economisch recht sem2 Flashcards
gewone wet
aanwezigheid: helft vd leden
gewone meerderheid
bijzondere meerderheidswet
onderverdeling in taalgroepen
communautaire meerderheid: in elke taalgroep 2/3 meerderheid
verdeling communautaire evenwichten
interpretatieve wetten
verduidelijking van onduidelijke wet door wegever
uitleg = bindend
opdrachtwetten
opdracht aan koning
- kaderwetten
- bijzondere volmachtwetten
kaderwetten (opdrachtwet)
legt beginselen (kader) vast
koning krijgt uitdrukkelijke bevoegdheid om wet verder uit te werken binnen dit kader
bijzondere volmachtwet (opdrachtwet)
snelle wetwijziging via KB = uitzonderlijk zie covid
→ speciale kaderwet: bestaande wetten wijzigen, opheffen, aanvullen,…
besluitwetten
in oorlogsomstandigheden (zeer uitzonderlijk!)
- op dit moment geen scheiding der machten
verzamelwetten/ programmawetten
verzamelbak waar alle rest in komt
bevoegdheden federale uitvoerende macht
federaal beleid
bestuursapparaat
orde en veiligheid
wetgeving afdwingen
internationale betrekkingen
regelgeving
soorten KB’s
organiek = organisatie van diensten (materieel en formeel)
reglementair = algemene normen (materieel en formeel)
beschikbaar = individuele toepassing (formeel)
materiele wet
onpersoonlijk, formeel karakter // algemene wet
formele wet
door wetgevende macht
natuurlijke persoon
normale mensen die deelnemen id maatschappij
met rechten en plichten
rechtspersoon
organisatie met rechten en plichten
vb vennootschap
objectief recht
hoe het id codex beschreven staat
subjectief recht
politieke rechten: recht om te stemmen/ verkozen te worden/ belastingen te betalen
civiele rechten:
- vorderingsrechten
- zakelijke rechten (eigendomsrecht, vruchtgebruik, opstelrechten, …)
- intellectuele eigendomsrechten
soorten objectief recht
aanvullend
gewoon dwingend
dwingend van openbare orde
materiele wet
formele wet
rechtsfeiten
feit/ gebeurtenis/ toestand/ handeling waaraan het objectief recht(codex) rechtsgevolgen koppelt
rechtshandelingen
handeling met als doel rechtsgevolgen te creëren
dus ook een rechtsfeit
voorbeeld: overeenkomst
geldigheidsvereisten voor rechtshandelingen:
- vrije en bewuste toestemming
- bekwaamheid van partijen
- bepaalbaar en geoorloofd vw
zo niet:
- relatieve of absolute nietigheid
- vernietigbaarheid
→ gevolg: terugwerkende kracht (mogelijkheid tot gedeeltelijke nietigheid vb bij huurOK)
= wordt geacht dat de OK nooit heeft bestaan
relatieve nietigheid
particuliere belangen
beschermde persoon kan nietigheid inroepen
- in begin van procedure inroepen
afwijking mogelijk
absolute nietigheid
regels van openbare orde
relatief nietig OF
rechtbank kan ambtshalve nietigheid uitspreken
geen afwijking mogelijk = dwingend recht
geldigheid van rechtshandelingen
toestemming
materiële vergissing
wilsuiting
dwaling
bedrog
geweld
misbruik van omstandigheden
benadeling
veinzing
wilsuiting
volwaardige wil: uitdrukkelijk
werkelijke wil vs uitdrukkelijke wil
dwaling
verkeerde voorstelling over element die doorslaggevend is om de rechtshandeling te sluiten
niet opzettelijk
bedrog
misleid door kunstgrepen: op een bedrieglijke manier iets voorstellen / opzettelijk verzwijgen van info
+ tegenpartij = ter kwader trouw → opzettelijk
materiële vergissing
wanneer er ongewild een strijdigheid is tussen werkelijke gemeenschappelijke wil en hun verklaarde wil
soorten voorwaardelijke verbintenissen
opschortende voorwaarde
ontbindende voorwaarde
