Centrale zenuwstelsel Flashcards
Opbouw zenuwstelsel; welke 2 celtypen?
Neuronen en gliacellen
Neuronen functie
waarnemen (informatie uit bijv. zintuigen), voor signaal- transport en verwerking, voor interpretatie en opslag van informatie (vooral in de hersenen), en voor het sturen van reacties op de waarneming (bijv. bewegen).
Maken gebruik van electrisch + chemische signalen
Functie gliacellen
Structurele steun, ondersteunende functies: liacellen vormen een groep van verschillende cellen met diverse voor neuronen belangrijke ondersteunende functies. Zij spelen o.a. een rol bij de voortgeleiding van actiepotentialen en bij de regulatie van de hoeveelheid O2, CO2, nutriënten en neurotransmitter rondom neuronen.
Wat wordt er bedoeld met CZS?
Hersenen + ruggenmerg; heeft benig omhulsel
Perifeer ZS
Verbinding vanuit CZS naar organen en weefsels. Ligt buiten CZS
Somatisch zenuwstelsel, wat wordt er bedoeld
Interactie met omgeving. Actie en waarnemingen, verwerking van info –> beweging.
Bewuste acties
Autonoom zenuwstelsel
Ten dienste van homeostase, onbewust plaatsvinden van functie, werking inwendige organen
Afferente neuronen
Aanvoerend, sensibel, gevoelszenuw –> naar czs
Efferent neuron
Wegvoerend, motorische zenuw
Interneuron
Ligt in zijn geheel (dus ook uitlopers) in CZS
Wat is grijze stof? En waar ligt het?
Cellichamen, aan buitenzijde vd hersenen
Wat is de witte stof?
Uitlopers van neuronen
Cerebrale hemisferen 4 kwabben
Frontale kwab, parietale kwab, temporale kwab, en occipitale kwab
Plooiing van hersenen door?
Gyri = windingen Sulci = groeven
Waar wordt binnenkomende sensibele info verwerkt
Primaire Somatosensibele cortex
Hoe zijn corticale gebieden ingedeeld?
75% is associatie cortex
25% is primaire cortex
Associatie cortex
Verwerken info van een primair gebied. Of integreren info gerelateerd aan motorfunctie.
De associatiecortex speelt een rol bij de planning van motorische handelingen, gedrag, emoties, het begrip en gebruik van taal, denken, leren, geheugen, cognitieve vaardigheden en perceptie.
Wat ligt er diep in de witte stof
Basale kernen: die een rol spelen bij de motoriek, en de amygdala, die een rol speelt bij ons emotioneel en motivationeel gedrag
Waaruit bestaat het diencephalon?
thalamus, hypothalamus, epithalamus, subthalamus
Thalamus functie
Schakelcentrum voor intergratie voordat info cerebri cortex bereikt
Hypothalamus functie
Behouden van homeostase; vooral autonoom met neuroendocrien systeem
Epithalamus functie
Regulatie circadiane ritmen
Subthalamus functie
Onderdeel v basale kernen –> belangrijk in sturing motoriel
Cerebellum functie
Reguleren en moduleren v motorische activiteit. Beweging soepel laten verlopen.
Verbinden ruggenmerg, hersenstam en cortex
Hersenstam bestaat uit
Mesencephalon, pons, medulla oblongata
Hersenstamfunctie
Bevinden zich de hersenzenuwkernen,
Alle opstijgende en afdalende banen.
Formatio reticularis; kerngebied
Formatio reticularis functie
De formatio reticularis kent een afdalend en opstijgend deel en is betrokken bij een veelheid aan functies. Zo speelt de formatio reticularis een belangrijke rol bij de regulatie van het bewustzijnsniveau (ARAS: Ascenderend Reticulair Activatie Systeem), het slaap-waakritme en is o.a. betrokken bij de regulatie van motivationele processen, spierrekkingsreflexen, oogbewegingen, ademhaling, hartslag en bloeddruk.
hoe is de segmentale organisatie van het ruggenmerg
Dorsale zijde ontspringen dorsale wortels = bevatten afferente vezels
Ventrale zijde, ventrale wortels = efferente vezels
Vormen samen 1 spinale zenuw, die tussen 2 wervels het wervelsysteem verlaat
Hoeveel paar segmentale zenuwen zijn er
35
Inwendige bouw ruggenmerg
Geen segmentatie, longitudinale organisatie.
Grijze stof centraal in ruggenmerg.
Voorhoorn ligt ventraal, achterhoorn dorsaal.
Thoracaal, deels cervicaal en lumbaal is er ook een zijhoorn
Embryonale aanleg ruggenmerg
Mesoderm induceert ectoderm tot vorming neurale plaat –> wanden krommen –> neurale groeve. Fuseren –> neurale buis.
Caudale deel = ruggenmerg
Craniale deel = 5 tal verwijdingen = hersenblaasjes
Uit welke 5 hersenblaasjes ontwikkelen zich de hersenen?
