chp9 ΚΟΛΛΟΕΙΔΗ, ΑΙΩΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΑ Flashcards

1
Q

define Κολλοειδή συστήματα

A

= διεσπαρμένη φάση σε λεπτό διαμερισμό (1–500 ή 1000 nm) ομοιόμορφα κατανεμημένη σε συνεχές μέσο διασποράς

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Name and describe the 9 types of Κολλοειδή συστήματα

A
  1. Υγρόλυμα (aerosols) —> υγρό σε αέριο (ομίχλη)
  2. Στερεόλυμα —> στερεό σε αέριο (καπνός)
  3. Αφρός —> αέριο σε υγρό
  4. Γαλάκτωμα —> ελαίου σε νερό ή ή νερού σε έλαιο
  5. Αιώρημα —> στερεό σε υγρό (γάλα Μαγνησίας)
  6. Στερεός αφρός —> αέριο σε στερεό (αφροπλαστικά)
  7. Στερεό γαλάκτωμα —> υγρό σε στερεό (γέλες)
  8. Στερεή διασπορά —> στερεό σε στερεό (μαργαριτάρι)
  9. Πολλαπλά Κολλοειδή:
    —> Κορεσμένος ατμός και υγρό σε πορώδες μέσο
    —> Πολλαπλά γαλακτώματα
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

what different shapes can κολλοειδή σωματίδια have

A
  • νηματοειδές
  • ελασματοειδές
  • ελλειψοειδές
  • δισκοειδές
  • ραβδοειδές
  • σφαιρικο
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Name the 2 types of colloidal systems based on the τρόπο αλληλεπίδρασης ανάμεσα στα κολλοειδή σωματίδια και το μέσο διασποράς

A
  1. Λυόφοβα κολλοειδή:
    - Τα λυόφοβα σωματίδια δεν αλληλεπιδρούν με το μέσο διασποράς (διαφορετικές φάσεις)
    - με αποτέλεσμα να υπερισχύουν οι ελκτικές δυνάμεις μεταξύ των σωματιδίων που οδηγούν αυθόρμητα στη δημιουργία συσσωματωμάτων.
    - Δεν είναι σταθερά συστήματα
    - Υδρόφοβα αν το μέσο διασποράς είναι το νερό.
  2. Λυόφιλα κολλοειδή:
    - Τα λυόφιλα σωματίδια αλληλεπιδρούν με το μέσο διασποράς
    - με αποτέλεσμα να υπερισχύουν οι απωστικές δυνάμεις μεταξύ των σωματιδίων
    - είναι πάντοτε σταθερά συστήματα
    - τα μόρια του μέσου διασποράς θωρακίζουν το σωματίδιο σχηματίζοντας ένα υμένιο (/μεμβράνη) πάνω στην επιφάνεια του —> εμποδίζοντας την προσέγγιση και επομένως τη συνένωση των σωματιδίων μεταξύ τους
    - Υδρόφιλα αν το μέσο διασποράς (διαλύτης) είναι το νερό
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

List the ιδιότητες των κολλοειδών

A
  1. Κινητικές:
    - κίνηση Brown
    - ταχύτητα καθίζησης
    - συντελεστής διάχυσης
  2. Ηλεκτρικές:
    - ηλεκτρικό φορτίο επιφάνειας
    - ηλεκτρική διπλοστιβάδα
    - δυναμικό ζ
    - φορτίο κολλοειδών
    - ηλεκτροκινητικές ιδιότητες
  3. Οπτικές:
    - φαινόμενο Tyndall-θολερότης
    - μέτρηση του σκεδαζόμενου φωτός
  4. Σταθερότητα
    - λυόφοβα και λυόφιλα κολλοειδή
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

What is the Brownian motion?

A
  • οφείλεται στις τυχαίες συγκρούσεις των μορίων του μέσου διασποράς με το κολλοειδές σωματίδιο
  • Οι κατευθύνσεις των κινήσεων είναι τυχαία προσανατολισμένες
  • Η δύναμη η οποία ασκείται πάνω στην επιφάνεια του κολλοειδούς σωματιδίου, είναι ανάλογη της συχνότητας των συγκρούσεων και της ταχύτητας των συγκρουόμενων μορίων του μέσου
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Based on the Brownian motion, what does the shape affect?

