chp5 Flashcards
list all the p.o. routes of administration
- κάψουλες
- δισκία
- σιρόπι
- γαλακτώματα
- εναιωρήματα
give all the pros and cons of using p.o.
(+) Ασφαλής χορήγηση
(+) Έυκολη χορήγηση
(+) Αυτοχορηγούμενα φάρμακα
(+) Εύκολη στην πρόσληψη
(+) Οικονομική
(+) Καλή απορρόφηση
(+) Δεν χρειάζεται αποστείρωση
(-) Αργή απορρόφηση, βραδείας δράσης
(-) Ναυτία και έμετος
(-) Πέρασμα πρώτης διόδου
(-) Αλληλεπιδράσεις του φαρμάκου με άλλα φάρμακα και του φαρμάκου με την τροφή
what are the 2 routes that are given through the βλεννογόνο του στόματος
- Υπογλώσσια οδός —> το φάρμακο τοποθετείται κάτω από τη γλώσσα και αφήνεται να διαλυθεί
- Παρειακή οδός —> το φάρμακο τοποθετείται ανάμεσα στο μάγουλο και τα ούλα
List and describe the different Χαρακτηριστικά της Στοματικής Κοιλότητας που ευνοούν την Απορρόφηση
- Αναγεννητική Ικανότητα Επιθηλίου
- Πολικότητα:
- Σε φυσιολογικό pH η βλέννη έχει αρνητικό φορτίο (-)
- εξαιτίας του σιαλικού οξέος και των οξειδίων του θείου
- Αυτό το ζελατινώδες υγρό παίζει καίριο ρόλο στην προσκολλητικότητα που παρουσιάζει ο βλεννογόνος
—> είναι χρήσιμη για φαρμακοτεχνικά σκευάσματα που βασίζονται στην προσκόλληση στο βλεννογόνο για να επιτύχουν παρατεταμένη δράση
- Η ενζυμική δραστηριότητα:
- Ανεξάρτητα από τα ένζυμα που περιέχονται στο σάλιο και τη βλέννη
- ένζυμα υπάρχουν και στο εσωτερικό του επιθηλίου
- που εντοπίζουν και καταστρέφουν επιβλαβείς παράγοντες
- Διαπερατότητα Επιθηλίου
- Ο βλεννογόνος του στόματος μπορεί να είναι 4-4000x περισσότερο διαπερατός από την επιδερμίδα.
give the order from biggest to smallest absorption from the oral routes that use διάφορες περιοχές απορρόφησης του βλεννογόνου του στόματος
υπογλώσσια περιοχή > παρειακή > μαλακή υπερώα
—> this is because the sublingual is a rich area in αγγεια
list the pros and cons of using Παρειακή/ Υπογλώσσια Οδός
(+) Ταχεία απορρόφηση και υψηλότερα επίπεδα στο αίμα
(+) Δεν πραγματοποιείται ο μεταβολισμός πρώτης διόδου
(+) Δεν πραγματοποιείται αποικοδόμηση των φαρμάκων, όπως αυτή που πραγματοποιείται κατά την απορρόφηση στον γαστρεντερικό σωλήνα
(+) Η παρουσία του σάλιου διευκολύνει τόσο τη διάλυση του φαρμάκου όσο και την ικανότητά του να διαπερνά τις βιολογικές μεμβράνες
(-) Ενδεχόμενη ανησυχία σχετικά με τη γεύση
(-) Περιορισμένη επιφάνεια του βλεννογόνου
(-) Χορήγηση μικρών δόσεων
which part of the παχέος εντέρου can be used to absorb drugs? describe that route of administration
Ο βλεννογόνος του παχέος εντέρου έχει στόχο να απορροφά μόνο νερό και ηλεκτρολύτες —> μόνο το τελευταίο τμήμα του, ο βλεννογόνος του ορθού, έχει καλή απορροφητικότητα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για χορήγηση φαρμάκων
—> Το φάρμακο απορροφάται από το ορθό και τον πρωκτικό σωλήνα με παθητική διάχυση του ιονισμένου φαρμάκου
give the pros and cons of doing Χορήγηση απο το ορθό
(+) Εναλλακτική οδός για τη χορήγηση φαρμάκων δυσάρεστων από άποψη γεύσης και οσμής
(+) Αποφυγή ναυτίας
(+) Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση αναίσθητων ασθενών
