Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Pathologie 2 > Deel 5: Endocriene stoornissen > Flashcards

Deel 5: Endocriene stoornissen Flashcards

1
Q

Wanneer ontstaan endocriene stoornissen?

A

Endocriene stoornissen ontstaan als hormoonproducerende klieren (endocriene klieren) te veel of te weinig van een bepaald hormoon produceren. Ook als bepaalde organen niet of onvoldoende reageren op een bepaald hormoon spreekt men over een endocriene stoornis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Welke endocriene stoornissen zijn er?

A
  • Diabetes insipidus
  • Hyperthyreoïdie
  • Hypothyroïdie
  • Syndroom van Cushing
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat gebeurt er bij diabetes insipidus?

A

waterhuishouding verstoord omdat er te weinig ADH aangemaakt wordt of omdat de nieren onvoldoende op ADH reageren -> pt moet veel plassen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is ADH?

A

= antidiuretisch hormoon
- hormoon dat geproduceerd wordt door de hypothalamus en via zenuwbanen afgegeven wordt aan de neurohypofyse -> geeft vervolgens op het juiste moment en in juiste hoeveelheden ADH af aan bloedbaan
- zorgt ervoor dat er ter hoogte van de nieren reabsorptie van water gebeurt waardoor men minder gaat plassen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Welke soorten diabetes insipidus zijn er?

A

Neurogene diabetes insipidus
Nefrogene diabetes insipidus
Gestagene diabetes insipidus
Dipsogene diabetes insipidus
=> onderverdeeld nargelang oorzaak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe ontstaat neurogene diabetes insipidus?

A

veroorzaakt door een tekort aan ADH, de neurohypofyse geeft dan geen of onvoldoende ADH af aan de bloedbaan veroorzaakt door:
* hersenvliesontsteking,
* hersentrauma,
* hersenbloeding,
* hypofysetumor,
* sarcoïdose (ontsteking van bindweefsel)
* na hypofyseoperatie (vaak tijdelijk)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hoe ontstaat Nefrogene diabetes insipidus?

A

veroorzaakt door nierziekte, nieren reageren onvoldoende op ADH door:
* aangeboren erfelijke nieraandoening,
* medicatie (lithium),
* nierfalen,
* hoge calciumconcentraties in het bloed (leiden tot ongevoeligheid voor ADH).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoe ontstaat gestagene diabetes insipidus?

A

ontstaat tijdens de zwangerschap. Na de zwangerschap verdwijnt de aandoening meestal weer, bij een volgende zwangerschap kan opnieuw diabetes insipidus optreden. Eén van de oorzaken is een verhoogde afbraak van ADH door de placenta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hoe ontstaat dispogene diabetes insipidus?

A
  • verstoring in het dorstmechanisme, er ontstaat een enorm dorstgevoel dat niet overgaat nadat iemand gedronken heeft. Hierdoor gaat men overmatig drinken en ook meer plassen
  • Veroorzaakt door:
    • een hersentumor,
    • een hersentrauma,
    • een hersenoperatie
    • een infectie,
    • het gebruik van bepaalde geneesmiddelen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat zijn de symptomen van diabetes insipidus?

A
  • Extreme dorst (polydipsie)
  • Polyurie (5 tot 18l per 24u)
    Dit kan leiden tot bijkomende klachten zoals:
    • droge mond;
    • dehydratatie;
    • concentratieproblemen;
    • zich niet lekker voelen;
    •  vermoeidheid;
    • concentratieproblemen;
    • evenwichtsproblemen;
    • prikkelbaarheid;
    • tachycardie;
    • hypotensie
    • constipatie;
    • bedplassen.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hoe wordt de diagnose van diabetes insipidus gesteld?

A
  • Klachten: polydipsie en polyurie
  • Plasdagboek: bijhouden hoe vaak men drinkt en plast per dag
  • Dorstproef:
    o duur 12 – 24 uur;
    o er mag tijdens dorstproef niet gedronken worden;
    o elk uur: meten urinedebiet, afnemen urinestaal, gewicht noteren, bloeddruk nemen
    o elke 2 uur: bloedafname (natriumgehalte)
    o na aantal uren zonder urineproductie of als lichaamsgewicht meer dan
    3% daalt, wordt desmopressine toegediend (synthetisch ADH). 1 tot 2 uur later worden alle bovenstaande testen opnieuw afgenomen.
  • Bepaling ADH in bloedplasma
  • MRI-scan: medische beeldvorming van het hypothalamus-hypofysesysteem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Waaruit bestaat de behandeling van diabetes insipidus?

A

Medicamenteuze behandeling met desmopressine (synthetisch ADH)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat is hyperthyreoïdie?

