Ćwiczenia 12 Flashcards
Czym jest zoonoza?
Choroba i/lub zakażenie, które w warunkach naturalnych może być przenoszone między zwierzętami i ludźmi.
Czym jest zoonoza bezpośrednia?
(wścieklizna, bruceloza) Utrzymywana przez 1 gatunek kręgowców, patogen bez cyklu rozwojowego.
Czym jest cyklozoonoza?
(tasiemce) Utrzymywana przez więcej niż 1 kręgowca - istnieje żywiciel pośredni
Czym jest metazoonoza?
(dżuma) Utrzymywana przez kręgowca i bezkręgowca, wymagane wektory biologiczne
Czym są saprozoonozy?
(Glista, grzybice)
Szerzą się drogą pokarmową, krążenie czynniki zależy od rezerwuaru.
ile krwi pobiera samica podczas jednego ukąszenia minimum?
400ml
Ile musi pozostawać w skórze kleszcz aby przenieść krętki?
20-48h
Przez co wywoływana jest Choroba z Lyme?
Borreliella i Borrelia burgdorferi;
+ B. garinii i afzelii
Najczęstsza choroba z udziałem kleszczy - bezpośrednio odkleszczowa
Kleszczowe zapalenie mózgu - Flavivirus
najczęstsze choroby z udziałem kleszczy pochodzenia pierwotniakowego
Babeszjoza - Babesia spp.
Scharakteryzuj krótko bakterie z rodzaju Borreliella i Borrelia.
G-, cienkie, spiralne, długie bakterie, słabo barwią się w Grama (!!!!)
Dobrze widoczne w barwieniu anilinowym (Giemza, Wright)
Ruchliwe, mikroaerorilne w dużych wymaganiach odżywczych
Jaką chorobą jest Borelioza?
Wieloukładową
Jaki jest rezerwuar bakterii powodujących boreliozę?
Myszy i jelenie
Co jest wektorem boreliozy?
Kleszcze TWARDE
Obraz kliniczny wczesnej boreliozy
czas inkubacji, objawy
czas inkubacji to 3-30 dni. Po tym czasie pojawia się RUMIEŃ WĘDRUJĄCY w kształcie koła o średnicy ok. 5cm. Inne objawy to między innymi zmęczenie, ból głowy, gorączka, dreszcze, bóle mięśni i stawów.
Postać wczesna rozsiana boreliozy.
Rozwój rumieniowatych zmian skórnych, ostre zapalenie stawów, OUN - porażenia itp. bóle głowy, gorączka, objawy wątrobowe, nerkowe i płucne
Postać Boreliozy późnej
Do kilku lat po zakażeniu - przewlekłe zanikowe zapalenie skóry. (czerwono-niebieskie zmiany)
Czy pacjent przechodzi wszystkie stadia po kolei?
Nie, może przechodzić nawet tylko jeden z objawów.
Jakie leczenie stosujemy u osób chronicznie chorych?
objawowe
Jaka jest kliniczna definicja boreliozy?
Występowanie jednego z objawów:
Rumień wędrujący, izolacja bakterii, diagnostyczne poziomy IgM i IgG
Co obejmuje diagnostyka boreliozy?
Uchwycenie momentu zakażenia, IgM, IgG, swoiste przeciwciała w PMR
Kiedy pojawiają się IgM w boreliozie?
3-4 tyg po wystąpieniu rumienia
Kiedy pojawiają się IgG w boreliozie?
4-6 miesiąc choroby
Co ma duże znaczenie dla regulacji wzrostu bakterii?
Ekspresja genów kodujących białka błony zew. krętków
Co wywołuje epidemiczny dur powrotny
Borrelia recurrentis
Rezerwuar Borrelia recurrentis
Człowiek
Wektory Borrelia recurrentis
Wszy odzieżowe, drapanie
Przebieg Borrelia recurrentis
wysoka nawracająca gorączka, silne dreszcze, ból mięśni i głowy, kaszel, krwawienia z nosa, powiększenie wątroby i śledziony, wybroczyny
Diagnostyka Borrelia recurrentis
krew pobrana przed szczytem gorączki - barwienie met. Giemzy lub Wrighta
Co przenosi endemiczny dur powrotny?
kleszcze miękkie
Reakcja Jarisha-Herxheimera
występuje w ciągu kilku godzin od rozpoczęcia antybiotykoterapii chorób wywoływanych przez krętki (bakterie masowo rozpadają się, oddziałując toksycznie na organizm człowieka: zespół podobny do wstrząsu z dreszczami, leukopenią, gorączką i spadkiem ciśnienia)]
Charakterystyka Rickettsiaceae
G- pałeczki, LPS - słaba aktywność endotoksyny, patogeny wewnątrzkomórkowe.