(+) Παρακάμπτει τον ηπατικό μεταβολισμό από το κάτω μισό του ορθού - μόνο οι μισές αιμορροϊδικές φλέβες καταλήγουν στην πυλαία φλέβα
(-) Η απορρόφηση είναι μερικές φορές παράτυπη και ελλιπής και πολλά φάρμακα προκαλούν ερεθισμό του βλεννογόνου του ορθού
what’s the main goal of Παρεντερική Οδός
Άμεση παράδοση του φαρμάκουστη συστηματική κυκλοφορία χωρίς την παρεμβολή του εντερικού βλεννογόνου
list all the parenteral forms of administration
- Ενδοδερμική (ID) (στο δέρμα)
- Υποδόρια (s.c.) (στον υποδόριο ιστό)
- Ενδομυϊκή (I.M.) (στο σκελετικό μυ)
- Ενδοφλέβια (I.V.) (στις φλέβες)
- Ενδοαρτηριακή (I.A.) (σε αρτηρίες)
- Ενδοραχιαία (I.T.) (εγκεφαλονωτιαίο υγρό)
- Ενδοπεριτοναϊκή (I.P.) (περιτοναϊκή κοιλότητα)
- Ενδοαρθρική (αρθρικό υγρό)
Describe IV administration
Αποτελεί τη μόνη μέθοδο με την οποία είμαστε σίγουροι για την ακριβή ποσότητα του φαρμάκου που απορροφήθηκε και εισήλθε στην κυκλοφορία (100% βιοδιαθεσιμότητα)
Use
—> για την εισαγωγή του φαρμάκου απευθείας στη συστηματική κυκλοφορία
Form
—> ως ενδοφλέβια ένεση ή ως αντλία έγχυσης.
—> Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθούν καθετήρες.
List all the pros and cons of IV
(+) Για φάρμακα που δεν απορροφώνται από το στόμα
(+) Αποφεύγει το μεταβολισμό πρώτης διόδου
(+) Έχει ταχεία δράση - αποτελεί την ταχύτερη οδό για επείγουσες καταστάσεις
(+) 100% βιοδιαθεσιμότητα - η φάση της απορρόφησης παρακάμπτεται
(+) Εφαρμόζεται και σε αναίσθητους ασθενείς
(-) Προκαλεί αιμόλυση ή άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες
(-) Θρομβοφλεβίτιδα της φλέβας και νέκρωση των παρακείμενων ιστών
(-) Μπορεί να μπλοκάρει τα τριχοειδή αγγεία
(-) Εφαρμόζεται μόνο σε υδατοδιαλυτά φάρμακα
(-) Μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τη ζωή του ασθενή, σε περίπτωση που αναπτυχθεί ανεπιθύμητη ενέργεια, διότι υπάρχει αμεσότητα στη φαρμακολογική δράση και ανεπαρκής χρόνος αντίδρασης
Describe IM
- Η χορήγηση φαρμάκων εντός του μυϊκού συστήματος είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος παρεντερικής απορρόφησης φαρμάκων.
- Συνήθη σημεία ενδομυϊκής ένεσης αποτελούν ο γλουτός και ο δελτοειδής μυς του βραχίονα.
- Το φάρμακο εγχέεται στο χώρο μεταξύ των μυϊκών κυττάρων και πρέπει να διαπεράσει το τοίχωμα των αγγείων του αντίστοιχου μυός για να εισέλθει στην κυκλοφορία
what type of molecule and what mechanism allows for the absorption IM
Εισάγοντας φάρμακα στους μύες, η απορρόφηση είναι πιο αργή και ελλιπής συγκριτικά με την IV χορήγηση.
Characteristics:
- Η απορρόφηση εξαρτάται από την λιποφιλικότητά τους
—> Όσο μεγαλύτερη είναι η λιποφιλικότητα
—> τόσο περισσότερο διέρχονται από τις κυτταρικές μεμβράνες των ενδοθηλιακών κυττάρων του τοιχώματος των αγγείων - Τα υδρόφιλα μόρια ή πρωτεΐνες μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία
—> είτε διαμέσου των διαστημάτων που δημιουργούνται μεταξύ των κυττάρων του τοιχώματος των αγγείων
—> είτε διαμέσου του λεμφικού συστήματος
Mechanism
—> Η απορρόφηση των φαρμάκων στην ενδομυϊκή οδό γίνεται με τους κανόνες της παθητικής διάχυσης
If we don’t want immediate absorption of the drug in IM, what do we need to modify?