potestatieve voorwaarde
opschortende voorwaarde
verbintenis bestaat pas als die voorwaarde wordt vervuld
ontbindende voorwaarde
verbintenis komt tot stand, TENZIJ … gebeurt
potestatieve voorwaarde
verbintenis komt tot stand wanneer de partijen dit willen
voorwaardelijke verbintenis gaat teniet bij:
niet-vervulling
onmogelijke voorwaarde
zuiver potestatieve voorwaarde (dus als maar 1 partij het voor het zeggen heeft)
verbintenissen met tijdsbepalingen
verbintenis komt tot stand wanneer de toekomstige, zekere gebeurtenis zich voordoet
kan opschortend zijn (zie opschorting: komt pas tot stand als die voorwaarde wordt vervuld)
kan uitdovend zijn: bij verstrijken van termijn stopt de verbintenis (zie ontbinding)
vaste tijdsbepaling
onvaste tijdsbepaling
soorten verbintenissen =
- 1 SA
- meerdere SA/ SE
- inspanningsverbintenis
- resultaatsverbintenis
inspanningsverbintenis
verplichting om een zo goed mogelijk resultaat te leveren
resultaatsverbintenis
verplichting om een bepaald resultaat te leveren
bij meerdere SA/ SE
SA = schuldenaar
SE = schuldeiser
schuld is deelbaar
MAAR: uitzonderingen
- hoofdelijkheid (niet overerfbaar)
- ondeelbaarheid
- in solidum: meerdere partijen zijn aansprakelijk voor zelfde schuld (en niet hoofdelijk of ondeelbaar)
nietigheid van verbintenissen art 5.244 BW
- nakoming
- vervulling van ontbindende voorwaarden
- schuldvernieuwing
- kwijtschelding
- schuldvergelijking
- verdwijning van voorwerp
- schuldvermenging
- verjaring
niet-nakoming van verbintenissen, gevolgen:
ingebrekestelling: SE stelt duidelijk dat hij nakoming van verbintenis wil. als dit niet gebeurt, dan:
dwanguitvoering:
- SE heeft recht op uitvoering in natura
- SE kan verbintenis zelf of door 3e laten uitvoeren op kosten van SA
- SE heeft recht op schadevergoeding
schuldvernieuwing
oude verbintenis stopt, nieuwe wordt aangegaan
schuldvergelijking
als 2 personen elkaars SE zijn, wordt het laagste bedrag nietig bij beide SE
soorten:
- wettelijk
- conventioneel
- gerechtelijk
schuldvermeninging
als SA ook eigen SA is, heeft de verbintenis geen nut meer en wordt die stopgezet
wettelijke schuldvergelijking
wettelijk: verbintenis is zeker, opeisbaar en effen (niet betwist, duidelijk)
- voorwerp is van zelfde soort
- gaat automatisch
conventionele schuldvergelijking
conventioneel: als voorwerp niet van zelfde soort is
gerechtelijke schuldvergelijking
gerechtelijk: als verbintenissen nog niet zeker of effen zijn
verjaring 2219 oud BW
bevrijdende verjaring
verkrijgende verjaring
- zakelijke rechtsvordering: 30 jaar
- persoonlijke rechtsvordering: 10 jaar
- uitzondering: vergoeding van schade met buitencontractuele aansprakelijkheid; 5 jaar vanaf kennis van schade + automatische verjaring na 20 jaar na schade verwekkend feit
- huurgelden, interesten op leningen: 5 jaar
- vorderingen van kooplieden op niet-kooplieden, levering koopwaar: 1jaar
overeenkomst (OK) totstandkoming
wilsovereenstemming:
- aanbod
- aanvaarding
→ kan NIET stilzwijgend zijn
soorten OK
- in functie van totstandkoming = consensuele contracten (wilsovereenkomst)
uitzonderingen:
- vormelijke OK (contract obv vormvereiste)
- zakelijke OK (contract obv overhandiging van voorwerp) - in functie van partijen die zich verbinden = wederkerig of eenzijdig (vb schenking)
→ altijd meerzijdige rechtshandelingen (altijd 2 wilsuitingen nodig) - in functie van tegenprestatie:
