D4 Kerk En Christendom Flashcards

1
Q

Waf voorafging

Wat zijn gebeurtenissen die ertoe leiden dat kerk en staat steeds hechter worden in hun beleid?

A

313: Edict van Milaan; vrijheid van eredienst
395: Christendom als enig aanvaarde staatsgodsdienst
Ca.500: Doopsel van Clovis
732: Slag bij Poitiers
751: Pepijn de 3de wordt gekroond met toestemming van (en door) de paus als koning
800: Karel de Grote gekroond tot keizer door de paus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

900-1100 de kerk wint aan macht en aanzien

Mensen trokken vanaf de 3de eeuw naar de Syrische en Egyptische woestijn. Daar wilden zij…. Anderen gingen…

A

Heel streng, eenzaam en alleen leven
In groepjes bij elkaar wonen op een afgelegen plaats, een klooster. De kloosterlingen kozen een abt als hun leider

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

-Wie is Petrus? wat betekent ‘Petrus’
-Wie is Paulus?

A

-1ste apostel/paus. Het betekent ‘rots’
-romein gekeerd tot christendom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is de heilige drievuldigheid?

A

Vader, zoon en de heilige geest

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Waar roept Jezus zijn eerste apostelen op?

A

In Galilea, Palestina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

-Wat deden mannenkloosters meestal?
-Wat deden vrouwenkloosters meestal?

A

-Meestal opvang
-Meestal verzorging

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

-Wat betekent heil?
-Wat betekent helen?

A

-geluk
-genezen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Benedictus

Wat zijn de voornaamste bezigheden van benedictijnen?

A

Werken en bidden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hoe kan je zien dat monniken heel sober moesten leven? (Blz. 46 boek)

A

Monniken mogen bijna niks eten, alleen bij zwakte of ziekte krijgen ze vlees.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Benedictus voegde de 3 regels van Benedictus in: de geloften van…

A

Gehoorzaamheid, soberheid en kuisheid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Een benedictijnerklooster was een…

A

Streng geregeld klooster

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Cluny: stad

Kloosters hadden verschillende functies, zowel…

A

Sociaal als cultureel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Cluny: stad

Wat deden de kloosters op sociaal vlak?

A

Ze zorgden voor armen, wezen, zieken en kreupelen worden verzorgd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cluny: stad

Wat deden de kloosters op economisch vlak?

A

Ze zorgden voor vernieuwingen in de landbouw, bouwden bruggen en legden wegen aan. Kloosters leefden volledig autarkisch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Cluny: stad

Wat deden kloosters op politiek vlak?

A

Kloosters wouden ook politieke invloed. Daarom kozen zij vaak abten uit rijke, machtige en adellijke families.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Cluny: stad

Van de oude en strenge regels Benedictus bleef niet veel meer over. Daarom was er…

A

Grote nood aan hervorming

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat is het oosters schisma?

A

Het is de definitieve scheuring door veel conflicten tussen de oosters-orthodoxe kerken en de Rooms-katholieke kerken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

De investituurstrijd

Over welk gebied regeert Otto de 3de?

A

Het heilig Roomse rijk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

De investituurstrijd

Wat krijgt bisschop Notker?

A

Graafschap Hoei

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

De investituurstrijd

Van wie krijgt bisschop Notker graafschap Hoei?

A

Van de Duitse keizer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

De investituurstrijd

Aan wie zou bisschop Notker gehoorzamen? Aan de paus of aan de keizer?

A

Aan de keizer omdat hij van hem het graafschap Hoei gekregen heeft

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Dit systeem wordt het…genoemd

A

Duitse rijkskerk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

De investituurstrijd

Wat is de vertaling van ‘dictatus papae’

A

De paus dicteert (legt zijn wil op)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

De investituurstrijd

Wat is de opvatting van de keizer Hendrick de 4de?

A

De keizer heeft zijn macht gekregen van god. Hij hoeft zich dus niet te verantwoorden tegenover de paus.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

De investituurstrijd

Wat zegt de paus in de dictatus papae?

