De jaren '70 Joseph Beuys Flashcards
- *Naam van de kunstenaar:** Joseph Beuys
- *Stijlstroming:**
- *Biografie:**
- Performance, Land Art én Conceptueel
- Duitse kunstenaar met werken in verschillende kunsttakken (tekeningen, installaties, beeldhouwwerken, performances, …) Voornamelijk focus op sociale kunst.
Vanaf 1961 docent aan de StaatlicheKunstakademie te Düsseldorf.
Beuys als 1 vd oprichters van de Duitse politieke partij van Groen —> verkozen als parlementslid
Joseph Beuys
Vormkenmerken:
- Beeldhouwwerken, assemblages en installaties
- Performances
Joseph Beuys
Thematiek:
- Uitnodigingen (stimuli) om na te denken over de processen van het leven, aansporingen in een proces van bewustwording aan de hand van de fysische eigenschappen van vet, vilt en honing. (warm - koud, geleidend - isolerend) die symbolisch zijn voor sociale eigenschappen (sociaal - geïsoleerd)
- Rituele, helende performances voor collectieve trauma’s zoals verstoorde relatie tussen mens en natuur, scheiding tussen Oost en West, uitroeiing van de Indianen, Holocaust, enz.
Hoe kan men Beuys begrijpen vanuit de tijdsgeest van de jaren ’70?
Beuys is de perfecte belichaming van de tijdsgeest van de jaren ’70, zijn kunst is:
- Therapeutisch en alternatief (‘Ander gaan leven’), zoals Performance
- Spiritueel (geestelijk tov materialisme) en ecologisch (mens in harmonie met de natuur), zoals Land Art
- Theoretisch: de (sociologische) theorie is belangrijker dan het artistieke eindresultaat, zoals Conceptueel
Leg uit: Sozialplastik
De sociologische kunsttheorie van Beuys
- Aliënatie (vervreemding) in de westerse samenleving: nood aan heling
. De mens verkeert in een existentiële crisis —> gevoel van vervreemding
Vervreemding van zichzelf, de andere (samenleving) en de wereld om hem heen (natuur) Dit door de Westerse waarden, het materiële, het rationele, het wetenschappelijke . Mens ervaart hierdoor een gemis, hij is gekwetst en heeft een trauma dat moet helen - Jeder Mensch ist ein Künstler
De mens moet
—> zijn plaats in de wereld opnieuw ontdekken —> processen van het leven beter verstaan
—> energieën van het leven terug leren kennen . In de Westerse wereld is het waarnemen van de energieën gedelegeerd en alleen toegankelijk voor kunstenaars. Terwijl het creatief vormgeven voor iedereen zou moeten zijn, omdat het een essentiële taak is in het menselijk bestaan. Creatief vormgeven = vorm geven aan het leven. - Het leven zelf is kunst . Creatief vormgeven = vormgeven aan het leven <—> vormgeven aan het leven = creatief vormgeven
Het leven zelf als proces van vormgeven en beeldhouwen, omgaan met de energieën van het leven
Alles = kunst (ideeën, woorden, handelingen, arbeid, onderwijs)
= sociaal beeldhouwen
= Socialplastik
Kunst als “Sociale Sculptuur” —> de mens is in zijn dagdagelijks handelen, de kunstenaar van het sociale
Leg uit: Beuys: Jeder Mensch ist ein künstler
De mens moet
—> zijn plaats in de wereld opnieuw ontdekken
—> processen van het leven beter verstaan
—> energieën van het leven terug leren kennen
In de Westerse wereld is het waarnemen van de energieën gedelegeerd en alleen toegankelijk voor kunstenaars. Terwijl het creatief vormgeven voor iedereen zou moeten zijn, omdat het een essentiële taak is in het menselijk bestaan.
Creatief vormgeven = vorm geven aan het leven.
Leg uit: Beuys: Het leven zelf is kunst
Creatief vormgeven = vormgeven aan het leven <—> vormgeven aan het leven = creatief vormgeven
Het leven zelf als proces van vormgeven en beeldhouwen, omgaan met de energieën van het leven
Alles = kunst (ideeën, woorden, handelingen, arbeid, onderwijs)
= sociaal beeldhouwen
= Socialplastik
Kunst als “Sociale Sculptuur” —> de mens is in zijn dagdagelijks handelen, de kunstenaar van het sociale
Leg uit: Beuys: Theorie van de beeldhouwkunst - Plastische theorie
-
Het fysische (materiële) als beeld van het psychologische (geestelijke)
Alle werken van Beuys illustreren zijn theorie van de beeldhouwkunst.
