chp4 Flashcards
1
Q
List the βασικότερες πηγές επιμόλυνσης + describe
A
- Ατμόσφαιρα:
- οι μικροοργανισμοί που βρίσκονται στον ατμοσφαιρικό αέρα είναι μικροοργανισμοί εδάφους
- σωματίδια ατμοσφαιρικής κόνεως είναι σωματίδια του εδάφους
—> βάκιλοι, κλωστρίδια, ζυμομύκητες, ευρωτομύκητες - Η ταχύτητα καθίζησης των σωματιδίων του ατμοσφαιρικού αέρα εξαρτάται από το μέγεθός τους, την κίνηση και την υγρασία του αέρα
—> αυξημένη σχετική υγρασία —> κατακάθιση σωματιδίων με σταγονίδια υγρασίας —> μικρότερη επιμόλυνση
- Προσωπικό:
- οι μικροοργανισμοί ανθρώπινης προελεύσεως προέρχονται κυρίως από το δέρμα και το αναπνευστικό
- σταφυλόκοκκος, β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος
- Πρώτες ύλες —> φυσικής προελεύσεως, νερό.
- Εξοπλισμός —> παραγωγής, παρακολούθησης και ελέγχου
2
Q
For each category, list different factors we need to keep in mind to avoid contamination so we can get a product as free of microorganism as possible
A
- Άνθρωποι (Men)
- κινήσεις
- Υγιεινή
- Εκπαίδευση
- Μέθοδοι (Methods)
—> Μέθοδοι παραγωγής - Μηχανήματα (Machines)
- Μηχανήματα διαχείρισης θερμοκρασίας, υγρασίας, πίεσης, σωματιδίων
- Μηχανήματα παραγωγής
- Συστήματα παρακολούθησης & ελέγχου (Measurements)
—> Μηχανήματα - Περιβάλλον (Environment)
—> Κατασκευή & διαβάθμιση χώρων - Υλικά (Materials)
—> Α’ Ύλες
3
Q
what are cGMPs and when are they followed and why
A
= Κανόνες Ορθής Παρασκευαστικής Πρακτικής (Good Manufacturing Practices, cGMPs)
When? Κατά την παρασκευή φαρμακευτικών σκευασμάτων
Rules needed to be followed for:
- Εγκαταστάσεις και Εξοπλισμό
- Πρώτες ύλες
- Προσωπικό
- Έλεγχο ποιότητας
Στόχος:
—> να διασφαλιστεί ότι θα παρασκευαστούν φαρμακευτικά σκευάσματα με την απαιτούμενη ποιότητα
—> με την απαιτούμενη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα
4
Q
List the different roles of Εγκαταστάσεις and why we need to make sure their production follows cGMP
A
- να εξασφαλίζεται η προστασία του προϊόντος
- να επιτρέπεται ο αποτελεσματικός καθαρισμός και συντήρηση και εάν είναι αναγκαίο, η απολύμανση τους
- να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος ανάμειξης μεταξύ διαφορετικών προϊόντων, πρώτων υλών και υλικών συσκευασίας.
5
Q
List the different things the department needs to have
A
- Καθορισμός χώρων για τις επιμέρους διαδικασίες (αποθήκευση, παραγωγή, έλεγχος ποιότητας κ.α.)
- Έλεγχος αιωρούμενων σωματιδίων και μικροοργανισμών.
- Ελεγχόμενη είσοδος ανθρώπων και υλικών – αντικειμένων.
- Κατάλληλος φωτισμός και εξαερισμός.
- Προστασία από είσοδο τρωκτικών και εντόμων.
6
Q
List different requirements for the equipment based on the cGMP
A
- Κατάλληλος για τον επιδιωκόμενο σκοπό
—> σχεδιασμός, κατασκευαστικό υλικό - Να μπορεί να καθαριστεί εύκολα και, εάν είναι αναγκαίο, να απολυμανθεί.
- Να σχεδιάζεται έτσι ώστε να αποφεύγεται η επιμόλυνση του προϊόντος.
- Όργανα μέτρησης της παραγωγής και του εργαστηρίου που επηρεάζουν την ποιότητα του προϊόντος
—> θα πρέπει να βαθμονομούνται τακτικά - Κατάλληλος καθαρισμός και πρόγραμμα απολύμανσης.
- Τακτική συντήρηση.
- Τα αναλώσιμα που χρησιμοποιούνται για τον εξοπλισμό δεν θα πρέπει να επηρεάζουν την ποιότητα του προϊόντος.
7
Q
what’s another name for Πρώτες ύλες + requirements of cGMP + what we need to be careful of
A
= εισερχόμενη ποιότητα
- Διασφάλιση εξαιρετικής ποιότητας και καταλληλότητας.
- Σαφής καθορισμός και γνώση των τύπων των υλικών που είναι εγκεκριμένα για χρήση.
- Σαφής προσδιορισμός των προδιαγραφών και την αξιολόγηση των προμηθευτών
CAREFUL
- Πρώτες ύλες φυσικής προέλευσης και νερό —> πηγές μικροοργανισμών.