A

-Dat alleen de bisschop van Rome met recht ‘universeel’ genoemd wordt
-Dat hij alleen bisschoppen kan benoemen of afzetten
-Dat hij alleen de keizerlijke waardigheidstekens mag dragen
-Dat alle vorsten alleen de voeten van de paus kussen
- Dat het hem toegestaan is de keizer af te zetten
-Dat hij door niemand anders veroordeeld kan worden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

De investituurstrijd

Deze strijd wordt de investituurstrijd genoemd. Geef een omschrijving van dit begrip

A

De strijd tussen paus en keizer. Om het benoemingsrecht van hoge geestelijken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

1100-1300 de kerk heeft een grote invloed in Europa

Wat betekent ora et labora en wie heeft deze regel opgelegd?

A

Het betekent werken en bidden. Benedictus en de cisterciënzers hebben deze regel ingevoerd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Franciscanen en dominicanen

Wanneer leefden Franciscus van Assisi?

A

Hij leefde in begin 13de eeuw/omstreeks 1200 (1182-1226)

29
Q

Wat heeft Franciscus van Assisi altijd aan?

A

Een bruin monnikenkleed (pei)

30
Q

In 1209 kreeg Franciscus toestemming van de paus om een orde op te stichten. Hun ideaal was…

A

De absolute armoede en nederigheid. Hun doel was het prediken van het evangelie.

31
Q

In de het midden van de 13de eeuw telde de orde…

A

Meer dan 17.000 broeders verspreid over 1500 kloosters in Europa.

32
Q

In 1215 ontstond de orde van…

A

De dominicanen of predikheren, gesticht door de spanjaard Dominicus

33
Q

Wanneer leefde Dominicus?

A

Hij leefde in einde 12de eeuw - begin 13de eeuw

34
Q

Waarvoor zetten de dominicanen zich vooral in?

A

Ze zetten zich vooral in voor de bekering van de ketters. Ze worden ook wel de speurhonden van de heer genoemd.

35
Q

Waarom werden dominicanen ook wel ‘speurhonden van de heer’ genoemd?

A

Zij waren de grootste opspoorders naar de ketters en hen voor inquisitie brachten.

36
Q

De twee orden (franciscanen en dominicanen) waren heel succesrijk omwille van hun levenswijze. Ze leefden ook niet in…

A

Verre rijke kloosters, maar in de steden. Ze leefden niet van feodaal bezit, wel van aalmoezen en eigen arbeid.

37
Q

Wat zijn de twee bedelorden?

A

Franciscanen en dominicanen

38
Q

Schema franciscanen (stichter, waar, doel, wanneer)

A

Stichter: Franciscus
Waar?: Assisi, Italië
Doel?: leven in evangelische armoede, zorg voor armen, geloof verspreiden, leven tussen de gewone mensen in de stad
Wanneer?: 1209, begin 13de eeuw, omstreeks 1200

39
Q

Schema dominicanen (stichter, waar, doel, wanneer)

A

Stichter: Dominicus
Waar?: Spanje
Doel?: bekeren van ketters, voorzitters van de inquisitie, leven tussen de gewone mensen in de stad
Wanneer? 1215, begin 13de eeuw, omstreeks 1200

40
Q

De inquisitie

In de loop van de 13de eeuw wordt Dominicus geconfronteerd met…

A

De Katrharen (Zuid-Frankrijk)

41
Q

Katrharen noemden zichzelf…

A

Vrienden van Jezus (door het volk bonhommes/bonnesfemmes)

42
Q

Waar waren Katrharen vooral kritisch over?

A

Ze waren vooral kritisch tegenover de onfeilbare macht van de paus

43
Q

Wat is de inquisitie?

A

Een kerkelijke rechtbank opgericht door de paus in het jaar 1232

44
Q

Wie waren de voorzitters van de inquisitie?

A

De dominicanen en de franciscanen

45
Q

Wat was het doel van de inquisitie?

A

De zielen van de ketters te redden van de duivel

46
Q

Wie werd er vervolgd in de inquisitie?