- ten kosteloze titel: 1 partij heeft voordeel (meeste eenzijdige OK)
- onder bezwarende titel: voor elke partij levert voordeel op (wederkerige OK)
- verbonden aan de persoon
- benoemde OK/ onbenoemde OK
gevolgen OK tussen partijen
- gebonden aan OK en gevolgen die voortvloeien uit de wet
- uitvoering te goeder trouw
gevolgen OK tov derden
- relativiteit vd OK: enkel rechten en plichten voor betrokken partijen
MAAR WEL tegenstelbaarheid: externe gevolgen voor derden
uitzonderingen rechten en plichten:- derdenbeding en zijdelingse vordering
- uitzonderingen op tegenstelbaarheid: actio pauliana
zijdelingse vordering (uitzondering op gevolg van OK)
A → B → C
als b de vordering op c niet nakomt: a heeft een vordering op c
derdenbeding (uitzondering op gevolg van OK)
een derde heeft het recht om bepaalde prestatie te eisen
actio pauliana (uitzondering gevolg van OK)
schuldvordering van SE om zich te verzetten tegen bedrieglijke verarming van SA
voorwaarden:
- anterioriteit: schuld gaat voor op de bedrieglijke verarming
- benadeling van SE
- bedrog: SA weet dat die in problemen zit
- te kwader trouw van derde partij: op de hoogte van bedrieglijke verarming
veinzing (OK)
schijncontract sluiten terwijl de partijen door een tegenbrief (verborgen contract/ achterpoortje) gebonden zijn. in het schijncontract: doen alsof ze een rechtshandeling stellen, en in tegenbrief iets anders overeenkomen.
→ schijncontract: iets kopen/verkopen
→ tegenbrief: schenking
derden kunnen beroepen op
- geveinsde situatie: derde moet te goeder trouw zijn
- werkelijke situatie: vordering tot geveinsdverklaring
OK beëindigen
ex nunc: gevolgen van OK mogen blijven bestaan
= opzegging of verval
ex tunc/ retroactief teniet: gevolgen van OK moeten ontdaan worden (OK heeft nooit bestaan)
= nietigheid of ontbinding
ontbinding OK
gerechtelijke ontbinding: alles moet weer zoals voor de OK zijn
- buitengerechtelijke ontbinding: geen tussenkomst van rechter, schriftelijke kennisgeving van tekortkomingen
- ontbindend beding: contract op eigen risico ontbinden, schriftelijke kennisgeving van tekortkomingen
bijzondere OK
koop
huur
aanneming
lastgeving
= oud BW
= aanvullend recht
koop OK
totstandkoming = consensueel
geschrift nodig als bewijs
tegenstelbaarheid:
- roerend goed: als je het bezit, dan ben je eigenaar
- onroerend goed: inschrijving in register
koop OK: eigendomsoverdracht en risico
bij contractsluiting
!! uitzondering:
- soortgoederen: gaat pas over bij levering goederen (individualisering)
- toekomstige goederen: gaat pas over bij ontstaan
koop OK: verbintenissen van verkoper
bezitsoverdracht
- vrijwaring voor ongestoord bezit
- vrijwaring voor verborgen gebreken
vrijwaring ongestoord bezit (koop OK)
- ongestoord bezit = juridische waarborg = vrijwaring voor uitwinning
- voor rechtsaanspraken van derden (vrijwaring tegen juridische verstoring)
- voor eigen daad (van verkoper): verkoper mag geen feitelijke of juridische verstoring brengen
vrijwaring verborgen gebreken (koop OK)
- verborgen gebreken = kwaliteitswaarborg
→ verborgen gebrek id kiem aanwezig
mogelijkheid om hiervan af te wijken (aanvullend recht)
mogelijkheden koper:
- goed teruggeven: volledige kosten en prijs terug
- goed houden
- indien verkoper te kwader trouw: volledige schadevergoeding
consumentenkoop (koop OK)
voor consumenten
tegen verkopers
voor verborgen EN zichtbare gebreken bij lichamelijke roerende goederen
2 jaar garantie, bij 2e hands: beperking tot 1 jaar
