Cholinergiki, Leki Wpływające Na Złącze Nerwowo-mięśniowe Flashcards
Receptory muskarynowe (wymienianka)
M1, M2, M3
Charakterystyka M1
"neuronalny" - via białko Gq (/\ IP3 i DAG) - występuje w neuronach OUN, w zwojach (jelitowym, autonomicznych) Aktywacja powoduje: - pobudzenie OUN - /\ wydzielania kw. żołądkowego - + perystaltyki przewodu pokarmowego
PIRENZEPINA jako selektywny antagonista
Charakterystyka M2
“sercowy”
- via białko Gi (\/ cAPM)
- występuje w sercu i zakończeniach presynaptycznych neuronów
Aktywacja powoduje:
- \/ częstości skurczów serca
- hamowanie synaptyczne -> \/ czynności neuronów
Charakterystyka M3
"gruczołowy" - via białko Gq (/\ IP3, DAG) - występuje w mięśniówce gładkiej, na śródbłonku naczyniowym, w gruczołach egzokrynowych Aktywacja powoduje: - /\ wydzielania gruczołów - skurcz mm. gładkich - /\ NO w śródbłonku -> rozkurcz naczyń
“lek cholinomimetyczny” to znaczy jaki?
Pobudzający receptory cholinergiczne
“lek cholinolityczny”, czyli…
… hamujący receptory cholinergiczne
Do jakiej grupy leków należą agoniści muskarynowi?
Do leków cholinomimetycznych.
Wymień agonistów muskarynowych
Acetylocholina (Ach) Karbachol Betanechol Metacholina Muskaryna Pilokarpina
Acetylocholina
Lek cholinomimetyczny, agonista muskarynowy
Występuje naturalnie w neuronach cholinergicznych.
Syntetyzowana przy udziale acetylotransferazy cholinowej.
Rozkładana przez cholinoesterazy.
Stosowana pomocniczo przy zabiegach na oku w celu zwężenia źrenicy.
Dwa rodzaje cholinoesteraz
Acetylocholinoesteraza - wbudowana w błonę komórkową, występująca najliczniej w zakończeniach nerwowych
Butyrylocholinoesteraza - wolna, tkankowa, mniej selektywna.
Karbachol
Lek cholinomimetyczny, agonista muskarynowy
Ester choliny z kw. karbaminowym.
Działa dłużej od Acetylocholiny, bo cholinoesterazy się jej mało imają.
Stosowany w hipotonii pooperacyjnej przew. pok. i pęch. moczowego
Też w wypadku jaskry z zamknięciem kąta przesączającego, w celu zmniejszenia ciśnienia śródgałkowego, JEŚLI ISTNIEJE PRZECIWWSKAZANIE DO PILOKARPINY
Betanechol
Lek cholinomimetyczny, agonista muskarynowy
Ester Beta-metylocholiny z kw. karbaminowym
Storowany w hipotonii pooperacyjnej przew. pok. i pęch. moczowego
Metacholina
Lek cholinomimetyczny, agonista muskarynowy
Ester Beta-metylocholiny z kw. octowym
Stosowany w badaniach nadmiernej aktywności oskrzeli w badaniu astmy.
Muskaryna
Lek cholinomimetyczny, agonista muskarynowy
Alkaloid roślinny. (Z GRZYBÓW Amanita muscaria)
Stosowany eksperymentalnie.
Pilokarpina
Lek cholinomimetyczny, agonista muskarynowy
Alkaloid roślinny. (liście krzewu potoślinu - Pilocarpus jaborandi)
Stosowany:
- w jaskrze z zamkniętym kątem przesączania
- w przypadku zatruć atropiną (lub innymi cholinolitykami)
- po radioterapii do pobudzenia śliny i potu
- w zesp. Sjorgena (łzy i ślina)
- próba potowa w diagnostyce mukowiscydozy
Pirenzepina (b. ważne)
Cholinolityk
Selektywny antagonista receptora M1
Stosowany w leczeniu ch. wrzodowej żołądka i dwunastnicy
Do jakiej grupy leków należą inhibitory acetylocholinoesterazy?
Do leków cholinomimetycznych
Wymień inhibitory acetylocholinoesterazy
Edrofonium Fizostygmina Neostygmina Pirydostygmina Ekotiopat Dyflos Donepezyl Galantamina Rywastygmina
Jak działają inhibitory cholinesterazy?
