diğer

Question 1

Hiperkalsemi neden olur?

Answer 1

Toplumda en sık neden primer hiperparatiroididir. (sporadik olabilir, familyal olabilir, renal tx sonrası olabilir.)
Hastanede yatan hastalarda en sık neden: maligniteler.
Diğer:
*sarkoidoz ve diğer granülomatöz hastalıklar
*endokrinopatiler (tirotoksikoz, adrenal yetmezlik, feokromasitoma.)
*ilaçlar (d vit ve a vit intoksikasyonu, tiazidler, lityum.)
immobilizasyon
*akut renal yetmezlik

Question 2

Hiperkalsemi semptom ve bulguları?

Answer 2

*halsizlik, konsantrasyon bozuklığu, depresyon, uykuya meyil, DTR de azalma, baş ağrısı.
*Kısa QT, aritmi, HT, bradikardi
*Nefrokalsinozis, nefrolitiazis, poliüri, polidipsi, GFR düşer, böbreğin konsantre etme yeteneği bozulur.
*bulantı kusma, peptik ülser, pankreatit, konstipasyon
*kemik ağrısı, osteopeni, kemik kırıkları, proksimal kas güçsüzlüğü
*gözde bant keratopati, konjunktival kalsifikasyon

Question 3

Hiperkalsemi tedavisi?

Answer 3

Acil: 5-10 litre 0.9 luk NaCl ver (250-500 ml/saat) volüm açığını düzelt çünkü hasta dehidratedir. Sonrasında idrarla kalsiyum atılımını arttırmak için furosemid yani loop diüretiği verebilirsin.
Kronik: oral 10-30 mg prednizolon ver.
Ayrıca kalsitonin, bifosfonatlar kullanılabilir.
GFR nin çok düştüğü renal yetmezliğin olduğu ciddi hiperkalsemilerde diyaliz kullanılır.

Question 4

Cushing sendromu ve Cushing hastalığı nedir?

Answer 4

Cushing, kortikosteroidlerin artmış düzeyi ile karakterize bir tablodur.
-hiperkortizolemi ve klinik bulgular: cushing sendromu
-ACTH salgılayan hipofiz adenomu var ise: Cushing hastalığı

Question 5

Cushing sendromunun en sık nedeni nedir?

Answer 5

İyatrojenik

Question 6

Cushing sendromunun en sık endojen nedeni?

Answer 6

Cushing hastalığıdır.

Question 7

Cushing sendromunun semptom ve bulguları nelerdir?

Answer 7

*obezite (genellikle abdominal obezite, ekstremiteler zayıftır.)
*aydede yüz
*HT
*supraklaviküler yağ artışı, buffalo hörgücü
*kırmızımsı, mor stria
*cillte incelme, hiperpigmentasyon
*hirşütizm, akne
*hipokalemik alkaloz
*hiperkalsiüri
*ödem
*anormal glukoz toleransı/diyabet gelişimi
*proksimal kas güçsüzlüğü
*amenore
*impotans
*osteoporoz

Question 8

Cushing sendromu tanısını nasıl koyarız, tarama testleri neler?

Answer 8

Tarama testleri:
*24 saatlik idrarda serbest kortizol
*plazma kortizolü
*diürnal ritim
*gece tükürük kortizolü
*düşük doz deksametazon supresyon testi (bu test ile NORMALDE kortizol baskılanır.)
Eğer bu tarama testlerinden en az ikisi pozitifse Cushing var diyebiliriz.

Question 9

Cushing için ayırıcı tanı testleri?

Answer 9

acth ** (ayırıcı tanıda ilk istediğimiz) acth eğer 15 in üzerindeyse acth bağımlı deriz;hipofiz adenomu, ektopik acth salgısı olabilir. 5 in altındaysa; acth bağımsızdır; adrenal bez kaynaklı aşırı kortizol üretimi vardır adrenal adenom karsinom olabilir.
*yüksek doz deksametozon supresyon testi
*petrosal sinüs örneklemesi
*görüntüleme
*crh stimülasyon testi

Question 10

Cushing hastalığı tedavisi?

Answer 10

*transsfenoidal hipofiz cerrahisi
*hipofiz ışınlaması
*ilaçlar (metirapon, ketokonazol, mitotan)
*bilateral adrenalektomi

Question 11

Ektopik ACTH sendromunda tedavi?

