Deel 1: Shock Flashcards
1
Q
Wat is Shock?
A
- Shock is een syndroom.
- als de bloeddruk zo laag is dat het lichaam onvoldoende van bloed en O2 voorzien wordt
- Het hart slaagt er niet meer in om bloed naar alle organen te pompen
- het is een reactie op een levensbedreigende situatie
- Het lichaam zal proberen om het hart, longen en hersenen zo lang mogelijk van O2 te voorzien om ischemie te vermijden
2
Q
In welke volgorde zal het bloed terugtrekken in het geval van Shock?
A
- huid en slijmvliezen;
- spieren en onderhuids bindweefsel;
- spijsverteringsstelsel, lever en milt;
- nieren
3
Q
Waarom zijn ouderen gevoeliger bij Shock?
A
- Minder flexibiliteit van het bloedvatenstelsel
- verminderde algemene conditie
- lichaam kan bij shock minder weerstand bieden -> shock kan sneller evolueren naar irreversibel
4
Q
Wat zijn de algemene symptomen van shock?
A
- cardiovasculaire symptomen
- bleke klamme huid
- ingevallen gelaat
- renale symptomen
- respiratoire symptomen
- neurologische symptomen
- multi orgaanfalen (MOF)
5
Q
Welke cardiovasculaire symptomen komen voor bij shock?
A
- hypotensie
- tachycardie
6
Q
Hoe ontstaat hypotensie bij shock?
A
- ontstaat door onevenwicht tussen bloedvolume en
bloedvatencapaciteit -> eerst gecompenseerd - wanneer te lang -> lichaam niet meer in staat om te blijven compenseren -> daalt bloeddruk plots sterk tot deze niet meer waarneembaar is
7
Q
He compenseert het lichaam in eerste instantie de hypotensie?
A
- diastolische druk stijgen
- waarden van systolische en diastolische druk, zullen dichter bij elkaar komen
- lichaam probeert deze drukdaling te compenseren door bloed uit de perifere bloedsomloop samen te brengen rond de vitale organen
8
Q
Hoe ontstaat tachycardie bij shock?
A
- Door onvoldoende bloedvolume daalt bloeddruk -> hart aangezet om bloed sneller rond te pompen
- De hartfrequentie stijgt om de normale zuurstofvoorziening naar de organen op peil te houden
- hard kan dit niet oneindig volhouden
9
Q
Hoe ontstaat de bleke klamme huid bij shock?
A
- bloeddruk op peil houden -> lichaam sluit perifere bloedcirculatie af (perifere vasoconstrictie).
- huid -> één van minst vitale organen -> relatief bloedtekort -> huid bleek, koud en klam
- Indien shock zich verderzet -> huid grijs-grauw-cyanotisch
10
Q
Waardoor ontstaat een ingevallen gelaat bij shock?
A
- Al het vocht wordt naar de centrale bloedcirculatie getrokken.
-> patiënt krijgt typisch ingevallen gelaat met donker omrande ogen
11
Q
Wat is het gevolg van shock op de nieren?
A
- minder bloedtoevoer naar nieren -> daling van filtratie -> vermindering van urineproductie
- lichaam probeert zo veel mogelijk vocht in lichaam te houden -> urine geconcentreerd
- bloeddruk minder dan 50 mmHg -> urineproductie valt volledig weg
- secretie van hormonale stoffen in gedrang
12
Q
Wat gebeurd er wanneer de urineproductie volledig stilvat?
A
- geen afvalstoffen meer geëlimineerd.
-> metabole acidose
13
Q
Waardoor ontstaan de respiratoire symptomen bij shock?
A
- sneller ademen om meer O2 in circulatie te brengen
-> O2 aanbod t.h.v. weefsels verhoogd - patiënt hyperventileert om metabole acidose te compenseren -> zuur makend CO2 proberen kwijt te geraken via ademhaling = respiratoire compensatie
14
Q
Wat gebeurt er op respiratoir vlak wanneer shock zich voortzet?
A
- vasoconstrictie t.h.v. longen -> toppen van longen zonder circulatie -> minder O2 opgenomen -> O2 tekort in bloed en weefsels neemt toe
15
Q
Welke neurologische symptomen ontstaan door verminderde bloedvoorziening bij shock?