A
  • aandoening aan de schildklier.
  • schildklier produceert te veel schilklierhormoon (thyroxine) -> stimuleert basale stofwisseling, hierdoor zal bij hyperthyroïdie stofwisseling versnellen.
  • komt 5-10 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat zijn mogelijke oorzaken van hyperthyreoïdie?

A
  • Ziekte van Graves
  • Toxisch multinodulair struma
  • Thyreoïditis
  • Centrale hyperthyreoïdie
  • Medische behandelingen
  • Voedingssupplementen met hoog jodiumgehalte (tien tot twintig keer aanbevolen dagelijkse hoeveelheid bijvoorbeeld in kelp of zeewier)
  • Illegale afslankmiddelen met schildklierhormoon
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat houd de ziekte van Graves in?

A

o Meest voorkomende oorzaak van hyperthyreoïdie.
o Komt vaker voor bij vrouwen, vooral in leeftijdscategorie 25–50j
o auto-immuunziekte waarbij lichaam antistoffen aanmaakt tegen de TSH-receptor op schildkliercellen -> antistoffen stimuleren
schilkliercellen om meer schildklierhormoon aan te maken.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat houd toxisch multinodulair struma in?

A

o Wordt ook de ziekte van Plummer genoemd.
o Er ontstaat vergrote schildklier met knobbels (=adenoom) -> knobbels zijn meestal goedaardig maar hormoonproductie is verhoogd.
o ontstaat meestal sluipend en komt vooral voor bij ouderen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Welke soorten thryreoïditis zijn er?

A

▪ Virale thyreoïditis
▪ Stille of pijnloze thyreoïditis
▪ Postpartum thyreoïditis
Bij deze vormen ziet men vaak eerst een hyperthyroïdie daarna een hypothyroïdie, gevolgd door herstel.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat gebeurt er bij centrale hyperthyreoïdie?

A

Er ontstaat hypofyse-adenoom dat overmaat aan TSH (schildklierstimulerend hormoon) produceert, hierdoor produceert de schildklier te veel schildklierhormoon. Deze aandoening is zeer zeldzaam.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Welke medische behandelingen kunnen hyperthyroïdie veroorzaken?

A

o Overdosering schildklierhormoon
o Lithium houdende geneesmiddelen
o Jodiumhoudende contrastmiddelen
o Jodiumhoudende medicatie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hoe verlopen de klachten bij hyperthyroïdie?

A

Schildklierhormoon stimuleert de basale stofwisseling. Bij hyperthyroïdie zal stofwisseling versnellen, dit kan gepaard gaan met heel diverse klachten. In begin van ziekteproces hebben sommige patiënten veel energie, in de loop van het ziekteproces geraakt het lichaam uitgeput en komt vermoeidheid vaak voor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat zijn lichamelijke klachten van hyperthyroïdie?

A
  • Gewichtsverlies
  • Verhoogde eetlust maar niet aankomen
  • Warmtegevoel en transpireren
  • Klamme huid
  • Tachycardie
  • Onregelmatige hartslag
  • Diarree
  • Tremor
  • Struma (vergrote schildklier) in hals
  • Onrustig slapen
  • Onrustig bewegen
  • Kortademigheid na inspanning
  • Haaruitval
  • Vermoeidheid
  • Exoftalmie (uitpuilende ogen)
  • Verminderde menstruatie
  • Brok in de keel
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wat zijn mogelijke psychische klachten van hyperthyroïdie?

A
  • Gejaagd gevoel
  • Geïrriteerdheid
  • Ongeduld
  • Nervositeit
  • Vermoeidheid
  • Gevoel van uitputting
23
Q

Hoe wordt de diagnose van hyperthyroïdie gesteld?

A
  • Anamnese
  • Lichamelijk onderzoek
  • Bloedonderzoek
  • Aanvullende onderzoeken
    o Echografie
    o Scintigrafie
    o Schildklierbiopsie
24
Q

Wat wordt er opgemerkt bij het lichamelijk onderzoek voor het diagnosticeren van hyperthyroïdie?

