CHP6 drug stability Flashcards

1
Q

what is the Σταθερότητα ενός φαρμακευτικού προϊόντος defined by

A

= η ικανότητά του, όταν βρίσκεται μέσα στον περιέκτη του, να διατηρεί αναλλοίωτα όλα τα φυσικά, χημικά, μικροβιολογικά, θεραπευτικά και τοξικολογικά χαρακτηριστικά του μέχρι το τέλος της ζωής του.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

what is the σταθερότητα δραστικών ενώσεων ή φαρμακευτικών προϊόντων defined by (which characteristics do they have to maintain)

A
  • την ακεραιότητα
  • την ισχύ
  • την ποιότητα
  • την καθαρότητά του
    —> σε όλη τη διάρκεια του χρόνου ζωής τους
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

define Χρόνος ζωής (shelf life)

A

Η περίοδος κατά την οποία ένα φαρμακευτικό προϊόν, αν
αποθηκευτεί σωστά, αναμένεται να είναι σύμφωνο με τις προδιαγραφές που έχουν καθοριστεί από μελέτες σταθερότητας σε παρτίδες του προϊόντος.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

what information is collected by the μελέτες σταθερότητας

A
  • οι συνθήκες διαφύλαξης της φαρμακομορφής
  • η οδηγία σχετικά με την διαφύλαξη που θα τοποθετηθεί στην ετικέτα του σκευάσματος
  • ο χρόνος ζωής του σκευάσματος
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

how is the shelf life calculated

A

Με τη μέθοδο επιταχυνόμενης θέρμανσης/γήρανσης υπό ελεγχόμενες συνθήκες αυξανόμενης θερμοκρασίας.

—> Οι υπολογισμοί γίνονται με βάση την εξίσωση του Arrhenius και την κινητική της αντίδρασης διάσπασης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

how is the expiry date chosen

A

Στην ημερομηνία λήξης η περιεκτικότητα δεν πρέπει να είναι χαμηλότερη από το κατώτερο ανεκτό όριο (εφόσον τηρούνται οι προδιαγραφές)
—> Κατώτερο ανεκτό όριο: Συνήθως 90 % της περιεκτικότητας.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

explain which formula is used to calculate shelf life based on the different types of reactions

A
  1. Αντιδράσεις μηδενικής τάξης:
    - Απαντάται σε στερεά και εναιωρήματα.
    - Η ταχύτητα διάσπασης είναι σταθερή καιανεξάρτητη από τη συγκέντρωση των αντιδρώντων
    t1/2 = [Α]ο/2k
    t90 = 0.10 [Α]ο/k
  2. Αντιδράσεις πρώτης τάξης:
    - Η ταχύτητα διάσπασης εξαρτάται από τη συγκέντρωση των αντιδρώντων
    - Ο χρόνος ημιζωής (t1/2) είναι σταθερός και ανεξάρτητος από την αρχική συγκέντρωση ([Α]ο) της δραστικής ουσίας
    t1/2 = 0.693/k
    t90 = 0.105/k
  3. Αντιδράσεις δευτέρας τάξης:
    - H ταχύτητα διάσπασης και ο χρόνος ημιζωής εξαρτώνται από τη συγκέντρωση των αντιδρώντων
    t1/2 = 1/k[Α]ο
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

name the different pharmacological forms + how we choose it

A

Μία φαρμακομορφή μπορεί να είναι σε στερεή, υγρή ή αέρια μορφή και πρέπει να:
1. Διευκολύνει τη λήψη του φαρμάκου και να βελτιώνει τη συμμόρφωση του ασθενούς.
2. Εξασφαλίζει την ακρίβεια της δόσης.
3. Εξασφαλίζει τη φυσικοχημική και μικροβιακή σταθερότητα του φαρμάκου.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

why is it important to do έλεγχο σταθερότητας

A

Δδιασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια των φαρμακευτικών προϊόντων

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

what methods are used to do the control of stability

A

φασματοφωτόμετρου και χρωματογραφικών μεθόδων

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

what is the main cause of αστάθεια των φαρμάκων

A

από την αλληλεπίδρασή τους με στοιχεία του περιβάλλοντος όπου βρίσκονται.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

what form can drugs be found in

A

Τα φάρμακα μπορούν να διασπαστούν είτε βρίσκονται διαλυμένα, π.χ. σε διάλυμα, είτε βρίσκονται σε στερεή κατάσταση, π.χ. δισκία, κόνεις