- Επεξεργασία για τη μείωση του μικροβιακού φορτίου θα πρέπει να μην επηρεάζει αρνητικά τη σύσταση και την ποιότητα του υλικού.
8
Q
why is the Προσωπικό such an important factor? what needs to be done constantly?
A
- Αποτελεί βασικό στοιχείο για τη σωστή εφαρμογή του συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας.
- Εισάγει μεταβλητότητα στη διαδικασία.
Measures:
- Σαφής καθορισμός των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών κάθε ατόμου.
- Παροχή συνεχούς εκπαίδευσης.
- Κατάλληλη ενδυμασία κατά την παρασκευή σκευασμάτων (ποδιά, σκούφο, γάντια, μάσκα, προστατευτικό εξοπλισμό) → ποτέ άμεση επαφή με το προϊόν
- Απαγορεύεται η κατανάλωση τροφών και καπνίσματος στους χώρους παραγωγής.
9
Q
what needs to be done for παραγωγή στείρων σκευασμάτων
A
Απαιτείται η λήψη ειδικών μέτρων για τον αποκλεισμό της επιμόλυνσής τους με ξένα σωματίδια και μικροοργανισμούς.
10
Q
List some measures that need to be followed for παρεντερικών σκευασμάτων
A
- Η παρουσία ξένων σωματιδίων μπορεί να προκαλέσει εμβολή των αιμοφόρων αγγείων
—> εάν αυτά είναι αδρανή ή φλεγμονή, θρόμβωση, πυρετό,
—> νεοπλασίες εάν αυτά είναι βιοδραστικά - Χρήση ουσιών που είναι εγκεκριμένες για παρεντερική χορήγηση (ειδικών προδιαγραφών π.χ. υψηλής καθαρότητας)
11
Q
name and define the 2 types of sterile products
A
- Τελικώς αποστειρούμενα
—> Παραγωγή σε καθαρό χώρο - Ασηπτικώς παρασκευαζόμενα
—> Χρήση στείρων υλικών ή υλικών που αποστειρώνονται με διήθηση
—> Παραγωγή σε ασηπτικό χώρο
12
Q
compare Καθαρός χώρος vs aseptic
A
- Καθαρός χώρος
= Ένα δωμάτιο ή ένα σύνολο δωματίων με καθορισμένο περιβαλλοντικό έλεγχο της σωματιδιακής και μικροβιακής μόλυνσης
—> είναι κατασκευασμένο και χρησιμοποιείται με τέτοιο τρόπο ώστε να μειώνεται η εισαγωγή, η δημιουργία και η κατακράτηση ρυπαντών μέσα στο χώρο
—> πρέπει να ελέγχονται παράμετροι όπως η θερμοκρασία, η υγρασία και η πίεση.
- Ασηπτικός χώρος
= Ένα δωμάτιο ή ένα σύνολο δωματίων μέσα σε έναν καθαρό χώρο τα οποία σχεδιάζονται, κατασκευάζονται, διατηρούνται και χρησιμοποιούνται με σκοπό την αποφυγή μικροβιακής επιμόλυνσης των παρασκευασμάτων
13
Q
List the different things we need to do to keep the area clean and safe
A
Θα πρέπει να εφαρμόζονται αυστηρά πρότυπα και διαδικασίες για την καθαριότητα των χώρων αυτών.
Θα πρέπει να υπάρχουν ξεχωριστοί χώροι για τις επιμέρους λειτουργίες:
- προετοιμασία περιεκτών και πωμάτων
- παραγωγή προϊόντος
- πλήρωση προϊόντος στον τελικό περιέκτη
- αποστείρωση
- Για την είσοδο προσωπικού και υλικών → αεροφράκτες.
- Ο αέρας που κυκλοφορεί εντός των χώρων αυτών → διηθημένος.
14
Q
name the different Προδιαγραφές καθαρότητας αέρα
A
- ISO 14644 (Cleanrooms and associated controlled environments)
- Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO)
- PIC/S - Pharmaceutical Inspection Convention and Pharmaceutical Inspection Co-operation Scheme
—> Οδηγός PIC/S GMP – Μέρος I: Βασικές Απαιτήσεις για Ιατρικά Προϊόντα
—> Οδηγός PIC/S Κανόνων Καλής Παραγωγής για ιατρικά προϊόντα - Νομοθεσία EU – Eudralex
15
Q
categorize the καθαρότητα του αέρα into 2 types
A
- Σωματιδιακή
- Μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός σωματιδίων μεγαλύτερων από ένα ορισμένο μέγεθος ανά μονάδα όγκου αέρα.
- Ως σωματίδια ορίζονται οποιαδήποτε στερεά ή υγρά αντικείμενα που έχουν μέγεθος από 0.1 – 5 μm
- Μικροβιακή
- Επιτρεπόμενος αριθμός ζώντων μικροοργανισμών.
