deck_3093523 Flashcards
დისოციაციური აშლილობის ძირითად ნიშან-თვისებას წარმოადგენს:
ცნობიერების, მეხსიერების,იდენტობის და აღქმის ფუნქციების ინტეგრაციის დარღვევა წარმოადგენს.
დისოციაციური აშლილობის ტიპები(დსმს მიხ.)
დისოციაციური ამნეზიადოსოციაციური ფუგაიდენტობის დისოციაციური აშლილობადეპერსონალიზაციური აშლილობადისოციაციური აშლილობა, რომელიც სხვაგვარად არ არის დაზუსტებული
დისოციაციური სიმპტომებია:
სუბიექტური სიცარიელის განცდა რეალობიდან განსვლა გარემოს სრულყოფილად აღქმის უნარის დაქვეითება მეხსიერების ფრაგმენტაცია ან დაკარგვადერეალიზაცია და დეპერსონალიზაცია
რა წარმოადგენს დისოციაციური ამნეზია?
დისოციაციური ამნეზიის მთავარ დამახასიათებელ ნიშანს წარმოადგენს პიროვნების უუნარობა გაიხსენოსმნიშვნელოვანი (ჩვეულებრივ სტრესთან დაკავშირებული) პერიოდები თავისი პირადი ცხოვრებიდან, რაც ნორმალური გულმავიწყობის ფარგლებს სცილდება.
დისოციაციური ამნეზია კომორბიდულია…
სხვა დისოციაციურ აშლილობებთან ერთად; ასევე, პოსტტრავმული სტრესული აშლილობის, მწვავე სტრესული აშლილობის და სომატიზირებული აშლილობის დროს. დისოციაციური ამნეზიისისმება მხოლოდ მაშინ, როდესაც პაციენტს სხვა,ზემოთ ჩამოთვლილი აშლილობები არ აღენიშნება.
აქვს თუ არა დისოციაციურ ამნეზიას სომატური მიზეზები?
არა
დისოციაციური ამნეზიის ორი ფორმა:
- ფსიქოგენური ამნეზია, რომელიც ერთ, ახლახან მომხდარ ტრავმულ მოვლენას ეხება.2. ბავშვობის ხანგრძლივი პერიოდების გახსენების უუნარობა. ასეთი შემთხვევების დროს ზოგიერთ პაციენტს პარალელურად ორგანული დაავადებაც აღენიშნება.
დისოციაციური ფუგა…
პაციენტებს ახასიათებს არა მხოლოდ მეხსიერების დაკარგვა, არამედ მათთვის ჩვეული გარემოცვიდანგაქცევა. როგორც წესი, პაციენტები ამბობენ, რომ არ ახსოვთ სად იმყოფებოდნენ ხეტიალის დროს და,ზოგიერთ მათგანს, პიროვნული იდენტობა აქვს დარღვეული (არ იცის თვითონ ვინ არის).
დისოციაციური ფუგა უნდა განვასხვავოთ:
ორგანული დარღვევებისგან, ეპილეფსიისა და ფსიქოაქტიური ნივთიერებებით გამოწვეული ინტოქსიკაციის ჩათვლით.
იდენტობის დისოციაციური აშლილობა - მრავლობითი პიროვნული აშლილობა
პაციენტისთვის დამახასიათებელია ქცევის ორი პატერნის უეცარი მონაცვლეობა, რომელთაგან მას მხოლოდ ერთი (მოცემულ მომენტში არსებული) ახსოვს, ხოლო მეორე ავიწდება. ამ პატერნებიდან ერთი ასახავს ადამიანის რეალურ პიროვნებას, ხოლო მეორე პიროვნება~ წარმოადგნეს ემოციური რეაქციების, დამოკიდებულებების, მოგონებების და სოციალური ქცევების ინტეგრირებულ ერთობლიობას,რომელიც ხშირად კონტრასტულად განსხვავდება რეალურისგან.ზოგჯერ ადამიანში ორზე მეტი
პიროვნებაა~.