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

can the form be less/more stable for the same active component

A

Η σταθερότητα μπορεί να διαφέρει για κάθε φαρμακοτεχνική μορφή της ίδιας δραστικής ουσίας.
Π.χ. ένα σιρόπι μίας δραστικής ουσίας μπορεί να είναι λιγότερο σταθερό από δισκία της.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

how can the stability be guessed

A

Είναι δυνατό να προβλεφθεί ποια φάρμακα είναι ευαίσθητα σε διάσπαση, με βάση τη χημική τους δομή.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

name the different factors that affect the break down of a drug based on if its a solid or liquid

A

Solid:
- Υγρασία
- Έκδοχα
- Θερμοκρασία
- Φως και οξυγόνο

Liquid:
- pH
- Φως και οξυγόνο
- temp
- Ιοντική ισχύς
- Επίδραση του διαλύτη

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

explain how temperature affects the διασπαση + how we study it

A
  • Γίνεται έλεγχος της σταθερότητας του φαρμάκου με αύξηση της θερμοκρασίας για να βρεθεί η πιο σταθερή μορφή.
  • Μελετάται η επίδραση της Τ σύμφωνα με την εξ. Arrhenius στο ρυθμό διάσπασης του φαρμάκου (αύξηση της Τ —> αύξηση ρυθμού διάσπασης).
  • Πολύπλοκη επίδραση αν η δραστική ουσία τήκεται με την θερμοκρασία ή αν μετατρέπεται σε άλλη πολυμορφική μορφή.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

explain how light and oxygen affect the διασπαση + how its studied

A
  • Στερεές μορφές που περιέχουν ουσίες που φωτοδιασπώνται ή οξειδώνονται θα πρέπει να αποθηκεύονται σε κατάλληλες συνθήκες μακριά από φως και οξυγόνο.
  • Γίνεται έλεγχος της φωτοχημικής διάσπασης φαρμάκου αποθηκευμένου στο σκοτάδι και σύγκριση με φάρμακο σε επαφή με το φως.
  • Γίνεται έλεγχος της σταθερότητας του φαρμάκου σε αμπούλες στις οποίες έχει προστεθεί οξυγόνο και σύγκριση με φάρμακο σε αμπούλες που περιέχουν άζωτο.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

explain how moisture affects the διασπαση

A
  • Στερεές μορφές που είναι υδατοδιαλυτές θα πρέπει να αποθηκεύονται σε ξηρό μέρος, ενώ επιπρόσθετα η υγρασία περιέχει και οξυγόνο.
  • Απαραίτητη η επιλογή συσκευασίας που αποτρέπει επαφή του φαρμάκου με υγρασία.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Name the 5 things drugs can interact with which would affect their stability + explain each