16
Q
List and describe the different classes / zones of clean rooms according to Eudralex
A
- Κλάση Α:
- Περιορισμένη ζώνη για εργασίες υψηλής επικινδυνότητας
- π.χ. πλήρωση, σφράγιση, ανοικτές αμπούλες και φιαλίδια
- Συνήθως αυτές οι συνθήκες παρέχονται σε θέσεις εργασίας με συστήματα νηματικής ροής αέρα (αέρας σταθερής ταχύτητας 0.36 - 0.54 m/s στη θέση εργασίας)
- Κλάση Β:
—> Περιβάλλον βαθμίδας Α για άσηπτη παραγωγή και πλήρωση
Κλάση Γ:
—> Λιγότερο κρίσιμες φάσεις παραγωγής στείρων.
Κλάση Δ:
—> Όμοια με Γ
17
Q
what are the 3 phases / states that the clean rooms have + describe each
A
- Όπως χτίστηκαν (as-built)
- Αμέσως μετά την εγκατάσταση του χώρου
- χωρίς παρουσία εξοπλισμού, υλικών ή προσωπικού.
- Σε ετοιμότητα (at-rest)
- Η κατάσταση ενός χώρου κατά την οποία έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση όλων των παροχών και των εξοπλισμών
- χωρίς όμως να είναι παρόν το προσωπικό
- Σε λειτουργία (operational)
- Η εγκατάσταση λειτουργεί κατά τον προβλεπόμενο τρόπο
- παρουσία του συγκεκριμένου αριθμού ατόμων που εργάζονται κανονικά στο χώρο.
18
Q
List the different ranges and checks we do with Eudralex
A
a) Όρια σωματιδιακής επιμόλυνση –> based on the type of phase the room is in
b) Όρια μικροβιακής επιμόλυνσης —> on the different surfaces
19
Q
compare the different classes based on the different organization (find the equivalent of each)
A
slide 25
20
Q
List the Βασικοί μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη των επιθυμητών επιπέδων καθαρότητας στο εσωτερικό των χώρων
A
- Καθαρισμός αέρα μέσω διήθησης
- Ροή αέρα
- Εναλλαγές αέρα
- Διαφορά πίεσης ανάμεσα σε χώρους διαφορετικής καθαρότητας
- Χρήση αεροφρακτών
21
Q
why do we do Καθαρισμός αέρα μέσω διήθησης + list different filters we can use
A
Ο αέρας διηθείται μέσα από φίλτρα με συγκεκριμένο πορώδες, τα οποία έχουν την ικανότητα να συγκρατούν σωματίδια και μικροοργανισμούς.
Για τη διήθηση του αέρα στους καθαρούς και τους ασηπτικούς χώρους χρησιμοποιούνται:
- Ινώδεις ηθμοί
- Ηθμοί HEPA
- Ηθμοί ULPA
22
Q
describe Ινώδεις ηθμοί
A
Equipment:
- Αποτελούνται από χαλαρά διευθετημένο μαλλί
- μακρύινο βαμβάκι
- υαλοβάμβακα ή υάλινες ίνες επικαλυμμένες με ελαιώδες υλικό
Level of cleanliness:
- Όταν τα υλικά αυτά είναι χαλαρά συσκευασμένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προ-φίλτρα
- απομακρύνουν το 99% σωματιδίων μεγέθους μέχρι 5μm (εφόσον ο αέρας διέρχεται με ταχύτητα 0,12m/s)
- Όταν συμπιέζονται και σχηματίζουν πτυχωτά φίλτρα τότε είναι ικανά να απομακρύνουν το 99.9% σωματιδίων μεγέθους μέχρι 1μm (υπό παρόμοια μέση ταχύτητα αέρα)
23
Q
Describe Ηθμοί HEPA & ULPA
A
Equipment:
- Κατασκευάζονται από ίνες υάλου ή κεραμικών υλικών
- που συγκολλούνται με ρητίνες ή ακρυλικά υλικά
- ή από ηλεκτροστατικούς κατακρημνιστές
- Κατακρατούν σωματίδια και ευθυγραμμίζουν τη ροή του αέρα
- Φίλτρα HEPA (High-Efficiency Particulate Air filters)
—> απομακρύνουν το 99,97% σωματιδίων μεγέθους 0.3 μm - Φίλτρα ULPA (Ultra Low Penetration Air filters)
—> απομακρύνουν το 99,99% σωματιδίων μεγέθους 0,1 – 0,2 μm.
24
Q
which filter is used and when
A
Ανάλογα με την κλάση στην οποία ανήκει ο χώρος, απαιτείται και διαφορετική κάλυψη της οροφής του χώρου με φίλτρα HEPA ή ULPA
example
ISO 1-2 need HEPA + ULPA
ISO 8 only needs the other filter
25
How do we test whether the filter used was good enough?
