Deel 2 Hoofdstuk 1 Flashcards
Wat is de belangrijkste rol van het spijsverteringsstelsel?
ervoor zorgen dat de voedingsstoffen (uit het voedsel dat we eten) worden opgenomen in het lichaam
Waarvoor worden de voedingsstoffen in het lichaam gebruikt?
- het produceren van energie en eiwitten;
- het in stand houden van weefsels.
Wat gebeurd er met het voedsel in het lichaam?
- chemische stoffen en enzymen toegevoegd -> voedsel kan afgebroken tot kleine basiscomponenten -> opgenomen
- voedsel wordt gekneed door darmkanaal (=peristaltiek) -> afbraakproces
Hoe maakt de maag maagzuur HCl aan?
Zoutzuur bestaat uit waterstofionen (H+) en chloride-ionen (Cl-). -> los van elkaar afgescheiden door pariëtale cellen van het maagslijmvlies en vormen zoutzuur in het lumen van de maag
Waarom is het waterstof Ion belangrijk?
- Conc. H+ ==> zuurtegraad oplossing.
- Hoe meer H+ hoe zuurder opl.
- H (waterstofion) = H in pH
Wat doet een Protonpomp?
- pompt H+ actief door de pariëtale cellen van het maagslijmvlies in het lumen van de maag
Welke stoornissen van het spijsverteringstelsel zijn er?
- Onderste
- Bovenste
Wat zijn de algemene symptomen van spijsverteringsstoornissen (boven) ?
- Opgeblazen gevoel
- Pijn
- Misselijkheid
Wat is dyspepsie?
- Verstoring in het spijsverteringsstelsel
Welke veranderingen kunnen mensen zelf hanteren om maagproblemen te verhelpen?
- Levensstijl veranderen
- minder Alcohol drinken
- bepaalde voedingsstoffen vermijden
- Afvallen
- Rookstop
Wat zijn de meest voorkomende aandoeningen van de bovenste spijsverteringsstelsel ?
- Gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ)
- Maagzweer
Wat is GORZ?
- Gastro-oesofageale refluxziekte
- stoornis veroorzaakt door terug vloei maagzuur in slokdarm –> Ontsteking en pijn
Wat heeft een negatieve invloed op symptomen van GORZ?
- Hoesten
- Optillen voorwerpen
- Bepaalde voedingsmiddelen
Wanneer is een onderzoek aangewezen bij GORZ?
- wanneer het chronisch wordt moet men zoeken naar de onderliggende aandoening.
Wat is maagzweer?
- Aantasting van het maagslijmvlies waardoor onderliggende weefsels worden blootgesteld aan het maagzuur.
Waar komt maagzweer in voor?
- Maag
- Duodenum
Meest voorkomende oorzaken van maagzweer?
- Helicobacter Pylori (70%)
- Gebruik NSAID
Wat zijn de Symptomen maagzweer?
- Pijn
- Braken
- Gewichtsverlies
- Verminderde eetlust
Wat zijn de meest voorkomende stoornissen van het onderste spijsverteringsstelsel? !!!
- Diarree
- Obstipatie
- Hemorroïden
- Prikkelende darm syndroom
- Chronische darm ontsteking
- Antibiotica-geassocieerde Colitis
Wat zijn mogelijke oorzaken van acute diarree?
- Voedselvergiftiging met gastro-enteritis als gevolg (bacterieel) bv Clostridium
Wat zijn mogelijke oorzaken van chronische diarree?
- Prikkelbare darm syndroom
- Colitis Ulcerosa
- Ziekte van Crohn
- Diverticulitis
- Lactose-intolerantie
- Coeliakie
- misbruik van laxeermiddelen
Waardoor kan obstipatie ontstaan?
- verminderde peristaltiek
- overmatig harde ontlasting tgv uitdroging
- bepaald voedsel
- tekort aan lichaamsbeweging
- laxeermiddel
- bij ouderen vaak diuretica met vocht tekort
Wat zijn hemorroïden?
- vergrote en gezwollen bloedvaten in of rond de Anus
Wat zijn oorzaken van Hemorroïden?
- Obstipatie
- zwangerschap
- inactiviteit
Wat zijn symptomen van hemorroïden?
- pijn bij de stoelgang
- ontlasting met streepjes licht gekleurd bloed
- jeuk
Wat zijn mogelijke symptomen van het prikkelbare darm syndroom?
- buikpijn
- zich algemeen niet goed voelen
- diarree of constipatie
Wat is een chronische darm ontsteking?
- ernstig probleem waarbij ulceraties en ontstekingen in het lagere deel van het spijsverteringskanaal optreden.
- in extreme gevallen –> perforatie darmwand = noodsituatie
Wat gebeur er bij Antibiotica-geassocieerde Colitis?
- ontsteking in de darmen veroorzaakt door clostridium difficile-bacterie, nadat antibiotica de goede bacteriën heeft vernietigd.
Wat zijn maagzuur middelen?
- geneesmiddelen die maagzuur neutraliseren
Hoe werken maagzuur middelen?
- kortdurende pijnstillende werking
- pyrosis vermindert of verdwijnt
- symptomatisch
Welke welke groepen maagzuurmiddelen zijn er? !!
