Deel 1 Hfst 1: Hodgkin/ non-hodgkin lymfoom

Question 1

Wat zijn de functies van het lymfevatenstelsel?

Answer 1

• immuniteit
• regelen van de vochtbalans in de weefsels
• absorptie van vet uit het spijsverteringsstelsel

Question 2

Hoe wordt de opname van vet beïnvloed door het lymfevatenstelsel?

Answer 2

vetten worden niet rechtstreeks in de bloedbaan geabsorbeerd maar passeren eerst de lymfe. Via de lymfe bereiken ze dan uiteindelijk ook de bloedbaan

Question 3

Waaruit bestaat het lymfestelsel?

Answer 3

lymfe, lymfevaten, lymfocyten, lymfoïde organen en weefsels (het beenmerg, de thymus, de milt, de lymfeklieren, de platen van Peyer en de tonsillen)

Question 4

Welke pathologieën hebben invloed op het lymfatisch stelsel?

Answer 4

• Hodgkin/non-Hodgkin lymfoom;
• ziekte van Pfeiffer;
• ziekte van Kawasaki;
• lymfangitis

Question 5

Wat is Hodgkin/non-Hodgkin lymfoom?

Answer 5

• een vorm van kanker van het lymfestelsel en wordt ook lymfeklierkanker genoemd
• Ontdekt door Thomas Hodgkin

Question 6

Wat gebeurt er bij Hodgkin/non-Hodgkin lymfoom?

Answer 6

• abnormale celgroei van lymfocyten, aangemaakt in de lymfeknopen of de lymfatische organen.
• De lymfocyten krijgen abnormale vorm en beginnen te overwoekeren

Question 7

Wat zijn de gevolgen van abnormale celgroei van de lymfocyten?

Answer 7

• lymfoom ontstaat: abnormale celgroei veroorzaakt verdikking van de lymfeknopen of lymfatische organen;
• abnormale celgroei zorgt dat de lymfocyten hun normale functie verliezen en de weerstand van de zorgvrager daalt

Question 8

Wat is het verschil tussen Hodgkin en non-Hodgkin?

Answer 8

=> bepaald o.b.v. vorm en gedrag van de kankercel
- Hodgkin: 1 type cel -> Reed-Sternbergcel
- non-Hodgkin: 30-tal andere celvormen die afwijken van de Reed-Sternbergcel zowel in vorm als in gedrag -> meestal agressiever

Question 9

Wat is de prevalentie van Hodgkin lymfoom?

Answer 9

• ongeveer 350 mensen/jaar
• vooral mensen 20-35 en 50+ jaar
• vaker bij mannen dan vrouwen

Question 10

Wat is de prevalentie van non-hodgkin lymfoom?

Answer 10

• ongeveer 2000 mensen per jaar
• vooral mensen van 45+ jaar
• vaker bij mannen dan vrouwen

Question 11

Hoe ontstaan Hodgkin/non-Hodgkin lymfomen?

Answer 11

• ontstaan in lymfeknoop en soms in een lymfatisch orgaan
• via lymfevaten naar andere lymfeknopen en bloedbaan -> verspreiden over hele lichaam

Question 12

Welke factoren hebben invloed op het ontstaan van Hodgkin/non-Hodgkin?

Answer 12

• erfelijkheid;
• Epstein barr-virus;
• verminderde weerstand
• helicobacter pylori;
• pesticiden;
• vetrijke voeding.

Question 13

Wat zijn de symptomen van Hodgkin/non-Hodgkin?

Answer 13

• Zwelling van de lymfeklier
• toenemende infecties;
• afwisselende periodes van koorts
• verminderde eetlust;
• gewichtsverlies;
• sterke vermoeidheid zonder aanwijsbare reden;
• hevig nachtelijk transpireren;
• jeuk (over hele het lichaam of plaatselijk);
• pijn op de plaats van de aangetaste lymfeknopen bij het drinken van alcohol

Question 14

Waar kan de zwelling van de lymfeklier voorkomen?

Answer 14

• vaak goed voelbare zwelling ter hoogte van lymfeklieren in hals, lies of oksel -> niet pijnlijk, wel gevoelig bij aanraking
• ter hoogte van de thorax, het sternum of mediastinum -> benauwdheid of kortademigheid, al dan niet gecombineerd met pijn in de borststreek.
• t.h.v. lymfatisch orgaan -> plaatselijke zwelling

Question 15

Hoe kan men onderscheid maken tussen tussen de symptomen van lymfeklierkanker en virale infecties?

Answer 15

op basis van de duur van de klachten. Bij virale infecties verdwijnen de klachten al na enkele dagen, bij lymfeklierkanker blijven de klachten aanhouden

Question 16

Welke onderzoeken worden gedaan om lymfeklierkanker vast te stellen?

