Canadese cinema!! Flashcards
Accented style (begrip van Hamid Naficy)
Ben je banneling of migrant dan spreek je met minstens twee stemmen: stem van dominante traditie van het nieuwe land, en stem van land van oorsprong familie. Je hebt dan altijd een ‘accent’ dat onthult waar je vandaan komt, geografisch en sociaal
Niet elk accent heeft sociaal gezien even veel waarde. Ieder heeft een accent, ook als je ‘officiële’ taal ‘correct’ spreekt (maar dat accent geldt als neutraal en waardenvrij)
Accented cinema volgens Naficy is vaak ‘etnisch gecodeerd’. Vaak voorliefde voor voice-overs, die met accent rechtstreeks de kijker aanspreken. Accented filmmakers ‘are engaged in the performance of the self’.
-Er bestaan overeenkomsten tussen Third Cinema – films gebaseerd op politieke manifesten in jaren 60 – en accented cinema. Maar Third Cinema richt zich vooral op ‘massa’ en ‘het volk’ (i.k.v. klassenstrijd), accented cinema kiest voor individuele / nationale ervaringen van onthecht-zijn (van ‘oorsprong’: ‘I have many countries, they are not mine’)
Reizen (en het geen plek of thuis kunnen vinden) is prominente insteek. Vaak autobiografische films met eigen ‘handschrift’.
Calender extra info
-Atom Egoyan geldt als zo’n accented, ‘post-exilic’ ‘auteur’. Geboren in Egypte, maar zijn ouders stammen af van Armeense vluchtelingen. Op 3-jarige leeftijd naar Canada geëmigreerd. Hij wilde als kind geen Armeens spreken; hij wilde het niet eens horen.
Maakt doelbewust zulke cinema: veeltalig
-Man en vrouw gaan naar Armenië (net onafhankelijk, maar in oorlog met Azerbeidzjan) om 12 foto’s van oude kerken te maken voor een glossy kalender.
De man maakt de foto’s en maakt video-opnamen. Zijn vrouw is wel in beeld bij de video’s en vertaalt wat de chauffeur-gids over de kerken vertelt.
Film vertelt in terugblik. Man en vrouw zijn uit elkaar. Hij vertraagt videobeeld, spoelt vooruit en terug, om tekenen te vinden van affaire van de vrouw met de gids. Zij is in Armenië achtergebleven; het is als haar ‘thuis’ gaan voelen. Zij belt 12 keer naar Canada, maar spreekt hem nooit. Haar boodschappen op antwoordapparaat zijn steeds wanhopiger
-Hij is terug naar Canada. Hij kon anders dan zijn vrouw geen band opbouwen met ‘thuisland’ Armenië: ‘We’re both from here, yet being here has made me feel like a stranger’. Zijn vervreemding wordt onderstreept doordat hij achter de camera blijft; raakt geen gebouw aan. De beelden die zijn vrouw draait, zien we niet terug in de film.
Hij schrijft haar brieven; wij horen de tekst in voice-over, maar hij maakt ze nooit af. Verstuurt ze waarschijnlijk ook niet.
Terwijl hij bezig is de video’s te editen, heeft hij 12 keer een etentje met een steeds weer andere escortdame. Elke keer vraagt zij: ‘Mag ik even bellen?’ En dan luisteren we steeds weer naar een niet-vertaald, seksueel getint telefoongesprek in een steeds weer andere taal. Heropvoering van verlies van zijn vrouw
-Film ondergraaft elk idee van essentiële identiteit. Blijkt uit gesprek met Armeens-Egyptische actrice, zijn 12e tafelgenoot [over Armeens / Egyptisch / Canadees ‘zijn’ of ‘er zo uitzien’ wordt grotendeels begeleid met video-opnamen van schapen]
Ararat extra info
-Na Calendar pakt Egoyan Armeense thematiek pas weer op met Ararat (2002). Nog een stap verder, want gaat over de Armeense genocide in 1915.
Diverse in elkaar gewoven verhaallijnen. Edward Saroyan (Aznavour) gaat film maken over opstand waaraan de Armeens- Amerikaanse schilder Arshile Gorky heeft deelgenomen. Wij zien de opnamen.
Ani is adviseur bij de film, want kenner van het werk van Gorky. Gorky’s beroemdste schilderij is The Artist and His Mother, gebaseerd op een oude foto. Als hij 14 is, ziet hij hoe zijn moeder door de honger overlijdt (in 1919).
