Deel 1 - andrologie Flashcards
Hoeveel koppels krijgen te maken met infertiliteit?
1:6
Hoe veel % van de mannen presenteert met azoöspermie?
1%
Wat is AMH en wat is de primaire functie?
AMH staat voor anti-Müllerian hormone, met als primaire functie de degeneratie van de gangen van Müller in mannelijke embryo’s tijdens de ontwikkeling van de primaire geslachtsorganen.
Waardoor wordt AMH geproduceerd tijdens de foetale ontwikkeling?
Door de Sertoli-cellen
Wat is het eerste teken van mannelijk puberteit?
Testiculaire vergroting, waarvan minstens 1 een volume > 4 ml krijgt
Rond welke leeftijd vindt de spermarche plaats?
13-15 jaar oud
Welk volume krijgen de testikels tijdens de spermarche?
> 12 mL
Wat neemt het grootste deel in van de testes op jonge leeftijd?
Sertolicellen
Wat is de verdeling van soorten cellen in de testes na de puberteit?
Na de puberteit wordt het grootste deel ingenomen door kiemcellen, daarna Sertolicellen en het minste door Leydigcellen.
Wat is testicular dysgenesis syndrome?
Een ontwikkelingsstoornis gekarakteriseerd door hypospadias, cryptorchorchidisme, lage spermakwaliteit en zaadbalkanker
Noem 4 mogelijke oorzaken van testicular dysgenesis syndrome
- Blootstelling tot endocrine-disrupting chemicals (EDCS)
- Genetische defecten & polymorfismen
- Intra-uteriene groeirestrictie
- Lifestyle factoren.
Hoe kan de abnormale ontwikkeling door testicular dysgenesis syndrome zich uiten?
- Verstoorde Leydigcel differentiatie/functie, waardoor er minder insuline 3 expressie plaatsvindt (cryptorchidisme)
- Androgeeninsufficiëntie (hypospadias).
- Ook kan er veranderde Sertolicel differentiatie/functie plaatsvinden waardoor en minder kiemceldifferentiatie plaatsvindt, leidend tot lage spermakwaliteit en GCNIS testicular germ cel cancer (TGCC).
Waar kunnen testes die niet helemaal zijn gedaald zijn blijven hangen?
abdominaal, inguinaal of hoogscrotaal
Hoeveel jongens hebben last van cryptorchidisme/hypospadia? Hoe veel hiervan bilateraal?
3-5 jongens per 100 hebben er last van, waarvan 15% bilateraal.
Wat is slecht ontwikkeld bij hypospadia/cryptorchidisme?
Het gubernaculum
Waarom opereer je hypospadia het liefst in het eerste levensjaar?
zo vergroot je de kans dat de stamcellen werkzaam worden/blijven
Hoe veel groter is de kans op zaadbalkanker bij niet ingedaalde testes?
5x
Wat moet je onderzoeken tijdens lichamelijk onderzoek bij een infertiele man? (5)
- Mannelijke habitus
- Penis/meatus onderzoek
- Palperen testikel (orchidometer/echo)
- Epidydimis
- Funiculis
Wat beoordeel je aan de vaten bij een echo van het scrotum?
> 3 mm, reflux, vaatverwijding en/of verstopping
Wat zijn 4 mogelijke uitslagen bij een semenanalyse?
- Normozoospermie
- Oligozoospermie
- Cryptozoospermie <100.000 sperm/ml
- Non-obstructieve azoospermie NOA
Wat is de belangrijkste genetische afwijking die wordt gezien bij infertiele mannen en wat is het gevolg van deze afwijking?
Het Kleinefelter syndroom (XXY). Hierbij bevinden zich geen zaadcellen is het sperma en blijven de testes klein
Welke 2 delen van het Y-chromosoom kunnen een microdeletie hebben die tot infertiliteit leidt?
Het AZF en het AZR deel
Wat is het gevolg van een microdeletie in het AZF deel van het Y chromosoom?
azoöspermie of oligospermie
Wat kan een microdeletie in het AZR deel van het Y-chromosoom veroorzaken?
Verschillen in spermaproductie. Bijv. alleen Sertoli cellen aangedaan maar ook maturatieproblemen of hypospermatogenese. Combinaties hiervan komen ook voor
Bij hoe veel van de mannen met infertiliteitsproblemen wordt een spatader van de testis te zien?
20-35%
Waarom zie je vaker een spatader in de linker testisader?
De linker vene mondt uit in de linker niervene, wat klepproblemen kan veroorzaken en invloed kan hebben op beide ballen
In welke 3 categoriën is een spatader van de testis in te delen?