Goal:
Για περιβάλλον ασηπτικού χώρου απαιτείται 99,997% διηθητική ικανότητα των φίλτρων
Technique 1
- Για τον έλεγχο αυτής της ικανότητας παράγεται στη μια πλευρά των φίλτρων ένα εκνέφωμα από NaCl
- για να δημιουργηθεί μια ορισμένη συγκέντρωση σωματιδίων NaCl
Technique 2
- Μέθοδος DOP (φθαλικού διοκτυλίου)
---> Από τη μια πλευρά του φίλτρου θερμαίνεται DOP
---> παραγωγή σωματιδίων υπό μορφή αερολύματος τα οποία ανιχνεύονται φωτομετρικά στην άλλη πλευρά του φίλτρου
---> φίλτρο HEPA θα πρέπει να μπορεί να έχει διηθητική ικανότητα για σωματίδια DOP μεγέθους 0,3 μm
26
describe characteristics of an acceptable air flow
Η ροή του αέρα μετά το πέρασμά τους μέσα από τα φίλτρα αυτά θα πρέπει να είναι καθορισμένη και ικανή να απομακρύνει τυχόν σωματίδια από την περιοχή πληρώσεως / σφραγίσεως.
---> Η παροχή αέρα πρέπει να εξισορροπείται ώστε να προκαλεί μια θετική διαφορά πιέσεως μεταξύ της καθαρής περιοχής και των γειτονικών μη ελεγχόμενων χώρων
27
list the different types of air flow based on which class of sterility it needs
1. Συμβατική ροή
2. Νηματική ροή
a) Κάθετη νηματική ροή
b) Οριζόντια νηματική ροή
3. Μικτή ροή
28
describe conventional flow
- Αέρας διέρχεται μέσα από φίλτρα και εξέρχεται μέσα στο χώρο υπό αυξημένη πίεση
- Η ροή είναι σχετικά στροβιλώδης
- έχει σκοπό να εκδιώξει τα σωματίδια που υπάρχουν στο χώρο και να τον διατηρήσει καθαρό.
- Ο αέρας εισάγεται στο χώρο από σημεία των τοίχων που βρίσκονται ψηλά ή από την οροφή και φεύγει μέσω εξόδων που βρίσκονται σε αντίθετη πλευρά ή στο πάτωμα και πάντοτε σε σχετική απόσταση από τις θέσεις εισαγωγής.
- Ο καθαρισμός των χώρων καθορίζεται από τον αριθμό των εναλλαγών του αέρα ανά ώρα
29
describe laminar / unidirectional flow
- Ο χώρος σαρώνεται από ένα στρώμα διηθημένου αέρα
- αέρας μέσα στο χώρο κινείται με ιδανικά ομοιόμορφη ταχύτητα κατά μήκος παράλληλων γραμμών ροής
- οι οποίες μπορεί να είναι είτε κατακόρυφες είτε οριζόντιες
- Ο αέρας εισέρχεται διαμέσου ενός συστήματος φίλτρων που αποτελούν έναν ολόκληρο τοίχο ή την οροφή ---> εξέρχεται διαμέσου ενός συστήματος εξόδων που αποτελούν τον απέναντι τοίχο ή το δάπεδο.
- Η νηματική ροή μέσα στους καθαρούς χώρους ορίζεται με βάση την ταχύτητα του αέρα.
30
describe mixed flow
- Τα δωμάτια νηματικής ροής έχουν περιορισμένη πρακτική εφαρμογή
---> καθώς στην περίπτωση της οριζόντιας κατεύθυνσης τα πλεονεκτήματά τους περιορίζονται σε μικρή μόνο απόσταση αμέσως μπροστά από τα φίλτρα
---> τα κάθετης ροής είναι πολύ ακριβά
- Για εργασίες υπό άσηπτες συνθήκες, αντί να χρησιμοποιούνται δωμάτια με νηματική ροή, είναι περισσότερο βολικό να εγκαθίστανται μονάδες νηματικής ροής μέσα σε δωμάτια με συμβατική ροή ---> μικτή ροή
31
what are the types of stations of μονάδες νηματικής ροής μέσα σε δωμάτια με συμβατική ροή used for mixed flow
Οι μονάδες αυτές ονομάζονται σταθμοί εργασίας με παροχή διηθημένου αέρα νηματικής ροής και διακρίνονται σε 2 τύπους ροής:
1. Οριζόντιας ροής αέρα
2. Κάθετης ροής αέρα
32
name and describe the 2 types of Μονάδες νηματικής ροής
1. Οριζόντιας νηματικής ροής αέρα
- Το φίλτρο HEPA βρίσκεται στο πίσω μέρος του χώρου εργασίας και ο αέρας, μετά από τον ανεμιστήρα, περνάει από πίσω προς τα εμπρός μέσω του φίλτρου
- εξέρχεται από το μπροστινό μέρος της συσκευής
2. Κατακόρυφης νηματικής ροής αέρα
- Ο ανεμιστήρας οδηγεί τον αέρα μέσω του φίλτρου HEPA στο χώρο εργασίας
- Στη συνέχεια, ο αέρας εξέρχεται ή απομακρύνεται από το χώρο εργασίας με έναν δεύτερο ανεμιστήρα
33
when is the horizontal vs Κατακόρυφης νηματικής ροής αέρα used
- Εάν πρωταρχικής σημασίας είναι η προστασία του προϊόντος
---> είτε οι μονάδες οριζόντιας είτε οι μονάδες κάθετης νηματικής ροής
- Εάν απαιτείται επιπλέον και η προστασία του χειριστή από το προϊόν (π.χ. κυτταροστατικά φάρμακα) ---> τότε πρέπει να χρησιμοποιηθούν μονάδες κατακόρυφης ροής
34
what do Εναλλαγές αέρα do that's beneficial
Διασφαλίζουν τη διατήρηση της καθαρότητας (σωματιδιακής και μικροβιακής) των χώρων, ειδικά όταν οι χώροι βρίσκονται σε λειτουργία
---> Πρέπει να πραγματοποιούνται > 20 εναλλαγές / ώρα
---> για χώρους που ανήκουν στις βαθμίδες Β, Γ και Δ
35
why do we need to have Διαφορά πίεσης ανάμεσα σε χώρους διαφορετικής καθαρότητας
Οι καθαροί χώροι πρέπει να έχουν θετική πίεση σε σχέση με τους λιγότερο καθαρούς
---> όταν ανοίγεται η πόρτα του καθαρού χώρου, ο αέρας κινείται από τον περισσότερο καθαρό χώρο στον λιγότερο καθαρό χώρο
---> αποφυγή επιμόλυνσης καθαρών χώρων
36
how is the διαφορά πιέσεως created?