A

Ketters, satanisten, heksen, joden, protestanten

47
Q

Wat is de straf in de inquisitie?

A

Op de brandstapel of gevangenisstraf (kerker)

48
Q

Welke privileges kenden de geestelijken (clerus)?

A

-eigen grondbezit (veel grond/macht)
-geen belastingen betalen aan de vorst
- eigen rechtbank

49
Q

Wat is simonie?

A

Het kopen en verkopen van een geestelijke ambt

50
Q

Wat is nicolaïsme?

A

Priestercelibaat werd niet gerespecteerd (vrouwen/kinderen hebben)

51
Q

Wat is nepotisme?

A

Benoemen in hoge functies van een bloedverwant

52
Q

Leven op een heel wereldlijke manier (duur) daarom moest er geld in het laatje komen door…

A

• Sint-Pieterspenning = verplichte jaarlijkse belastingen
• Handel in (valse) relikwieën
• Aflatenhandel (afkopen van de zonden, om in de hemel te geraken)

53
Q

Wat is het Westers schisma?

A

Het westers schisma speelt zich af in 14de eeuw omstreeks 1400
Het is de periode waarin er meerdere pausen waren, 1 in Avignon en 1 in Rome. De westerse kerk is verscheurd in 2 delen.

54
Q

Wat zijn de 7 sacramenten?

A

-doopsel
-eucharistie
-vormsel
-biecht
-huwelijk
-priesterwijding
-ziekenzalving

55
Q

Wat hadden priesters in hun nadeel?

A

Ze konden niet kezen of schrijven, ze kunnen de mis niet lezen. Hun kennis over de bijbel en liturgie is van een heel laag niveau. De priesters dienen sacramenten toetegen betaling.

56
Q

De eersten die de moed hadden hun ontevredenheid ten opzichte van de kerk te uiten, kwamen uit Engeland en Tsjechië (een deel van Duitsland of heilig roomse rijk). Deze priesters waren…

A

John Wycliffe en Johannes Huss

57
Q

Wat waren de uitgangspunten van Wycliffe?

A

-Alleen wat in de bijbel staat, telt (niet van paus/hoge clerus)
-Herstel evangelische armoede in de kerk

58
Q

Wat zijn de praktische gevolgen hiervan? (uitgangspunten Wycliffe)

A

-De bijbel begrijpen door te vertalen in volkstaal (Engels)
-Geen onderscheid tussen de mensen (afschaffen van de standen + bezit moet verdeeld worden)

59
Q

In welke taal wil Johannes Huss de bijbel vertalen?

A

Tsjechisch

60
Q

Het concilie van Konstanz (1414-1498)

Wat is het concilie van Konstanz?

A

Het is een kerkvergadering in Duitsland

61
Q

Aan wie kent het concilie het hoogste gezag toe: de paus of algemene concilie? Met welke motivering?

A

Aan het concilie, heeft hogere macht dan de paus

62
Q

Wanneer wordt de laatste concilie gehouden?

A

In de 20ste eeuw (1962-1965) in Vaticaanstad

63
Q

In Firenze: Savonarola (1452-1498)

Geef 3 voorbeelden van het overdreven luxueuze leven van sommige geestelijken

A

-Versieren van zadels van paarden
-Luxe kleding
-Jachtpartijen met honden

64
Q

Welk element uit paus Sixtus de 4de biografische achtergrond heeft wellicht bijgedragen tot het ontstaan van deze brief en waarom is hij een hypocriet?(Bron 11 blz. 96)

A

Hij is een Franciscaan. Hij leeft meer als een vorst dan een paus.

65
Q

Waartegen is de tekst gericht? (Bron 12 blz. 97)

A

Het luxe leven van de monniken

66
Q

Aan wie is de tekst gericht? bron 12 blz. 97)

A

Tegen de hoge clerus

67
Q

Wat is de overeenkomst tussen bron 12 en bron 9 van Petrarca?

A

Ze zijn allebei tegen het luxe leven van de clerus

68
Q

Tot welke orde hoorde Savonarola?

A

Hij is een Franciscaan