Answer 11

*primer tümor tedavisi
*ilaçlar (metirapon, ketokonazol, mitotan)
*bilateral adrenalektomi

Question 12

Adrenal adenom varsa nasıl tedavi edilir?

Answer 12

Cerrahi

Question 13

Adrenal karsinom varsa nasıl tedavi edilir?

Answer 13

*cerrahi
*mitotan
*radyoterapi

Question 14

Hasta geliyor, hiperkalemisi ve hiperpigmentasyonu var. Ne düşünürsün?

Answer 14

*hiperpigmentasyon ACTH fazlalığı düşündürür.
*hiperkalemi aldosteron eksikliği düşündürür.
*ikisi birlikte: primer adrenal yetmezlik (addison hastalığı)

Question 15

Hasta geliyor, hiperpigmentasyonu ve hipokalemisi var ne düşünürsün?

Answer 15

*hiperpigmentasyon acth fazlalığı düşündürür.
*hipokalemi aldosteron fazlalığı düşündürür.
*ikisi birlikte: nelson sendromu, cushing hastalığı, ektopik cushing sendromu olabilir.

Question 16

Nelson sendromu nedir?

Answer 16

Kontrol edilemeyen acth salgılan adenom tedavisi için bilateral sürrenalektomi yapılan hastalarda gelişen tablodur. Sürrenalektomi sonrasında hipofizer adenomu hızla büyür ACTH salgısı artar.

Question 17

Primer adrenal yetmezliğin en sık nedeni?

Answer 17

Otoimmünite
Diğer nedenler:
*enfeksiyonlar
*tbc, cmv, hiv
*malignite metastazları, lenfoma
*adrenal kanama
*iyatrojenik (cerrahi, steroid sentez inhibitörleri)

Question 18

Sekonder adrenal yetmezliğin en sık nedeni?

Answer 18

Uzun süreli steroid kullanımının aniden kesilmesi
Diğer:
*hipotalamohipofizer hastalıklar
*ekzojen glukokortikoid kullanımı

Question 19

Primer adrenal yetmezlik belirti ve bulguları?

Answer 19

*halsizlik, iştahsızlık, bulantı kusma, karın ağrısı, ishal.
*tuz açlığı
*baş dönmesi, kas güçsüzlüğü, spazmlar
*hiperpigmentasyon.
*kilo kaybı.
*hipotansiyon
*vitiligo (otoimmünite mevcutsa)

Question 20

Primer adrenal yetmezlik lab bulguları?

Answer 20

*elektrolit bozuklukları (hiponatremi, hiperkalemi, hiperkalsemi)
*hipoglisemi
*azotemi (dehidratasyona bağlı)
*anemi (normositik normokrom)
*nötropeni, eozinofili, rölatif lenfositoz
*metabolik asidoz

Question 21

Adrenal yetmezlikte tanı testleri?

Answer 21

*serum kortizol ölçümü
*acth stimülasyon testi
*plazma acth ölçümü (primer sekonder ayrımında kullanılır)
*insülin hipoglisemi testi

Question 22

Adrenal yetmezlik idame tedavisi?

Answer 22

*Hidrokortizon sabahları 10 mg, saat 16 17 gibi 10 mg alınır.
*Stres durumunda (travma, enf, cerrahi, gebelik) doz arttırılmalı.
*Fludrokortizon 0,05 mg - 0,1 mg: mineralokortikoid replasmanı için.
*Hasta eğitimi ve klinik takip önemli: kilo, kan basıncı takip edilmeli.

Question 23

Adrenal kriz tedavisi?

Answer 23

*Hidrokortizon 100 mg iv ver.
*Sonra 50-75mg iv (her 6 saatte bir toplam 24 saat)
*Sonraki 72 saat içinde ilacın dozunu yavaşça azalt.
*Oral alımı tolere edince oral replasman tedaviye geçilir. Sıvı elektrolit kaybı düzeltilir. Orale geçince primer adrenal yetmezlikli hastanın fludrokortizona da ihtiyacı olur.

Question 24

Hipofizde makroadenom varsa ne olabilir?