-Ani bezorgt haar zoon Raffi baantje als assistent op de set. Ani’s eerste echtgenoot is gedood als Armeense ‘terrorist’ (wilde mogelijk een Turkse diplomaat vermoorden); Raffi gaat naar Turkije om er, zo zegt hij, footage ter plekke te maken voor Edwards film (o.m. van berg Ararat).
Bij vliegveld wordt hij uitvoerig ondervraagd door een douane agent. Deze neemt de tijd, want Raffi is de allerlaatste passagier voor zijn pensioen ingaat.
De hele film poogt het ‘onzegbare’ aan te kaarten. Film doet dat door waarde te hechten aan symboliek van objecten (Gorky’s foto / schilderij; knoop jas; berg Ararat als spiritueel en iconisch beeld; Edward die dagelijks granaatappelpitjes eet – want zo bleef zijn moeder in leven), maar ook door te reflecteren op werking van geschiedschrijving
-Hoe dragen media (video, foto’s, film) bij aan het herinneren, maar ook aan vergeten of verdraaien van geschiedenis? Volgens Ani schuilt in Gorky’s schilderij ‘heilige code’ (wat zeggen de ‘uitgewiste’ handen van de moeder)
Ararat stelt vragen bij films als Schindler’s List. Te zeer gericht op identificatie; Egoyan wilde reflexieve afstand inbouwen (we zien maakproces van Edwards film, inclusief discussies; sceptische douane agent zegt tot Raffi: ‘There’s no way of confirming that a single word of what you’ve told me tonight is true’]
Egoyan maakt geen document van de opstand en genocide, maar beklemtoont reacties en interpretaties op wat er gebeurd zou kunnen zijn. Je kunt niet zeggen: zo was het, maar enkel: deze waarde hecht ik aan getuigenissen
The sweet hereafter extra info
-kracht schuilt in de verbanden die Egoyan dankzij zijn atemporele editing creëert.
Als we willen snappen waarom Nicole valse verklaring aflegt over het busongeluk, dan moeten we het door haar voorgelezen verhaal aan de twee (inmiddels dode kinderen) over De rattenvanger van Hamelen als een raster gebruiken. Zij zelf het kreupele kind. Veel kandidaten voor ‘rol’ van rattenvanger: advocaat, Nicoles vader, maar ook ‘boze’ Nicole zelf: is zij boos om incest, of omdat haar vader haar laat vallen?
We moeten via de editing doorgronden dat er raakvlakken zijn tussen haar vader en advocaat Stephens – de eerste idealiseerde zijn dochter op incestueuze wijze; de tweede heeft een verslaafde dochter die hij ooit toen ze baby was, moest snijden om haar te redden
-Billy’s positie: financiële ‘genoegdoening’ is geen waardig alternatief (Nicole haakt bij die positie aan – dan maar geen computer): why I lied he only knew / But from my lie this did come true …
Videodrome extra info
-David Cronenberg: hoe zijn cinema te typeren? Zijn body-horror films dichter bij ‘genre’ dan bij ‘art’, maar desondanks een modernistische sensibiliteit
-Wetenschap bij Cronenberg creëert twee problemen. 1. schept een volstrekt steriele, over-gecontroleerde omgeving – of 2. lichamen raken geïnfecteerd door verlangens
-Cronenbergs ‘cultklassieker’
Max Renn is baas van een tv-station waar ze veel sensationele programma’s tonen, inclusief seks en geweld. Zijn medewerker Harlan wijst hem op een uitzending. Blijkt dat het Videodrome- signaal dat Max bekeken heeft, hersentumor veroorzaakt. Hij gaat vanaf nu aan hallucinaties leiden.
Videodrome oorspronkelijk project van idealistische ‘mediaprofeet’ Brian O’Blivion (blijkt inmiddels overleden, maar spreekt tot Max in video). Hij gelooft in positieve transformatie door naar tv te kijken: dat verrijkt ons leven met ‘raw experience’
-O’Blivion: televisiebeelden zullen onze werkelijkheid vervangen (en dat beschouwt hij als een optimistische ontwikkeling)
Maar O’Blivions Videodrome signaal wordt misbruikt door Spectacular Optical van Barry Convex (en van Harlan): heb je het signaal eenmaal gezien, dan kunnen zij jou programmeren tot (mis)daden door je letterlijk een videoband in je maag te splitsen: ‘Open up to me, Max.’
Max is vanaf nu geïnfecteerd en zijn geest is gemanipuleerd. Hij krijgt opdracht om Bianca O’Blivion (dochter van) te doden, maar zij herprogrammeert hem en voorziet hem van tegenopdracht. Hij doodt Barry Convex (in vies-slijmerige scène) – of is dat een hallucinatie?