Αν είναι επιθυμητή η βραδεία χορήγηση:
- είτε αναμειγνύοντάς το με λιπαρά έκδοχα
- είτε χρησιμοποιώντας ειδικά μικροκρυσταλλικά διαλύματα
—> όπως κατά τη χορήγηση πενικιλλίνης και ινσουλίνης ή ακόμη και χορηγώντας το φάρμακο σε μορφή έστερ - Οι μορφές παρατεταμένης δράσης ονομάζονται διεθνώς depot μορφές του φαρμάκου
What is a contraindication to the IM route
- Η πτώση των αιμοπεταλίων του αίματος
- ή νόσοι που οδηγούν σε αυξημένη τάση για αιμορραγίες
—> διότι μπορούν να δημιουργηθούν ευμεγέθη αιματώματα
Give all the pros and cons for IM
(+) Ελαιώδη εναιωρήματα για αποθήκευση και παρασκευάσματα βραδείας αποδέσμευσης
(+) Για τα φάρμακα που υποβαθμίζονται μετά από του στόματος χορήγηση, όπως η ινσουλίνη
(+) Ταχεία έναρξη δράσης - και μπορεί να γίνει ταχύτερη, αν μαλάξουμε τον μυ, οπότε ανοίγουν και άλλα παράπλευρα αγγεία με αποτέλεσμα η επιφάνεια απορρόφησης να αυξηθεί σημαντικά
(+) Μπορούν να δοθούν ήπια ερεθιστικά
(-) Μεταβολισμός των φαρμάκων στους ιστούς των μυών
(-) Η καθίζηση του φαρμάκου στο σημείο της ένεσης
(-) Η ένεση μπορεί να είναι πολύ επώδυνη
Describe subcutaneous administration (sc)
- είναι βραδύτερη οδός από την ενδομυϊκή.
- Χρησιμοποιείται κυρίως για ουσίες μη ερεθιστικές τοπικά για τους ιστούς
- προτιμάται από την ενδομυϊκή οδό χορήγησης για την ευκολία της
- Πρόκληση έντονου πόνου
—> μπορεί να συμβεί νέκρωση ή βλάβη των ιστών
—> Τα ισοτονικά διαλύματα εγχέονται για να μειώσουν τον πόνο και για να μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν για παρατεταμένη δράση - Ενσωμάτωση της αγγειοσυσταλτικής ουσίας επιβραδύνει την απορρόφηση
- Τοπική μάλαξη, άσκηση, εφαρμογή θερμότητας ή η συμπερίληψη αγγειοδιασταλτικού προκαλεί αύξηση της απορρόφησης
Give the pros and cons of SC
(+) Ταχεία έναρξη της δράσης λόγω της ταχείας πρόσβασης στην κυκλοφορία
(+) Ο πόνος μειώνεται όταν χρησιμοποιείται επίθεμα
(+) Χρησιμοποιείται για εμβόλια και φάρμακα που δεν απορροφούνται από το στόμα, π.χ. ινσουλίνη
(-) Βραδύτερη απορρόφηση συγκριτικά με την IM χορήγηση
(-) Ο ρυθμός της απορρόφησης εξαρτάται από τη ροή του αίματος και τον όγκο της ένεσης
when are Ενδοπεριτοναϊκή (ΙΡ) used
Χρησιμοποιείται ευρύτατα σε πειραματόζωα
Describe IT administration
Τα φάρμακα μπορούν να χορηγηθούν απευθείας στον παραχνοειδή χώρο
—> έτσι οι επιδράσεις θα είναι εντοπισμένες στα νωτιαία νεύρα και μήνιγγες
Describe IA uses
- Περιορίζονται μόνο για διαγνωστικούς σκοπούς
- ή για τον εντοπισμό της επίδρασης του φαρμάκου σε ένα συγκεκριμένο ιστό ή όργανο με έγχυση του φαρμάκου στην ηπατική αρτηρία.
- Πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη οδός για πειραματική εργασία
Describe ID
- Το φάρμακο χορηγείται μέσα στα στρώματα του δέρματος (χόριο) και προκαλεί πόνο
- Κυρίως χρησιμοποιούνται για τη δοκιμή της ευαισθησίας σε φάρμακα
Describe Ενδο-αρθρική
Ενέσεις αντιβιοτικών και κορτικοστεροειδών χορηγούνται σε φλεγμονές στις κοιλότητες από εμπειρογνώμονες επαγγελματίες υγείας.
what counts as topical administration
Περιλαμβάνει χορήγηση φαρμάκων σε οποιοδήποτε βλεννογόνο μεμβράνη, όπως:
- Του δέρματος (διαδερμική)
- Του βλεννογόνου της αναπνευστικής οδού (εισπνοή)
- Οφθαλμικές σταγόνες
- Ωτικές σταγόνες
- Ενδορινική
what are the layers of the epidermis
- Κεράτινη Στιβάδα
—> αποτελείται από 25 - 30 στρώματα πεπλατυσμένων νεκρών κερατινοκυττάρων - Κοκκώδη Στιβάδα
—> αποτελείται από 3- 5 στοίβαδες και υπόκειται σε απόπτωση - Ακανθώδη Στιβάδα
—> περιέχει 8 - 10 στρώματα κυττάρων
—> είναι στενά διατεταγμένα - Βασική Στιβάδα
—> αποτελείται από μονή στιβάδα κυβικών κερατινοκυττάρων - υδρολιπιδική μεμβράνη
—> Στην επιφάνεια της επιδερμίδας βρίσκεται μια λεπτή μεμβράνη λιπιδίων, λίπους και ιδρώτα
what is the χόριο (role / components…)
= είναι ένας συνδετικός ιστός
= είναι το στρώμα ιστού που είναι βαθύτερο και πιο παχύ από την επιδερμίδα
Components:
- τις ινοβλάστες
—> παράγουν ίνες ελαστίνης και κολλαγόνου - Περιέχει θύλακες των τριχών, σμηγματογόνους αδένες (σμήγμα) και ιδρωτοποιούς αδένες
Role
- Το χόριο υποστηρίζει την επιδερμίδα
- προστατεύει τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα
—> καθώς σε αυτό το στρώμα είναι ενσωματωμένα τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα
what is the υποδόριος ιστός (components)
= Είναι η βαθύτερη στιβάδα του δέρματο
Components:
- Αποτελείται από χαλαρό συνδετικό ιστό
- συμπεριλαμβανομένου του λιπώδους ιστού
—> Αυτό βοηθά στη μόνωση του σώματος μέσω της παρακολούθησης της αύξησης και της απώλειας θερμότητας - Ουσιαστικά αποτελείται από λιποκύτταρα, τα λεγόμενα αδιποκύτταρα
- Δημιουργεί ένα στρώμα ανάμεσα στο χόριο και στα οστά.
what are the οδοί για τη μεταφορά των διαλυμένων ουσιών μέσω του δέρματος
- Η ενδοκυτταρική οδός (παθητική διάχυση)
—> μέσω Θυλάκων των τριχών
—> Ιδρωτοποιών αδένων
—> Σμηγματογόνων αδένων - Η μεσοκυττάρια οδός (παρακυτταρική)
since the absorption through the skin is done through passive transport, which law does it follow?
Πρώτος Νόμος του Fick
- Για την μαθηματική περιγραφή του φαινομένου, η κεράτινη στοιβάδα θεωρείται ως ομογενής φραγμός (homogeneous model)
- Σε κατάσταση ισορροπίας, μετά από ολοκλήρωση, ο ανεπτυγμένος νόμος του Fick μπορεί να εφαρμοστεί
List and explain the different factors that επηρεάζουν τη διαδερμική απορρόφηση
- Φυσικοχημικές Ιδιότητες
—> το σχήμα και μέγεθος του μορίου του φαρμάκου
—> συντελεστής κατανομής του φαρμάκου στην κεράτινη στοιβάδα
—> το pH
- Φύση του φορέα
- Επίπεδο υδάτωσης
- Κατάσταση του δέρματος
—> Η ακεραιότητα του δέρματος είναι σημαντική για την προστασία από τη διείσδυση χημικών ουσιών στο δέρμα
—-> Λύση της συνέχειας του δέρματος από τραύματα, αμυχές, εγκαύματα ή ερεθισμούς δημιουργούν ζώνες ασυνέχειας της κεράτινης στιβάδας
—> επομένως μειώνουν την ικανότητα του δέρματος να δρα ως φραγμός - Ανατομική περιοχή
—> Η διαδερμική απορρόφηση ουσιών εξαρτάται άμεσα από το πάχος και τη φύση της κεράτινης στιβάδας