In eerste instantie zijn ze een uitbeelding van fysische eigenschappen en processen, maar symboliseren/zijn een metafoor van psychologische eigenschappen of processen. -
Fysische (en dus psychologische) processen tussen 2 uitersten
Volgens Beuys zijn alle verschijnselen in de wereld in voortdurende verandering, in een procestoestand tussen twee uitersten :
enerzijds - anderzijds
chaotisch - geordend
onbepaald - bepaald
warm - koud
ruwe, omgevormde materie - gevormde materie
uitdijend - samentrekkend
vormeloos - gekristalliseerd
In psychologische termen vertaald, luidt deze tegenstelling:
warm en chaotisch - koud en gestructureerd (orde)
wilskracht - intellectueel
gevoel - verstand
De bedoeling van de natuur én het leven is het bereiken van een toestand van evenwicht, komen tot integratie van beide uitersten, tot een vloeiende stroom tussen denken, voelen en willen.
- Kunstobjecten van vet, vilt en honing en hun fysische/psychologische eigenschappen en toestanden, een uitnodiging om na te denken over de processen van het leven.
De sociale opdracht van het vormgeven aan het leven (Socialplastik) wordt in zijn kunstwerken uitgebeeld door materialen, hun eigenschappen en hun processen.
Materies: vet, vilt en honing
Fysische eigenschappen en toestanden: warm - koud, geleidend - isolerend
Metafoor voor: menselijke, psychologische kwaliteiten, toestanden in menselijke samenleving
Kunstwerken —> niet esthetisch, maar didactische objecten die uitnodigen tot na denken over processen van het leven. Stimuli, aansporingen in een proces van bewustwording.
Leg uit: Beuys, werk Kaarsvet
Hij werd uitgenodigd op de openluchttentoonstelling in Münster, hij vond echter dat de natuur geen verfraaiing nodig had en evenmin een monumentaal beeld in de stad.
Daarom ging hij op zoek naar de ‘wonde’ in het stedelijk weefsel van straten en gebouwen.
—> ondergrondse betonnen voetgangerstunnel onder een universiteitsgebouw.
onveilig, vuil, …
Beuys transformeerde deze negatieve lege vorm tot een positieve volle vorm door een beeldhouwwerk van te maken. Monumentaal kunstwerk bestaande uit 20 ton kaarsvet in 5 stukken gesneden.
“Dit is het eerste beeldhouwwerk dat nooit koud wordt, en zou het koud worden, dan zal het nooit meer warm worden. Aldus wist Beuys de koude, verloren zielloosheid van de menselijke stedelijke omgeving om te toveren in een overlevingsbatterij van warmte-energie, in een immens vetreservoir. “
Leg uit: Beuys, werk Honingpomp
Inzending voor de Documenta 6 (internationale kunsttentoonstelling in Kassel), 1977.
Een honingpomp:
- geïnstalleerd in kleine ruimte van museum
- verbonden met vergaderzaal door plastieken leidingen
- 2 scheepsmotoren pompen honing rond
- ontstaan van ‘levend’ organisme met eigen bloedsomloop
- in vergaderruimte —> workshops
Leg uit: Beuys, werk De horde
- installatie uit 1969
- 20 sleden verlaten een volkswagenbusje
- elk van de sleden draagt een rolletje vilt, vet en een zaklamp
- “overlevingskit voor noodgevallen”
- Niet de westerse technologie zal ons redden, maar wel de natuurlijk organische materialen
- vilt = bescherming
- vet = elementaire voeding
- zaklamp = oriëntatie aan de reis
Leg uit: Beuys, werk Ik hou van Amerika, Amerika houdt van mij
- Beuys stapt, gewikkeld in vilt, op een vliegtuig richting NY
- Ambulance brengt hem van de luchthaven naar de Renee Block Gallery
- hier verblijft hij 7 dagen en nachten in een kooi, samen met een coyote
- Performance waarbij het publiek achter de tralies toekijkt
- Hij verklaart “in contact te zijn gekomen met het trauma van de Amerikaanse energie - constellatie; het Amerikaanse trauma met de indiaan”
Geef twee voorbeelden van Beuys’ conflicten als docent op de Academie van Düsseldorf
- Directeur (traditioneel), Academie verschaft kunstonderwijs <—> Beuys voert politieke Acties tijdens zijn colleges
- Speech van Beuys ter gelegenheid van plechtige opening van academiejaar, öö - performance; 10 min geluid van een hert nadoen
- Beuys vind dat iedereen recht heeft op onderwijs, liet iedereen toe, klas voor 20 personen, gevuld met 100 studenten.
Geef twee voorbeelden van zijn politiek partijprogramma als politicus bij de Groenen
- decentralisatie en zelfadministratie (tegen bureaucratie)
- zelfbeschikking en participatie in culturele sfeer, ordenen van wetten en economische sfeer (iedereen basisinkomen)