Η διαφορά πιέσεως δημιουργείται μέσω απαγωγής λιγότερου αέρα από αυτόν που εισάγεται ---> πρέπει να καταγράφεται και να παρακολουθείται συνεχώς
37
define αεροφρακτών
= κλειστός χώρος με 2+ πόρτες που παρεμβάλλεται μεταξύ 2+ χώρων διαφορετικής τάξης καθαρότητας
---> με σκοπό τον έλεγχο της ροής του αέρα μεταξύ των χώρων αυτών κατά την είσοδο σε αυτούς
---> διατήρηση διαφοράς πίεσης, παρεμπόδιση εισόδου μολυσμένου αέρα
38
what do we need to be careful of when using αεροφρακτών
Οι πόρτες του αεροφράκτη δεν θα πρέπει να ανοίγονται ταυτόχρονα
---> εξασφαλίζεται μέσω οπτικού ή ηχητικού συστήματος προειδοποίησης
39
what types of αεροφρακτών are there
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι αεροφρακτών για τα υλικά και διαφορετικοί τύποι για το προσωπικό.
40
what is the σύστημα HVAC
- Heating
- Ventilation
- Air –Conditioning
41
List all the Ρόλοι του συστήματος HVAC
1. Απομάκρυνση επιμολυντών (σωματιδίων και μικροοργανισμών)
2. Ρύθμιση θερμοκρασίας (ψύξη / θέρμανση)
3. Ρύθμιση υγρασίας (εφύγρανση / αφύγρανση)
4. Εξασφάλιση διαφοράς πίεσης
5. Παροχή αέρα με κατάλληλη ταχύτητα / εναλλαγές αέρα
42
List the general stages and steps to do the cleaning of air in a system
1. Προσαγωγή αέρα
- Η πρόσληψη του αέρα θα πρέπει να γίνεται αρκετά πάνω από το επίπεδο του εδάφους και μακριά από καπνοδόχους
- ώστε να αποκλείονται τα περισσότερα σωματίδια κονιορτού που βρίσκονται στο επίπεδο του δρόμου και περιέχουν μικροοργανισμούς.
2. Προδιήθηση
- Απομάκρυνση των μεγάλων σωματιδίων
- προστασία των κυρίως φίλτρων
3. Ρύθμιση θερμοκρασίας
- Ο αέρας περνάει μέσα από μια θερμορυθμιστική συσκευή
- η οποία έχει εναλλάκτες θερμότητας στους οποίους κυκλοφορεί ατμός ή ψυκτικό υγρό.
4. Τελική διήθηση
- Πραγματοποιείται μέσω φίλτρων υψηλής διηθητικής ικανότητας για σωματίδια αέρα (HEPA)
- τα οποία βρίσκονται όσο γίνεται πιο κοντά στη θέση εισόδου του αέρα στον καθαρό χώρο
- Η τοποθέτηση των φίλτρων πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε όλα τα μέρη τους να είναι προσεγγίσιμα για συντήρηση και αντικατάσταση έξω από τον καθαρό χώρο
43
List all the factors we need to take into consideration when doing the σχεδιασμός των χώρων
1. Τη δοσολογική μορφή
---> υγρά / ημιστερεά / στερεά, διαλύματα / εναιωρήματα / γαλακτώματα, στερεά (κόνεις, λυοφιλοποιημένα
2. Τις διεργασίες
---> άσηπτη παραγωγή ή τελική αποστείρωση, στάδια παραγωγής, χρήση θαλάμων απομόνωσης (isolators) και κλειστών συστημάτων
3. Ροή διεργασιών
4. Ροή προσωπικού
---> παραγωγής, συντήρησης, ελέγχου ποιότητας
5. Ροή υλικών
---> α’ υλών, τελικών προϊόντων, αποβλήτων, ενδιάμεσων προϊόντων
6. Βοηθητικές εργασίες – συντήρηση – καθαρισμός – απολύμανση
7. Εξοπλισμός – κύριος και βοηθητικός
8. Διάφορα άλλα
---> όγκος παραγωγής, επεκτασιμότητα εγκατάστασης
44
describe the different criteria and layout that we need to follow for the Θέση χώρων
- Οι καθαροί χώροι θα πρέπει να βρίσκονται στο εσωτερικό τμήμα του κτηριακού συγκροτήματος μιας μονάδας παραγωγής.
