Begrippen H2 A+B+§1 Flashcards
Algemeen kiesrecht
Het recht dat alle mannen en vrouwen vanaf een bepaalde leeftijd bij verkiezingen in het geheim hun stem op een van de kandidaten mogen uitbrengen.
Belgische opstand
De Zuidelijke Nederlanden kwamen in 1830 in opstand tegen het bewind van koning Willem I en bekroonden deze strijd in 1839 met de onafhankelijkheid van België.
Censuskiesrecht
Kiesstelsel waarbij alleen personen die een minimum bedrag aan belasting betalen kiesrecht hebben.
Constitutionele monarchie
Een staatsvorm met een erfelijk koningschap, waarbij de bevoegdheden van koning(in) beperkt zijn en vastgelegd zijn in een grondwet.
Democratie
Politiek stelsel dat het mogelijk maakt om op basis van meerderheidsbesluiten van volksvertegenwoordigers op vreedzame en ordelijke manier problemen op te lossen en afspraken te maken over de inrichting van de samenleving.
Districtenstelsel
Kiesstelsel waarbij het land is ingedeeld in kiesdistricten en de kandidaat (of partij) die in een kiesdistrict de meeste stemmen haalt (of: meer dan de helft), de parlementszetel voor dat district krijgt.
Grondwet
De belangrijkste wet van een land met daarin opgenomen de belangrijkste grondrechten en een schets van de hoofdlijnen van de werking van de staatsinstellingen.
Parlement
Gekozen volksvertegenwoordiging (in Nederland de Staten-Generaal, de verzamelnaam voor de Eerste Kamer en de Tweede Kamer).
Recht van amendement
Het recht van leden van de Tweede Kamer om wijzigingen in een wetsvoorstel aan te brengen.
Recht van enquête
Het recht van de kamerleden om, buiten de regering om, een onderzoek in te stellen waarbij mensen onder ede gehoord kunnen worden.
Recht van interpellatie
Het recht van kamerleden om een of meer ministers uit te nodigen om inlichtingen te verstrekken over handelingen van de regering (soms ook over nagelaten handelingen).
Cultuurstelsel
Stelsel waarbij de Javaanse boerenbevolking eenvijfde deel van de grond moesten bebouwen met landbouwgewassen voor de Europese markt.
Multatuli
De schrijversnaam van Eduard Douwes Dekker, die met zijn boek Max Havelaar een felle aanklacht schreef tegen misstanden die op Java voorkwamen als gevolg van het Cultuurstelsel.
Ethische politiek
Richting binnen de koloniale politiek waarbij gestreefd werd naar de ontwikkeling in westerse richting van land en volk van Nederlands-Indië, met speciale aandacht voor onderwijs en gezondheidszorg en verspreiding van het christendom.