A

Όταν το κολλοειδές σωματίδιο είναι σφαιρικό:
- η κίνηση Brown είναι μια απλή μεταφορική κίνηση
- οδηγώντας σε απλή διάχυση του κολλοειδούς

Όταν το σωματίδιο είναι μη σφαιρικό:
- τότε εκτός από τη μεταφορική κίνηση έχουμε και την περιστροφική κίνηση Brown

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Sedimentation velocity was discussed in the last chp, however explain how the ταχύτητα καθίζησης μπορεί να ελαττωθεί

A
  1. μειώνοντας το μέγεθος των σωματιδίων (μέση ακτίνα)
  2. αυξάνοντας το ιξώδες της συνεχούς φάσης
  3. ελαττώνοντας τη διαφορά στην πυκνότητα μεταξύ των δυο φάσεων (διεσπαρμένων σωματιδίων και μέσου διασποράς)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

what is the Συντελεστής διάχυσης κολλοειδών σωματιδίων + formula

A

D (m2/s) —> Σχετίζεται με τον συντελεστή τριβής των σωματιδίων σύμφωνα με τον νόμο του Einstein

D = kBT/ Fd = kBT/ 6πηr = RT/ 6πηrNA

Fd —> ο συντελεστής τριβής (Fd = 6πηr)
kB —> η σταθερά Boltzman (kB=R/NA, NA ο αριθμός Avogadro)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

How can the διάχυση των σωματιδίων του κολλοειδούς στο μέσο διασποράς be increased?

A
  1. αυξάνοντας τη θερμοκρασία
  2. μειώνοντας το μέγεθος των σωματιδίων
  3. μειώνοντας το ιξώδες της συνεχούς φάσης
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Do all substances get επιφανειακό ηλεκτρικό φορτίο+ how if they do

A

Οι περισσότερες ουσίες αποκτούν επιφανειακό ηλεκτρικό φορτίο, όταν έρθουν σε επαφή με μια πολική ουσία/μέσο (π.χ. νερό)

Οι πιθανοί μηχανισμοί απόκτησης ηλεκτρικού φορτίου είναι:

  1. ο ιονισμός (εξαρτάται από το pH)
  2. η προσρόφηση ιόντος (σχηματισμός ηλ. διπλοστιβάδας)
  3. η διάλυση ιόντος (ιοντικές ενώσεις)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

What does the επιφανειακό φορτίο affect

A

Επηρεάζει την κατανομή των γειτονικών ιόντων στο πολικό μέσο διασποράς
—> Ιόντα αντίθετου φορτίου έλκονται προς την επιφάνεια και ιόντα ίδιου φορτίου απωθούνται από την επιφάνεια

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

How is the ηλεκτρικής διπλοστιβάδας formed?

A

Το φαινόμενο επιφανειακό ηλεκτρικό φορτίο σε συνδυασμό με την ανάμειξη λόγω θερμικής κίνησης Brown, οδηγεί στο σχηματισμό της ηλεκτρικής διπλοστιβάδας

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

What does the ηλεκτρικής διπλοστιβάδας consist of?

A
  1. Τo επιφανειακό φορτίο του σωματιδίου
  2. Στιβάδα αντίθετα φορτισμένων ιόντων (Stern layer):
    - έλκονται ισχυρά από την επιφάνεια του σωματιδίου με ηλεκτροστατικές δυνάμεις
  3. Διάχυτη στιβάδα (Slipping plane):
    - αποτελείται από το στρώμα του μέσου διασποράς
    - σε επαφή με το σωματίδιο και ελεύθερα ιόντα
    - αλλά σε μεγαλύτερη συγκέντρωση βρίσκονται τα ιόντα αντίθετου φορτίου
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

How can the electric double layer have ουδετερότητα

A

Τα περίσσεια ιόντων αντιθέτου φορτίου επιφέρουν ουδετερότητα, σε σχέση με τα ιόντα ίδιου φορτίου, που λόγω διάχυσης είναι κατανεμημένα στο πολικό μέσο

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

where does the δυναμικό της ηλεκτρικής διπλοστιβάδας have its highest vs lowest value?

A

Το δυναμικό της ηλεκτρικής διπλοστιβάδας έχει μέγιστη τιμή στη στιβάδα Stern —> στην επιφάνεια του σωματιδίου

Μειώνεται με αύξηση της απόστασης από την επιφάνεια και φθάνει σε πολύ μικρές τιμές, στα όρια της ηλεκτρικής διπλοστιβάδας (δυναμικό ζ)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

For the κολλοειδών συστημάτων, what forces are mainly found when τα σωματίδια πλησιάζουν μεταξύ τους

A
  • Δυνάμεις van der Walls (ελκτικές)
  • Ηλεκτροστατικές δυνάμεις (απωστικές)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

what is the θεωρία DVLO

A

It states that the σταθερότητα των κολλοειδών καθορίζεται από:

  • την ολική δυναμική ενέργεια (VΤ) των σωματιδίων = το άθροισμα της δυναμικής ενέργειας
  • λόγω των ελκτικών δυνάμεων van der Waals (VA) and
  • της δυναμικής ενέργειας λόγω ηλεκτροστατικής άπωσης (VR):

