Endocrinologie en fysiologie van het metabolisme Flashcards
Hoe oefent groeihormoon zijn effecten uit?
Ofwel rechtstreeks op de doelorganen of via somatomedines
Wat zijn somatomedines? Geef 2 voorbeelden.
Het zijn groeifactoren die onder invloed van groeihormoon worden losgelaten door de lever en andere weefsels
Bijvoorbeeld
IGF-I: gevormd in lever en kraakbeencellen
IGF-II: belangrijk voor groei in utero
Wat zijn de effecten van groeihormoon?
- Stimulatie lichaamsgroei
- Anabool effect op eiwit metabolisme (daling BUN)
- Stimulatie hepatische glucose output
- Stimulatie lipolyse
- Renale natrium en kalium retentie
- Intestinale calcium absorptie
Wat is cretinisme en hoe kan je het herkennen?
Dwerggroei als gevolg van een tekort aan thyroïd hormoon vóór het sluiten van de epifysaire groeischijven
Herkennen: abnormale lichaamsverhouding (infantiel)
Wat is acromegalie en wat zijn de symptomen?
Zeldzame ziekte veroorzaakt door hypersecretie van groeihormoon
Symptomen: abnormaal grote handen, voeten, neus en onderkin, hyperglycemie, hirsutisme, frontal bossing, goiter, hypertensie, artritis
Welke stimuli zorgen voor verhoogde loslating van groeihormoon?
- Hypoglycemie
- Gaan slapen
- Oestrogeen en androgenen
- Stress
Welke stimuli zorgen voor verlaagde loslating van groeihormoon?
- REM slaap
- Glucose
- Cortisol (! geen glucocorticoïden geven bij kinderen)
- Groeihormoon zelf
Hoe is de signaaltransductie van parathormoon gemedieerd?
Activatie calciumgevoelige serpentine receptor + PLC activatie
Wat zijn de effecten van parathormoon?
- Stimulatie tubulaire calcium reabsorptie
- Stimuleert vitamine D vorming
- Verhoogt calcium resorptie vanuit bot
Wat zijn de effecten van vitamine D?
- Stimulatie genexpressie van calbindin-B
- Stimulatie osteoclasten (eerst osteoblasten)
- Stimulatie calciumreabsorptie in de nier
- Stimulatie calciumabsorptie in de darmen
Wat zijn de symptomen van hypocalcemie?
- Toename van prikkelbaarheid in spieren en zenuwen
- Tetanie: tonische spiercontracties en krampen
- Spierspasmen
- Chvostek teken: spasmen faciale spieren bij aantikken huid
- Trousseau teken: flexie van pols en duim met extensie vingers
Wat is osteomalacie?
Botdemineralisatie door tekort aan vitamine D (reabsorptie in de darmen verstoord)
Wat is osteoporose?
Daling van het mineraalgehalte en het matrixgehalte typisch tijdens de menopauze door oestrogeen deficiëntie
Wat zijn de effecten van thyroïd hormonen?
- Gedaalde efficitiëntie mitochondriën met thermogenese als gevolg
- VVZ mobilisatie
- Potentieert effecten van groeihormoon en catecholaminen
- Inotroop en chronotroop
- Verlaagt plasma cholesterol door LDL eliminatie
Wat zijn de symptomen van hypothyroïdie?
- Myxoedeem
- Carotinemie (geelverkleuring)
- Droge huid en haarverlies
- Koude intolerantie
- Trage spraak
- Geheugen en mentale problemen
- Potentiatie van hypercholesterolemie
Wat zijn de symptomen van hyperthyroïdie?
- Zenuwachtigheid en warmte intolerantie
- Gewichtsverlies en hyperfagie
- Tachycardie en verhoogde arteriële pulsaties
- Hyperreflexie, tremoren en spierzwakte
Welke stoffen hebben invloed op de thyroïde functie?
- Nitraten + thiocyanaten: remmen Na/I cotransport
- Thiocarbamiden: remmen thyroïd peroxidase
- Propylthiouracil: remt T4 naar T3 conversie
Wat zijn de effecten van de catecholaminen?
- Stimulatie hepatische glucose output + lipolyse
- Hypokaliëmie door stimulatie Na/K pomp
- Stimulatie alertheid via locus ceruleus banen
- Positief ino- en chronotroop effect
Welk enzym zet cholesterol om naar pregnenolon?
Cholesterol desmolase
Wat zijn de effecten van de glucocorticoïden?
- Stimulatie hepatische gluconeogenese
- Eiwit katabolisme
- Permissief effect op catecholaminen
- Anti-inflammatoir door inhibitie NF-kappaB en PLA2
Wat doet dexamethasone?
Ze onderdrukt de hypothalamo-hypofysaire as
Wat zorgt voor loslating van CRH?
Hypoglycemie, hypotensie, hypoxie, infectie, pijn, emoties, ethanol,…
Wat is het verschil tussen het syndroom van Cushing en de ziekte van Cushing?
Ziekte van Cushing: secundaire adrenale hyperunctie
Syndroom van Cushing: primaire adrenale hyperfunctie
Wat is de ziekte van Addison?
Een auto-immuunziekte waarbij het lichaam zich tegen de bijnier keert
Welke stimuli zorgen voor verhoogde secretie van insuline?
- Glucose en aminozuren per os
- Intestinale hormonen
- Acetylcholine (parasympathisch ZS)
- Glucagon
- NEFAs (VVZ)
Welke stimuli zorgen voor verlaagde secretie van insuline?
- Hypokaliëmie
- Insuline
- Catecholaminen
Wat zijn adipokinen? Geef voorbeelden.
Hormonen vrijgesteld door vetweefsel
Voorbeelden
- RBP-4: onderdrukt GLUT-4
- Resistine: veroorzaakt insuline resistentie
- Adiponectine: insuline sensitizer
Hoe werken biguaniden en metformine?
Ze inhiberen de gluconeogenese in de lever en potentiëren insuline effecten t.h.v. de spieren
Hoe werken sulfonylureum verbindingen en glibenclamide?
Ze inhiberen de K(ATP) kanalen
Hoe werken thiazolidinediones en glitazones?
Ze activeren PPAR-gamma
Hoe werken DPP-4 inhibitoren?
Ze inhiberen de afbraak van GLP-1 en GIP
Wat doet acarbose?
Competitieve inhibitie van alfa-glucosidase
Wat doen SGLT-2 inhibitoren?
Inhiberen de Na/glucose reabsorptie t.h.v. de proximale tubulus
Welke 2 vormen obesitas zijn er?
- Hyperplastische obesitas: stijging aantal adipocyten
2. Hypertrofische obesitas: stijging celvolume adipocyten
