Centraal zenuwstelsel Flashcards
Flumazenil
groep: benzodiazepine ANTAGONIST
indicatie: post-operatief
effect: doet effect van benzodiazepines (Midazolam) gebruikt voor chirurgie teniet
Alprazolam
groep: benzodiazepine
indicatie: slaapstoornissen, angst, spasticiteit
effect: axiolyse, sedatief, spierrelaxerend, anticonvulsief
!TOLERANTIE & WITHDRAWAL!
Clonazepam
groep: benzodiazepine
indicatie: slaapstoornissen, angst, spasticiteit
effect: axiolyse, sedatief, spierrelaxerend, anticonvulsief
!TOLERANTIE & WITHDRAWAL!
Diazepam
groep: benzodiazepine
indicatie: slaapstoornissen, angst, spasticiteit
effect: axiolyse, sedatief, spierrelaxerend, anticonvulsief
!TOLERANTIE & WITHDRAWAL!
Lorazepam
groep: benzodiazepine
indicatie: slaapstoornissen, angst, spasticiteit
effect: axiolyse, sedatief,
spierrelaxerend, anticonvulsief
!TOLERANTIE & WITHDRAWAL!
Midazolam
groep: benzodiazepine
indicatie: slaapstoornissen, angst, spasticiteit, sedatie in de kliniek voorafgaand aan algemene anesthesie
effect: axiolyse, sedatief, spierrelaxerend, anticonvulsief
!TOLERANTIE & WITHDRAWAL!
Thiopental
groep: barbituraat
indicatie: euthanasie (NIET voor anxiolyse door sterk effect en groot risico)
effect: (anxiolytisch, sedatief, anticonvulsief) in hoge dosis depressie CZS –> depressie cardiovasculair- en ademhalingssysteem met dood als gevolg
–> kortwerkend
!TOLERANTIE & AFHANKELIJKHEID!
Phenobarbital
groep: barbituraat
indicatie: epilepsie (NIET voor anxiolyse door sterk effect en groot risico)
effect: (anxiolytisch, sedatief,) anticonvulsief
–> langwerkend
!TOLERANTIE & AFHANKELIJKHEID!
Haloperidol
groep: typisch antipsychoticum, butyrophenone
indicatie: schizophrenie, psychose (positieve en negatieve symptomen)
effect: anti-psychotisch, (anti-emetisch)
SIDE EFFECTS: parkinson-achtige symptomen, tardieve diskinesie (chronisch), hyperprolactinemie –> amenorroe, orthostatische hypotensie, sedatie, droge mond, gewichtstoename, QT-interval verlenging…
Risperidone
groep: atypisch antipsychoticum
indicatie: schizophrenie, psychose (positieve en negatieve symptomen)
effect: anti-psychotisch, (anti-emetisch)
SIDE EFFECTS: parkinson-achtige symptomen, tardieve diskinesie (chronisch), hyperprolactinemie –> amenorroe, orthostatische hypotensie, sedatie, droge mond, gewichtstoename, QT-interval verlenging…
–> minder extrapiramidale symptomen dan bij typische antipsychotica
Olanzapine
groep: atypisch antipsychoticum
indicatie: schizophrenie, psychose (positieve en negatieve symptomen)
effect: anti-psychotisch, (anti-emetisch)
SIDE EFFECTS: parkinson-achtige symptomen, tardieve diskinesie (chronisch), hyperprolactinemie –> amenorroe, orthostatische hypotensie, sedatie, droge mond, gewichtstoename, QT-interval verlenging…
–> minder extrapiramidale symptomen dan bij typische antipsychotica
Clozapine
groep: atypisch antipsychoticum
indicatie: schizophrenie, psychose (positieve en negatieve symptomen)
effect: anti-psychotisch, (anti-emetisch)
SIDE EFFECTS: parkinson-achtige symptomen, tardieve diskinesie (chronisch), hyperprolactinemie –> amenorroe, orthostatische hypotensie, sedatie, droge mond, gewichtstoename, QT-interval verlenging…
–> minder extrapiramidale symptomen dan bij typische antipsychotica
Fluoxetine
groep: antidepressivum, selectieve serotonine reuptake inhibitor