- Εξωτερικοί τοίχοι δεν θα πρέπει να αποτελούν μέρος των καθαρών χώρων για λόγους διαπερατότητας υγρασίας και επιδράσεων από τους ανέμους
- Θα πρέπει να είναι μακριά από κύριους διαδρόμους, κλιμακοστάσια και ανελκυστήρες, τα οποία μπορεί να αποτελέσουν αεραγωγούς για διέλευση σωματιδίων και μικροοργανισμών
- Πρέπει να έχουν το μικρότερο δυνατό μέγεθος, λαμβάνοντας υπόψη τις λειτουργίες που πρόκειται να διεξαχθούν και τον αριθμό των ανθρώπων που πρόκειται να εργαστούν μέσα σε αυτά.
45
explain how the floors (Δάπεδα) need to be and why we need them this way
Πρέπει να είναι:
- επίπεδα
- λεία
- αδιαπέραστα
- εύκολα καθαριζόμενα
- απολυμαινόμενα
---> γενικώς κατασκευασμένα έτσι ώστε να ελαχιστοποιείται η μικροβιακή και η σωματιδιακή επιμόλυνση
Το τελείωμα των δαπέδων εξαρτάται από:
- τον τύπο των εργασιών που εκτελούνται στο χώρο
- τον κίνδυνο να χυθούν κατά λάθος στο δάπεδο υλικά
- τη χημική φύση των υλικών που θα μπορούσαν αν χυθούν κατά λάθος στο πάτωμα
46
what are the 2 types of material that can be used για δάπεδα καθαρών χώρων
1. Ελαστικά
- Κατασκευάζονται από συνθετικά ελαστομερή (PVC)
(+) είναι οικονομικά, καθαρίζονται και επισκευάζονται εύκολα, είναι αθόρυβα και αναπαυτικά στο βάδισμα
(-) χαράσσονται εύκολα, μπορεί να εισχωρήσουν σε αυτά σκληρά σωματίδια και παραμορφώνονται στα σημεία βάδισης (πόδια πάγκων και συσκευών).
2. Σκληρά
- Κατασκευάζονται από ανόργανα αδρανή υλικά
---> π.χ. τσιμέντο, μωσαϊκό, πλακάκια με αρμούς εβονίτη
- είναι κρύα, θορυβώδη, κουραστικά στο βάδισμα, ολισθηρά όταν είναι υγρά και ακριβά
- Εάν χρησιμοποιηθεί τσιμέντο, θα πρέπει να καλυφθεί με υλικό ανθεκτικό στις χημικές ουσίες, τους διαλύτες και τα καθαριστικά υγρά
- Συνήθως χρησιμοποιούνται εποξειδικές ρητίνες, πολυουρεθάνη, ακρυλικά και ισοκυανικά πολυμερή.
47
Describe the criteria for Τοίχοι και οροφή
- πρέπει να είναι από άφλεκτο υλικό
- να καλύπτονται από λείο και αδιαπέραστο υλικό που να μπορεί να πλένεται
---> Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν ανοξείδωτος χάλυβας, γυαλί και επισμαλτωμένος χάλυβας
---> Σήμερα χρησιμοποιούνται επιχρίσματα από εποξειδικές ρητίνες και πολυουρεθάνη
- δημιουργούνται επιφανειακά στρώματα με επανειλημμένο ψεκασμό διαλυμάτων PVC σε πτητικό διαλύτη ---> που δίνουν πολύ καλή μόνωση
- Αποφεύγονται οι οξείες γωνίες
---> ενώσεις μεταξύ τοίχων και πατώματος, οροφής και τοίχων είναι όλες στρογγυλεμένες
48
what needs to done for the doors and windows
- Δεν πρέπει να προεξέχουν από τους τοίχους
- Τα παράθυρα να μην ανοίγουν ---> τοποθετούνται μόνο για παροχή φωτισμού
- Διακοσμητικά στοιχεία απουσιάζουν
- Η διέλευση υλικών και προσωπικού να γίνεται μέσω αεροφράκτη
49
Describe what is done for the Καλώδια και σωληνώσεις
- Δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα στον καθαρό χώρο
- Πρέπει να περνούν από μια ψευδοροφή ή εσωτερικά στους τοίχους μέσα σε κανάλια μονωμένα
---> έτσι ώστε να μη δημιουργούν προβλήματα καθαρισμού.