- Antacida
- Protonpomp remmers (PPI)
Welke soorten antacida’s zijn er? !!
- Maagzuurbinders
- maagwandbeschermers
Wat doen maagzuurbinders? !!
- neutraliseert maagzuur door binding
- buffert zure maaginhoud –> pH waarde stijgt
- bv Rennie, malox, Regla pH
Wat doen maagwandbeschermers? !!
- brengen beschermende laag aan in de maag en slokdarm
- vb Gaviscon, ulcogant
Wat zijn indicaties voor antacida?
- pijnverlichting bij zweren in de maag, de slokdarm of de twaalfvingerige darm;
- dyspepsie zonder duidelijke oorzaak;
- gastritis;
- lichte reflux.
Hoe dien je antacida toe?
- Oraal
- drank
- kauwtablet
- oplossing
- 1 uur na de maaltijd
Wat zijn de gevolgen van gelijktijdige inname van antacida met andere gnm?
- opname van beide middelen vertragen
- gewijzigde resorptie door aangepaste maag pH
Wat doen protonpomp remmers? !!
- Protonpompremmers remmen de volledige productie van waterstofionen af, waardoor de maaginhoud niet langer zuur wordt
Wat zijn de indicaties van ppi?
- ter behandeling van maagulcera;
- bij dyspepsie;
- bij oesofagitis;
- ter behandeling van helicobacter pylori
Wat voorbeelden van proton pomp remmers?
Nexiam®, Prezal®, Losec®, Pantazol®, Pariet®, Pantomed®, Omeprazole EG® …
Wat zijn de bijwerkingen van ppi?
- plots stoppen => zure rebound -> hypersecretie maagzuur (-> eerst dosis halveren dan pas stoppen)
- hoofdpijn
- misselijkheid
- braken
- diarree
- flatulentie
Wat is het nut van diarree?
verwijderen van veroorzakend micro-organismen
Wat is een aandachtspunt bij diarree?
- opvolgen vochtbalans
Wat doet medicatie tegen diarree?
- bevorderen resorptie van vocht en zouten en remmen darm peristaltiek –> stoelgang indikken
wat zijn de bijwerkingen van anti diarree middelen
- obstipatie
- hoofdpijn
- droge mond
- kinderen: respiratoir deprimerend (niet toedienen onder 2 jaar)
welke groepen van laxeermiddelen zijn er?
- bulkvormende
- osmotische
- stimulerende
Wat zijn bulkvormende laxeermiddelen?
- preparaten die rijk zijn aan onoplosbare plantaardige vezels;
-vergroten de hoeveelheid fecaal materiaal in het colon en stimuleren de
peristaltiek. - bv. Colofiber®, …
Wat zijn osmotische laxeermiddelen?
- trekken vocht in het colon , waardoor de faeces zachter
wordt en in omvang toeneemt. - bv. Lactulose®, Movicol®, Bifiteral®, Duphalac®, Forlax® …
Wat zijn stimulerende laxeermiddelen?
- prikkelen de darmen om meer vocht te onttrekken en
–> de faeces zachter te maken. Ze worden ook vaak preoperatief toegediend. - bv. Dulcolax®, Cleen enema®, Glycerine® suppo, Laxavit®, Microlax®, Norgalax® …
Hoe worden misselijkheid en braken gereguleerd?
- prikkels uit maag darm kanaal, farynx, evenwichtsorgaan of bij bepaalde zintuigelijke informatie activeren braakcentrum in de hersenen.
Door welke situaties kunnen misselijkheid en braken ontstaan?
- door een aandoening ter hoogte van het maagdarmstelsel;
- bij ziektebeelden zoals migraine, hepatitis, peritonitis …;
- bij zwangerschap
- bij wagenziekte;
- na chemotherapie of een chirurgische ingreep;
- als bijwerking na het innemen van medicatie
Wat zijn anti-emetica? !!!
middelen die ingezet worden om misselijkheid en braken te verhelpen.
Welke groepen van anti- emetica zijn er? !!
- Prokinetica
- Serotonine antagonisten
Wat zijn Prokinetica? !!
- Dopamine antagonisten –> minder misselijk
- stimuleren maag ontlediging –> peristaltiek juiste richting
- vb: motilium, haldol, primperan en litican.
- bijwerkingen: slaperigheid, obstipatie en diarree
Waarvoor kan haldol gegeven worden?
- persisterende hik
- als kalmeringsmiddel
- als prokinetica
Wat zijn serotonine-antagonisten? !!
- remmen de prikkeling van het braakcentrum
- enkel voorgeschreven wanneer Prokinetica niet werkt
- bv: Zofran, Novoban, Aloxi, emend
- bijwerkingen: hoofdpijn, warmteopwelling, obstipatie, hik.
Waarom geen motilium?
Er moet voorzichtig omgesprongen worden met middelen op basis van domperidom (bv. Motilium®) en bij serotonine-antagonisten. Er bestaat namelijk een verhoogd risico op ernstige hartritmestoornissen bij ouderen, kinderen en zorgvragers met elektrolytenstoornissen.