–> το πάχος της κεράτινης στιβάδας, η δομή και η χημική της σύνθεση διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή του δέρματος - Αιμάτωση του δέρματος
—> Συνήθως η αύξηση της ροής του αίματος στα δερματικά αγγεία προκαλεί αύξηση της διαδερμικής απορρόφησης
—> δεδομένου ότι αυξάνεται το εύρος ροής της ουσίας προς τα βαθύτερα στρώματα της επιδερμίδας
give the pros and cons of topical administration
(+) Προστατεύει τα φάρμακα από το GI περιβάλλον και τον μεταβολισμό πρώτης διόδου
(+) Αυξημένη συμμόρφωση του ασθενούς
(+) Παρέχει σταθερό προφίλ του φαρμάκου στο πλάσμα
(+) Εύκολο να τερματίσει τη θεραπεία των φαρμάκων με την αφαίρεση του επιθέματος
(+) Κατάλληλο για χορήγηση φαρμάκων που έχουν πολύ σύντομος χρόνος ημιζωής
(-) Το βασικό εμπόδιο για την δίοδο ουσιών διαμέσου του δέρματος είναι η κερατίνη στιβάδα της επιδερμίδας
(-) Τοξικές δερματικές αντιδράσεις
(-) Μεταβλητή ροή του αίματος στο δέρμα
(-) Πολύπλοκη σχέση μεταξύ των φαρμάκων, των οχημάτων που μεταφέρουν τα φάρμακα και της φυσιολογίας του δέρματος
how fast is the Ενδορινική Χορήγηση absorption + why
Η απορρόφηση είναι τόσο γρήγορη όσο και η παρεντερική χορήγηση λόγω της υψηλής διαπερατότητας και της πλούσιας αγγείωσης
Explain the Μηχανισμοί για την παράδοση φαρμάκου από τη μύτη
Το φάρμακο που φτάνει στην κυκλοφορία του αίματος μπορεί στη συνέχεια να διασχίσει τον BBB
—> Ουσίες μπορούν να διασχίσουν το οσφρητικό επιθήλιο μέσω απλής διάχυσης
—> με τη μεσολάβηση υποδοχέα διακυττάρωσης ή παρακυτταρική μεταφορά
Give all the pros and cons of Ενδορινική Χορήγηση
(+) Ο ρινικός βλεννογόνος έχει θεωρηθεί ως πιθανή οδός χορήγησης για την επίτευξη ταχύτερης και υψηλότερης απορρόφησης του φαρμάκου
(+) Αυτό οφείλεται στη μεγάλη επιφάνεια & την πορώδη ενδοθηλιακή μεμβράνη
(+) Τα λιπόφιλα φάρμακα δείχνουν ταχεία απορρόφηση με διάχυση
(+) Με τη χρήση ενισχυτών διαπέρασης, ακόμη και ένα φάρμακο 6,000 Daltons δείχνει λογική βιοδιαθεσιμότητα
(+) Τα πολικά φάρμακα απορροφούνται από τις μεταφορές μέσω πόρων
(-) Η διαπερατότητα των φαρμάκων επηρεάζεται από το pH των ρινικών εκκρίσεων (5.5 έως 6.5) και από το ιξώδες τους
(-) Παθολογικές καταστάσεις όπως το κοινό κρυολόγημα ή οι αλλεργίες μπορεί να αλλάξουν σημαντικά τη ρινική βιοδιαθεσιμότητα
(-) Χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα για πρωτεΐνες και πεπτίδια και πολικά φάρμακα
(-) Μόλις χορηγηθεί, η ταχεία απομάκρυνση του θεραπευτικού παράγοντα από τη θέση απορρόφησης είναι δύσκολη
(-) Υπάρχει πιθανότητα ρινικού ερεθισμού
List all the factors that επηρεάζουν τη ρινική απορρόφηση
- Λιποφιλικότητα
—> αύξηση της λιποφιλικότητας, η διείσδυση της ένωσης συνήθως αυξάνεται μέσω του ρινικού βλεννογόνου - Χημική Μορφή
—> μετατροπή του φαρμάκου σε μορφή άλατος ή εστέρα μπορεί να αλλάξει την απορρόφησή του - Πολυμορφισμός
—> επηρεάζει τον ρυθμό διάλυσης και τη διαλυτότητα των φαρμάκων καθώς και την απορρόφησή τους μέσω βιολογικών μεμβρανών
—>πρεπει να μελετηθεί η πολυμορφική σταθερότητα και η καθαρότητα των φαρμάκων - Μοριακό Βάρος
—> Στην περίπτωση των λιπόφιλων ενώσεων, υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ του MW και της διείσδυσης του φαρμάκου
—> Η διείσδυση φαρμάκων μικρότερη από 300Da δεν επηρεάζεται σημαντικά από τις φυσικοχημικές ιδιότητες του φαρμάκου, το οποίο θα διεισδύσει κυρίως μέσω των υδατικών καναλιών της μεμβράνης
—> ο ρυθμός διείσδυσης είναι πολύ ευαίσθητος για ενώσεις με MW = >300 Da - Συντελεστής κατανομής & pKa