A
- apathie, onverschilligheid, onrust, angst en verwardheid
verdere shock -> vermindert bewustzijn
16
Q
Wanneer spreken we van multiple orgaanfalen bij shock?
A
- Shock bedreigt in toenemende mate de bloedvoorziening naar de verschillende organen
- wanneer niet tijdig ingegrepen: bloedvoorziening naar vitale organen zoals nieren, lever en nadien longen , hart en hersenen in gevaar
- onbehandeld -> irreversibel O2- en energietekort t.h.v. weefsels, nieren, lever, longen, hart en hersenen
17
Q
Welke vormen van shock zijn er?
A
- hypovolemische shock
- cardiogene shock
- obstructieve shock
- Distributieve shock
- septische shock
- anafylactische shock
- neurogene shock
18
Q
Wat is hypovolemische shock?
A
tekort aan bloedvolume. Er is dus onvoldoende bloed aanwezig dat rondgepompt wordt in het lichaam
19
Q
Wat zijn de oorzaken van hypovolemische shock?
A
- hemorragische shock
- niet-hemorragische shock
20
Q
Wat is de oorzaak bij hemorragische shock?
A
- inwendige of uitwendige bloeding
- ernstig bloedverlies dat niet of te laat gestelpt werd
- Shock door inwendig bloedverlies -> moeilijker vast te stellen dan shock door uitwendig bloedverlies
21
Q
Wat is de oorzaak bij niet-hemorragische shock?
A
- groot vochtverlies
- Ernstige brandwonden, langdurige diarree en/of hevig braken zorgen voor dit vochtverlies
22
Q
Wat zijn de symptomen van een hypovolemische shock?
A
Bij een gezond volwassen persoon zal pas bij een bloedverlies van meer dan 15% lichaam reageren:
* een bleke, koude en klamme huid;
* een ingevallen gelaat;
* een verminderde capillaire refill;
* verminderd bewustzijn;
* hypotensie;
* tachycardie
23
Q
Wat is de behandeling bij een hemorragische shock?
A
- in eerste instantie de bloeding stelpen
- tekort aan bloedvolume moet aangevuld worden door bloedtransfusie en IV toedienen van vocht
- zorgen dat cellen voldoende O2 krijgen -> extra O2 toedienen aan de zorgvrager
24
Q
Wat is de behandeling bij een niet-hemorragische shock?
A
vochtverlies compenseren door intraveneus vocht toe te dienen. Ook hier zal men de zorgvrager voorzien van extra O2
25
Wat is de oorzaak van cardiogene shock?
- oorzaak bij het hart
- hartspier werkt onvoldoende -> bloed onvoldoende rondgepompt worden naar de organen => cardiaal falen
26
Wat zijn de mogelijke oorzaken van het falen van de hartspierpomp bij shock?
* acuut myocardinfarct;
* hartritmestoornissen;
* beschadiging van de hartklep;
* myocarditis;
* cardiomyopathie.
27
Wat zijn de meest voorkomende symptomen bij cardiogene shock?
* bleke, grauwe huidskleur;
* verminderd bewustzijn;
* hypotensie -> onvoldoende bloed in aorta (daling cardiac output)
* angst;
* zweten;
* zwak en onregelmatig hartritme;
* tachypnoe en oppervlakkige ademhaling;
* cyanose
28
Waaruit bestaat de behandeling bij cardiogene shock?
-> sterk afhankelijk van oorzaak
- zv zo snel mogelijk stabiliseren -> focus op O2 toedienen, ondersteunen hartpompfunctie door toedienen medicatie zoals dobutamine
- Wnr zv voldoende stabiel -> naar behandelkamer voor behandeling oorzaak
29
Wat is obstructieve shock?
bloeddoorstroming gestopt door een obstructie -> belemmering van circulatie -> deel bloedsomloop afgesloten -> ongelijke verdeling bloedvolume: op ene plaats ophopen, andere plaats tekort
30
Wat zijn de gevolgen van een obstructie van de cardiale uitstroom bij obstructieve shock?