Answer 24

> 1cm ise makroadenom deriz.
Sıklık sırasına göre:
*prolaktinoma
*nonfonksiyonel adenom
*GH salgılayan adenom
*ACTH salgılayan adenom
*TSH salgılayan adenom (en az)

Question 25

Hiperprolaktinemi nedenleri?

Answer 25

*prolaktin normalde 20 nin altında olmalı.
Nedenleri:
*prolaktinoma (en sık)
*gebelik
*laktasyon
*ilaçlar
*hipotiroidi (TRH artışı olur bu da prolaktin salgılatır.)

Question 26

Hiperprolaktinemi yapan ilaçlar?

Answer 26

*dopamin antagonistleri (alfa metildopa, nifedipin, verapamil, östrojenler, opioidler.)

Question 27

Hiperprolaktinemi belirtileri?

Answer 27

*Kadında: galaktore, amenore
*Erkekte: libido azalması ve bası bulguları (baş ağrısı, görme bozuklukları: bunlar erkeklerde daha sıktır.)

Question 28

Hiperprolaktinemi tedavisi?

Answer 28

*ilk sıra tercihimiz dopamin agonistleri: bromokriptin, kabergolin
*transsfenoidal cerrahi
*radyoterapi

Question 29

GH salgılayan hipofiz tümörü sonucu ne olur?

Answer 29

Akromegali.

Question 30

GH fazlalığının etkileri?

Answer 30

*yumuşak doku proliferasyonu
*el ve ayakta büyüme
*kaba yüz hatları
*prognatizm
*dilde büyüme
*diş aralarının açılması
*terleme, sıcak intoleransı
*yağlı cilt, akne, akantozis nigrikans
*kilo alma
*organomegaliler
*baş ağrısı
*görme alanında ve keskinliğinde bozulma
*hiperinsülinmemi, glukoz intoleransı, DM, HT
*parestezi, artrit
*uyku apnesi

Question 31

GH salgılayan hipofiz tümörü tanısı nasıl konur?

Answer 31

*GH yüksekliği
*IGF 1 yüksekliği
*OGTT ile GH baskılanamaması
*MR da hipofiz adenomu

Question 32

Hipofizde GH salgılayan tümörün tedavisi?

Answer 32

*Cerrahi ilk tercih.
*Medikal tedavi: somatostatin analogları (aktreotid), dopamin agonistleri (kabergolin, bromokriptin, L-dopa), GH reseptör antagonistleri (pegvisomant: IGF 1 düzeyini düşürür GH ı etkilemez.)

Question 33

Osteoporoz yapan endokrin hastalıklar?

Answer 33

*glukokortikoid fazlalığı
*hipogonadizm
*primer hipoparatiroidizm
*hipertiroidi
*hiperprolaktinemi
*tip 1 dm

Question 34

Osteoporoz nedir?

Answer 34

*Osteoporoz hastayı artan kırık riskine maruz bırakacak düzeyde kemik gücünde azalma ile karakterize bir iskelet hastalığıdır. Kemik gücü: kemik yoğunluğu + kemik kalitesi

Question 35

Primer osteoporoz nedir?

Answer 35

Tip 1 yani postmenopozal osteoporoz, tip 2 yani senil osteoporoz ve juvenil osteoporoz.

Question 36

Sekonder osteoporoz nedenleri?

Answer 36

*Endokrin nedenli
*GİS nedenli (kronik kc hst, malnutrisyon)
*Malign hastalıklar (multipl myelom, lösemi, lenfoma, meme kc ve prostat metastazları)

Question 37

Osteoporoz kliniğinde en sık ne görülür?

Answer 37

*Kalça kırığı
*Vertebra kırığı
*El bileği kırığı

Question 38

Osteoporoz tanısında ne kullanılır?

Answer 38

*Tanıda T skoru kullanılır. DEXA ile ölçülür.

Question 39

Osteomalazi nedir?

Answer 39

D vit eksikliği, hipokalsemi, hipofosfatemi ile seyredebilen kemik mineralizasyon bozukluğudur. Kemik kitlesi azalmaz. En sık nedeni D vit eksikliğidir.
Nedenleri:
*D vit biyoyararlanımında azalma
*D vit anormal metabolizması
*D vit e anormal hedef organ yanıtı
*İlaca bağlı
*Primer kemik matriks hastalıkları
*Fosfor düşüklüğü ile giden hastalıklar