A
  1. Άμεσες αλληλεπιδράσεις φαρμάκων-εκδόχων
    - Λαμβάνουν χώρα ευκολότερα όταν και τα 2 μέρη είναι σε υγρή κατάσταση και ιδίως σε υδατικά συστήματα (αυξημένη κινητικότητα). Εναλλακτικά, η ικανότητα προσρόφησης υγρασίας μπορεί να ευνοήσει αυτές τις αλληλεπιδράσεις.
    - Χημικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ φαρμάκου-εκδόχων μπορούν να οδηγήσουν σε μειωμένη σταθερότητα.
    - Έκδοχα όπως το άμυλο και η ποβιδόνη (ή PVP) που χρησιμοποιούνται ως συνδετικά και αποσαθρωτικά σε δισκία, είναι υγροσκοπικά και επηρεάζουν την σταθερότητα του φαρμάκου.
  2. Αλληλεπιδράσεις με λακτόζη:
    - Αλληλεπιδρά με δραστικές ουσίες που περιέχουν πρωτοταγείς ή δευτεροταγείς αμίνες.
  3. Αλληλεπιδράσεις με διοξείδιο του πυριτίου, SiO2:
    - Μπορεί να δράσει ως οξύ κατά Lewis (δέκτης ζεύγους ηλεκτρονίων) σε άνυδρες συνθήκες, ευνοώντας αντιδράσεις, όπως αφυδάτωση, υδρόλυση, ισομερισμός, κυκλοποίηση κ.τ.λ
  4. Αλληλεπιδράσεις φορτίων:
    - Ευδιάλυτα έκδοχα με ιονιζόμενες ομάδες μπορεί να αλληλεπιδράσουν με δραστικές που φέρουν ιονιζόμενες ομάδες προς σχηματισμό αδιάλυτων προϊόντων.
    - Τέτοια έκδοχα είναι το αλγινικό νάτριο (φυσικός πολυσακχαρίτης με διογκωτικές και ζελατινοποιητικές ιδιότητες, αντιδρά με το γαστρικό οξύ και σχηματίζει ένα στρώμα γέλης στο στομάχι παρεμποδίζοντας τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση) και η νατριούχος καρβοξυμέθυλοκυτταρίνη (χρησιμοποιείται ως καταθρυμματιστικό σε δισκία).
  5. Αλληλεπιδράσεις δεσμών υδρογόνου:
    - Χαρακτηριστική περίπτωση η ποβιδόνη (PVP) και η ασυμβατότητά της με την ατενολόλη (για την αντιμετώπιση αυξημένης αρτηριακής πίεσης και σε καρδιακές αρρυθμίες.)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

explain the effect of pH on liquid forms drugs

A
  • Επηρεάζει σημαντικά την ταχύτητα υδρόλυσης και τον ιονισμό του μορίου.
  • Όξινη/βασική κατάλυση και πιθανή επίδραση συστατικών ρυθμιστικού διαλύματος.

—> Για παράδειγμα η υδρόλυση της κωδεΐνης (οπιοειδές αναλγητικό) σε pH=7 είναι 20 φορές ταχύτερη παρουσία ρυθμιστικού διαλύματος φωσφορικών.

  • Επηρεάζει την οξειδωτική και τη φωτοχημική διάσπαση κάποιων φαρμάκων.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

explain the effect of temp on liquid forms drugs

A
  • Γίνονται δοκιμές σταθερότητας με αύξηση της θερμοκρασίας και μέτρηση της ταχύτητας της αντίδρασης υδρόλυσης.
  • Αν κάποια δραστική είναι ασταθής ακόμη και σε θερμοκρασία δωματίου πρέπει να επισημαίνεται η οδηγία για αποθήκευση σε δροσερό μέρος.

Π.χ. ενέσεις πενικιλίνης, ινσουλίνης, οξυτοκίνης (ορμόνη της «αγάπης») και βασοπρεσίνης (αντιδιουρητική ορμόνη).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

explain the effect of ιοντικής ισχύος on liquid drug forms

A
  • Η ιοντική ισχύς εκφράζει τη μέση ιοντική πυκνότητα σε ένα διάλυμα και αποτελεί μέτρο των ηλεκτροστατικών αλληλεπιδράσεων σε αυτό.
  • Επηρεάζει την ταχύτητα των αντιδράσεων υδρόλυσης.
  • Κατά την όξινα καταλυόμενη υδρόλυση των υδροχλωρικών αλάτων των αμινοεστέρων, αν προστεθεί ισχυρός ηλεκτρολύτης
    Eg NaCl, αυξάνεται η ταχύτητα της υδρόλυσης.
  • Κατά τη βασικά καταλυόμενη υδρόλυση των αμινοεστέρων, αν προστεθεί ισχυρός ηλεκτρολύτης
    eg NaCl, μειώνεται η ταχύτητα της υδρόλυσης.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

explain the effect διαλύτη on liquid drug forms

A
  • Επηρεάζει την ταχύτητα της αντίδρασης υδρόλυσης, καθώς μεταβάλλει την ισχύ των διαμοριακών δυνάμεων (έλξεων-απώσεων).
  • Οι οργανικοί διαλύτες έχουν μικρότερη διηλεκτρική σταθερά ε (και διπολική ροπή) από το νερό και έτσι προκαλούν αύξηση ή μείωση της ταχύτητας των υδρολυτικών αντιδράσεων ανάλογα με τον βαθμό ιονισμού της δραστικής ουσίας.