VT = VA + VR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

What’s the formula for ελκτική δυναμική ενέργεια (VA) + VR

A

VA = -Ar/12x

Α: η σταθερά του Hamaker
r: η ακτίνα των σωματιδίων
x: η απόσταση μεταξύ των σωματιδίων

VR = 2π. ε. ε0. r. ζ. 2e^ -kx

ε —> η διηλεκτρική σταθερά του μέσου διασποράς
ε0 —> η διαπερατότητα του κενού
k —> συνάρτηση της ιοντικής ισχύος

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

what determines the ηλεκτροκινητικά ιδιότητες of a molecule

A

The ηλεκτρικών ιδιοτήτων των κολλοειδών

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Name and explain the different electronic properties colloidal particles can have

A
  1. Ηλεκτροφόρηση:
    = H κίνηση των σωματιδίων ενός κολλοειδούς υπό την επίδραση
    ηλεκτρικού δυναμικού.
    - Αν τα σωματίδια οδεύουν προς το θετικό ηλεκτρόδιο έχουν αρνητικό φορτίο —> καθορίζεται το φορτίο των κολλοειδών
  2. Ηλεκτροώσμωση:
    = Η κίνηση του μέσου διασποράς υπό την επίδραση ηλεκτρικού πεδίου προς την αντίθετη κατεύθυνση από την διεσπαρμένη φάση του κολλοειδούς (ετερώνυμα φορτία)
  • λόγω της ύπαρξης του δυναμικού ζ μεταξύ των σωματιδίων του κολλοειδούς και του μέσου διασποράς
  • Όταν η ασκούμενη πίεση > δυναμικό ζ η στιβάδα διάχυσης κινείται και προκαλεί ώσμωση.
  1. Δυναμικό ροής:
    = Είναι το αντίθετο της ηλεκτροώσμωσης
    = είναι το ηλεκτρικό δυναμικό που προκύπτει από την κίνηση ενός υγρού κατά μήκος μιας ακίνητης φορτισμένης επιφάνειας.
  2. Δυναμικό καθίζησης:
    = Είναι το αντίθετο της ηλεκτροφόρησης
    = είναι το δυναμικό που δημιουργείται όταν φορτισμένα σωματίδια κινούνται σε σχέση με ένα ακίνητο υγρό.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

What is the Φαινόμενο Tyndall - Θολερότητα

A
  • Όταν μια δέσμη φωτός προσπέσει σε κολλοειδές διάλυμα ένα μέρος της φωτεινής ακτινοβολίας διέρχεται δια του διαλύματος
  • το υπόλοιπο σκεδάζεται (διαχέεται) προς όλες τις κατευθύνσεις
  • Όταν το μέγεθος, αλλά και το πλήθος των σωματιδίων αυξάνει, η σκέδαση γίνεται αρκετά μεγάλη
    —> δίνει μια «νεφελώδη» (θολή) εικόνα
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Why is the Μέτρηση σκεδαζόμενου φωτός useful?

A

βοηθούν στην εκτίμηση:
- του μεγέθους των σωματιδίων
- του σχήματος
- των αλληλεπιδράσεων των κολλοειδών

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Name and describe the 3 types of σκέδαση του φωτός

A
  1. H σκέδαση κατά Rayleigh:
    - τα σκεδάζοντα σωματίδια είναι αρκετά μικρά
    - θεωρούνται σημειακές πηγές του σκεδαζόμενου φωτός
  2. Η σκέδαση κατά Debye:
    - τα σωματίδια είναι σχετικά μεγάλα
    - αλλά η διαφορά του δείκτη διάθλασης τους και αυτού του μέσου διασποράς είναι μικρή
  3. Η σκέδαση κατά Mie:
    - τα σωματίδια είναι σχετικά μεγάλα
    - έχουν δείκτη διάθλασης που απέχει πολύ (πολύ διαφορετικό) από αυτόν του μέσου διασποράς
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

are λυόφοβα κολλοειδή stable?

A

Τα λυόφοβα κολλοειδή οδηγούνται αυθόρμητα προς συσσωμάτωση
—> καθώς έχουν διαφορετικές φάσεις όσον αφορά το μέσο διασποράς και τη διασπαρμένη φάση
—> μη σταθερά, μικροετερογενή συστήματα
—> Αν το φορτίο των σωματιδίων μηδενιστεί, τα σωματίδια συσσωματώνονται και καθιζάνουν λόγω βαρύτητας

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

is there a moment when lyophobic colloids become stable?

A

Η σταθερότητα ενός λυόφοβου κολλοειδούς οφείλεται στην προσρόφηση αρνητικών ή θετικών ιόντων στα διεσπαρμένα σωματίδια.
—> Οι απωστικές δυνάμεις μεταξύ των φορτισμένων σωματιδίων αποτρέπουν την θρόμβωση/καθίζηση.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

what is the συσσωμάτωση και η καθίζηση των αφόρτιστων κολλοειδών σωματιδίων called?

