagnose choanaalatresie (2)
- Sondering met flexibele neussonde of posterieure rhinoscopie.
- CT: voor plaats en dikte van de atresie
Behandeling choanaalatresie?
- Bilateraal: endoscopisch of chirurgisch openmaken met postop enkele weken stents om het open te houden.
- Pas bij groter kind: makkelijker grote diameter te verkrijgen en minder kans op postop dichtgroeien door verlittekening.
Oorzaken unilaterale neusloop bij het kind? Hoe oplossen?
- Choanaalatresie: cfr. vroeger
- Corpus alienum in de neus. Dat geeft unilaterale rhin(osinus)itis met purulente en foetide rhinorree. R/: secreet verwijderen + verdoven slijmvlies + mbv haakvormig instrument verwijderen (geen pincet)
Orofarynx: 3 grote delen
- Palatum molle
- Uvula met de tonsilbogen (arcus palatoglossus en arcus palatopharyngeus, hiertussen de keelamandel)
- Tongbasis en tongtonsil
Palatoschisis: hoe frequent, hoe ontstaan?
1/800.
Pierre-Robin sequentie: geeft schisis en retrognatie. Normaal daalt de tong in en kunnen de twee platen die de bovenkaak gaan vormen vergroeien, maar bij een te kleine onderkaak kan dit niet. Bovendien valt de tong ook naar achter dan en heeft het kind slik- en ademhalingsproblemen.
Dit vereist een multidisciplinaire behandeling.
Acute keelpijn: 4 grote aandoeningen.
- Acute faryngitis
- Acute tonsillitis (angina tonsillaris)
- Peritonsillair abces
- Acute ontstekingen larynx
Acute (rhino)fary gitis: wat/waardoor, D/ en S/, R/?
Het is een virale ontsteking van de farynx door corona, rhino, adeno, …
Bij inspectie zien we een rode keel (hypervascularisatie) die pijnlijk is.
Geen behandeling nodig want verdwijnt spontaan binnen enkele dagen.
Prevalentie en S/ angina tonsillaris.
Vooral tussen 2-6 jaar. 11% heeft het 1x/jaar, 5% 2x en 3% 3x. Kliniek: - Keelpijn en sliklast - Koorts en malaise - Foetor ex ore - ALTIJD BILATERAAL.
D/ angina tonsillaris
Kliniek + inspectie orofarynx:
- Tonsillen: rood en gezwollen
- Witte punten of purulent/fibrineus beslag in de crypten.
- Halsklieren
- ALTIJD BILATERAAL.
Oorzaak angina tonsillaris?
- Meestal viraal
- Bacterieel: ß-hemolytische groep A streptokokken, of anderen
(- Dragers van pathogene en commensale flora: niet relevant)
Complicaties angina tonsillaris en frequentie?
0,03% doet een:
- glomerulonefritis
- acuut gewrichtsreuma na 3-6w (acute polyartritis)
± acute endocarditis = AB
Bij de diagnose van angina tonsillaris: denk aan (2) en DD met?
Denk aan agranulocytose/immuunsuppressie.
DDx met mononucleosis infectiose en angina van Plaut-Vincent.
Behandeling angina tonsillaris?
- Symptomatisch: bedrust, pijnstilling en zachte voeding
- AB: weinig invloed, maar wel als:
- aanslepende klachten of erg zieke pt
- verminderde algemene weerstand
- recidiverende streptokokkenangina
- verhoogd risico op endocarditis: acuut gewrichtsreuma in de VG, hartkleplijden, … - Tonsillectomie na veel recidieven
Mononucleosis infectiosa: wie, DD angina tonsillaris, D/ en R/? Sequellen?
- meestal jongvolwassenen
- meer en confluerend beslag, vaak ook veralgemeende klieren en HSM
- Labo: serologie en verhoogde lymfocytose
- Geen AB (verlengt ziek zijn enkel) en huidrash door penicilline
- Maandenlange postvirale malaise na ziekte.
Angina van Plaut-Vincent
a) Wat en waar?
b) Symptomen (4)?
a) Menginfectie tonsillen met spirocheten en fusiforme bacteriën
b)
- Unilateraal uitgeponst ulcus, zeer pijnlijk
- Weinig koorts
- Vaak foetor ex ore
- Vergrote, pijnlijke halsklieren
Peri-tonsillair abces: wat en hoe herkennen?
= infectie breekt door het buitenste kapsel van de tonsil en gaat de tonsil naar mediaal duwen (bijgevolg ook uvula en verhemelte = asymmetrie tonsilbogen).
- Begin als acute tonsillitis maar na tijdje meer pijn unilateraal, en trismus
- Aardappelspraak
- Drinken en eten onmogelijk