Π.χ., η προσθήκη αιθανόλης στα σιρόπια για αύξηση της διαλυτότητας του δραστικού συστατικού έχει ως συνέπεια την αύξηση της υδρόλυσης του

24
Q

What does the σταθερότητα των φαρμάκων διακρίνεται in

A

✓ Χημική σταθερότητα
✓ Φυσική σταθερότητα
✓ Μικροβιολογική σταθερότητα
✓ Τοξικολογική σταθερότητα
✓ Θεραπευτική (βιοφαρμακευτική) σταθερότητα

25
Q

what does the φυσική (φυσικοχημική) σταθερότητα υπονοεί

A

Το προϊόν έχει διατηρήσει τις φυσικές του ιδιότητες στο χρόνο ζωής του και δεν έχει υποστεί καμία αλλαγή στην εμφάνιση, στη σκληρότητα/ ευθρυπτότητα, στο μέγεθος των σωματιδίων..

26
Q

why is physical chemistry stability important

A

Because it affects:
- την εμφάνιση του φαρμάκου,
- την ομοιομορφία του περιεχομένου,
- το ρυθμό αποδέσμευσης του φαρμάκου

27
Q

how does the Τοξικολογική σταθερότητα affect the shelf life

A

It depends on the ανώτερα ανεκτά από τον οργανισμό όρια της τοξικής ουσίας (δηλαδή από την ταχύτητα σχηματισμού του τοξικού προϊόντος αποικοδόμησης)

28
Q

what is checked while looking at the Μικροβιολογική σταθερότητα of a drug

A
  • η στειρότητα του φαρμακευτικού προϊόντος
  • η ανθεκτικότητα του στην ανάπτυξη μικροοργανισμών.
29
Q

what is determined when we do Θεραπευτική σταθερότητα of a drug and what is measured to find it

A
  • Γίνεται βιολογικός έλεγχος της θεραπευτικής σταθερότητας.
  • Προσδιορίζεται κατά πόσον η θεραπευτική δράση παραμένει αμετάβλητη μέχρι την ημερομηνία λήξης του φαρμάκου.
    —> Η παράμετρος η οποία μεταβάλλεται με ταχύτερο ρυθμό είναι αυτή που καθορίζει την ημερομηνία λήξης του προϊόντος.
30
Q

what and how is the Χημική σταθερότητα of a drug determined by

A
  • Ελέγχεται αν η δραστική ουσία παραμένει χημικά αναλλοίωτη και αν η περιεκτικότητά της διατηρείται εντός των ανεκτών ορίων

—> Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη μελέτη του μηχανισμού, της κινητικής των αντιδράσεωνκαι τη χρήση αναλυτικών τεχνικών για τον προσδιορισμό των δραστικών συστατικών και των προϊόντων διάσπασης

31
Q

name the different Τρόποι Χημικής Διάσπασης Φαρμάκων

A
  • Υδρόλυση
  • Οξείδωση
  • Φωτοχημική αποσύνθεση
  • Ισομερισμός
  • Πολυμερισμός
32
Q

which one of the chemical degradation method is the most common?give the 2 types

A
  • Οι υδρολύσεις είναι οι συχνότερα απαντώμενες αντιδράσεις αποικοδόμησης, όπου το δραστικό συστατικό υφίσταται καταστροφή από το διαλύτη (νερό).
  • μπορεί να είναι μη καταλυόμενη ή καταλυόμενη με Η+ (όξινη υδρόλυση) ή ΟΗ‒ (αλκαλική υδρόλυση)
33
Q

what drugs are most sensitive to hydrolysis?