A

κροκίδωση/θρόμβωση ή καθίζηση κολλοειδούς

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Name the main 4 ways the κροκίδωση/θρόμβωση ενός κολλοειδούς occurs

A
  1. Με προσθήκη ηλεκτρολυτών (μεταβολή του pH)
  2. Με ηλεκτροφόρηση
  3. Με ανάμειξη δύο αντίθετα φορτισμένων κολλοειδών
  4. Με βρασμό (αύξηση της Τ)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

explain how the προσθήκη ηλεκτρολυτών can lead to unstable aggregates of lyophobic colloids

A

Προσθήκη περίσσειας ηλεκτρολύτη συνεπάγεται ρόφηση των αντίθετα φορτισμένων ιόντων και αποφόρτιση συσσωμάτωση και καθίζηση

—> Tα ανιόντα προκαλούν την καθίζηση ενός θετικά φορτισμένου κολλοειδούς και το αντίστροφο συμβαίνει με τα κατιόντα
—> Η αποτελεσματικότητα ενός ανιόντος ή κατιόντος να προκαλέσει καθίζηση του κολλοειδούς, εξαρτάται από το σθένος του

30
Q

what is the Κανόνας Hardy και Schulze

A

Ο παράγοντας καθίζησης ενός φορτισμένου κολλοειδούς σε διεσπαρμένη φάση αντιθέτου φορτίου αυξάνει με το σθένος του ιόντος

—> όσο μεγαλύτερο είναι το σθένος του ιόντος τόσο μεγαλύτερη δυνατότητα έχει να προκαλέσει θρόμβωση

31
Q

what’s the κρίσιμη συγκέντρωση ηλεκτρολύτη για θρόμβωση/κροκίδωση κολλοειδούς (Critical Coagulation Concentration C.C.C.)

A

Εξαρτάται από το φορτίο των ιόντων του, και όχι από τη φύση των ιόντων ή τη συγκέντρωση του κολλοειδούς

—> όσο μεγαλύτερο είναι το σθένος των ιόντων του προστιθέμενου ηλεκτρολύτη τόσο μικρότερη είναι η κρίσιμη συγκέντρωση θρόμβωσης ή μεγαλύτερη η κροκιδωτική του ισχύς

32
Q

What property is affected by the addition of electrolytes to the lyophilic colloids? what is important in the electrolytes?

A

Δεν επηρεάζονται από την προσθήκη μικρών ποσοτήτων ηλεκτρολύτη, αλλά καταστρέφονται όταν η συγκέντρωση του ηλεκτρολύτη είναι μεγάλη.

—> γιατί τα ιόντα του προστιθέμενου ηλεκτρολύτη αφυδατώνουν το υδρόφιλο κολλοειδές, ανάλογα με την τάση ενυδάτωσης των ιόντων του (εξαλάτωση)

33
Q

Rank the electrolytes Ιbased on their ικανότητα εξαλάτωση of lyophilic colloids

A

Mg2+ > Ca2+ > Sr2+ > Ba2+ > Li+ > Na+ > K+ > Rb+ > Cs+

34
Q

Can non-electrolytes be used instead of electrolytes to cause destabilization of the lyophilic colloids?

A

Τα λυόφιλα κολλοειδή κροκιδώνονται επίσης με την προσθήκη μη ηλεκτρολυτών, π.χ. ακετόνη ή αιθανόλη

—> προκαλεί θρόμβωση και καθίζηση της ζελατίνης από υδατικά διαλύματα

35
Q

How are lyophilic colloids stabilized?

A

Σταθεροποιούνται με την προσθήκη ευδιάλυτων λυόφιλων ουσιών (προστατευτικός παράγοντας) που ροφώνται στην επιφάνεια των σωματιδίων

36
Q

how is the σταθεροποίηση των κολλοειδών achieved?

A

Οταν υπερισχύουν οι απωστικές δυνάμεις μεταξύ των:
- ομώνυμα φορτισμένων ηλεκτροκίνητων μονάδων ή μικκυλίων
- και η έλξη των σωματιδίων από το διαλύτη

37
Q

what is aggregation mainly caused by?

A

Η κύρια αιτία συσσωμάτωσης των κολλοειδών συστημάτων είναι οι ελκτικές δυνάμεις van der Waals μεταξύ των σωματιδίων.

38
Q

what is the most stable form of colloid aggregation?

A

Η κροκίδωση:
- συμβαίνει όταν η εμβέλεια των απωστικών αλληλεπιδράσεων της ηλ. διπλοστιβάδας μειώνεται σημαντικά, ώστε να επιτρέπεται στα σωματίδια να προσεγγίζουν πολύ
- τότε οι ελκτικές δυνάμεις van der Waals κυριαρχούν και το κολλοειδές κροκιδώνεται.