I: vasalva positief, II: palpabel en III: zichtbaar
Waarom zorgen anabolen en steroïdgebruik voor laag FSH en LH?
Men krijgt een hoog exogeen testosteron, hierdoor wordt de aanmaak van LH en FSH geremd
Waar kan steroïdgebruik toe leiden?
subfertiliteit, azoöspermie of oligospermie
Hoe proberen mannen die steroïden gebruiken hun tijdelijke testosterononderdrukkingen tegen te gaan?
Door aromataseremmers of LH injecties
Hoe veel cycli van steroïdgebruik kan het duren totdat mannen al niet terug komen op hun normale testosteronproductie?
al na 1-2 cycli kan het voor altijd verstoord raken
Wat is de functie van sertolicellen?
Sertolicellen zijn steuncellen die er voor zorgen dat wanneer er spermatocyten ontstaan, ze beschermd zijn tegen het immuunsysteem.
Sertolicellen voeden ook de spermatocyten, daar komt namelijk geen bloed bij.
Wat is semen cryopreservatie?
Semen cryopreservatie is het invriezen van semen om na de behandeling nog te kunnen gebruiken voor inseminatie.
Bij welke soort kanker is zaadlozing vaak niet mogelijk?
Leukemie
Hoe werkt elektroejaculatie?
Electroejaculatie wordt gedaan onder narcose, waar een rectale probe tegen de prostaat wordt gebracht en zo een zaadlozing wordt opgewekt
Wat houdt spermatogoniale stamcel banking in? Bij wie wordt dit gedaan?
Er wordt een biopt uit de zaadbal genomen om spermatogionale stamcellen te preserveren. Na de behandeling kunnen deze ingevroren worden of terug worden getransplanteerd in de patiënt. Dit wordt voornamelijk gedaan bij kinderen met kanker
Noem 4 voorargumenten voor het invriezen van zaad bij een operatie aan teelbalkanker
- De zaadkwaliteit is beter voor de operatie dan er na
- Je weet niet welk bal de meeste zaalcellen maakt
- Bij 15% van de mannen lukt het niet om zaadcellen in te vriezen
- De tijd nemen, om later alle mogelijkheden te hebben
Noem 4 tegenargumenten tegen het invriezen van zaad bij een operatie aan teelbalkanker
- 70% stadium I tumoren, vaak geen chemotherapie nodig
- Op 1 bal kun je gewoon vruchtbaar zijn
- < 8% gebruikt de ingevroren cellen ook daadwerkelijk zwanger te worden
- Geen tijd verliezen aan zaad verliezen, maar snel opereren
Welke 2 soorten stamcellen bevatten de testes? Waar heeft chemo invloed op?
De testes bevatten 2 soorten stamcellen: actief en slapend. De actieve stamcellen worden aangetast door chemotherapie, de slapende echter niet. De slapende stamcellen tonen herstel na therapie.
Hoe lang kan het herstel van slapende testisstamcellen na chemotherapie duren?
Tot wel 5 jaar
Welke therapie bij de testes geeft de grootste kans op vruchtbaarheidsstoornissen?
Radiotherapie
Hoe veel van de jongens met kanker op kinderleeftijd zullen infertiel worden?
1:3
Noem 3 mogelijkheden van kunstmatige inseminatie en hun succeskans
- IUI: 10% succeskans
- IVF: 30% succeskans
- ICSI: 30% succeskans
Hoe werkt IUI? Hoe veel zaadcellen moeten minstens aanwezig zijn?
De zaadcellen worden in de baarmoeder gebracht. Hiervoor moeten met ml minstens 3 miljoen motiele zaadcellen aanwezig zijn.
Hoe werkt IVF? Hoe veel zaadcellen moeten aanwezig zijn?
Zaadcellen moeten de eicel wel zelf nog bevruchten. Hiervoor is nog wel enige hoeveelheid zaad nodig.
Hoe werkt ICSI? Hoe veel zaadcellen moeten aanwezig zijn?
De zaadcel wordt met een naaldje de eicel in gebracht. Dit wordt alleen gedaan bij een hele kleine hoeveelheid zaad.
Hoe veel van de mannelijk AYA patiënten hadden graag betere counseling gewild over vruchtbaarheid en presevatie?
70%
Hoe veel % van de mannelijke AYA patiënten houden zorgen over vruchtbaarsheidsstatus?
57%
Hoe veel meter buis is er per testis aanwezig?
500 meter
Wat is de verdeling in percentages van opslag van ejaculaat?
1% in de Cowperse klieren,
2-5% in de testis
10-30% in de prostaat
65-75% zit opgeslagen in de seminaal vescicle