A

Φάρμακα ευαίσθητα στην υδρόλυση είναι αυτά που περιέχουν την καρβονυλική ομάδα (>C=O), όπως:
- Λακτόνες
- Ιμίδια
- Καρβαμίδια
- Εστέρες —> ακετυλοσαλικυλικό οξύ, προκαΐνη,τετρακαΐνη
- Αμίδια —> χλωραμφενικόλη, ινδομεθακίνη
- Λακτάμες —> πενικιλλίνες

34
Q

explain how esters, amides and lactams are hydrolysed

A
  1. Esters
    - όξινη κατάλυση
    - it turns the ester into COOH + OH
  2. Amides
    - amide group turns into COOH + amine (-NH2)
  3. Lactams
    - διάνοιξη του β-λακταμικού δακτυλίου
    - makes COOH + αμινομάδας που καθιστά το αντιβιοτικό ανενεργό
35
Q

List and explain the different ways to reduce the chances of drug hydrolysis

A
  1. Ρύθμιση pH:
    - Καθορισμός του pH που το φάρμακο παρουσιάζει τη μέγιστη σταθερότητα και παρασκευή του φαρμάκου στο κατάλληλο pΗ.
  2. Επιλογή κατάλληλου διαλύτη:
    - Προσθήκη μη υδατικών διαλυτών για τη μείωση της διηλεκτρικής σταθεράς
    - Eg αλκοόλη, γλυκερίνη ή προπυλενογλυκόλη
  3. Παρασκευή εναιωρήματος:
    - Μείωση της διαλυτότητας του φαρμάκου
    - Eg με προσθήκη δεξτρόζης, σορβιτόλης σε εναιώρημα πενικιλίνης-προκαΐνης αυξάνεται η σταθερότητα της πενικιλίνης.
  4. Επίδραση συμπλεκτικών μέσων:
    - Σχηματισμός συμπλέγματος με το φάρμακο, ελαττώνεται η βασική υδρόλυσή τους.
    - Eg με προσθήκη καφεΐνης σε υδατικά διαλύματα βενζοκαΐνης, προκαΐνης, τετρακαΐνης
  5. Είδραση επιφανειοδραστικών μέσων:
    - Αύξηση απωστικών δυνάμεων για την παρεμπόδιση της προσέγγισης μορίων Η2Ο, ιόντων Η3Ο+ ή ΟΗ-.
  6. Διατήρηση σε χαμηλές θερμοκρασίες:
    - Αποθήκευση των φαρμακευτικών προϊόντων σε χαμηλές θερμοκρασίες (ψυγείο)
    - επιβραδύνει τις υδρολύσεις λόγω μείωσης της κινητικότητας των μορίων.
36
Q

explain generally oxidation reactions’ effects on drugs

A
  • Βασικός παράγοντας αστάθειας ορμονών, βιταμινών, ελαίων, λιπών.
  • καταλύονται από φως, μεταλλοϊόντα, οξειδωτικά μέσα (Ο2).
  • Σε αντίθεση με την υδρόλυση, η οξείδωση είναι μηχανιστικά πιο περίπλοκη και παράγει μεγάλο εύρος προϊόντων αποδόμησης και είναι επομένως πιο δύσκολο να ελεγχθεί.
37
Q

what occurs to the molecule during an oxidation reaction

A
  • Απομάκρυνση ενός ηλεκτροθετικού ατόμου (π.χ. υδρογόνου), ρίζας ή ηλεκτρονίου.
  • Προσθήκη ενός ηλεκτροαρνητικού ατόμου (π.χ. οξυγόνου) ή ρίζας.
38
Q

how can oxidation reactions occur?

A
  • Με αυτοξείδωση —> η αντίδραση δεν καταλύεται και προχωρά πολύ αργά υπό την επίδραση Ο2 σε φυσιολογικές συνθήκες θερμοκρασίας.
  • Μέσω αλυσιδωτών αντιδράσεων
39
Q

name and describe the steps to αλυσιδωτών αντιδράσεων οξείδωσης

A
  • λαμβάνει χώρα μέσω ελευθέρων ριζών R* που σχηματίζονται από παράγοντες έναρξης (Ra) με την επίδραση φωτός ή θερμότητας παρουσία μετάλλων μετάπτωσης.
  • Οι ελεύθερες ρίζες είναι άτομα ή μόρια που περιέχουν 1+ ασύζευκτα ηλεκτρόνια.
  1. Η διάδοση:
    - περιλαμβάνει την αντίδραση μοριακού Ο2 με την ελεύθερη ρίζα R* και το σχηματισμό ρίζας υπεροξειδίου ROO*
    - ROO* μετά απομακρύνει ένα Η από ένα μόριο οργανικής ένωσης προς σχηματισμό υδροϋπεροξειδίου, ROOH και δημιουργία νέας ελεύθερης ρίζας.
  2. τερματισμός:
    - Η αντίδραση προχωρά μέχρις ότου οι ελεύθερες ρίζες καταστραφούν από αναστολείς ή από πλευρικές αντιδράσεις οι οποίες σταματούν την αλυσιδωτή αντίδραση
    - λόγω του σχηματισμού ανενεργού προϊόντος ή με τη σύζευξη δύο ριζών
40
Q