—> είναι μη αντιστρεπτή διεργασία γιατί οδηγεί σε μείωση της διεπιφάνειας και συνεπώς σε μείωση της επιφανειακής ενέργειας

39
Q

what are the main techniques used to achieve the σταθεροποίηση των κολλοειδών

A
  1. Προσθήκη επιφανειοδραστικών ουσιών.
  2. Χημική προσρόφηση πολυμερικών αλυσίδων: σύνδεση μακρομορίων στην επιφάνειά τους, π.χ. πολυαιθυλενογλυκόλης (PEG), που δεν επιτρέπουν στα σωματίδια να πλησιάσουν και να σχηματίσουν συσσωματώματα.
  3. Ηλεκτροστατική και στερεοχημική σταθεροποίηση
40
Q

What are the 2 types of Σταθεροποίηση

A
  1. Ηλεκτροστατική σταθεροποίηση
  2. Στερική Σταθεροποίηση
41
Q

explain how Ηλεκτροστατική σταθεροποίηση is done

A
  • επιτυγχάνεται με την προσθήκη ιοντικών επιφανειοδραστικών (τασιενεργών) ουσιών, που δίνουν ομόσημα φορτία με το φορτίο των κολλοειδών σωματιδίων (π.χ. ανιοντική τασιενεργή ουσία ροφάται σε αρνητικά φορτισμένα σωματίδια)
  • οπότε ενισχύεται η απωστική ισχύς της ηλεκτρικής διπλοστιβάδας
42
Q

explain how steric stabilization is done

A

Με προσρόφηση μακρομορίων

—> οι στερεοχημικοί σταθεροποιητές είναι συνήθως συνπολυμερή με υδρόφοβο τμήμα απλωμένο στο μέσω διασποράς (αμφίφιλος χαρακτήρας σταθεροποιητικών μακρομορίων)

43
Q

Compare steric(a) and electrostatic (b) stabilization

A
  1. ηλεκτρολυτών:
    α) Δεν επηρεάζεται από την παρουσία ηλεκτρολυτών
    β) Η προσθήκη ηλεκτρολυτών σε ηλεκτροστατικά σταθεροποιημένα κολλοειδή οδηγεί σε συσσωμάτωση.
  2. μέσα διασποράς:
    α) Εξίσου αποτελεσματική σε υδατικά και μη υδατικά μέσα διασποράς
    β) Αποτελεσματική κυρίως σε υδατικά μέσα διασποράς
  3. κολλοειδής διασπορές:
    α) Εξίσου αποτελεσματική σε αραιά και πυκνά κολλοειδή συστήματα.
    β) Αποτελεσματική κυρίως σε αραιές κολλοειδής διασπορές.
  4. Reversibility:
    α) Συχνά οδηγεί σε αντιστρεπτή θρόμβωση.
    β) Η προκαλούμενη συσσωμάτωση είναι συχνά αντιστρεπτή.
  5. κατάψυξης:
    α) Οδηγεί σε καλή σταθερότητα κατά τη θερμική καταπόνηση των κολλοειδών σε κύκλους κατάψυξης/απόψυξης.
    β) Η κατάψυξη οδηγεί συνήθως σε αναντιστρεπτή κροκίδωση
44
Q

Name different colloids and their Φαρμακευτικές ιδιότητες

A
  • Κολλοειδές Θείο —> γεωργία + αντιμετώπιση ασθενειών
  • Κολλοειδής Χρυσός —> διαγνωστικό στην πάρεση
  • Κολλοειδής Χαλκός —> θεραπεία καρκίνου
  • Κολλοειδής Υδράργυρος —> θεραπεία σύφιλης
  • Αλογονούχα άλατα του Αργύρου —> σπερματοκτόνα
  • Φυσικά και Συνθετικά Κολλοειδή
  • Πρωτεΐνες πλάσματος
  • Φυτικά μακρομόρια (κυτταρίνη, άμυλο) —> πρόσθετα
  • Συνθετικά πολυμερή —> επικαλύψεις στερεών μορφών
  • Επιφανειοδραστικές ενώσεις —> βελτίωση διαλυτότητας, σταθερότητας και οργανοληπτικών ιδιοτήτων σε υδατικά και ελαιώδη φαρμακευτικά σκευάσματα
45
Q

what are μικκύλια

A

= σύνδεση των αμφίφιλων μορίων σε συσσωματώματα που ονομάζονται μικκύλια (μέγεθος 2-5 nm)

—> βρίσκονται σε δυναμική ισορροπία με ελεύθερα μόρια (μονομερή) σε διάλυμα και συνεχώς διαλύονται και ξανασχηματίζονται (δυναμικές δομές)

46
Q

why do micelles form?