bewijs: vermoeden dat id kiem aanwezig was
dwingend recht
koop OK: verbintenissen van koper
aanvaarding levering
betaling prijs
betaling kosten
koop OK op afstand (webshops)
koop OK buiten de lokalen (verkopers aan huis)
- informatieverplichtingen: kenmerken vh goed/dienst, identiteit onderneming, prijs, kosten, wijze van betaling, …
- bedenktermijn van 14 dagen
huur OK verplichtingen huurder
gebruiken als goede huisvader
huurprijs betalen
stofferen: huurder moet er meubels in plaatsen (onderpand als huur niet betaald wordt)
huur OK verplichtingen verhuurder
leveren
verhuurde goed onderhouden
rustig genot vrijwaren
huur OK rest
indexatie = dwingend recht, 1 keer per jaar
verplichtte plaatsbeschrijving (teruggeven in zelfde staat)
dringende werken kunnen worden uitgevoerd
huur OK duur en einde
bepaalde duur: overeen te komen
einde bij verstrijken van termijn
onbepaalde duur: per maand opzegbaar
andere regelingen mogelijk = aanvullend recht
huur OK: handelshuur
onroerende goederen (handelspanden)
duur: minstens 9 jaar
huurder heeft als eerste kans om huurovereenkomst te hernieuwen
! mogelijkheid om hernieuwing te weigeren (art16)
→ hierbij: huurder heeft recht op vergoeding
na elke 3 jaar: mogelijkheid tot herziening van huurprijs
huurder mag verbouwingen uitvoeren
- prijs maximaal 3 maanden huur
- verhuurder moet geïnformeerd worden
onderverhuring is mogelijk als de handelszaak ook onderverhuurd wordt
aanneming OK (huur van werk en diensten)
(im)materiële prestatie leveren voor opdrachtgever die hem hiervoor betaalt
verplichtingen aannemer (uitvoerder):
- werken naar behoren en tijdig uitvoeren
- bij levering: ter beschikking stellen van opdrachtgever en controle mogelijk maken
verplichtingen opdrachtgever:
- uitvoering mogelijk maken + prijs betalen
- aanvaarding/ oplevering: goedkeuring = zichtbare gebreken worden gedekt
- architecten en aannemers: 10 jaar aansprakelijk na oplevering van gebouw
lastgeving OK
lastgever geeft de lasthebber de macht om in zijn naam en voor zijn rekening rechtshandelingen te stellen, lasthebber aanvaardt deze taak
verplichtingen lastgever
- verbintenis nakomen
- loon betalen // aanvraag matiging van loon mogelijk
- vergoeding van kosten en voorschotten
- verliezen vergoeden
verplichtingen lasthebber
- uitvoeren als goede huisvader
- inspanningsverbintenis (zo goed mogelijk resultaat behalen)
- verantwoording afleggen
lastgeving OK gevolgen
lasthebber handelt in naam van lastgever
binnen mandaat:
- lastgever is verbonden alsof hij zelf heeft gehandeld
- lasthebber is niet gebonden aan derde TENZIJ sterkmaking (je belooft iets aan derde, dan persoonlijke gehouden tot OK)
buiten mandaat: lastgever is niet gebonden (lasthebber handelt buiten weten van lastgever)
tenzij:
- bekrachtiging (goedkeuring van lastgever)
- schijnvertegenwoordiging (zich toch voordoen als vertegenwoordiger terwijl die dat niet is. lastgever is gebonden want had moeten zorgen dat er geen verwarring mogelijk was)
oneigenlijke lastgeving OK
lasthebber handelt in eigen naam, voor rekening van lastgever
→ naam van lastgever wordt niet vermeld:
- lasthebber is persoonlijk gebonden
- resultaat overdragen aan lastgever
- lastgever en derde hebben geen rechtstreekse band
einde lastgeving
- beëindiging, nietigheid
- dood lasthebber of lastgever
- faillissement/ kennelijk onvermogen
- opzegging door lasthebber
- herroeping door lastgever
