Deel 1 Hfst 1: Hodgkin/ non-hodgkin lymfoom Flashcards
Wat zijn de functies van het lymfevatenstelsel?
- immuniteit
- regelen van de vochtbalans in de weefsels
- absorptie van vet uit het spijsverteringsstelsel
Hoe wordt de opname van vet beïnvloed door het lymfevatenstelsel?
vetten worden niet rechtstreeks in de bloedbaan geabsorbeerd maar passeren eerst de lymfe. Via de lymfe bereiken ze dan uiteindelijk ook de bloedbaan
Waaruit bestaat het lymfestelsel?
lymfe, lymfevaten, lymfocyten, lymfoïde organen en weefsels (het beenmerg, de thymus, de milt, de lymfeklieren, de platen van Peyer en de tonsillen)
Welke pathologieën hebben invloed op het lymfatisch stelsel?
- Hodgkin/non-Hodgkin lymfoom;
- ziekte van Pfeiffer;
- ziekte van Kawasaki;
- lymfangitis
Wat is Hodgkin/non-Hodgkin lymfoom?
- een vorm van kanker van het lymfestelsel en wordt ook lymfeklierkanker genoemd
- Ontdekt door Thomas Hodgkin
Wat gebeurt er bij Hodgkin/non-Hodgkin lymfoom?
- abnormale celgroei van lymfocyten, aangemaakt in de lymfeknopen of de lymfatische organen.
- De lymfocyten krijgen abnormale vorm en beginnen te overwoekeren
Wat zijn de gevolgen van abnormale celgroei van de lymfocyten?
- lymfoom ontstaat: abnormale celgroei veroorzaakt verdikking van de lymfeknopen of lymfatische organen;
- abnormale celgroei zorgt dat de lymfocyten hun normale functie verliezen en de weerstand van de zorgvrager daalt
Wat is het verschil tussen Hodgkin en non-Hodgkin?
=> bepaald o.b.v. vorm en gedrag van de kankercel
- Hodgkin: 1 type cel -> Reed-Sternbergcel
- non-Hodgkin: 30-tal andere celvormen die afwijken van de Reed-Sternbergcel zowel in vorm als in gedrag -> meestal agressiever
Wat is de prevalentie van Hodgkin lymfoom?
- ongeveer 350 mensen/jaar
- vooral mensen 20-35 en 50+ jaar
- vaker bij mannen dan vrouwen
Wat is de prevalentie van non-hodgkin lymfoom?
- ongeveer 2000 mensen per jaar
- vooral mensen van 45+ jaar
- vaker bij mannen dan vrouwen
Hoe ontstaan Hodgkin/non-Hodgkin lymfomen?
- ontstaan in lymfeknoop en soms in een lymfatisch orgaan
- via lymfevaten naar andere lymfeknopen en bloedbaan -> verspreiden over hele lichaam
Welke factoren hebben invloed op het ontstaan van Hodgkin/non-Hodgkin?
- erfelijkheid;
- Epstein barr-virus;
- verminderde weerstand
- helicobacter pylori;
- pesticiden;
- vetrijke voeding.
Wat zijn de symptomen van Hodgkin/non-Hodgkin?
- Zwelling van de lymfeklier
- toenemende infecties;
- afwisselende periodes van koorts
- verminderde eetlust;
- gewichtsverlies;
- sterke vermoeidheid zonder aanwijsbare reden;
- hevig nachtelijk transpireren;
- jeuk (over hele het lichaam of plaatselijk);
- pijn op de plaats van de aangetaste lymfeknopen bij het drinken van alcohol
Waar kan de zwelling van de lymfeklier voorkomen?
- vaak goed voelbare zwelling ter hoogte van lymfeklieren in hals, lies of oksel -> niet pijnlijk, wel gevoelig bij aanraking
- ter hoogte van de thorax, het sternum of mediastinum -> benauwdheid of kortademigheid, al dan niet gecombineerd met pijn in de borststreek.
- t.h.v. lymfatisch orgaan -> plaatselijke zwelling
Hoe kan men onderscheid maken tussen tussen de symptomen van lymfeklierkanker en virale infecties?
op basis van de duur van de klachten. Bij virale infecties verdwijnen de klachten al na enkele dagen, bij lymfeklierkanker blijven de klachten aanhouden
Welke onderzoeken worden gedaan om lymfeklierkanker vast te stellen?
- anamnese
- lichamelijk onderzoek
- bloed- en urineonderzoek: erythrocyten, leukocyten en trombocyten;
- punctie van lymfevocht;
- biopsie van de gezwollen lymfeknoop of van een lymfatisch orgaan
Welke onderzoeken worden er gedaan om vast te stellen hoe ver lymfeklierkanker gevorderd is?
- neus- en keelholte: lymfeklier-weefsel betrokken kan zijn bij ziekteproces
- RX thorax: vast stellen of er vergrote lymfeklieren of verdachte massa aanwezig t.h.v. longen, hart
- CT-scan: vast stellen vergrote lymfeklieren aanwezig en beeld vormen van lymfatische organen
- MRI: beeld lymfatische organen
- echografie: afwijkingen in milt verduidelijken + aanvullend onderzoek vergrote lymfeklieren
- PET-scan: bevestigen aanwezigheid actieve kankercellen
Welke stadia zijn er bij Hodgkin/non-Hodgkin?
- stadium 1: beperkt tot 1 lymfekliergebied of orgaan
- stadium 2: beperkt tot 2 of meer lymfekliergebieden of organen aan zelfde kant van middenrif;
- stadium 3: in kliergebieden en/of organen aan beide kanten van middenrif;
- stadium 4: verspreid naar andere organen, bv. longen, lever, beenmerg of huid
Waarvan hangt de prognose bij Hodgkin/non-Hodgkin af?
- stadium
- bloeduitslagen: verhoogde bezinkingsnelheid, anemie, verhoogd aantal leukocyten;
- leeftijd van de zorgvrager;
- gedrag van de kankercel: snel of langzaam groeiend.
Welk onderscheid kan er gemaakt worden bij non-Hodgkin?
- indolente lymfomen (langzaam groeiend)
- agressieve lymfomen (snel groeiend)
Welke doelstellingen kan de behandeling van lymfeklierkanker hebben?
- curatieve behandeling: de zorgvrager genezen;
- remissie: de ziekte tot rust brengen en stabiliseren;
- palliatieve behandeling: de ziekte remmen en klachten verminderen, de ziekte is niet meer te genezen
Uit welke therapievormen kan de behandeling van lymfeklierkanker bestaan?
- chemotherapie;
- radiotherapie;
- stamceltransplantatie;
- immunotherapie
Waaruit bestaat de behandeling met chemo bij lymfeklierkanker?
- gericht behandelen aan de hand van cytostatica en eventueel corticosteroïden
- 4 tot 6 sessies over een periode van 4 tot 6 maanden
- bijna altijd bij Hodgkin
- kan in combinatie met radiotherapie
Waaruit bestaat de behandeling met radiotherapie bij lymfeklierkanker?
- aangetaste zone bestralen
- kan in combinatie met chemo
- te bestralen regio eerst onderzocht en nauwkeurig aangeduid
- bestralingsdosis zo laag mogelijk -> bijwerkingen beperken