A

Καθώς αυξάνεται η συγκέντρωση πολλών αμφίφιλων ουσιών σε υδατικά διαλύματα, υπάρχει έντονη τάση για αυτοοργάνωση και συσσωμάτωση —> ώστε να μειωθούν οι αλληλεπιδράσεις των υδρόφοβων τμημάτων τους με το νερό

47
Q

at what point exactly do micelles form?

A

Όταν η συγκέντρωση του επιφανειοδραστικού αυξηθεί πάνω από την CMC ( = μια κρίσιμη συγκέντρωση μικκυλιοποίησης (Critical Micelle Concentration) ο αριθμός των μικκυλίων αυξάνεται, αλλά η συγκέντρωση των ελεύθερων μορίων επιφανειοδραστικού παραμένει σταθερή

—> Παρατηρείται απότομη μεταβολή της επιφανειακής τάσης των επιφανειοδραστικών διαλυμάτων

48
Q

What can αμφίφιλα μόρια form? why?

A

Τα αμφίφιλα μόρια εξαιτίας του λιπόφιλου (υδρόφοβη αλυσίδα CxHy) και του υδρόφιλου (πολική κεφαλή) τμήματος τους, μπορούν να έλκονται τόσο από λιπαρές ουσίες, όσο και από το νερό.

—> Σε υδατικό περιβάλλον σχηματίζουν δομές μικκυλίων κανονικής φύσεως
—> Σε οργανικό περιβάλλον (μη υδατικό) σχηματίζουν αντίστροφες δομές μικκυλίων

49
Q

what is the κινητήρια δύναμη για τον σχηματισμό των μικκυλίων

A

Η αύξηση της εντροπίας που λαμβάνει χώρα όταν οι υδρόφοβες περιοχές του επιφανειοδραστικού απομακρύνονται από το νερό και η οργανωμένη δομή των μορίων του νερού γύρω από αυτή την περιοχή του μορίου χάνεται.

50
Q

describe the Δομή μικκυλίων ιοντικού επιφανειοδραστικού

A

Αποτελούνται από 3 περιοχές:

  1. Τον υδρόφοβο πυρήνα αποτελούμενο από τις υδογονανθρακικές αλυσίδες του μορίου του επιφανειοδραστικού
  2. Το στρώμα Stern γύρω τον πυρήνα, το οποίο είναι ένα ομόκεντρο κέλυφος υδρόφιλων κεφαλών με (1–α).N αντισταθμιστικά ιόντα (α: ο βαθμός ιονισμού και N: ο αριθμός συσσωμάτωσης = αριθμός μορίων στο μικκύλιο)

—> Για τα περισσότερα ιοντικά μικκύλια a = 0.2 - 0.3, οπότε 70-80% των αντισταθμιστικών ιόντων πρέπει να θεωρείται πως βρίσκεται δεσμευμένο στα μικκύλια.

  1. Το στρώμα Gouy–Chapman, το οποίο αποτελεί ένα στρώμα διάχυσης που περιλαμβάνει τα Ν αντισταθμιστικά ιόντα που απαιτούνται για να αντισταθμίσουν το φορτίο του μικκυλίου

—> Το πάχος του διπλού στρώματος εξαρτάται από την ιοντική ισχύ του διαλύματος και μειώνεται σημαντικά παρουσία ηλεκτρολύτη

51
Q

List the Παράγοντες που επηρεάζουν την CMC

A
  1. Δομή του αμφίφιλου μορίου
  2. Προσθήκη ηλεκτρολυτών
  3. Αύξηση της θερμοκρασίας
52
Q

How does the structure of the amphiphilic molecule affect the value of CMC

A
  • Αν η υδρόφοβη αλυσίδα αυξηθεί, τότε όλο το μόριο γίνεται πιο υδρόφοβο και τα μικκύλια σχηματίζονται σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις —> μείωση CMC
  • Αύξηση του μήκους της υδρογονανθρακικής αλυσίδας —> μείωση της CMC

log[CMC] = A – B.m
m —> ο αριθμός των ατόμων C στην αλυσίδα
Α και Β —> σταθερές για ομόλογες σειρές

53
Q

What’s another part of the amphiphilic molecule structure that can affect CMC

A

Οι ιδιότητες ενός ιονικού επιφανειοδραστικού προσδιορίζονται από την ισορροπία ανάμεσα στα υδρόφοβα και υδρόφιλα τμήματα του μορίου.