იდენტობის აშლილობის კრიტერიუმ დაკმაყოფილ პაციენტებთან ხშირად ვხვდებით სხვა აშლილობებსაც:
შიზოფრენიის, პერსონოლოგიური აშლილობისდა ფსიქოაქტიური ნივთიერებების ბოროტად გამოყენების დიაგნოსტიკურ კრიტერიუმებს. ბევრ პაციენტს, ასევე, შფოთვისა და დეპრესიის სიმპტომები აღენიშნება.
იდენტობის აშლილობის ეტიოლოგია:
- მძიმე ტრავმის როლი. კლინიკური გამოცდილება დაკვლევები აჩვენებს, რომ ასეთი აშლილობის მქონე პაციენტების უმრავლესობა ბავშვობაში მძიმე ფიზიკური ან სექსუალური ძალადობის მსხვერპლი იყო. არსებული მოსაზრების თანახმად, დისოციაცია აღმოცენდება, როგორც ფსიქოლოგიური დაცვითი მექანიზმი, რომელიც, პირველადი ტრავმის მიღებისას დისტრესის შემცირებას იწვევს, მაგრამ, შემდგომში, მას ხანგრძლივი სავალალო შედეგები მოჰყვება.2. იატროგენული ფაქტორები. ავტორთა ჯგუფი თვლის, რომ გარკვეულ შემთხვევებში, იდენტობის დისოციაციური აშლილობის დიაგნოზის დასმას განაპირობებს ცნობილი შემთხვევები პიროვნების მრავლობითი გაორების შესახებ, დიაგნოზის დასმა საკმარისი მტკიცებულების გარეშე და ჰიპნოზის გამოყენება.
დეპერსონალიზაციური აშლილობა:
დეპერსონალიზაციური აშლილობისთვის დამახასიათებელია უსიამოვნო მდგომარეობა, რომლის დროსაც პიროვნება გარეთ არსებულ საგნებს ან სხეულის ნაწილებს დეფორმირებულად აღიქვამს და ისეთი განცდა აქვს, თითქოს ისინი არარეალური ან მისგან დისტანცირებულია.
დეპერსონალიზაცია:
მთავარ ნიშანს წარმოადგენს საკუთარი თავისა და აღქმული სამყაროს არარეალურობის შეგრძნება. პაციენტს ისეთი განცდა აქვს, რომ მისი ემოციები დაჩლუნგებულია, ხოლო ქმედებები _ მექანიკური, რაც მისთვის (რაც არ უნდა უცნაური იყოს ეს) უკიდურესად უსიამოვნოა. პაციენტს შენარჩუნებული აქვს საკუთარი განცდების სუბიექტური გაცნობიერების უნარი. ასეთი სიმპტომები შეიძლებაინტენსიური იყოს და თან ახლდეს დéჯà ვუ და ცვლილებები დროის აღქმაში. ზოგიერთი პაციენტი უჩივის სენსორულ დარღვევებს სხეულის ერთ რომელიმე ნაწილში (მაგ., თავის, ცხვირის ან კიდურის დეფორმაციას). მას ისეთი განცდა აქვს, თითქოს სხეულის ეს ნაწილი ბამბისგანაა გაკეთებული.
დეპერსონალიზაციური აშლილობის მიმდინარეობა და გავრცელება
პაციენტების ორი მესამედი მდედრობითი სქესის წარმომადგენელია. ავადმოყოფობა ხშირად მოზარდობის პერიოდში ან ზრდასრული ცხოვრების ადრეულ წლებში იწყება. შემთხვევების დაახლოებით ნახევარი 30 წლის ასაკამდე იჩენს თავს. სიმპტომები, ჩვეულებრივ, უეცრად ვლინდება _ ზოგჯერ მაშინ, როდესაც პიროვნება აქტიურია, ზოგჯერ კი _ დაძაბული ფიზიკური ვარჯიშის შემდეგრელაქსაციის მდგომარეობის დროს.დეპერსონალიზაციური აშლილობა, ხშირად, მრავალი წლის მანძილზე გრძელდება, თუმცა მას ნაწილობრივი ან სრული რემისიის პერიოდები ახლავს თან.