Edebi Sanatlar Flashcards
1
Q
Teşbih
A
- Zayıf olanı güçlü olana benzetme.
1. Benzeyen
2. Benzetilen
3. Benzetme Yönü
4. Benzetme Edatı - İnsan bu su misali kıvrım kıvrım akar ya!
1. Benzeyen-> İnsan
2. Benzetilen-> Su
3. Benzetme Edatı-> Misali
4. Benzetme Yönü-> Kıvrım kıvrım akmak - Bu dört öğe de varsa ‘‘ayrıntılı benzetme’‘dir. Bunların içinden birisi dahi yoksa ‘‘kısaltılmış benzetme’‘dir.
- İnsan Suya benzetilmiş-> İlk kelime benzeyen ikinci ise benzetilendir. Kolay yolu.
- Kömür gözlüm, gül yanaklı sevdiğim!
1. Benzeyen-> Göz
2. Benzetilen-> Kömür
3. Benzetme Edatı-> Yok
4. Benzetme Yönü-> Yok - Sadece benzeyen ve benzetilen varsa buna ‘‘Teşbih-i Beliğ’’ (Yalın Benzetme) denir.
2
Q
İstiare
A
- Benzetme edatı veya yönü yok.
- Sadece benzeyen YA DA benzetilen var. (Birisi gizli)
3
Q
Açık İstiare
A
- Cümlede benzeyen yok benzetilen var.
- Bir med zamanı gökyüzü kurşunla örtülü!
- Bulutlar kurşuna benzetilmiş.
1. Benzeyen-> Bulutlar
2. Benzetilen-> Kurşun
3. Benzeyen cümlede var mı? -> YOK
4. Benzetilen cümlede var mı? -> VAR
5. Yani ‘‘Açık İstiare’’
- İki kapılı bir handa, gidiyorum güngüz gece.
- Dünya iki kapılı bir hana benzetilmiş.
1. Benzeyen-> Dünya
2. Benzetilen-> İki kapılı bir han
3. Benzeyen cümlede var mı? -> YOK
4. Benzetilen cümlede var mı? -> VAR
5. Yani ‘‘Açık İstiare’’
4
Q
Kapalı İstiare
A
- Cümlede benzeyen var benzetilen yok.
- Askerlerimiz son savaşta kükredi.
- Askerler aslana benzetilmiştir.
1. Benzeyen-> Askerler
2. Benzetilen-> Aslan
3. Benzeyen cümlede var mı? -> VAR
4. Benzetilen cümlede var mı?-> YOK
5. Yani ‘‘Kapalı İstiare’’ - Can kafeste durmaz uçar, dünya bir han konan göçer
- Can kuşa benzetilmiş.
1. Benzeyen-> Can
2. Benzetilen-> Kuş
3. Benzeyen cümlede var mı? ->VAR
4. Benzetilen cümlede var mı? -> YOK
5. Yani ‘‘Kapalı İstiare’’
5
Q
Hüsnütahlil
A
- Sebebi bilinen herhangi bir durumu iyi nedene bağlamaktır.
- Toroslar daha iyi görünsün diye Akdeniz’de ağaçlar hep bodur kalır!
(Bitki örtüsü gereği ağaçlar zaten kısa boyludur.) - Başı açık yalın ayak abdalın olmuştur güneş, Bir yerde aram eylemez şevkünle dünyayı gezer.
(Güneşin doğuş-batış esnasındaki hareketi başka bir sebeple açıklanmıştır)
6
Q
Tecahülüarif
A
- Bilmezlikten gelme.
- Gözi, kaşı, zülfi hali bu cihanı taladılar Kamusı emir-i husnin sipehi vü leşkeri mi. (Gözün, kaşın vs. güzelliğinin askeri olmadığını biliyor)
- Edirne şehri mi bu ya gülşen-i meva mıdır, Anda kasrı padişahi cennet -ala mıdır? (Edirne’nin cennetten bir köşe olmadığını biliyor)
- Tecahülüarif’i istifhamla karıştırma.
- İstifhamda sorulan sorunun cevabı beklenmez.
- Tecahülüarifte ise bilmiyormuş gibi yapma vardır.
7
Q
Nida
A
- Seslenme
- Ey, hey, ya gibi seslenme sözcükleri.
- Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü!
- Ünlem ifadelerini kapsar.
8
Q
Tenasup
A
- Uygunluk Münasip’ten aklına gelsin.
- Birbirine uygun sözcüklerin bir arada kullanılması.
- Güller, sümbüller, nergisler var bahçesinde.
- Gül, sümbül, nergis sözcükleri birbirini çağrıştırıyor.
9
Q
İstifham
A
- Soru sorma
- Cevap beklemeyen sorular sorma.
- Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda.
- Kim sözcüğü cevap beklemez.
- Hangi çılgın bana zincir vuracakmış.
- Hangi sözcüğü cevap beklemez.
10
Q
Tedric
A
- Derece
- Derece derece aktarmak.
- Günler, haftalar, aylar, yıllar geçiyor.
- Günler, haftalar, aylar, yıllar sözcükleri derece, derece verilmiş.
11
Q
İrsalimesel
A
- Atasözü kullanmak
- Çağır Karac’oglan çağır
- Taş düştüğü yerde ağır
- Gönül sevdiğinden soğur
- Görülmeyi görülmeyi
(Taş düştüğü yerde ağır atasözünü kullanmış)
12
Q
Teşhis
A
- Kişileştirme
- İnsan dışı bir varlığa, insana ait özelliklerin yüklenmesini kişiseleştirme olarak adlandırırız.
- Yalnızlık kalbime küskün! (Yalnızlık özelliği kişileştirilmiş)
13
Q
İntak
A
- Konuşturma
- İnsan dışı varlığı konuşturmak.
- Deniz, dalgasına ‘‘gitme’’ diye seslendi. (Deniz konuşuyor)
14
Q
Mübalağa
A
- Abartma
- Şehir ıslak, gözüm yaşından. (Gözyaşından şehrin ıslanması abartıdır.)
15
Q
Akis
A
- Çaprazlama diğer adı.
- Yer değişikli yapma.
- Onların sözleri naz, nazları söz, Tavırları şüpheli, şüpheli tavırları.
*