indicatie: depressie, paniekstoornissen, OCD, (bedplassen,) neuropathische pijn
effect: verbeterde gemoedstoestand
SIDE EFFECTS: misselijkheid, sedatie, erectiestoornissen
Paroxetine
groep: antidepressivum, selectieve serotonine reuptake inhibitor
indicatie: depressie, paniekstoornissen, OCD, (bedplassen,) neuropathische pijn
effect: verbeterde gemoedstoestand
SIDE EFFECTS: misselijkheid, sedatie, erectiestoornissen
Duloxetine
groep: antidepressivum, serotonine noradrenaline reuptake inhibitor
indicatie: depressie, paniekstoornissen, OCD, (bedplassen,) neuropathische pijn
effect: verbeterde gemoedstoestand
–> langzaam af te bouwen! (sterke withdrawal)
SIDE EFFECTS: misselijkheid, sedatie, erectiestoornissen
Venlafaxine
groep: antidepressivum, serotonine noradrenaline reuptake inhibitor
indicatie: depressie, paniekstoornissen, OCD, (bedplassen,) neuropathische pijn
effect: verbeterde gemoedstoestand
–> langzaam af te bouwen! (sterke withdrawal)
SIDE EFFECTS: misselijkheid, sedatie, erectiestoornissen
Nortriptyline
groep: tricyclische antidepressivum
indicatie: in lage dosis voor neuropathische pijn (bv fibromyalgie)
effect: pijnrelief
SIDE EFFECTS: misselijkheid, sedatie, erectiestoornissen
Bupropion
groep: antidepressivum, serotonine noradrenaline reuptake inhibitor
indicatie: depressie, paniekstoornissen, OCD, (bedplassen,) neuropathische pijn
effect: verbeterde gemoedstoestand
SIDE EFFECTS: misselijkheid, sedatie, erectiestoornissen
Methylphenydaat (Relatine)
groep: amfetamine(-analoog), centrale stimulans
indicatie: ADHD, narcolepsy
effect: verhoogde concentratie en alertheid, euforie, zelf-overschatting, minder vermoeidheid, lagere eetlust, orthosympathische symptomen…
(chronisch gebruik leidt tot vermoeidheid en depressie)
!AFHANKELIJKHEID & TOLERANTIE!
Atomoxetine
groep: selectieve noradrenaline reuptake inhibitor, centrale stimulans
indicatie: ADHD (niet als antidepressivum)
effect: verbeterde ADHD symptomen
Disulfiram
groep: aldehyde dehydrogenase inhibitor, tegen verslaving/afhankelijkheid
indicatie: alcohol abusus
effect: ziekte indien men tijdens inname medicatie alsnog alchohol consumeert, effect vooral o.b.v. schrikreactie
Acamprosaat
groep: tegen verslaving/afhankelijkheid
indicatie: alcohol abusus
effect: onderdrukte drang naar alcohol
Nicorette
groep: tegen verslaving/afhankelijkheid
indicatie: verslaving aan roken
effect: minde behoefte aan positief gevoel van tabak
Bupropion (Zyban)
groep: tegen verslaving/afhankelijkheid, noradrenaline dopamine reuptake inhibitor
indicatie: verslaving aan roken
effect: meer endogeen dopamine –> minder behoefte aan positief gevoel van tabak
Varenicline
groep: tegen verslaving/afhankelijkheid, partiële nicotine-receptor agonist
indicatie: verslaving aan roken
effect: bij het roken van een sigaret heeft men niet meer hetzelfde positief gevoel en de drang hiernaar daalt
Entacapone
groep: Catechol-o-methyl-transferase (COMT) inhibitor
indicatie: Parkinson
effect: effectievere werking van L-DOPA (door minder afbraak hiervan in de periferie (¢raal))
!HEPATOTOXISCH!
Tolcapone
groep: Catechol-o-methyl-transferase (COMT) inhibitor
indicatie: Parkinson
effect: effectievere werking van L-DOPA (door minder afbraak hiervan in de periferie (¢raal))
!HEPATOTOXISCH!