Leki sympatykomimetyczne, hamujące rozkład enzymatyczny
- poprzez acetylocholinoesterazę
- poprzez butyrylocholinoesterazę
W ten sposób /\ stężenie Ach -> dłuższa i efektywniejsza stymulacja muskarynowa
Jaka jest zasadnicza różnica między truciznami a lekami należącymi do inhibitorów Acetylocholinoesterazy?
Trucizny łączą się z enzymem nieodwracalnie, zaś leki są stopniowo rozkładane przez organizm
Edrofoniun
Lek cholinomimetyczny, inhibitor acetylocholinoesterazy
Czas działania za krótki do stosowania terapeutycznego - jest stosowany w diagnostyce miastenii.
Co można, farmakologicznie, powiedzieć o myasthenia gravis?
Choroba przewlekła, atak autoimmunologiczny przeciw receptorom DLA ACETYLOCHOLINY znajdującym się w płytce nerwowo-mięśniowej (Nm)
Fizostygmina
Lek cholinomimetyczny, inhibitor acetylocholinoesterazy
Alkaloid bobu kalbarskiego (Physostigma vevenosum)
Dobra przenikalność do OUN
Stosowany w przypadku ciężkich zatruć lekami parasympatykolitycznymi
Neostygmina
Lek cholinomimetyczny, inhibitor acetylocholinoesterazy
Czwartorzędowy związek amoniowy - nie może przekroczyć bariery krew-mózg
Stosowana w:
- leczeniu miastenii
- pooperacyjnej atonii jelit i pęcherza moczowego
- ANTIDOTUM przy zatruciu atropiną / innymi lekami cholinolitycznymi
- do odwrócenia bloku nerwowo-mięśniowego w zatruciu lekami zwiotczającymi niedepolaryzującymi
Przy jakich zatruciach stosuje się Neostygminę?
- zatrucia lekami cholinolitycznymi, w tym ATROPINĄ
- zatrucia niedepolaryzującymi lekami zwiotczającymi
Pirydostygmina
Lek cholinomimetyczny, inhibitor acetylocholinoesterazy
Lepiej wchłanialny i dłużej działa niż neostygmina
Stosowana w leczeniu miastenii
Ekotiopat
Lek cholinomimetyczny, inhibitor acetylocholinoesterazy
Długi czas działania
Stosowane w jaskrze z zamkniętym kątem przesączania w kroplach do oczu
Dyflos
Lek cholinomimetyczny, inhibitor acetylocholinoesterazy
Długi czas działania
Stosowane w jaskrze z zamkniętym kątem przesączania w kroplach do oczu
Donepezyl
Lek cholinomimetyczny, inhibitor acetylocholinoesterazy
Przenika do OUN
Stosowany w leczeniu objawowym łagodnych postaci demencji w ch. Alzheimera
Galantamina
Lek cholinomimetyczny, inhibitor acetylocholinoesterazy
Przenika do OUN
Stosowany w leczeniu objawowym łagodnych postaci demencji w ch. Alzheimera
Rywastygmina
Lek cholinomimetyczny, inhibitor acetylocholinoesterazy
Przenika do OUN
Stosowany w leczeniu objawowym łagodnych postaci demencji w ch. Alzheimera
Jakie trzy grupy objawów możemy wyróżnić w zatruciu inhibitorami acetylocholinoesterazy?
- muskarynowe
- nikotynowe
- z OUN
Wymienianka muskarynowych objawów zatrucia inhibitorami acetylocholinoesterazy
- Obfite pocenie się, ślinienie, łzawienie, śluz w oskrzelach; zwężenie źrenic (M3)
- Nudności, wymioty, /\ perystaltyka, biegunka (M1)
- Bradykardia, ucisk w klatce piersiowej, duszność astmatyczna (M2)
Wymienianka nikotynowych objawów zatrucia inhibitorami acetylocholinoesterazy
- drżenie włókienkowe, drętwienie, osłabienie mięśniowe, zesztywnienie, drgawki kloniczno-toniczne o charakterze epileptycznym
Wymienianka OUN-owych objawów zatrucia inhibitorami acetylocholinoesterazy
wzmożenie pobudliwości nerwowej, uczucie lęku, niestałość emocjonalna, koszmary, apatia, zawroty i bóle głowy, zniesienie wrażliwości na ból, zaburzenia świadomości -> śpiączka
Sposób leczenia zatruć inhibitorami acetylocholinoesterazy
Leczenie atropiną - znosi muskaryniwe objawy
Podaż siarczanu atropiny dożylnie/domięśniowo/podskórnie aż do wystąpienia objawów
Podawanie reaktywatorów acetylocholinoesterazy - “oksymów” - pralidoksym, obidoksym