A

o Palpatie schildklier
o Polsslag
o Tremor
o Klamme huid
o …

25
Wat wordt er onderzocht bij het bloed onderzoek ikv hyperthyroïdie?
o Bepaling TSH en thyroxine (T4) o Bij hyperthyroïdie is de TSH verlaagd en T4 verhoogd. Bij centrale hyperthyreoïdie is zowel de TSH als de T4 verhoogd. o Aanvullende bloedonderzoeken om de oorzaak op te sporen: ▪ Bepalen antistoffen tegen TSH-receptor ▪ Bepaling T3 ▪ CRP, bezinking, leukocyten
26
Waaruit bestaat de behandeling van hyperthyroïdie?
* Thyreostatica * Radioactief jodium * Chirurgie
27
Wat houd de behandeling met Thyreostatica in?
= Schildklierremmers: schildklier zal minder of geen schildklierhormoon meer aanmaken - 2 behandelmogelijkheden ▪ Monotherapie: er wordt precies genoeg schildklier remmende medicatie gegeven om de schildklierwaarden normaal te krijgen. ▪ Combinatietherapie (block and replace): via schildklierremmers wordt de productie van schildklierhormoon volledig stilgelegd. Er wordt schildklierhormoon in de vorm van levothyroxine aan behandeling toegevoegd
28
Hoe verloopt de behandeling met radioactief jodium bij hyperthyroïdie?
De schildkliercellen nemen jodium op om schildklierhormoon te kunnen produceren. Radioactief jodium wordt door de schildkliercellen op dezelfde manier opgenomen als normaal jodium maar door radioactiviteit worden overactieve schildkliercellen vernietigd. Overtollig radioactief jodium wordt via de urine verwijderd. Het radioactief jodium dat opgenomen werd door de schildkliercellen verliest langzaam zijn radioactiviteit. Na ongeveer twee maanden is alle radioactiviteit verdwenen
29
Wat is het doel van behandeling met radioactief jodium bij hyperthyroïdie?
=> precies genoeg cellen vernietigen zodat schildklier weer normaal werkt. - Soms meerdere behandelingen met radioactief jodium nodig om juiste schildklierwaarden te krijgen. - In bepaalde gevallen worden er te veel cellen vernietigd waardoor te weinig schildklierhormoon geproduceerd -> aanvullende behandeling met levothyroxine nodig
30
Welke chirurgische ingreep kan mijn uitvoeren bij hyperthyroïdie?
Thyroïdectomie: de schildklier wordt geheel of gedeeltelijk verwijderd.
31
Wat is hypothyroïdie?
schildklieraandoening waarbij de schildklier te weinig schildklierhormoon (thyroxine) produceert. Aangezien schildklierhormoon het basaal metabolisme stimuleert zal bij hypothyroïdie de stofwisseling vertragen.
32
Wat zijn de mogelijke oorzaken van hypothyroïdie?
* De ziekte van Hashimoto * Behandeling van een hyperthyroïdie of andere schildklieraandoening (radioactief jodium, thyroïdectomie) * Na bestraling van de hals * Na een thryreoïditis, dit kan veroorzaakt worden door een virus of door een (tijdelijke) auto-immuunziekte * Medicatiegebruik (lithium, amiodaron) * Congenitale hypothyroïdie * Centrale hypothyroïdie
33
Wat houd de ziekte van Hashimoto in?
o Meest voorkomende oorzaak van hypothyroïdie. o auto-immuunziekte waarbij er antistoffen gevormd worden tegen schildkliereiwit peroxidase (TPO). TPO (thyreoperoxidase): enzym dat door schilklier wordt aangemaakt en helpt bij de vorming van schildklierhormoon -> TPO-antistoffen veroorzaken ontstekingsreactie waardoor schildklierweefsel beschadigd raakt.
34
Wat houd centrale hypothyroïdie in?
o Zeldzame vorm o De oorzaak ligt bij de hypothalamus of de hypofyse. Er wordt onvoldoende TSH geproduceerd.
35
Wat zijn de lichamelijke klachten van hypothyroïdie?
* Vermoeidheid * Kouwelijkheid * Droge, koude, bleekgele huid * Traagheid in denken en handelen * Geheugenverlies (concentratiestoornissen) * Myxoedeem (verdikte huid waarin je geen ‘putjes’ kan drukken, bijvoorbeeld rond ogen en op onderbenen) * Spierzwakte * Spierpijn en stijfheid * Gewrichtspijn * Bradycardie * Bros en uitvallend haar * Breekbare, broze nagels * Gewichtstoename * Kortademigheid, benauwdheid * Hese, krakende stem * Brok in de keel- of globusgevoel. * Constipatie * Heftige menstruaties
36
Wat zijn de psychische klachten van hypothyroïdie?
* Depressiviteit * Emotionele labiliteit * Concentratie- en geheugenverlies * Nervositeit * Vermoeidheid * Gevoel van uitputting * Angst, argwaan * Agressie * Laag zelfvertrouwen * Psychische belasting
37
Hoe wordt de diagnose van hypothyroïdie gesteld?
* Anamnese * Lichamelijk onderzoek * Bloedonderzoek o TSH, thyroxine gehalte in bloed o Bij hypothyroïdie: TSH verhoogd en thyroxine verlaagd (uitzondering: centrale hypothyroïdie -> beide verlaagd) o Aanvullend kan ziekte van Hashimoto aangetoond worden via schildklierantistoffen (anti-TPO).