Selegiline
groep: Mono-amino-oxidase b (MAO-b) inhibitor
indicatie: Parkinson
effect: minder afbraak van dopamine waardoor een lagere dosis van L-DOPA kan toegediend worden of behandeling hiermee zelfs uitgesteld kan worden
Bromocriptine
groep: dopamine-agonist (D2-R)
indicatie: Parkinson
effect: lagere dosis van L-DOPA nodig of therapie hiermee kan worden uitgesteld, behandeling amenorroe, stopzetting lactatie postpartum
Pramipexol
groep: dopamine-agonist (D2-R en D3-R)
indicatie: Parkinson
effect: lagere dosis van L-DOPA nodig of therapie hiermee kan worden uitgesteld
Valproïnezuur
groep: klassiek antiepilecticum
indicatie: breed spectrum epilepsie, abscences, preventie migraine, bipolaire stoornis
effect: anticonvulsief, verlichte symptomen abscences ( Na-kanaal blok, GABA potentiëring, Ca-kanaal blok)
!TERATOGEEN!
Carbamazepine
groep: klassiek antiepilecticum
indicatie: partiële epilepsie, tonisch-clonische aanvallen, bipolaire stoornis, neuropathische pijn
effect: verlichting symptomen, anticonvulsief (Na-kanaal blok)
Phenytoine
groep: klassiek antiepilecticum
indicatie: partiële epilepsie, tonisch clonische aanvallen, status epilepticus (als anti-aritmicum)
effect: anticonvulsief (Na-kanaal blok)
Phenobarbital
groep: klassiek antiepilepticum
indicatie: partiële epilepsie, tonisch-clonische aanvallen
effect: anticonvulsief (GABA potentiëring)
Primidone
groep: klassiek antiepilepticum
indicatie: partiële epilepsie, tonisch-clonische aanvallen
effect: anticonvulsief (GABA potentiëring)
Ethosuximide
groep: klassiek antiepilepticum
indicatie: abscences (indien valproïnezuur gecontraïndiceerd is)
effect: verlichting symptomen (Ca-kanaal blok)
Clonazepam
groep: benzodiazepine, klassiek antiepilecticum
indicatie: partiële epilepsie, tonisch-clonische aanvallen, abscences
effect: anticonvulsief (GABA potentiëring)
(diazepam kan gebruikt worden in geval van status epilepticus)
Lamotrigine
groep: nieuwe generatie antiepilepticum
indicatie: breed spectrum epilepsie, ook abscences, bipolaire stoornis (als bijkomende therapie of evt monotherapie in geval van zwangerschap)
effect: anticonvulsief (Na-kanaal blok, Glu-antagonist)
Levetiracetam
groep: nieuwe generatie antiepilepticum
indicatie: monotherapie partiële epilepsie volwassenen, bijkomende therapie voor partiële epilepsie, myoclonische aanvallen en tonisch-clonische aanvallen
effect: anticonvulsief
Topiramaat
groep: nieuwe generatie antiepilepticum
indicatie: partiële epilepsie, tonisch-clonische aanvallen, migraine preventie
effect: anticonvulsief (Na-kanaal blok, GABA potentiëring, Glu-antagonist)
Gabapentine
groep: nieuwe generatie antiepilepticum
indicatie: partiële epilepsie (als bijkomende therapie), neuropathische pijn
effect: verlichting symptomen (Ca-kanaal blok)
Pregabaline
groep: nieuwe generatie antiepilepticum
indicatie: partiële epilepsie (als bijkomende therapie), neuropathische pijn
effect: verlichting symptomen (Ca-kanaal blok)
Baclofen
groep: centraal werkend spierrelaxans
indicatie: spasmen (MS)
effect: signaalwegen voor reflexen, spasmen, onderdrukt (GABAb-R stimulatie)
Tizanidine
groep: centraal werkend spierrelaxans
indicatie: spasmen (MS)
effect: vooral polysynaptische signaalwegen voor reflexen, spasmen, onderdrukt (α2-R stimulatie)
Diazepam
groep: benzodiazepine, centraal werkend spierrelaxans
indicatie: spasmen (MS)
effect: spasmen onderdrukt (GABA potentiëring)
Dantrolene
groep: perifeer werkend spierrelaxans
indicatie: spasmen (MS)
effect: spasmen onderdrukt (inhibitie Ca-vrijstelling uit sER)
Sumatriptan
groep: triptaan
indicatie: acute migraine (niet voor profylactisch gebruik!)
effect: onderdrukking pijn (door vasoconstrictie en inhibitie neuropeptide-vrijstelling)
Bromocriptine
groep: ergot alkaloïde
indicatie: acute migraine(, hyperprolactinemie, Parkinson) (niet voor profylactisch gebruik!)
effect: sterke vasoconstrictie (gevaar voor gangreen bij langdurig gebruik)