—> μη ιονισμένα είδη απορροφώνται καλύτερα σε σύγκριση με τα ιονισμένα είδη
—> Η ρινική απορρόφηση ασθενών ηλεκτρολυτών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον βαθμό ιονισμού του - Διαλυτότητα & Ρυθμός Διάλυσης
—>SOS for προσδιορισμό της ρινικής απορρόφησης από κόνεις και εναιωρήματα
—> Τα σωματίδια που εναποτίθενται στη ρινική κοιλότητα πρέπει να διαλυθούν πριν την απορρόφηση
—> Εάν ένα φάρμακο παραμείνει ως σωματίδιο δεν μπορεί να απορροφηθεί
which types of molecules have the best absorption in the ρινικού βλεννογόνου
Φάρμακα με εκτεταμένο προσυστημικό μεταβολισμό μπορούν να απορροφηθούν γρήγορα μέσω του ρινικού βλεννογόνου με συστηματική βιοδιαθεσιμότητα περίπου 100%
- προγεστερόνη
- οιστραδιόλη
- προπρανολόλη
- νιτρογλυκερίνη
—> Τα πεπτίδια και οι πρωτεΐνες έχουν γενικά χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα p.o. λόγω της φυσικοχημικής αστάθειας και της ευαισθησίας τους στην ηπατογαστρεντερική αποβολή πρώτης διόδου
—> Η ρινική οδός αποδεικνύεται ότι είναι η καλύτερη οδός για βιοτεχνολογικά προϊόντα
describe Κολπική Απορρόφηση
- Τοπική δράση για τη θεραπεία των βακτηριακών ή μυκητισιακών μολύνσεων
- Για τη πρόληψη σύλληψης
- Τα φάρμακα απορροφούνται μέσω παθητικής διάχυσης στη συστηματική κυκλοφορία
give the pros and cons for Κολπική Απορρόφηση
(+) Αποφεύγει τον μεταβολισμό πρώτης διόδου
(+) Υπάρχει ελεγχόμενη παράδοση και τερματισμό της δράσης του φαρμάκου όταν αυτό είναι επιθυμητό
(-) Απορρόφηση φαρμάκων μπορεί να επηρεαστεί από το pΗ των υγρών αυλού (4 - 5), από τις κολπικές εκκρίσεις και από τους μικροοργανισμούς που υπάρχουν στον κολπικό αυλό
describe Ενδοφθάλμια Χορήγηση
Ο κερατοειδής χιτώνας αποτελείται από:
- λιποειδικές στιβαδες
—> Τα επιθηλιακά και ενδοθηλιακά κύτταρα είναι λιποειδικά - υδατικές στιβάδες
—> το στρώμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό
—> Το μη-ιονισμένο φάρμακο διεισδύει εύκολα στα επιθηλιακά και ενδοθηλιακά κύτταρα
give the pros and cons of Ενδοφθάλμια Χορήγηση
(+) Παρέχουν παρατεταμένη διάρκεια δράσης
(+) Οι παρενέργειες από τέτοια συστήματα είναι πολύ λίγες
(-) Οι πρωτεΐνες που υπάρχουν στα δάκρυα δεσμεύονται με τα φάρμακα και λόγω του όγκου είναι δύσκολο να απορροφηθούν
how do we do τοπική οφθαλμική χορήγηση φαρμάκου
επιτυγχάνεται με οφθαλμικές σταγόνες
Name 2 methods / areas to do the topical administration of a drug in the eye + describe each
- Χορήγηση υπό τον Επιπεφυκότα
- Παραδοσιακά, οι ενέσεις υπό τον επιπεφυκότα έχουν χρησιμοποιηθεί για τη παράδοση φαρμάκων σε αυξημένα επίπεδα στον ραγοειδές χιτώνα
- Η πρόοδος στην επιστήμη των υλικών και της φαρμακευτικής σύνθεσης έχει παράσχει δυνατότητες ανάπτυξης σκευασμάτων ελεγχόμενης απελευθέρωσης για την παροχή φαρμάκων στο οπίσθιο τμήμα και έχει δώσει οδηγίες καθοδήγησης ως προς τη διαδικασία επουλώσης μετά από επέμβαση
- Ενδοϋαλώδης Χορήγηση
- Η απευθείας χορήγηση φαρμάκου στο υαλοειδές προσφέρει το πλεονέκτημα περισσότερο άμεσης πρόσβασης στο υαλοειδές και στον αμφιβληστροειδή
- Τα μικρά μόρια είναι σε θέση να διαχέονται γρήγορα στο υαλοειδές αλλά η κινητικότητα των μεγάλων μορίων, ιδιαίτερα θετικά φορτισμένων, είναι περιορισμένη
Name 5 types of Σκευάσματα Οφθαλμικής Χορήγησης
- Διαλύματα:
- Τα οφθαλμικά διαλύματα είναι στείρα διαλύματα που προορίζονται για ενστάλαξη στον οφθαλμό
- περιλαμβάνονται στερεά παρασκευάσματα που, όταν ανασυσταθούν σύμφωνα με τις οδηγίες της ετικέτας, καταλήγουν σε διάλυμα.