Jak działają riketsje gorączek plamistych?
riketsje gorączek plamistych mnożą się w cytoplazmie i jądrze, skąd są w sposób ciągły uwalniane z długich cytoplazmatycznych wypustek komórkowych;
Jak działają riketsje durowe?
riketsje durowe mnożą się w cytoplazmie aż do lizy zakażonej komórki
Patogeneza gorączki plamistej
Białko OmpA - adhezja, uwolnienie z fagolizosomu i namnażanie się, zakażanie sąsiednich komórek, plamista wysypka, hipowolemia i hipoproteinuria uszkadzająca perfuzje narządów wew., odpowiedź immunologiczna cytotoksyczna i humoralna
Gdzie najpierw pojawia się wysypka w gorączkach plamistych?
na nadgarstkach, ramionach i kostkach, także na dłoniach i podeszwach stóp, a potem rozszerza się na tułów
dur plamisty epidemiczny
R. prowazekii
wektor - wesz odzieżowa
rezerwuar - człowiek
dur plamisty endemiczny/szczurzy
R. typhi
wektor: pchła szczurza
rezerwuar
gryzonie
gorączka plamista Gór Skalistych
R. rickettsii
Wektor: kleszcz
Rezerwuar: kleszcze, gryzonie
Ospa riketsjowa
R. akari
rezerwuar – roztocza i dzikie gryzonie, roztocza jako wektory
tularemia/gorączka królicza
Francisella tularensis
Ścisłe tlenowce
niefermentujące
patogen wewkomórkowy
Anaplazmoza
choroba z leukopenią, trombocytopenią i podwyższonym poziomem transaminaz
Barwienie Giemzy, Wright’a
Erlichioza
podwyższone CRP i aminotransferazy, leukopenia, limfopenia, trombocytopenia
Co powoduje bartonella spp.
bartoneloza
Co powoduje ornitoze?
Chlamydophila psittaci
Co powoduje gorączkę Q?
Coxiella burnetii
Co powoduje dżumę?
Yersinia pestis
Z czego wynika zjadliwość Yersinia pestis
- system sekrecji typu III
- obecność plazmidów z genami kodującymi otoczkę białkową
- zdolność wiązania Fe
Co powoduje choroby Weila/ żółtaczkę krwotoczną?
Leptospira interrogans
Co powoduje brucelozę?
Brucella melitensis
Jakim gatunkiem jest wąglik?
Bacillus anthracis
Co powoduje gorączkę szczurzą?
Streptobacillus moniliformis
Co powoduje różycę?
Włoskowiec różycy - Erysipelothrix rhusiopathiae
Wścieklizna - patogen
Rhabies lyssavirus - ssRNA
Jak przebiega wścieklizna?
Niespecyficzna faza prodromalna, potem ostre objawy neurologiczne, wodowstręt, śpiączka, niewydolność oddechowa, śmierć
Patogeneza wścieklizny:
- Ekspozycja na wirusa (np. ukąszenie przez chore zwierzę)
- Wirus replikuje w komórkach mięśniowych
- Wniknięcie wirusa do nerwów obwodowych (replikacja wirusa w zwojach grzbietowych)
- Wirus dociera do rdzenia kręgowego
- Zakażenie obejmuje rdzeń kręgowy, pień mózgu, móżdżek itd.
- Wirus wędruje do silnie unerwionych części ciała – oko, ślinianki, skóra)
Arbowirusy
Favivirus, przez kleszcze przenoszone tylko TBEV i RSSEV, reszta przez komary
WIRUS HANTAAN PRZEZ GRYZONIE
Jak przebiegają infekcje wywoływane przez arbowirusy?
bezobjawowo lub grypopodobnie, może dojść do zapalenia mózgu, gorączki krwotocznej, zapalenie opon
KZM
Kleszczowe zapalenie mózgu, choroba przebiega dwufazowo:
Objawy grypopodobne, potem ZOMR, mózgu, diagnostyka to przede wszystkim wywiad!
ZIV
Wirus Zika, Ameryka, Indonezja, Afryka,
Gorączka, bóle mięśni i stawów mniejszych, zapalenie spojówek, wady wrodzone, np małogłowie (mikrocefalia)
Inne choroby powodowane przez arbowirusy:
Gorączka kleszczowa Kolorado
Gorączka denga i żółta gorączka
Czy arenawirusy są zaliczane do arba wirusów i przez co są przenoszone?
Nie są, transmisja przez szczury
Priony przebieg kliniczny
Powolne neurodegeneracyjne - encefalopatie gąbczaste, czas inkubacji to vCJD to 1-2 lata, CJD - 30 lat
Epidemiologia zakażeń prionowych
Choroby prionowe zwierząt:
- Scarpie, encefalopatia gąbczasta bydła itp, przenoszone przez kontakt z uszkodzoną skórą, iniekcji,
Marker encefalopatii gąbczastej
białko mózgu 14-3-3