Dietetiek Flashcards
Energieverbruik:
15-30% lichamelijke activiteit
10% vertering
60-70% rustmetabolisme
De 4 voedingstoestanden factoren
- Somatische factoren: feiten (BMI, eetlust, medicatie, leeftijd etc.)
- Functionele factoren: lichamelijk (knijpkracht, loopsnelheid etc.)
- Psychische factoren: (depressie, stress, motivatie)
- Sociale factoren: (werk, gezin, opleiding, financiële mogelijkheden)
Definitie overgewicht en obesitas
Zijn abnormale opeenhopingen van vet die de gezondheid kunnen beïnvloeden.
Overgewicht diagnostisering
- BMI tussen de 25-29,9
- Buikomvang mannen 94-102cm
- Buikomvang vrouwen 80-88cm
Obesitas diagnostisering
- BMI hoger dan 30
- Buikomvang mannen 102 of hoger
- Buikomvang vrouwen 88 of hoger
Klachten obesitas en overgewicht
- verhoogd cholesterol (HDL is verlaagd)
- Hypertensie (hoge bloeddruk)
- Vetstapeling in spieren en lever
- Onvruchtbaarheid
- Darmklachten
Risicofactoren overgewicht/obesitas
- Sociale omgeving
- Eten en omgevingseten
- Erfelijkheid
Gevolgen/complicaties overgewicht/obesitas
- Diabetes type 2
- Hypertensie
- Niet meer reageren op insuline
Diëtistische diagnose opstellen – medische gegevens
- Ziektebeeld (diagnose)
- Medische geschiedenis
- Dieetgeschiedenis
- Relevant medicijngebruik
Dietistische diagnose opstellen – dietistische gegevens
- Hulpvraag en motivatie
- Voedingsanamnese afnemen
- Antropometrische gegevens
- Dagelijks eetpatroon
- Externe factoren (steun, werktijden)
Behandelingsdoelen van de client (hoofd- en subdoelen) obesital/overgewicht
Gewichtsafname van 5-15% in een jaar. BMI 30-35= 300-500 gram gewichtsverlies per week. BMI >35 = reduceren lichaamsgewicht .5-1 kg per week.
Energiebeperkt dieet =
600 kcal minder dan gebruikelijk
Dieetadvies overgewicht
- 40-50% KH, 15-25% eiwitten, 30% vet, 2 liter vocht per dag
- Bij insulineresistentie: 30% eiwit, 35% vet en 35% KH, 25-30 g vezels
- 1 uur per dag matig intensief bewegen, ten minste 3x per week
- Niet genoeg afvalt: verlaag de KH en verhoog vet en eiwit.
Diagnostisering hypertensie
- <60: RR >140/90
- > 60: RR >160/90
- optimale RR: 120/80
Klachten hypertensie
Meestal geen klachten maar bij extreem gevallen hoofdpijn, kortademigheid en duizeligheid.
Risicofactoren hypertensie
- overgewicht
- Stress
- Alcoholmisbruik
- Onvolwaardige voeding
- Geringe lichamelijke activiteit
Gevolgen/complicaties hypertensie
- Hart- en vaatziektes
- Beroertes
- Nierfunctiestoornis
- Infarcten
- Hartfalen
Doel behandelen hypertensie
Het verlagen van e bloeddrukwaarden en het behouden, normaliseren of verminderen van het lichaamsgewicht. Het ondersteunen van de werking van bloeddrukverlagende medicatie.
Leefstijladviezen hypertensie
• Indien nodig verminderen lichaamsgewicht o BMI 25-30: 5-10kg gewichtsafname o BMI >30: 10% gewichtsreductie • Indien nodig, stoppen met roken • Stressreductie • Voldoende lichaamsbeweging
Dieetadvies hypertensie
- Bij medicijngebruik:
a. Diuretica: voldoende kalium
b. ACEremmers: geen zout vervangende mineraalmengsel
c. Angiotensine-II-receptorblokker: handhaven natriumbeperking - Natriumbeperkt tot max 2,400mg NA (=6 g zout)
- Verzadigd vet tot 10%
- Cafeine max 400mg per dag
- Flavonoiden en polyfenolen innemen (positief effect op vaatverwijding en bloeddrukverlaging)
DASH-dieet
Laag in natrium en verzadigd vet. Hoog in kalium, magnesium, calcium en vezel → vergelijkbaar met de richtlijnen goede voeding.
Hypercholesterolemie
Teveel cholesterol in het bloed. Cholesterol is nodig voor opbouw van celmembranen en hormonen. Te hoog kan leiden tot hart- en vaatziekte.
LDL cholesterol
Slechte vorm van cholesterol → geproduceerd in de lever als reactie op verzadigde vetzuren. Teveel → aderverkalking
HDL cholesterol
‘Goeie’ vorm van cholesterol → geproduceerd in de lever als reactie op onverzadigde vetzuren.
Gezonde waardes cholesterol
- HDL
a. Vrouwen: >1,3 mmol/l
b. Mannen: >1 mmol/l - LDL: <2,5 mmol/l
- Triglyceriden (VLDL): <2,3 mmol/l
Totale cholesterol/HDL = <5
Bij afwijking word hypercholesterolemie gediagnostiseerd!
Klachten hypercholesterolemie
Hartinfarct en hartfalen
Risicoprofiel hypercholesterolemie
- Weinig bewegen
- Veel verzadigd vet
- Overgewicht
- Diabetes
- Roken, stress en hypertensie
Doel behandeling hypercholesterolemie
Normaliseren totaal cholesterolgehalte, overige lipiden en lichaamsgewicht. Leefstijlfactoren (roken) gezonder worden en meer bewegen.
Dieetadvies hypercholesterolemie
- verzadigd vet <10% en transvet <1%
- vochtgebruik 1,5 liter per dag
- matig zout: <6 g per dag
- matig alcohol
- toevoegen 2 a 3 gram plantensterolen (zitten in noten en soja bonen) per dag (verlagen cholesterol opname)
- Antioxidanten nemen: 200 gram groente en 2 stuks fruit.
- Niet roken, extra lichaamsbeweging
