extrapiramidal sistem hast Flashcards
bazal ganglionlar
nukleus kaudatus
putamen
globus pallidus
nukleus ruber
substantia nigra
ekstrapiramidal sist hastalanınca ne olur
hipokinetik hareket bozk. ya da hiperkinetik
hipokinetik–parkinsonizm
1-nörodejeneratif doğada olursa: idiopatik parkinson veya atipik parkinson(parkinson + sendromlar)
2-belli bir sebebe baglı: sekonder parkinsonizm
parkinson hastalıgında ne olur
substantia nigra pars kompaktada dopaminerjik hücre kaybı olur.&70i aşannnnnnn
++++++++++++++++++++++++++++++++
hücre içinde lewy body birikir.bu nöredejeneretif sürecin belirtisidir.
parkinsonda ilk belirtiler
bulbus olfactorius ve bein sapından başlar. bazal ganglionlar henüz tutulmamıstır. hasta sikayet ederse insomniadan bahsedebilir. sürekli kabızlık olur.
parkinson neden olur
1-genetik fakt.
2-çevresel: risk f.
-ileri yaş
-1. derece akraba
-kırsal kesim
-tekrarlayan kafa travması
-erkek olmak
parkinson hast kardinal belirtileri
1MOTOR
bradikinezi
rijidite
tremor
postural instabilite (bunlardan sadece biriyle de baslayabilir. sinsi ve yavastır.)
2NONMOTOR
anksiyete-depresyon-apati-psikoz-demans(frontalle ilişkili. bilişsel işlevler bozulur.)
uyku bozukluğu-dürtü kontrol bozuklugu
otonomik bozukluklar: 1)ortostatik hipotansiyon 2)aşırı terleme 3)siyalore 4)gis sorunları
duyusal:1)rijiditeye baglı agrı
parkinson klinik
1-bradikinezi
2-ince harekette bozulma
3-hipomimi
4-hipofonik
5-siyalore
6-göz kırpması azalmıs
7-gövdede bradikinezi: sandalyeden zor kalkar
8-yazı bozulur
9-küçük adımlarla yürür zor döner
10-disfaji
11-distoni aslında hiperkinetik ama ya genetik geçişlide ya da ldopa yan etkisi
12-rijidite
13-tremor
14-postural refleks bozk
15-fastinasyon: antefleks posturu+postural refleks kaybı
16-postural instabilite
17-meyerson belirtisi: glabellaya vurunca göz kırpma
18-motor donmalar
19-rem davranıs bozk
20-hiposmi anosmi konstipasyon
21-ön frontal işlev bozk
22-dürtü kontrol bozk
23-ortostatik hipotansiyon
24-yürüme bozkları
parkinson nörolojik muayenede dikkaat et
donuk-maske yüz
hareketler yavas amplitüd azalmıs
zor anlasılan hipofonik konusma
alçak iskemleden zor kalkma
yürümeyi baslatmada güçlük
küçük adımla öne egik yürüme
kolların yürümeye katılmaması
istirahat tremoru
rijidite-kursun boru-dişli çark
nazopalpabral refleks baskılanamaz-meyerson belirtisi
NORMAL:kas gücü-dtr-duyu-serebellar muayene
parkinson tanısı
kliniktir
parkinson 5 bölüme ayrılır
ilk evre: hareket bozk ilişkin asimetrik tek tarafta
2. evre: karsı beden yarısına da yayılır
3. evre: günlük faaliyetlerde destek
4. evre: tekerlekli sandalye
5. evre yataga bagımlı
parkinson + sendromlar
1-mültisistem atrofi MSA - sık düşmeyle baslar
2-progresif supranükleer palsi PSP - yukarı bakış
3-kortikobazal dejenerasyon CBD - yabancı el sendromu
4-lewy bosy demans LPD - parkinson+demans
kortikobazal dejenerasyon
ileri yaş
asimetrik parkinsonizm–diğerleri bilateral hep
kortikal duyu kaybı-parkinsonda duyu kaybı yok demistik bunda var
apraksi-yabancı el sendromu
sekonder parkinsonizm nedenleri
1-ilaçlar: metpamid cakb
2-normal basınclı hidrosefali
3-toksinler
4-travma
5-vasküler parkinsonizm: altta daha belirgin: sık düşme olur
parkinson tedavi
tanı konur konmaz baslanır.
esas: azalan dopamini yerine koymak
erken yaslarda: L dopayı sona saklarız.
gec yaslarda daha cabuk baslarız.
biz ne yapıyoruz?
-MAO B inh. baslıyoruz. sonrasonda l dopa veriyoruz 65+
-mao b - agoist - ldopa bunlar 65 yas altı
parkinson ilaçları::::::::
1-levodopa
2-komt inh
3-mao b inh
4-dopamin agonisti : apomorfin sc invaziv
5-antikolinerjik: biperiden
6-amantadin : antiviral
L_DOPA
ort 5 yıl herkes memnun doktor-hasta
5 yıl sonra komp. baslıyor: diskinezi-motor dalgalanma bozk-onoff
on-off: yararlı etki süresi düsükse. acılma dönemi belirti azalır kapanma dönemi artar.
etki süresi 5 saat
aç karna alınır
karpidopa, entakopan verilir periferde yıkılmasın diye.
YE: mide bulantısı - ortostatik hipotansiyon - uyku hali - ödem - diskinezi - onoff fenomeni