- Εναιωρήματα:
- Εάν το φάρμακο δεν είναι επαρκώς διαλυτό, μπορεί να χορηγηθεί ως εναιώρημα
- used for the βελτίωση της σταθερότητας, της βιοδιαθεσιμότητας και/ή της αποτελεσματικότητας
- Γαλακτώματα:
- Τα τοπικά οφθαλμικά γαλακτώματα γενικά παρασκευάζονται με διάλυση ή διασπορά του δραστικού συστατικού(ων)
- σε μια ελαιώδη φάση και με προσθήκη κατάλληλων παραγόντων γαλακτωματοποίησης
- πραγματοποιείται έντονη ανάμιξη με το υδατικό μέσο για τον σχηματισμό ομοιόμορφων γαλακτωμάτων
- Αλοιφές:
- Η αλοιφή δεν πρέπει να είναι ερεθιστική για τα μάτια
- Οι οφθαλμικές αλοιφές έχουν μεγαλύτερο χρόνο οφθαλμικής επαφής σε σύγκριση με πολλά οφθαλμικά διαλύματα
- Η οφθαλμική γέλη:
- αποτελείται από βλεννοσυγκολλητικά πολυμερή
- που παρέχουν τοπική παροχή ενός δραστικού συστατικού στον οφθαλμό
- Τα συγκεκριμένα πολυμερή έχουν μια ιδιότητα γνωστή ως βιοπροσκόλληση που σημαίνει σύνδεση ενός φορέα φαρμάκου με έναν συγκεκριμένο βιολογικό ιστό
what are the 2 mechanisms of Οφθαλμικής Απορρόφησης
- Μη κερατοειδική απορρόφηση:
- Διείσδυση μέσω του σκληρού χιτώνα και του επιπεφυκότα στους ενδοφθάλμιους ιστούς
- Απορρόφηση κερατοειδούς:
- Εξωτερικό επιθηλίο
—> Φράγμα που περιορίζει τον ρυθμό + το μέγεθος πόρων
—> αφήνει την πρόσβαση μόνο σε μικρά ιοντικά και λιπόφιλα μόρια
—> Μεταφορά μέσω διακυτταρικής μεταφοράς μεταξύ του επιθηλίου του κερατοειδούς και του στρώματος
Name 3 methods to improve ophthalmic administration bioavailability
- Ρύθμιση ιξώδους:
- Τα πολυμερή που αυξάνουν το ιξώδες προστίθενται συνήθως σε διαλύματα οφθαλμικών φαρμάκων
- με την προϋπόθεση ότι ένα αυξημένο ιξώδες αντιστοιχεί σε βραδύτερη απομάκρυνση από την προοφθαλμική περιοχή
—> η οποία οδηγεί σε βελτιωμένο χρόνο παραμονής στον προκερατοειδή
—> σε μεγαλύτερη διακερατοειδή διείσδυση του φαρμάκου στο πρόσθιο θάλαμο - Έχει ελάχιστες επιδράσεις στον άνθρωπο όσον αφορά τη βελτίωση της βιοδιαθεσιμότητας.