-Max mist gaandeweg houvast: wie is er goed, wie slecht? Aan het eind fungeert de verleidelijke Nickie Brand (Blondie) als
sirene: ‘come to me’.
-Cronenberg is uiteindelijk pessimistisch over de mediarevolutie die in Videodrome wordt aangekondigd: de ‘totale transformatie’ is een doemscenario als je er paranoïde van wordt
Om die reden is Cronenberg modernistisch: hoe kan ik in een chaotische wereld toch greep houden? Is het niet beangstigend dat we die greep kwijt raken onder invloed van ‘nieuwe media’?
Beard: films van Cronenberg gaan van paranoia naar ‘suicidal melancholy’
Videodrome onder vleugels van Universal, maar die wisten niet goed wat aan te vangen met deze film. Beard: genrefilm met complexiteit van modernistische art cinema – en zonder ironie. Maar na mislukking aan kassa opgepikt door kritiek. [Del Toro is optimistische versie van Cronenberg …]
Mommy extra info
-Uiteenlopende receptie van het werk van Xavier Dolan
-Aspect ratio 1:1 – erg benauwend, maar puber Steve duwt het ook een keer breed als het wat beter gaat. Zie 1.53:
-Mommy speelt zich af in ‘nabije toekomst’ (toekomst waarin ouders als ze hun kind niet meer aankunnen naar een instelling kunnen brengen)
In begin probeert moeder Diane (Die) het nog een keer met Steve, ondanks waarschuwing sociaal werker: ‘liefde niet genoeg om dit soort jongens te redden’
Gaat met pieken en dalen. Zij is al niet even stabiel, maar zoon is nog instabieler: dan lief (“We gaan een team zijn”), dan weer onhandelbaar en agressief. Die krijgt steun van nieuwe overbuurvrouw Kyla.
Waarom onderhoudt ze contact met dit vreemde stel? Een foto in haar huis suggereert tragedie: ooit kind verloren. Zou ze dan nu een kind willen redden? Ze geeft Steve ook home-schooling
-Werk van Dolan met opzichtige camp esthetiek geassocieerd: overdadige stijl, kleuren geel en oranje zijn prominent, kitscherige pop songs (o.m. Celine Dion met On ne change pas), hippie selfie formaat; ‘hysterisch’ acteren (van overdreven blij tot boos); Dolan heeft traditioneel veel aandacht voor kleding
Voer voor critici: stijl boven inhoud. Maar in Mommy blik ook op sociaal lage klasse: moeder ziet er ‘goedkoop’ uit; ze spreken een plat soort Frans
Kijker voelt hele tijd: dit ad hoc gezin gaat, ondanks Kyla, ontsporen. Aan het eind brengen ze Steve, zonder dat hij dat weet, naar een psychiatrisch ziekenhuis. Onderweg dagdroomt Die een happy end (als het beeld weer tijdelijk breed wordt)
-Die denkt dat het einde een ‘win-win’ situatie oplevert, of is het toch eerder ‘verlies-verlies’?
Voor het einde gebruikt Dolan weer popmuziek, Born to Die van Lana del Rey
I’ve heard the mermaids singing extra info
-Marilyn Fabe over Patricia Rozema’s I’ve Heard the Mermaids Singing (1987). Voor haar een ‘quirky’ bewerking van Assepoester sprookje. Polly is roodharige vrouw van 31; vindt het oké om tijdelijk baantje als secretaresse te hebben bij galerie van Gabrielle.
-Verhaal wordt door Polly geïntroduceerd, sprekend tot ons via
een videocamera. Aan het eind snappen we waarom
Verhaal richt zich op frustratie van Gabrielle dat ze niets van eeuwige schoonheid kan maken. Haar schilderwerk is als ‘simple minded’ gediskwalificeerd
-Maar Polly is onder de indruk van haar ‘gouden schilderij’. Via Polly wordt het een groot succes, terwijl Polly’s eigen foto’s (onder pseudoniem opgestuurd) als ‘simple minded’ worden gediskwalificeerd. Ze moet afwijzingsbrief aan zichzelf sturen.
Mary is de jonge ex-minnares van Gabrielle; Polly voelt platonische liefde voor Gabrielle (I just loved the way she talked), althans dat zegt ze …. Gabrielle houdt zich staande in een mannenwereld en bluft om een kunstenaar op te hemelen.
Polly leidt aan zelfmiskenning, maar als pluspunt: zij heeft een relativerende houding – hanteert geen absolute waarden, en dat maakt haar prettig non-conformistisch
