College 7 Een patiënt met GPA – PD Flashcards
Wat is GPA?
Granulomateuze poly-angiitis
= ziekte van Wegener
= ANCA-geassocieerde vasculitis van de kleine (en middelgrote) bloedvaten (arteriolen)
Welke soorten vasculitissen door ANCA’s zijn er?
- GPA
- EGPA = eosinofiele GPA
- MPA = microscopische poly-angiitis
Welke soorten GPA zijn er?
- Klassiek: gegeneraliseerde vorm
- Golokaliseerde vorm in 25% van de gevallen
Wat is de presentatie van GPA?
Begin: meestal aantasting in de OLW en BLW
- GPA: BLW-problemen
- EGPA: astma
Later: andere organen
–> mn in de nieren
wat is kenmerkend voor de gelokaliseerde vorm van GPA?
- beperkt tot de OLW en BLW
- Geen nier betrokkenheid
Uiteindelijk krijgt een groot deel toch systemische afwijkingen
Wat zijn de symptomen die passen bij GPA?
Niet specifieke:
- koorts
- algehele malaise
- gewichtsverlies
- Spierpijn
BLW:
- rhinitis
- zweertjes en korstjes in de neus
- Uitvloed uit de neus (bloederig, groen/bruin, slijmerig)
- septum perforatie
- zadelneus
- heesheid
- recidiverende sinusitiden
- heesheid
- subglottische stenose (laryngotracheale betrokkenheid)
Pulmonaal:
- Hoesten
- Hemoptoe
- Pleuritis
- dyspnoe
- POB
Nier;
- mild: proteïnurie, micro hematurie
- Tot snel progressieve insufficiëntie bij necrotiserende GN
Mond:
- ulcera
- gingivitis
Maag-darm kanaal
- darmkrampen
- diarree
- bloed bij ontlasting
Zenuwen: kracht- en sensibiliteitsverlies (vn benen)
Huid:
- petechien
- wonden/zweren
- pijn of verminderd gevoel in tenen of vingers
- afsterven topjes
Oog:
- keratitis
- conjunctivitis
- scleritis
- episcleritis
- retro-orbitale pseudotumor
Hoe kenmerkend zijn bepaalde afwijkingen bij GPA?
BLWI:
- 70% heeft bij begin van de ziekte
- uiteindelijk > 90%
Pulmonaal
- 45% heeft bij begin
- Uiteindelijk > 90%
Nier:
- 18% bij begin
- Uiteindelijk bijna 80%
Huidafwijkingen in 25%
Neurologische afwijkingen in 50%
Oogafwijkingen in 50%
Hart afwijkingen in 10%
Welke mensen zijn kenmerkend voor GPA?
Mn op middelbare leeftijd:
- GPA va 30 jaar, piekt rond 65 jaar
- MPA va 50 jaar, piekt rond 65 jaar
M > V
Komt GPA of MPA meer voor?
GPA
Wat is de incidentie van GPA?
8,5 per 1 000 000 PY
Wat voor AO doen we bij GPA?
- X-thorax
- infiltraten
- granulomen
- noduli
- pleura effusie
- longbloedingen - Lab
- ANCA+
- c-ANCA
- p-ANCA
- CRP, BSE verhoogd
- Leukocyten en differentiatie
- lever en nierfunctie - indirecte fluorescentietest voor aantonen MPO-ANCA en PR3-ANCA
- biopt
- nieren
- granulomen
- organen of ontstekingen - KNO-onderzoek:
- sinussen (voor evt granulomen) - CT
- sinussen
- longen
- lever en hart
- Angiografie evt
Welke soorten Ab kunnen er worden gevonden bij GPA? Wat zijn we bij het onderzoek?
c-ANCA = PR3 ANCA
= proteinase-3-R
Cytoplasmic staining
p-ANCA = MPO-ANCA (Churg-Strauss)
Perinuclear staining
Indirecte fluorescentie:
–> aankleuring bepaalde eiwitten in cytoplasma van granulocyten en monocyten
1. MPO-ANCA: perinucleaire aankleuring met nucleaire extensie
2. PR3-ANCA: granulaire, cytoplasmatische aankleuring geconcentreerd tussen de kern lobben
wat speelt de belangrijkste rol bij GPA?
ANCA = anti-neutrofiele cytoplasmatische Ab tegen cytoplasma of kern Ag van neutrofielen
Hoe kunnen we de ziekteactiviteit bekijken bij GPA? Hoe verloopt dit?
De hoeveelheid ANCAs bepaalt de ziekteactiviteit
Verloopt in pieken en heeft dus opvlammingen
–> Mogelijk associaties met infecties (bvb stafylokokken)
wat is de pathogenese van GPA?
- ANCAs (mn c-ANCA en p-ANCA) binden aan neutrofielen
+ activatie van neutrofiel door IL-8 en IL-1 dat wordt gemaakt door het endotheel en door TNF-a
+ activatie van endotheel door oa TNF-a - Toename van expressie van adhesiemoleculen op neutrofiel (LFA-1) en op endotheel (ICAM-1, VCAM-1, E-selectine)
- Adhesie van neutrofielen aan de vaatwand
- degranulatie
- vasculitis met schade
EN
3b. ANCA-geactiveerde neutrofielen en geactiveerd endotheel zorgen voor complement activerings factoren (C3bBbP)
4, acticatie C3 convertase
5. activeert C5 convertase –> splitst C5
6. C5a: chemotaxie en activatie (priming) van neutrofielen –> inflammatie bij hoge concentratie C5a (anafylatoxine)
Necrotiserende inflammatie
Slecht gevormde granulomen