Answer 16

• anamnese
• lichamelijk onderzoek
• bloed- en urineonderzoek: erythrocyten, leukocyten en trombocyten;
• punctie van lymfevocht;
• biopsie van de gezwollen lymfeknoop of van een lymfatisch orgaan

Question 17

Welke onderzoeken worden er gedaan om vast te stellen hoe ver lymfeklierkanker gevorderd is?

Answer 17

• neus- en keelholte: lymfeklier-weefsel betrokken kan zijn bij ziekteproces
• RX thorax: vast stellen of er vergrote lymfeklieren of verdachte massa aanwezig t.h.v. longen, hart
• CT-scan: vast stellen vergrote lymfeklieren aanwezig en beeld vormen van lymfatische organen
• MRI: beeld lymfatische organen
• echografie: afwijkingen in milt verduidelijken + aanvullend onderzoek vergrote lymfeklieren
• PET-scan: bevestigen aanwezigheid actieve kankercellen

Question 18

Welke stadia zijn er bij Hodgkin/non-Hodgkin?

Answer 18

• stadium 1: beperkt tot 1 lymfekliergebied of orgaan
• stadium 2: beperkt tot 2 of meer lymfekliergebieden of organen aan zelfde kant van middenrif;
• stadium 3: in kliergebieden en/of organen aan beide kanten van middenrif;
• stadium 4: verspreid naar andere organen, bv. longen, lever, beenmerg of huid

Question 19

Waarvan hangt de prognose bij Hodgkin/non-Hodgkin af?

Answer 19

• stadium
• bloeduitslagen: verhoogde bezinkingsnelheid, anemie, verhoogd aantal leukocyten;
• leeftijd van de zorgvrager;
• gedrag van de kankercel: snel of langzaam groeiend.

Question 20

Welk onderscheid kan er gemaakt worden bij non-Hodgkin?

Answer 20

• indolente lymfomen (langzaam groeiend)
• agressieve lymfomen (snel groeiend)

Question 21

Welke doelstellingen kan de behandeling van lymfeklierkanker hebben?

Answer 21

• curatieve behandeling: de zorgvrager genezen;
• remissie: de ziekte tot rust brengen en stabiliseren;
• palliatieve behandeling: de ziekte remmen en klachten verminderen, de ziekte is niet meer te genezen

Question 22

Uit welke therapievormen kan de behandeling van lymfeklierkanker bestaan?

Answer 22

• chemotherapie;
• radiotherapie;
• stamceltransplantatie;
• immunotherapie

Question 23

Waaruit bestaat de behandeling met chemo bij lymfeklierkanker?

Answer 23

• gericht behandelen aan de hand van cytostatica en eventueel corticosteroïden
• 4 tot 6 sessies over een periode van 4 tot 6 maanden
• bijna altijd bij Hodgkin
• kan in combinatie met radiotherapie

Question 24

Waaruit bestaat de behandeling met radiotherapie bij lymfeklierkanker?

Answer 24

• aangetaste zone bestralen
• kan in combinatie met chemo
• te bestralen regio eerst onderzocht en nauwkeurig aangeduid
• bestralingsdosis zo laag mogelijk -> bijwerkingen beperken

Question 25

Waaruit bestaat de behandeling met stamceltransplantatie bij lymfeklierkanker?

Answer 25

• op voorhand: opnieuw intensieve en agressieve chemokuur -> beenmerg inactief maken -> slechte stamcelproductie stilgelegd
• gezonde stamcellen toegediend -> inplanten in inactieve beenmerg -> terug gezonde stamcellen aanmaken na +- 2-3weken

Question 26

Welke soorten stamceltransplantatie bestaan er?

Answer 26

• autologe stamceltransplantatie: stamcellen zijn van de zorgvrager zelf afkomstig -> worden vooraf van zorgvrager afgenomen en later teruggegeven;
• allogene stamceltransplantatie: stamcellen afkomstig van donor

Question 27

Waaruit kan men stamcellen bekomen?

Answer 27

• bloed: eerst behandeling met groeihormoon -> stamcelproductie stimuleren. Nadien gezonde stamcellen uit bloed gefilterd;
• beenmerg: men selecteert stamcellen uit beenmergweefsel door beenmergbiopsie (beenmergtransplantatie)

Question 28

Waaruit bestaat de behandeling met immunotherapie bij lymfeklierkanker?

Answer 28

• nog in ontwikkeling
• toedienen van antilichamen die natuurlijke afweer stimuleren om zo lichaam in staat te stellen kanker aan te vallen