- Τα πολυμερή που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν PVA, PVP, HPMC και υδροξυπροπυλοκυτταρίνη
- Προφάρμακο:
- ενίσχυση της διαπερατότητας του φαρμάκου μέσω τροποποίησης της λιποφιλικότητας του φαρμάκου.
- Εντός του κερατοειδούς χειτώνα ή μετά από διείσδυση του κερατοειδούς, το προφάρμακο μεταβολίζεται
—> είτε χημικά είτε ενζυματικά στη δραστική μητρική ένωση - Έτσι, το ιδανικό προφάρμακο δεν πρέπει μόνο να έχει αυξημένη λιποφιλικότητα και υψηλό συντελεστή κατανομής, αλλά πρέπει επίσης να έχει υψηλή ευαισθησία στα ένζυμα.
- Τα ενζυμικά συστήματα που εντοπίζονται στους οφθαλμικούς ιστούς περιλαμβάνουν —> εστεράσες, την αναγωγάση κετόνης και την 6-υδροξυλάση στεροειδούς
- Ενισχυτικά διείσδυσης:
- Τα χαρακτηριστικά μεταφοράς κατά μήκος του κερατοειδούς μπορούν να μεγιστοποιηθούν αυξάνοντας τη διαπερατότητα της επιθηλιακής μεμβράνης του κερατοειδούς
- με κατάλληλες ουσίες γνωστές ως ενισχυτές διείσδυσης.
- Η στρωματοποιημένη στιβάδα των επιθηλιακών κυττάρων του κερατοειδούς είναι ένας «στενός» ιστός που μεταφέρει ιόντα, λόγω της υψηλής αντίστασης που παρουσιάζεται από την παρακυτταρική οδό.
- Μειονεκτήματα των ενισχυτών διείσδυσης είναι ο οφθαλμικός ερεθισμός και πιθανή τοξικότητα
Describe Πνευμονική Χορήγηση
Οι πνεύμονες αποτελούν ένα από τα πιο σημαντικά όργανα απορρόφησης φαρμάκων
Structural advantage:
- Η μεγάλη απορροφητική δυνατότητα των κυψελίδων, η επιφάνεια των οποίων ξεπερνά τα 200m2
- σε συνδυασμό με την τεράστια αγγειοβρίθεια του πνευμονικού ιστού
—> έχουν ταχύτατη απορρόφηση των ουσιών που χορηγούνται σε εισπνοές, κόνεις κλπ.
Mechanism / criteria:
- Το κυψελιδικό επιθήλιο και το τριχοειδές ενδοθήλιο έχουν υψηλή διαπερατότητα σε υδρόφιλες όπως επίσης και λιπόφιλες ουσίες.
- Η απορρόφηση των υδρόφιλων φαρμάκων γίνεται με διάχυση μέσω των υδατικών πόρων της μεμβράνης
- είναι αντιστρόφως ανάλογη προς το μοριακό μέγεθος του φαρμάκου.
- Τα λιπόφιλα φάρμακα απορροφούνται με παθητική διάχυση.
Η χορήγηση φαρμάκου στους πνεύμονες εξαρτάται από το μέγεθος των σωματιδίων, explain the difference between the sizes on the absorption
Σωματίδια > 10μm:
- συγκρούονται στο στόμα, στο λαιμό ή στο ανώτερο βλεννογόνο του αναπνευστικού συστήματος
- δεν φθάνουν το πνευμονικό δέντρο
- καθιζάνουν και απορροφούνται από τον ρινικό βλεννογόνο
Πολύμικρά σωματίδια 0.6 μm
—> η απορρόφηση του φαρμάκου είναι ταχεία
Σωματίδια 1-5μm:
- κάθονται εντός της κατώτερης αναπνευστικής οδού
- Όσο μικρότερο είναι το μέγεθός τους, τόσο βαθύτερα εισχωρούν στον πνεύμονα
give the pros and cons of respiratory administration
(+) Ταχεία απορρόφηση
(+) Αποφεύγει το πρώτο πέρασμα ηπατικού μεταβολισμού
(+) Παράγει ταχεία δράση με μειωμένες συστηματικές παρενέργειες
(-) Τα φάρμακα μπορούν να μεταβολίζονται στο βρογχικό τοίχωμα και τον πνεύμονα
(-) Περιορισμένα για τη χορήγηση φαρμάκων που επηρεάζουν το πνευμονικό σύστημα, όπως βρογχοδιασταλτικά, αντι-αλλεργικά