- Telencephalon, (eindhersenen, wordt heel groot! = cerebrum)
- diencephalon,
- mesencephalon,
- Metencephalon, (pons + cerebellum)
- Myelencephalon (wordt medulla oblongata)
Noem 3 lagen van hersenvlies
Dura mater (bestaat uit 2 lagen), arachnoidea, pia mater
wat zijn 3 uitstulpingen van het harde hersenvlies? Dura
Falx cerebri, falx cerebelli, tentorium cerebellum
Dura voorzien van bloed door
A. meningea media, lopen op de dura
Wat wordt er geproduceerd in het ventrikelsysteem
Liquor cerebrospinalis
Waar stroomt de liquor?
Subarachnoidale ruimten
Waar vindt liquor resorptie plaats
In alle veneuze structuren rond de dura (veneuze sinus systeem)
Hoe komt liquor in subarachnoidale ruimte vanuit ventrikel systeem
Door foramen van Magendie en foramina van Luschka (bij medulla/cerebellum)
Wat is een verwijde subarachnoidale ruimte
Cisternae
Liquor wordt gemaakt door
Plexus choroideus; ligt vooral in de laterale ventrikels, ook nog wat in 3e en 4e ventrikel. Korrelige substantie
Liquor loopt hoe?
Van laterale ventrikel, naar 3e ventrikel, naar 4e ventrikel –> via foramen van magdalie en foramina van Luschka bij cerebellum verspreidt het zich over subarachnoidale ruimte
Veneuze afvloed hersenen van opp venen
Oppervlakkige venen liggen subarachnoidaal, verbindende venen zijn de ankervenen, komen zo uit in veneuze sinussen; tussen dura dubbelblad
Veneuze afvloed hersenen diepe venen
Diepe venen monden uit in v. cerebri magna –> mondt uit in begin van sinus rectus
Hoe kom je van sinus sagittalis superior naar v. jugularis interna?
Via sinus transversus, sinus sigmoideus naar vena jugularis interna.
Drainage spinale venen
Op de v. spinalis anterior en posterior –> via vv. radiculares
Epidurale bloeding
Scherp begrensd, halve maan vorming. Bloeding van a. meningea media
Wat is een subduraal hematoom
Onder de dura, meestal veroorzaakt door ruptuur v ankervenen
Wat doet pia mater
Volgt de windingen van sulci en gyri
Wat is de aquaductus cerebri
Verbinding van 3e en 4e ventrikel
Wat verbindt beide hersenhelften? Locatie?
Corpus callosum: boven lateraal ventrikel
Wat zijn arachnoid villi
Voor uitwisseling tussen bloed en liquor. Prikken door arachnoid en dura heen en monden zo uit in veneuze sinussen
Cirkel van Willis
Arterieel systeem. Voorste systeem aangevoerd door a. carotis interna.
A. vertebralis = achterste systeem (maakt lus voordat die de hersenen in gaat).
Carotis interna voorziet?
A. cerebri media. A. cerebri anterior.
Communicerende tak = communicans anterior = tussen 2 a. cerebri anterior.
Communicans posterior = tussen carotis en a. cerebri posterior
A. vertebralis voorziet?
Wordt a. basilaris en splits vervolgens in 2x a. cerebri posterior.
Voorziet deel van hersenstam en cerebellum van bloed.
PICA = posterior inferior cerebellar artery (splits als eerst af na a. vertebralis.
AICA (anterior infer.) als 2e afsplitsen = groter
Superior cerebellar artery = splits net onder posterior cerebral artery af.
Subarachnoidale bloeding
Bloeding vaak door aneurysma in cirkel van willis. Bloed gaat zich verspreiden rondom cirkel van willis. Dat zie je op de scan
A. cerebri anterior locatie?
Voorziet tussen 2 hersenhelften en boven in van bloed (hanenkam)
A. cerebri media
Voorziet vooral buitenkant van hersenen van bloed (groot vlak)
A. cerebri posterior
Voorziet vooral achterkant vna hersenen van bloed
2 belangrijke sulci + hersenkwabben
Sulci centralis, loopt helemaal door tot sulci lateralis (schuin). Alles voor sulci centralis: lobus frontalis.
Achter = lobus parietalis.
Onder sulci lateralis = lobus temporalis
Achterin hersenen = lobus occipitalis; achter sulcus parieto-occipitale
Waar ligt primaire motorische cortex
Voor sulcus centralis
Waar ligt primaire sensibele cortex?
Achter sulcus centralis
Lichaamsdelen corresponderen met plek op cortex
Bovenin is beengebied, dan romp, arm, onderin hoofd en hals
Waar ligt primaire visuele cortex
Rondom sulcus calcarinus: ligt in lobus occipitalis achter sulcus parieto-occipitalis
Primaire auditieve cortex
Ligt onder sulcus lateralis en achter sulcus centralis