which drugs have oxidation sensitive functional groups?

A
  1. Στεροειδή και στερόλες:
    - λόγω της παρουσίας διπλών δεσμών C=C (αλκένια) στους οποίους μπορούν να προστεθούν ρίζες υπεροξειδίου (Ο2* -).
  2. Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα:
    - χρησιμοποιούνται σε σκευάσματα φαρμάκων
    - είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην οξείδωση
    - πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για την ελαχιστοποίηση της αποικοδόμησης σε σκευάσματα που περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις, όπως φυτικά έλαια.
  3. Φαινοθειαζίνες:
    - οξειδώνονται προς σουλφοξείδιο μέσω αντιδράσεων μεταφοράς ηλεκτρονίων που περιλαμβάνουν το σχηματισμό ενδιάμεσου κατιοντικής ρίζας
  4. Φάρμακα που περιέχουν συζευγμένους διπλούς
    δεσμούς, π.χ. σιμβαστατίνη.
  5. Αντιβιοτικά:
    - όπως η αμφοτερικίνη Β που περιέχει 7 συζευγμένους διπλούς δεσμούς (τμήμα επταενίου)
    - υπόκεινται σε επίθεση από ρίζες υπεροξειδίου, οδηγώντας σε συσσωμάτωση και απώλεια της δραστικότητας του αντιβιοτικού.
  6. Φάρμακα που περιέχουν αιθερική ομάδα:
    - eg νιτρική εκοναζόλη και η νιτρική μικοναζόλη.
41
Q

list and explain the different factors that can reduce the chances of oxidation of drugs

A

Λήψη προφυλάξεων κατά το στάδιο της παρασκευής και αποθήκευσης του φαρμάκου για ελαχιστοποίηση της οξείδωσης, όπως:

  1. Εκδίωξη O2 από τους περιέκτες (π.χ. με βρασμό) και αντικατάσταση του με N2.
  2. Έλεγχος θερμοκρασίας (αποθήκευση σε χαμηλή Τ) και pH (high pH ↓ E).
  3. Αποφυγή επαφής με μέταλλα που καταλύουν την οξείδωση, π.χ. Fe, Ni, Co, Cu.
  4. Προσθήκη αντιοξειδωτικών ουσιών
    - π.χ. τοκοφερόλες ή αναγωγικών ουσιών
    - Τα αντιοξειδωτικά αναστέλλουν τη διάδοση των αλυσιδωτών αντιδράσεων οξείδωσης αλληλεπιδρώντας με την ελεύθερη ρίζα.
    - Η ελεύθερη ρίζα που σχηματίζεται με το αντιοξειδωτικό δεν είναι επαρκώς δραστική για να διατηρήσει την αλυσιδωτή αντίδραση που τελικά τερματίζεται.
    - Μπορεί να είναι αναγωγικές ουσίες οι οποίες οξειδώνονται πιο εύκολα από το φάρμακο προστατεύοντας το από την οξείδωση.
42
Q

define Ισομερισμός

A

= η διαδικασία μετατροπής ενός φαρμάκου στα οπτικά ή γεωμετρικά ισομερή του. Εξαρτάται από το pH.

43
Q

how does isomerisation affect the drugs activity

A

Τα διάφορα ισομερή ενός φαρμάκου εμφανίζουν συχνά διαφορετική δραστικότητα.
—> Άρα ο ισομερισμός μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή απώλεια θεραπευτικής δραστηριότητας.