* longembool vast in één van de grote bloedvaten: trombus meestal gevormd in onderste ledematen -> via bloedvatenstelsel meegevoerd naar longen;
* harttamponnade: teveel bloed in pericard -> druk op bloedvaten -> bloed niet weggepompt;
* spanningspneumothorax: opstapeling van lucht in pleuraholte -> druk op grote bloedvaten zoals vena cava -> obstructie -> hart krijgt geen bloed
31
Wat zijn de symptomen van obstructieve shock?
-> afhankelijk van oorzaak
* dyspnoe;
* hypotensie (door onvoldoende cardiac output);
* tachycardie;
* verminderd bewustzijn;
* cyanose
32
Waaruit bestaat de behandeling van obstructieve shock?
-> focus op stabiliseren en ondersteunen van parameters + wegnemen oorzaak -> variiert naargelang oorzaak
33
Wat gebeurd er bij distributieve shock?
- bloedvaten gaan ergens in het lichaam wijder open staan => vasodilatatie -> groter vaatvolume voor zelfde hoeveelheid bloed + herverdeling bloed
- bepaalde organen onvoldoende bevloeid + te weinig O2
34
Welke types distributieve shock zijn er?
- septische shock
- anafylactische shock
- neurogene shock
35
Wat gebeurd er bij septische shock?
- wnr sepsis -> kan leiden tot septische shock
- immuunsysteem in actie -> produceert cytokine -> vasodilatatie bloedvaten -> bloeddruk daalt -> verminderde weefselperfusie en anoxie
- hart compenseert: sneller kloppen -> wnr te lang duurt -> vermoeid hart -> minder bloed naar organen
36
Wat zijn de vroegtijdige symptomen bij septische shock?
o verwardheid;
o koude rillingen;
o koorts;
o tachycardie
o verhoogde ademhalingsfrequentie
37
Wat zijn de laattijdige symptomen bij septische shock?
o hypotensie;
o verminderd bewustzijn;
o koud en klamme huid;
o verminderde urineproductie
38
Waaruit bestaat de behandeling bij septische shock?
- O2 toedienen
- oorzaak zoeken: hemoculturen + urinekweek, eventueel kathetertipkweek bij CV katheter) -> gerichte AB starten
- voor resultaten bekend => breedspectrum AB
- Acute hypotensie -> IV vocht + bloeddruk verhogende medicatie
39
Hoe ontstaat een anafylactische shock?
-> ernstige allergische reactie aan de oorzaak
- Na blootstelling aan allergenen waarop zv reageert -> histamine vrijkomen -> vasodilatatie
40
Wat zijn de symptomen van anafylactische shock?
* hypotensie;
* tachycardie;
* gezwollen tong;
* stridor (door glottisoedeem);
* glotttisoedeem (kan leiden tot verstikking);
* dyspnoe;
* rode warme huid (vasodilatatie bloedvaten);
* nausea;
* duizeligheid
41
Waaruit bestaat de behandeling bij anafylactische shock?
* Antihistaminicum: zo vlug mogelijk de histaminevrijzetting te stoppen;
* Adrenaline: vasoconstrictie van de bloedvaten en bronchodilatatie
42
Wat is een epipen?
- personen met gekende ernstige allergie hebben dit vaak bij
- pen gevuld met een bepaalde dosis adrenaline
- snelle reactie bij allergische reactie
43
Wat is neurogene shock?
- Bij personen met een dwarslaesie -> kan defect optreden van zenuwgeleiding naar de bloedvaten
- mechanisme om bloedvaten te laten samentrekken verstoort -> vasodilatatie
44
Wat zijn de symptomen van neurogene shock?
* hypotensie;
* bradycardie: door onderbreking van de zenuwgeleiding naar de bloedvaten;
* rode en warme huid door vasodilatatie van de bloedvaten.
45
Waaruit bestaat de behandeling bij neurogene shock?
- toedienen O2 en vocht
- met medicatie: vasopressoren -> mechanisme om bloedvaten te laten samentrekken overnemen
- vasodilatatie zorgt dat zv sneller afkoelt
