Dilysrwydd

Question 1

Dilysrwydd - Dilysrwydd mewnol

Answer 1

• mesur beth ni’n bwriadu mesur (gan fod y newidynnau dryslud wedi rheoli)
• dilysrwydd mewnol yn ymwneud a pethau fel:

1. Ai’r newidyn annibynnol achosodd newid yn y newidyn dibynnol (neu newidynnau dryslyd/allanol?)
2. A roddod yr ymchwilydd brawf ar yr hyn y bwriadai rhoi prawf arno yr hyn y bwriadai rhoi prawf arno? E.e. Os yw’n ymchwiliad i fewn i effaith gwylio teledu rhaid sicrhau fod y cyfranogwyr yn GWYLIO’R teledu, nid dim ond fod y teledu ymlaen
   - a oedd rhealaeth gyffredin i’r astudiaeth

Question 2

Dilysrwydd - dilysrwydd allanol

Answer 2

• ydy’r ymchwiliad yn greu wir darlun o ymddygiad go iawn?
• rhaid gallu cyffredinoli’r canlyniadau, ac felly rhaid ystyried y canlynol:

1. Lleoliad ymchwil (dilysrwydd ecolegol) = rhaid fod yn cynrychiadol o amgylchedd go iawn
2. Y cyfranogwyr (dilysrwydd poblogaeth) = rhaid fod yn cynrychiadol o’r holl boblogaeth, nid dim ond (fel enghraifft) dynion americanaidd
3. Y cyfnod hanesyddol (dilysrwydd hanesyddol) = rhaid fod yn gyfoes am fod ffactorau sy’n achosi ymddygiad penodol yn newid dros amser

Question 3

Dilysrwydd - bygythiadau - Nodweddion awgrymu ymateb

Answer 3

• gall cyfranogwyr cael syniad o beth sy’n cael eu astudio (er y gallen nhw fod yn gwbl anghywir)
• mae hyn yn dylanwadu ar ymddygiad yr unigolyn oherwydd mae nhw’n trio helpu’r canlyniadau neu tanseilio’r gwaith
• i ddelio a’r mater hyn, gallwn cadw’r amgylchedd yn niwtral, defnyddio ymchwilwyr amrywiol, hyfforddi ymchwilwyr yn dda ac casglu data rhifol

Question 4

Dilysrwydd - bygythiadau - tuedd arbrofwr / ymchwilydd

Answer 4

• y modd mae’r arbrofwr yn cyflwyno gwybodaeth i’r cyfranogwyr (e.e. Trwy ystumiau wyneb neu iaith corff)
• arbrofwr yn arwain y cyfranogwyr i gyfeiriad arbennig mewn rhyw modd

Question 5

Dilysrwydd - bygythiadau - dymunoldeb cymdeithasol

Answer 5

• mewn astudiaeth hunan-adrodd, gall yr unigolyn roi atebion sy’n cyd-fynd a disgwyliadau cymdeithas yn hytrach na’u gwir barn neu deimlad

Question 6

Dilysrwydd - bygythiadau - tuedd arsylwr

Answer 6

• yn amlwg, wrth defnyddio unrhyw dechneg o ymchwil arsylwol bydd tuedd yr asylwr yn chwarae rol yn y canlyniadau
• yr esboniad am hyn yw bod gan bob unigolyn ei syniadau a’i farn eu hun ar labelu ymddygiad penodol, ac mae’n amlwg y bydd rhain yn cael eu trosglwyddo i ryw raddau i sylwadau’r arsylwr, boed hynny’n ymwybodol neu beidio
• mae enghreifftiau o duedd yn cynnwys tuedd diwylliannol, tuedd rhywiol, tuedd oedran ayyb

Question 7

Dilysrwydd - sut i oresgyn bygythiadau - cynllun sengl-dall

Answer 7

• cyfranogwyr ddim yn gwybod y nod

Question 8

Dilysrwydd - sut i oresgyn bygythiadau - cynllun dwbl-dall

Answer 8

• cyfranogwyr a’r person sy’n cynnal yr arbrawf ddim yn gwybod y nod

Question 9

Dilysrwydd - sut i oresgyn bygythiadau - realaeth arbrofol

Answer 9

• rhaid fod y tasg yn ddigon diddorol er mwyn i’r cyfranogwyr anghofio bod nhw’n cael eu arsylwi