Deel 1: Ancien Regime (H1) Flashcards
privaatrecht
regelt de verhoudingen tussen mensen onderling
publiekrecht
regelt de werking van de instellingen alsook de verhoudingen van de burger tot de overheid
feodale verhoudingen
verhoudingen waarbij leenheer en leenman zich aan elkaar verbinden in een hiërarchische verhouding, met wederzijdse rechten en plichten
weerstandsrecht = recht op opstand
recht van een leenman om de banden met een onrechtvaardige senior (leenheer) te verbreken
auxilium
hulp
consilium
raad
beneficia
gunsten
heerlijkheid
een min of meer omvangrijk gebied, gegroepeerd rond een ‘kasteel’, waarbij de kasteelheer allee heerlijke rechten bezat
soeverein
de hoogste macht
regalia
koninklijke rechten
lex salica
het gewoonterecht van de Franken dat vanaf de 6de eeuw werd opgetekend
eigenrichting
recht in eigen handen nemen
feodale leenhulde
de (hoofd)dader beloofde met het feodale ritueel plechtig trouw aan een of meerdere leden van de andere clan
zwaarddragen
de dader geef de benadeelde het zwaard waarmee hij vervolgens de heilige wet van de bloedwraak had moeten gedood worden
paisiers
arbitrage-instelling: rechters die families willen verzoenen in de context van vetes
romanisten
juristen die het romeinse recht bestudeerden
daadaansprakelijkheid
wie door een handeling schade veroorzaakte, moest daarvoor opdraaien, ook al droeg hij geen schuld voor wat gebeurd was
schuldaansprakelijkheid
oog voor de persoonlijke schuld van de dader
verbeteringsgedachte
de gedachte dat een straf de dader tot een beter inzicht moet laten komen
ex-officio
omwille van het ambt
veritas-procedure
op zoek gaan naar de waarheid, het nieuwe bewijsrecht
unitaire procedure
procedure waarbij het onderzoek meteen voor en door de rechtbank zelf gevoerd werd, op de zitting.
geheim onderzoek
de beklaagde neemt slechts na afloop van het onderzoek kennis van wat tegen hem wordt ingebracht
universitas civium
een alles omvattend geheel van burgers
legisten
universitair geschoolde juristen
particularisme
De strijd van standen, steden en gewesten voor het behoud van hun privileges en tegen de politiek van uniformering en centralisatie van de koning of hertog.
primus inter pares
eerste onder de gelijken
curia in consilio
bepaalde de politiek, regeerde
curia in parlamento
sprak recht
curia in compotis
stond in voor het financiële beheer
valsschelden van een vonnis
een klacht tegen een opzettelijk gewezen verkeerd vonnis
rekenkamer
bevoegd voor de financiën en inkomsten van het rijk
constitutionalisme
een kenmerk in een politiek systeem waarbij de hoogste gezagdrager bij het nemen van beslissingen op beperkende wijze gebonden is aan regels, vastgelegd in een wet of verdrag
parlementarisme
de vorst raadpleegde het volk door de instelling van de standenvergaderingen
interregnum
de fase tussen de overgang van de ene vorst naar de andere
heerlijke rechten
1) ordehandhaving
2) belastingen innen
3) rechtspreken
hofhouding
De hofhouding bestond in vroeger eeuwen niet alleen uit de huishouding van een vorst, maar vormde tevens het bestuurlijke en culturele centrum van een land en kon wel een paar duizend personen omvatten