- Νεροχύτες και αποχετεύσεις πρέπει να αποφεύγονται μέσα στους καθαρούς χώρους, εκτός και εάν είναι απαραίτητοι
---> eg για παρασκευή ραδιοφαρμάκων
- Οι αποχετεύσεις πρέπει να έχουν εξαερώσεις εκτός του καθαρού χώρου και αεροφράκτες ---> έτσι ώστε να αποτρέπεται η ανάδρομη ροή αέρα
- Μόνο οι απαραίτητοι διακόπτες και πρίζες πρέπει να τοποθετούνται στον καθαρό χώρο, και αυτοί δεν πρέπει να εξέχουν από την επιφάνεια του τοίχου
- Τα φώτα τοποθετούνται εντός διάφανων πινάκων στην ψευδοροφή ---> ώστε να είναι προσιτά για συντήρηση έξω από τον καθαρό χώρο
50
What is done / allowed for the Έπιπλα και συσκευές
- Τα έπιπλα εντός των καθαρών χώρων πρέπει να είναι περιορισμένα
---> only the εντελώς απαραίτητος εξοπλισμός τοποθετείται εντός του καθαρού χώρου
- Ο εξοπλισμός είναι έτσι σχεδιασμένος/κατασκευασμένος ώστε να είναι εύκολο να λυθεί και να καθαριστεί, να απολυμανθεί ή να αποστειρωθεί
- Οι πάγκοι εργασίας πρέπει να είναι κατασκευασμένοι από ανοξείδωτο χάλυβα, γυαλί και φύλλα πλαστικού
- Σκαμπώ και τρόλεϋ πρέπει να είναι κατά το δυνατόν απλής κατασκευής ---> ώστε να αποκλείεται η παγίδευση κονιορτού και μικροοργανισμών
- πρέπει να έχουν λείες επιφάνειες και να αντέχουν στον καθαρισμό και την απολύμανση
- Η τοποθέτηση των επίπλων και των συσκευών πρέπει να είναι τέτοια που να παρέχουν τη μικρότερη δυνατή παρεμπόδιση στη ροή του αέρα.
51
what rules and different criteria the scientists themselves need to follow
- Περιορισμού του αριθμού των εργαζομένων στον καθαρό χώρο
- Περιορισμού της κίνησής τους
- Απομόνωσή τους από το προϊόν και το περιβάλλον με κατάλληλη προστατευτική ενδυμασία
---> Άτομα που αποτελούν κίνδυνο επιμόλυνσης μεγαλύτερο του κανονικού (π.χ. ασθενείς ή φορείς μεταδοτικών ασθενειών) δεν πρέπει να απασχολούνται στους καθαρούς και ασηπτικούς χώρους
---> Το προσωπικό πρέπει να αναφέρει τυχόν πληγή του δέρματος, τραύμα, αναπνευστικό νόσημα ή γαστρεντερική διαταραχή, διότι μπορεί να συντελέσουν στη διάδοση ασυνήθους αριθμού ή και είδους μικροοργανισμών
---> Συνίσταται η κανονική περιοδική ιατρική εξέταση του προσωπικού.
52
why are the rules for the people so specific + what are the official rules called that they follow
Αποτελεί την κύρια πηγή επιμόλυνσης
---> Το προσωπικό πρέπει να γνωρίζει τους Κανόνες Καλής Παραγωγής (GMP) + να ικανοποιεί υψηλές προδιαγραφές υγιεινής και καθαριότητας
53
why were Προστατευτική ενδυμασία made and explain their function in clean rooms
Goal ---> Έχει σχεδιαστεί ώστε να εμποδίζει τους μικροοργανισμούς που εκπέμπονται από το σώμα ή την καθημερινή ενδυμασία να περνούν στους καθαρούς χώρους.
Material
- Κατασκευάζονται από άφλεκτο υλικό
- με πυκνή ύφανση που δεν αποβάλλει σωματίδια.
- Οι προστατευτικές ενδυμασίες μπορούν να πλυθούν σε πλυντήρια ενώ εκείνες που θα φορεθούν σε ασηπτικούς χώρους θα πρέπει να μπορούν και να αποστειρωθούν
54
how often / why / with what do the clean rooms need to be cleaned and sterilized
- Πρέπει να υπάρχουν επακριβώς καθορισμένες και αυστηρά τηρούμενες διαδικασίες καθαρισμού και απολύμανσης
---> Οι καθαροί χώροι θα πρέπει να καθαρίζονται σε ημερήσια και σε εβδομαδιαία βάση, μετά την ολοκλήρωση μιας εργασίας
- Για τα μέρη που δεν καθαρίζονται ή δεν απολυμαίνονται εύκολα με σφουγγάρισμα, πρέπει να γίνεται καπνισμός με φορμαλδεΰδη.
---> Κατά τον καπνισμό, ατμοί φορμαλδεΰδης επιδρούν υπό υψηλή υγρασία επί 12hrs
---> Ο καπνισμός γίνεται κάθε εβδομάδα ή κάθε μήνα, ανάλογα με τη συχνότητα χρήσης του χώρου
- Τα εξαρτήματα καθαρισμού θα πρέπει να φυλάσσονται σε ειδικό μέρος, να διατηρούνται στεγνά και να αποστειρώνονται πριν και μετά τη χρήση τους.