  1. Επιφανειοδραστικά με ιοντικές κεφαλές σε υδατικά διαλύματα αλληλεπιδρούν ισχυρότερα με τα μόρια του νερού (σε σχέση με τα μη ιοντικά) —> αύξηση CMC.
  2. Επιφανειοδραστικά με ογκώδη υδρόφοβα ή λιπόφιλα τμήματα είναι δυσκολότερο να ενσωματωθούν στο εσωτερικό της δομής των μικκυλίων (πυρήνας) —> αύξηση CMC
54
Q

how does the Προσθήκη ηλεκτρολυτών affect the CMC value

A

Αύξηση της ιοντικής ισχύος του διαλύματος μειώνει τις
αλληλεπιδράσεις μεταξύ των υδρόφιλων κεφαλών και των μορίων του νερού, λόγω της παρουσίας αντισταθμιστικών ιόντων γύρω από τις κεφαλές —> μείωση CMC.

55
Q

how does the Αύξηση της θερμοκρασίας affect the CMC

A

Προκαλεί μείωση της ενυδάτωσης των υδρόφιλων ομάδων, ευνοώντας τη μικκυλιοποίηση —> μείωση CMC (μέχρι το σημείο νέφωσης (cloud point))

—> Οι τασιενεργές ουσίες που σχηματίζουν μικκύλια, εμφανίζουν μια απότομη αύξηση της διαλυτότητάς τους πάνω από μια ορισμένη θερμοκρασία γνωστή και ως σημείο Kraft ή θερμοκρασία μικκυλιοποίησης
—> οφείλεται στο γεγονός ότι η διαλυτότητα των ανεξάρτητων τασιενεργών μορίων είναι πολύ περιορισμένη, ενώ η διαλυτότητα των μικκυλίων είναι πολύ μεγάλη

56
Q

slide 28????

A
57
Q

list different types of Αδρομερείς διασπορές

A
  1. Αιώρημα ή εναιώρημα:
    -Διασπορά στερεής (μικρά σωματίδια) σε υγρή
  2. Γαλάκτωμα:
    - 2 μερικώς ή καθόλου αναμίξιμες υγρές φάσεις
    - Διασπορά σταγονιδίων (0.1-100 μm).
  3. Γαλακτωματοποιημένη Λοσιόν:
    -Γαλάκτωμα που ρέει στη θερμοκρασία περιβάλλοντος
  4. Κρέμα:
    - Γαλάκτωμα που δεν ρέει στη θερμοκρασία περιβάλλοντος.
  5. Mικρογαλακτώματα
  6. Κολλοειδή
  7. Αφρός:
    - Διασπορά αέριας σε υγρή φάση.
  8. Αεροζόλ:
    - Διασπορά υγρής ή στερεής σε αέρια φάση
58
Q

Name some Φαρμακευτικά αιωρήματα

A
  1. Μίγματα που λαμβάνονται από το στόμα (σιρόπια 125-500 mg/mL).
  2. Πλύματα (lotions) για εξωτερική χρήση (20% αιωρούμενα σωματίδια).
  3. Ενέσιμα παρασκευάσματα (0.5-30% αιωρούμενα σωματίδια).
59
Q

How can we do the Παρασκευή αιωρημάτων (lab + industry)

A
  1. Σε μικρή κλίμακα (εργαστήριο):
    Κονιοποίηση ή κατακερματισμό σε ιγδίο
  2. Σε μεγάλη κλίμακα (βιομηχανική παραγωγή) χρησιμοποιούνται:
    - σφαιρόμυλοι
    - κολλοειδείς μύλοι
    - αναμίκτες ζύμης
    - ανάδευση
    - ψεκασμός
60
Q

what are the Προδιαγραφές αιωρημάτων

A
  • Βέλτιστη φυσική σταθερότητα και εμφάνιση
  • να μην καταβυθίζονται
  • να μην είναι πολύ ιξώδη (εύκολη ροή)
  • γρήγορη αιώρηση
  • ευχάριστη οσμή και γεύση (αποδεκτό)
  • ομοιόμορφη κατανομή σωματιδίων σε κάθε δόση
61
Q

Describe the Φαρμακευτική μορφοποίηση αδρομερών διασπορών

A
  1. Διατήρηση χαρακτηριστικών του σκευάσματος κατά την αποθήκευση του (κατανομή μεγέθους των σωματιδίων και ειδικής επιφάνειας).
  2. Αναστολή κρυστάλλωσης (ωρίμανση κατά Ostwald) και αποφυγή μεταβολών της κρυσταλλικής φάσης σε περίπτωση πολυμορφισμού.
  3. Εύκολη ανάμιξη υλικών κατά τη μορφοποίηση σε βιομηχανική κλίμακα.
  4. Φυσική Σταθερότητα: μη-συσσωμάτωση των σωματιδίων και διατήρηση ομοιόμορφης κατανομής της διασποράς με τον χρόνο.
62
Q