38
Waaruit bestaat de behandeling van hypothyroïdie?
* Schildkierhormoon levothyroxine o Als de schildklier nog gedeeltelijk werkt, vult levothyroxine de tekorten aan. o Als de schildklier helemaal niet meer werkt of verwijderd is, vervangt levothyroxine de schildklierfunctie volledig.
39
Wat is het syndroom van Cushing?
- verzamelnaam voor klachten die ontstaan als er gedurende lange tijd te hoge cortisol concentraties aanwezig zijn in bloed. - Cortisol: hormoon dat aangemaakt wordt door bijnier en inwerkt op alle lichaamscellen. Cortisol heeft een metabole werking en speelt een belangrijke rol in stresssituaties.
40
Wat zijn mogelijke oorzaken voor het syndroom van Cushing?
* Gebruik van glucocorticoïden * Ziekte van Cushing * Bijnier Cushing * Ectopische Cushing
41
Hoe kan Gebruik van glucocorticoïden zorgen voor het syndroom van Cushing?
o Meest voorkomende oorzaak. o Gebruik van medicatie die cortisol of cortisolachtige stoffen bevatten.
42
Wat houd de ziekte van Cushing in?
o De oorzaak ligt bij de hypofyse o Een hypofyse-adenoom maakte te veel ACTH (adrenocorticotroop hormoon) aan, dit hormoon stimuleert de bijnier om cortisol aan te maken
43
Wat houd bijnier Cushing in?
o De oorzaak ligt bij de bijnier. o Een bijniergezwel maakt te veel cortisol aan
44
Wat houd ectopische Cushing in?
o Zeldzame vorm o gezwel buiten hypofyse (bijvoorbeeld in longen of pancreas) dat ACTH aanmaakt, hierdoor neemt cortisolproductie door bijnier toe
45
Wat zijn de symptomen van het syndroom van Cushing?
* Een typische verdeling van vet o vetopstapeling rond buik (centrale obesitas) o vetopstapeling thv nek (buffalo hump) * Spierafbraak met als gevolg dunne armen en benen en verminderde spierkracht * Gewichtstoename * Een rond en opgeblazen gezicht met rode blosjes (moonface) * Hypertensie * Hyperglycemie * Acne van de huid * Dunne en broze huid, waarbij sneller dan normaal blauwe plekken ontstaan * Striae op de buik en billen * Vermoeidheid * Slaapproblemen * Geheugen- en concentratieproblemen * Menstruatieproblemen bij vrouwen en verminderde vruchtbaarheid * Osteoporose * Stemmingswisselingen, zoals een depressie, euforie of een psychose * Verhoogd risico op hart- en vaatziekten
46
Hoe wordt de diagnose van het syndroom van Cushing gesteld?
* Anamnese (gebruik glucocorticoïden) * Bloedonderzoek * Dexamethason-suppressietest * Aanvullende onderzoeken om de oorzaak vast te stellen
47
Wat wordt er onderzocht bij het bloedonderzoek bij het syndroom van Cushing?
o Opvolging cortisolconcentraties in het bloed doorheen de dag. o Normaal: cortisolconcentratie ’s morgens hoogst en neemt deze doorheen de dag af. Bij het syndroom van Cushing is dit dagritme afwezig
48
Wat houd de Dexamethason-suppressietest in?
’s Avonds wordt 1mg dexamethason toegediend. Dexamethason is een synthetisch glucocorticosteroïde dat de productie van cortisol door de bijnier remt. Bij het syndroom van Cushing zal de cortisol-waarde de volgende ochtend onvoldoende gedaald zijn
49
Welke aanvullende onderzoeken worden er gedaan om de oorzaak van het syndroom van cushing vast te stellen?
o Bepaling ACTH in het bloed, o CT-scan bijnieren, borst- en buikorganen, o MRI-scan hypothalamus en hypofyse
50
Waaruit bestaat de behandeling van het syndroom van Cushing bij gebruik glucocorticoïden ?
Als het syndroom veroorzaakt wordt door het gebruik van glucocorticoïden zal men proberen het gebruik van deze medicatie langzaam af te bouwen. Na verloop van tijd verdwijnen de klachten.
51
Waaruit bestaat de behandeling van het syndroom van Cushing bij de ziekte van Cushing?
o Verwijdering van het hypofyse-adenoom via een transsfenoïdale resectie. o Aanvullend kan de hypofyse bestraald worden of kunnen anti-corticosteroïden voorgeschreven worden
52
Waaruit bestaat de behandeling van het syndroom van Cushing bij bijnier Cushing?
o Verwijdering van het bijniergezwel dat cortisol produceert. o Dit kan laparoscopisch of via een laparotomie.
53
Waaruit bestaat de behandeling van het syndroom van Cushing bij ectopische Cushing?
o Verwijdering van het ACTH-producerend gezwel
54
Welke andere behandelingen voor het syndroom van Cushing zijn er?
* Medicatie o Anti-corticosteroïden om het cortisolgehalte in het bloed te verlagen. * Chirurgie o Verwijdering van 1 of beide bijnieren.

Pathologie 2 (7 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions