Część 2 Flashcards
PEA i tachykardia zatokowa?
Uciski i przytoczyć płyny, bo jest duże prawdopodobieństwo że odwracalną przyczyną ZK jest hipowolemia
Najwęższy odcinek dróg oddechowych
Dorośli - szpara głośni
Dzieci - szpara podgłośniowa
BLS u dzieci - osoba niezwiązana z medycyną
30:2! Tylko medycy 15:2
Heimlich a uciski klp
Heimlicha nie można u niemowląt, ale jest też mniej skuteczny niż uciski klp (one generują wyższe ciśnienie)
Oddechy ratunkowe u topielca
Jak najszybciej, można jeszcze w wodzie
Na co uważać przy RKO topielca?
Nie naciskać żołądka!
Topienie w wodzie słodkiej i słonej - różnica w postępowaniu
BRAK. Wszystko tak samo, nie ewakuuje się piany przy topieniu w wodzie słonej
Następstwa tonięcia niepokonanego
Hemoliza, zaburzenia wodno-elektrolitowe, obrzęk płuc - do szpitala nawet jak przytomny
Przegrzanie
temperatura głęboka nieznacznie podwyższona/norma
obrzęki z wazodylatacji
laboratoryjnie - bz
Wyczerpanie cieplne
37-40*C temperatury głębokiej
bóle głowy, zawroty głowy, nudności, wymioty, tachykardia, hipotensja, potliwość, bóle mięśni, osłabienie
Laboratoryjnie: lekki wzrost Hct, dyselektrolitemia
Kurcze cieplne
po przegrzaniu i odwodnieniu z powodu dyselektrolitemii
Udar cieplny
temperatura głęboka >40*C, niewydolność narządowa różnego nasilenia (AST, ALT, crea, mocznik), zaburzenia świadomości, systemowa reakcja zapalna
Śmiertelność udaru cieplnego
10-50%
Cel szybkiego schładzania w udarze cieplnym
39*C
Jak schładzać pacjenta z udarem cieplnym?
okłady z lodem na szyję, pachy, pachwiny, zraszanie skóry, zimne płyny i.v., rozebrać, zimny płyn do otrzewnej, opłucnej, żołądka, pęcherza, CVVHD, ECMO
Zasadnicza różnica między udarem cieplnym, a przegrzaniem
STAN PACJENTA - zaburzenia świadomości
W wyczerpaniu cieplnym można być sennym, zmęczonym, ale bez zaburzeń świadomości
Skóra w wyczerpaniu cieplnym i udarze cieplnym
wyczerpanie: wilgotna, spocona
udar: sucha!
Oparzenia ciężkie
III* >10% II* >25% oparzenia dróg oddechowych oparzenia chemiczne oparzenia prądem oparzenia III* rąk, stóp, krocza, szyi, twarzy oparzenia z towarzyszącymi urazami
Reguła 9tek Wallace’a
1% krocze 18% kończyna dolna 9% kończyna górna 9% głowa 18% tułów przód (9% klp + 8% brzuch) 18% tułów tył (9% góra+9% dół z pośladkami)
Powierzchnia dłoni wg reguły 9tek
1%
Zmodyfikowana reguła 9 - dla dzieci
18% głowa 18% tułów przód 18% tułów tył 9% kończyny górne 14% kończyny dolne krocze jest albo w tułowiu, albo 1% (i wtedy kończyny dolne po 13,5%)
Które oparzenia do szpitala
twarz, stawy, dłonie, drogi oddechowe, narządy płciowe i krocze, oparzenia chemiczne i elektryczne
>10% II*
jakiekolwiek III*
Do Centrum Oparzeń
> 10% II*
krocze, twarz, drogi oddechowe, stawy, ręce, stopy
III*
Podstawowy płyn w płynoterapii oparzeń
mleczan Ringera
Reguła Parkland
% oparzonej powierzchni x mc x4
Zapotrzebowanie płynowe w oparzeniach (1 dobra)
4ml/kg na każdy % oparzonej powierzchni ciała
50% w pierwszych 8h, resztę w pozostałe 16h
Płucne powikłania oparzeń
ARDS, niedrożność dróg oddechowych, niedodma, zapalenie płuc, obrzęk dróg oddechowych
Prąd zmienny a prąd stały
Prąd zmienny wywołuje cięższe obrażenia w porównaniu z prądem stałym o tym samym napięciu.
Złamania przy porażeniu prądem
złamania awulsyjne
Powikłania porażenia prądem
złamania awulsyjne ONN (trochę jak liza guza) rabdomioliza pęknięcie błony bębenkowej zaburzenia oddychania zaburzenia neurologiczne (łącznie z uszkodzeniem rdzenia kręgowego) zaćma
Skąd ONN w porażeniu piorunem?
Rabdomioliza, uwalnianie fosforanów, kwas moczowy, mioglobina, potas → ONN i zaburzenia rytmu serca
Najczęstsza przyczyna śmierci w porażeniu prądem?
niewydolność oddechowa w przebiegu porażenia mm.oddechowych
Rodzaj prądu a zaburzenia krążenia
prąd sały: asystolia
prąd zmienny: VF
Przyczyny rażenia piorunem
Porażenie piorunem jest najczęściej (w ok. 50% przypadków) skutkiem wytworzenia napięcia krokowego przez rozchodzący się po ziemi prąd z bliskiego wyładowania.
2. (30-35% przypadków) przyczyna to przeskok wyładowania z uderzonego przez piorun obiektu, na przykład z drzewa lub słupa. Ostatnio przyjmuje się, że porażenie bywa też spowodowane (15-20% przypadków) przez wznoszący prąd elektryczności statycznej, nawet jeśli nie łączy się on z prądem zstępującym. W tym ostatnim przypadku nie dochodzi do wyładowania w postaci błyskawicy. Znacznie rzadszą przyczyną porażenia piorunem jest, prawie zawsze śmiertelne, bezpośrednie uderzenie (3-5%) lub dotknięcie uderzonego piorunem obiektu podczas wyładowania (1-2%). Te 2 ostatnie sytuacje są więc najgroźniejsze.
Skutki rażenia piorunem
Rażenie piorunem prowadzi jednak przede wszystkim do obrażeń układu nerwowego - zarówno mózgu, jak i układu autonomicznego oraz nerwów obwodowych. Następstwem może być długotrwałe porażenie ośrodka oddechowego albo (niekiedy również długotrwałe) porażenie nerwów przeponowych i międzyżebrowych. Prowadzi to do przedłużonego bezdechu, który jest odpowiedzialny za zatrzymanie krążenia wskutek hipoksji, a więc można się spodziewać zarówno migotania komór, jak i asystolii. Dlatego śmiertelność po rażeniu piorunem wynosi około 10% i w znacznym stopniu zależy od szybkości udzielenia pomocy. U rażonych piorunem mogą również wystąpić zaburzenia świadomości, różnego rodzaju zespoły neurologiczne, zaburzenia widzenia oraz obrażenia wskutek tępych urazów, kiedy w następstwie gwałtownego skurczu mięśni ofiara może być odrzucona nawet na odległość kilku metrów.
Najczęstszy mechanizm ZK po rażeniu piorunem
ASYSTOLIA (prąd stały - pierwotna lub wtórna z asfiksji)
Glukagon - odtrutka
beta blokery
Ca blokery
Siarczan protaminy - dawkowanie
1mg na 100j. heparyny
Nalokson odwraca działanie
opioidów i klonidyny
Bezwzględne przeciwwskazanie do płukania żołądka i prowokowania wymiotów
zatrucie detergentami - płyny do prania i płukania!, substancjami żrącymi - grozi perforacją żołądka!, pochodnymi ropy, lotnymi truciznami, krwawienie z p.pok, brak zabezpiecznenia dróg oddechowych u nieprzytomnego pacjenta, skaza krwotoczna, żylaki przełyku, przebyta operacja przełyku
Płukanie żołądka - kiedy ma sens
<60min, później można tabl.retard, tabletek powlekanych, grzybów
Pozycja do płukania żołądka dzieci starszych
Trendelenburg na lewym boku
Kiedy NIE stosować węgla aktywowanego?
alkohole, fenole, glikol, kwasy, zasady, metale, metaloaldehydy, produkty ropy naftowej, olejki eteryczne, NaCl, podchloryn sodu, chloran sodu,
Środki przeczyszczające w zatruciach?
NIE. Wyjątek - po dużej dawce węgla aktywnego, żeby zapobiec wytworzeniu kamieni węglowo-kałowych
Najczęstsze zatrucia ksenobiotykami
- alkohol
- leki (przypadkowo, samobójczo)
- CO (instalacje, pożary)
Deferoksamina - odtrutka
Fe i Al
N-acetylocysteina - odtrutka
paracetamol, próby z muchomorem sromotnikowym
Pralidoksym
+ atropina - zatrucia związkami fosfoorganicznymi
Nalokson w zatruciu klonidyną
mniejsza skuteczność niż w zatruciu opioidami, zaleca się w postaciach przebiegających z niewydolnością oddechową
Tańsza alternatywna N-acetylocysteiny
metionina
N-acetylocysteina
mukolityk, zatrucie paracetamolem, prewencja nefropatii kontrastowej
Dawkowanie N-acetylocysteiny w zatruciu paracetamolem
Nie później niż po 14h od spożycia (rzadko 24h).
Preferowana podaż p.o. - szybsze dotarcie do wątroby
150mg/kg z dużą ilością płynów, następnie 70mg/kg co 4h (łącznie 17 dawek).
Droga i.v.:
→ 150mg/kg (max. 16,5g) w 200ml 5%Glc/0,9%NaCl w 1h
→ 50mg/kg (max. 5,5g) w 500ml 5%Glc/0,9%NaCl ciągu 4h
→ 100mg/kg (max. 11g) w 1000ml 5%Glc/0,9%NaCl przez 16h
Całkowita dawka N-acetylocysteiny w leczeniu zatrucia paracetamolem
300mg/kg/24h
Zatrucie β-adrenolitykami - objawy
bradykardia, hipotensja, hipotermia, hipoglikemia i drgawki
Zatrucie β-adrenolitykami - postępowanie
Płukanie żołądka/wymioty jeśli minęło <60min
↓AS, ↓RR, drgawki - objawowo
1. Glukagon
2. Insulina+Glc - poprawa kurczliwości miokardium
3. Milrynon - inhibitor fosfodiesterazy III cAMP
4. ciężkie przypadki - hemodializa
- i 3. zwiększają stężenie cAMP w komórkach drogą niezależną od błonowych receptorów β.
Glukagon u osób przewlekle przyjmujących β-adrenolityki
pomocny przy anafilaksji (nieskuteczość adrenaliny)
Wykładnik stopnia zahamowania acetylocholinesterazy w OUN po zatruciu związkami fosfoorganicznymi
poziom ChEsterazy erytrocytowej (właściwej) bo nie ulega odtworzeniu przez życie erytrocytu
Zatrucie związkami fosfoorganicznymi - zapach
czosnek
Zatrucie glikolem etylenowym
Kwasica nieoddechowa - aldehyd i kwas glikolowy, kwas glikoksalowy i szczawiowy.
Szczawiany wytrącają się w nerkach - ONN
Uszkodzenie OUN i serca
Zatrucie salicylanami - kolejność zaburzeń metabolicznych
- zasadowica oddechowa
2. względna kwasica z nagromadzenia kwasów
Substancja żrąca w przewodzie pokarmowym
- Rozcieńczenie
- NIE PŁUKAĆ ANI NIE PROWOKOWAĆ WYMIOTÓW
- Zapobieganie powikłaniom infekcyjnym, uszkodzeniom śródpiersia
- Kontrola elektrolitów i pH
- Po ustąpieniu fazy ostrej RTG - kontrola zwężeń
Ciężkie zatrucie rtęcią (droga)
WZIEWNIE
Najczęstszy objaw zatrucia CO
BÓL GŁOWY
zawroty głowy
Inne objawy zatrucia CO
BÓL GŁOWY zawroty głowy hipotensja zaburzenia rówowagi ból brzucha, nudności skóra sinoblada - jasnoczerwona po śmierci w CIĘŻKICH zatruciach drgawki arytmie zaburzenia świadomości różnego nasilenia objawy neurologiczne (móżdżkowe) objawy niedokrwienia mięśnia serca
Dawka śmiertelna CO
(pobieranie trucizny); zagrożenie dla życia stanowi stężenie 1000 ppm (0,1%), stężenie 1500 ppm (0,15%) szybko powoduje zgon.
Terapia Hiperbaryczna
Po upływie 24 h od zatrucia nie jest uzasadniona!
Tlenoterapię hiperbaryczną stosuj u kobiet ciężarnych >10%, COHb >25% niezależnie od stanu klinicznego, współistniejące zaburzenia neurologiczne i/lub kardiologiczne.
Norma CoHb
W warunkach prawidłowych stwierdza się do 5% COHb u osób niepalących mieszkających na obszarach zurbanizowanych oraz 0,4–1,0% u osób niepalących z obszarów niezurbanizowanych. Należy zwrócić uwagę, że u osób palących stężenie COHb może wynosić nawet 10–12%
niepalący: odcięcie 3%
palący: odcięcie 10%
Przetaczanie KKCz w zatruciu CO
NIE MA ZASTOSOWANIA
Leczenie zatrucia CO
100% tlenu, hiperbaria według wskazań, wczesna intubacja, leczenie obrzęku mózgu
T1/2 COHb
atmosferyczne: 320min
100% O2: 30-90min
hiperbaria: 15-23min
“Złota godzina” w leczeniu zatrucia CO
tlenoterapia hiperbaryczna powinna zostać wdrożona do 6h od zatrucia!
COHb u płodu
o 10% wyższe niż u matki
Komora hiperbaryczna - warunki
Ciśnieni 2,5 atmosfery, 100% przez 60min
Płukanie żołądka i prowokowanie wymiotów w zatruciu grzybami
NIEZALEŻNIE OD CZSU OD SPOŻYCIA, resztki długo są w przewodzie pokarmowym i są bardzo toksyczne
Muchomor sromotnikowy - szczyt objawów
12h po spożyciu, później ustąpienie, a uszkodzenie wątroby i nerek wraca po 2-6 dniach
Cis pospolity
jedna z najbardziej toksycznych roślin na terenie polski, toksyny zależą od pory roku, gleby, nasłonecznienia
Konwalia majowa
każda część jest trująca, dużo glikozydów kardenolidowych. Objawy śmiertelne nawet po kilku jagodach
W bluszczu trujące są…
saponiny
Objawy zatrucia amfetaminą
hipertermia, szerokie źrenice, pobudzenie, halucynacje, lęk, potliwość, wysokie RR, drżenia, tachypnoë, biegunka, sztywność mięśni, zawroty głowy, arytmia, niedokrwienie mięśnia serca
Metanol - metabolity
formaldehyd i kwas mrówkowy
Muchomor sromotnikowy - odtrutka
sulfamidyna, benzylopenicylina
Cjanek - odtrutka
azotyn sodu, hydroksykobalamina
Wskaźnik Allgövera
wskaźnik wstrząsowy
HR/SBP
prawidłowo 0,5; wartości >1 - rozwijający się wstrząs
Triada objawów zwiastujących wstrząs anaflaktyczny
Tachykardia
Spadek ciśnienia
Świszczący oddech