44
Q

name and define 3 types of isomerisation

A

Ρακεμοποίηση
= η χημική αντίδραση μετατροπής μιας οπτικώς ενεργού ουσίας, εναντιομερούς, στο ρακεμικό μίγμα που είναι οπτικώς ανενεργό.

Επιμερισμός
= η αυθόρμητη αντίδραση μετατροπής ενός επιμερούς στο αντίστοιχο χειρόμορφο του.
Example: tetracyclines in acidic conditions dissociates at C-4 forming a mixture of tetracycline and the epimer 4-epi-tetracycline. The epimer is toxic and its amount in a drug should not exceed 3%.

Cis‐trans ισομερισμός
- μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της δραστικότητας ενός
φαρμάκου εάν τα δύο γεωμετρικά ισομερή έχουν διαφορετικές δραστικότητες.

45
Q

when does φωτοχημική αποσύνθεση occur and what does it cause to the drug

A
  • μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια αποθήκευσης ενός
    φαρμάκου, αλλά και κατά την χρήση του
  • Οδηγεί σε απώλεια της δραστικότητας του φαρμάκου, που συχνά συνοδεύεται από αλλαγές στην εμφάνιση του προϊόντος, όπως αποχρωματισμό ή κιτρίνισμα ή σχηματισμό ιζήματος.
  • Μπορεί ακόμα να οδηγήσει και σε ανεπιθύμητες βιολογικές
    επιδράσεις.
46
Q

name some photosensitive medicinal substances

A
  • Ηρεμιστικά φαινοθειαζίνης.
  • Υδροκορτιζόνη.
  • Πρεδνιζολόνη.
  • Ριβοφλαβίνη.
  • Ασκορβικό οξύ.
  • Φολικό οξύ.
47
Q

can sunlight affect the drug after administration? explain

A

Το ηλιακό φως μπορεί να διεισδύσει στο δέρμα και να προκαλέσει την αποδόμηση φαρμάκων που κυκλοφορούν στα τριχοειδή αγγεία.

—> Μπορεί να οδηγήσει και στην εμφάνιση ανεπιθύμητων επιδράσεων, λόγω σχηματισμού προϊόντων αποικοδόμησης.
—> Για τη μείωση της φωτοχημικής αποσύνθεσης στην περίπτωση χορηγούμενων φαρμάκων συνίσταται η αποφυγή της έκθεσης στο ηλιακό φως μετά τη χορήγηση.

48
Q

name some unwanted side effects of photosensitive drugs

A

1) Σύνδρομο υπερευαισθησίας
eg φαινυτοΐνη, καρβαμαζεπίνη, σουλφοναμίδια

2) Σύνδρομο Stevens-Johnson που έχει να κάνει με επιδερμικές νεκρολύσεις
eg σουλφοναμίδια, βαρβιτουρικά

3) Αγγειίτιδα μικρών αγγείων
eg αλλοπουρινόλη

4) Ορονοσία, μία παθολογική ανοσολογική αντίδραση
eg β-λακταμικά αντιβιοτικά

49
Q

what do we need to consider when studying the photosensitivity of a drug? why?

A

Κατά την εκτίμηση της φωτοσταθερότητας ενός προϊόντος είναι απαραίτητο να εξεταστεί το τελικό σκεύασμα και όχι μόνο η δραστική ουσία:

  • Αδυναμία μελέτης φωτοσταθερότητας και έλλειψη επαναληψιμότητας —> without studying the entire formulation, it might be challenging to accurately assess the photostability of the product
  • Αδυναμία πρόγνωσης χρόνου ζωής με ακρίβεια και ασφάλεια
    —> without considering the final formulation, it may be difficult to predict the lifetime of the product accurately and safely
  • Είναι δύσκολο να προβλεφθεί ποια φάρμακα είναι επιρρεπή σε φωτοαποδόμηση —> predicting which drugs are susceptible to photodegradation may be challenging without a comprehensive examination of the entire formulation
50
Q

name the ομάδες που εμφανίζουν φωτοδραστικότητα

A
  • καρβονύλια
  • νιτροαρωματικές και Ν‐οξείδια
  • αρυλαλογονίδια
  • αλκένια
  • πολυένια
  • σουλφίδια
51
Q

give an example of how the experiment to study photosensitivity is done

A

Μετά από φωτοχημική ενεργοποίηση για 15 λεπτά (αριστερά) και για χρόνο αποθήκευσης (24 h, δεξιά) των δειγμάτων απουσία φωτός:
- οι αντιδράσεις συνεχίζονται και μετά την επίδραση της ακτινοβολίας so the effect of light exposure extends even past the exposure is done
- παρατηρούνται τα ίδια προϊόντα διάσπασης which shows the products will have a long term effect