- Τα καθαριστικά υγρά θα πρέπει να είναι συμβατά με τις επιφάνειες στις οποίες εφαρμόζονται και να διατηρούνται στους 65°C κατά τη διάρκεια εφαρμογής τους.
- Για την απολύμανση επιφανειών εργασίας χρησιμοποιούνται οργανικές ενώσεις
---> του Cl σε συγκεντρώσεις ελεύθερου χλωρίου 50 - 100 ppm
---> ενώσεις τεταρτοταγούς αμμωνίου σε συγκεντρώσεις 0,1 – 0,2%
---> 70% αιθανόλη ή ισοπροπανόλη
---> 1% διάλυμα φορμαλδεΰδης
- Για την απολύμανση του δέρματος, κατάλληλα αντισηπτικά είναι το κετριμίδιο και η χλωρεξιδίνη σε 70% αιθανόλη
55
what are the 3 areas of a clean space + describe each
1. «Μαύρες ή Βρώμικες Περιοχές»
= οι περιοχές όπου είναι αδύνατος ο έλεγχος της σωματιδιακής ή μικροβιακής μόλυνσης
---> στην περιφέρεια των μονάδων παραγωγής
---> είναι απομονωμένες από τους χώρους παρασκευής
2. «Γκρίζες» ή «Ημικαθαρές» Περιοχές
= περιοχές στις οποίες εφαρμόζονται αυστηρά μέτρα υγιεινής και καθαριότητας και στις οποίες γίνεται προσπάθεια ελαχιστοποίησης της σωματιδιακής και μικροβιακής επιμόλυνσης
---> Στις περιοχές αυτές ανήκουν οι χώροι πλυσίματος συσκευών και περιεκτών, οι χώροι αποστείρωσης και ορισμένα τμήματα των χώρων αλλαγής ενδυμασίας του προσωπικού
3. «Λευκές» ή «Καθαρές» Περιοχές
---> λειτουργεί πλήρης έλεγχος του περιβάλλοντος
---> το προσωπικό χρησιμοποιεί ειδικά προστατευτικά ενδύματα (ασηπτικοί χώροι και καθαροί χώροι)
56
how does the personnel pass through the different areas of clean rooms
Η κίνηση του προσωπικού και η μεταφορά των υλικών πρέπει να γίνεται πάντοτε από:
τις μαύρες ---> τις γκρίζες ---> στις λευκές περιοχές ---> αντιστρόφως
57
describe the different steps the personnel does to pass through the clean room and what barriers / extra protection are inside the room
Personnel needs to do:
- Ο αριθμός των εργαζομένων που χρησιμοποιεί το δωμάτιο αλλαγής ενδυμασίας κάθε χρονική στιγμή πρέπει να ελέγχεται αυστηρά
- η κίνησή τους πρέπει να είναι αργή, μεθοδική και η ελάχιστη δυνατή
- στο πρώτο τμήμα του δωμάτιο αλλαγής αφαιρεί τη συνήθη εργαστηριακή ενδυμασία
- στο δεύτερο, αφού πλύνει και στεγνώσει τα χέρια του, φορά την ειδική προστατευτική ενδυμασία
----> κάλυμμα της κεφαλής, καλύμματα των ποδιών, ένδυμα του σώματος και γάντια
Extra protection in the rooms:
- Ένας φυσικός φραγμός πρέπει να υπάρχει για να καθιστά σαφή τα όρια μεταξύ των διαφορετικών περιοχών
---> όπως ένας χαμηλός τοίχος στον αεροφράκτη
- είσοδος του προσωπικού στον καθαρό ή ασηπτικό χώρο γίνεται μέσω ενός δωματίου αλλαγής ενδυμασίας το οποίο διαθέτει αλληλοκλειδούμενες πόρτες
- Το δωμάτιο αλλαγής ενδυμασίας στους καθαρούς χώρους αποτελείται από 2 τμήματα τα οποία διαχωρίζονται με σκαλοπάτι
58
describe what the δωμάτιο αλλαγής ενδυμασίας is made of
1. πρώτο τμήμα
---> το προσωπικό αφαιρεί τη συνήθη εργαστηριακή ενδυμασία.
2. Στο δεύτερο:
- φορά παντόφλες
- πλένει τα χέρια
- φορά το κάλυμμα της κεφαλής και τη μάσκα προσώπου
- Αφού ξαναπλύνει και στεγνώσει τα χέρια και τους βραχίονες, το προσωπικό εισέρχεται στο τρίτο τμήμα
3. Στο τριτο:
- φορά το ένδυμα του σώματος (φόρμα), τις μπότες και τα γάντια
- Μετά από αυτήν τη διαδικασία μπορεί να περάσει στον ασηπτικό χώρο
- Τα ρούχα που πρόκειται να φορεθούν στον ασηπτικό χώρο είναι διπλοτυλιγμένα και αποστειρωμένα