List the characteristics of a αποδεκτό αιώρημα

A
  • το αιωρημένο υλικό δεν πρέπει να καταβυθίζεται άμεσα και να
    παρατηρείται διαύγαση του σκευάσματος που θα είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή της εμφάνισης της φαρμακοτεχνικής μορφής.
  • Τα σωματίδια που καταβυθίζονται στον πυθμένα της συσκευασίας δεν πρέπει να σχηματίζουν κρούστα (cake), αλλά θα πρέπει να διασπείρονται ξανά με ανακίνηση (θιξοτροπικά υλικά).
  • Το αιώρημα δεν πρέπει να έχει μεγάλο ιξώδες, ώστε να επιτυγχάνεται εύκολη ροή από τον περιέκτη (μπουκάλι ή βελόνα).
  • Όταν μια δραστική ουσία διασπείρεται σε ένα υγρό μπορεί να λάβει χώρα καταβύθιση, σχηματισμός κρούστας (caking) (που δημιουργεί δυσκολία στον επανασχηματισμό του αιωρήματος), θρόμβωση (flocculation) και αύξηση του μεγέθους των σωματιδίων (μέσω διάλυσης και ανακρυστάλλωσης).
  • Δημιουργία φαρμακευτικών αιωρημάτων προς ελαχιστοποίηση του σχηματισμού κρούστας μπορεί να επιτευχθεί με την παραγωγή κροκιδωμένων συστημάτων με θρόμβωση (flocculated)
63
Q

are διασπορών stable?

A

Οι διασπορές σωματιδίων είναι θερμοδυναμικά ασταθείς
—> λόγω αύξησης της ολικής επιφάνειας των σωματιδίων (αύξηση της επιφανειακής ελεύθερης ενέργειας)

64
Q

define Επιφανειακή τάση

A

= η ιδιότητα ενός υγρού να διατηρεί τη μικρότερη δυνατή επιφάνεια, λόγω των δυνάμεων συνοχής που τραβούν τα μόρια της επιφάνειας προς το εσωτερικό του υγρού.

65
Q

give the formula for the Μεταβολή της ελεύθερης επιφανειακής ενέργειας

A

ΔG = γSL*ΔΑ

γSL —> επιφανειακή τάση
ΔΑ —> μεταβολή της επιφάνειας

Σε κατάσταση ισορροπίας: ΔG = 0

66
Q

how will the Μείωση επιφανειακής τάσης με προσθήκη επιφανειοδραστικών ουσιών ή μείωση της ολικής επιφάνειας με συσσωμάτωση affect ΔG

A

Δεν επιτυγχάνεται ΔG = 0, αλλά ΔG > 0 (θεροδυναμική αστάθεια)

67
Q

define Κροκίδωση (coagulation)

A

= η διεργασία αποσταθεροποίησης των σωματιδίων μιας κολλοειδούς διασποράς που οδηγεί στη συνένωσή τους σε μικρά συσσωματώματα (κροκίδες)

—> Για να πραγματοποιηθεί κροκίδωση πρέπει να υπερνικηθούν οι απωστικές δυνάμεις λόγω ηλεκτρικών αλληλεπιδράσεων (παράγοντας σταθεροποίησης των σωματιδίων)
—> Μη αντιστρεπτή διεργασία – πρωτοταγές ελάχιστο, πιο σταθερή κατάσταση

68
Q

What can we do to get Κροκίδωση

A

Επιτυγχάνεται με προσθήκη κροκιδωτικού (συνήθως άλατα Al ή Fe) + ταχεία ανάμιξη που οδηγεί στην αποσταθεροποίηση των μικκυλίων τους κολλοειδούς, πλησίασμα μεταξύ τους και δημιουργία μικρών συσσωματωμάτων μικκυλίων

69
Q

define Θρόμβωση (flocculation)

A

= η διεργασία της βραδείας ανάδευσης που ακολουθεί την κροκίδωση με σκοπό να έρθουν σε επαφή τα συσσωματώματα των μικκυλίων και να κολλήσουν κατά κάποιον τρόπο το ένα πάνω στο άλλο με αποτέλεσμα τη δημιουργία θρόμβων (συσσωματωμάτων ικανοποιητικών διαστάσεων για περαιτέρω καθίζηση).

—> Αντιστρεπτή διεργασία – δευτεροταγές ελάχιστο, στερική σταθεροποίηση.

70
Q

what are the 4 μηχανισμοί αποσταθεροποίησης των κολλοειδών σωματιδίων

A
  1. Προσρόφηση και εξουδετέρωση φορτίου
  2. Προσρόφηση σε πολυμερές και σχηματισμός διασωματιδιακών γεφυρών
  3. Σαρωτική κροκίδωση ή συσσωμάτωση
  4. Συμπίεση ηλεκτρικής διπλοστοιβάδας
71
Q

slide 36

A