52
Q

name and explain the 2 types of φωτοχημική αντίδραση

A
  1. Πρωτογενής φωτοχημική αντίδραση:
    - Το μήκος κύματος (λ) του προσπίπτοντος φωτός βρίσκεται εντός της περιοχής μήκους κύματος που απορροφά το φάρμακο (συνήθως εντός της περιοχής υπεριώδους ακτινοβολίας (UV), εκτός εάν το φάρμακο εμφανίζει χρώμα), οπότε το μόριο του φαρμάκου απορροφά ακτινοβολία και αποδομείται.
    - Ακολουθεί κινητική πρώτης τάξης
    - Ο ρυθμός της φωτοαποδόμησης εξαρτάται από την απορρόφηση του φωτός —> The more light the drug absorbs, the higher the rate of degradation
  2. Δευτερογενής φωτοχημική αντίδραση:
    - Σε φάρμακα που δεν απορροφούν άμεσα την προσπίπτουσα ακτινοβολία ως συνέπεια other components in the formulation, known as photosensitizers (excipients), absorb the radiation μεταφέροντας την απορροφούμενη ενέργεια στο φάρμακο
    —> The drug undergoes photodegradation indirectly through the transfer of energy from the photosensitizers
    —> In the case of secondary reactions, the formulation becomes crucial
53
Q

name and explain the different ways to protect drugs from photodegradation

A
  1. χρήση σκουρόχρωμων περιεκτών ή πλαστικών
    - μειονεκτούν στη διαπερατότητα του Ο2 because dark containers may also reduce the permeability of oxygen, potentially affecting drug stability.
    - Αποθήκευση σε σκοτεινό μέρος.
  2. Φωτοπροστασία κατά τη διάρκεια της χορήγησης
    - Συνίσταται η αποφυγή της έκθεσης του ασθενή στο ηλιακό φως μετά τη χορήγηση.
  3. Προσθήκη ενώσεων που απορροφούν υπεριώδη ακτινοβολία εντός των περιεκτών ή επικάλυψη περιεκτών
    Eg οξυβενζόνη που προστίθεται σε δισκία ως έκδοχο και απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία.
  4. Συμπλοκοποίηση με κυκλοδεξτρίνες
    - Οι κυκλοδεξτρίνες είναι μία οικογένεια κυκλικών ολιγοσακχαριτών διαμόρφωση κoλούριου κώνου με υδρόφοβη εσωτερική κοιλότητα και υδρόφιλη εξωτερική επιφάνεια
    - can encapsulate drug molecules, protecting them from light exposure
54
Q

define Πολυμερισμός

A

= η διαδικασία με την οποία 2+ ταυτόσημα μόρια φαρμάκου συνδυάζονται για να σχηματίσουν ένα πολύπλοκο μόριο

55
Q

give an example of polymerization that affected the drug

A

Ο δραστικός δεσμός β‐λακτάμης του μορίου αμπικιλλίνης ανοίγει αντιδρώντας με την πλευρική αλυσίδα ενός δεύτερου μορίου αμπικιλλίνης και σχηματίζεται ένα διμερές.

—> Η διαδικασία μπορεί να συνεχιστεί με τον σχηματισμό πολυμερών με μεγαλύτερο Mr.

—> η πολυμερή δρουν ως ισχυρά αντιγόνα στα ζώα και παίζουν ρόλο στην πρόκληση αλλεργικών αντιδράσεων πενικιλίνης στην αμπικιλλίνη στους ανθρώπους

—> τάση διμερισμού των αμινοπενικιλλίνων αυξάνεται με αύξηση της βασικότητας της πλευρικής αλυσίδας:
κυκλακιλλίνη < αμπικιλλίνη < επικιλλίνη < αμοξυκιλλίνη