Astma Flashcards
Wat is het verschil tussen inspiratoire vs expiratoire stridor?
IS: Hoge luchtwegobstructie: inademen; obstructie trachea of hoofdbronchi
ES: Lage luchtwegobstructie: uitademen; verlengd en piepend; astma/COPD
Wat zijn de kenmerken van astma?
- chronische inflammatie bronchien
- bronchiale hyperreactiviteit –> bronchospasme op (a)specifieke prikkels
- wisselende klachten en symptomen (kan hebben met normale longfunctie)
- paroxysmaal = onvoorspelbaar –> aanvaslgewijs
Wat wordt er met reversibel bedoeld?
vernaiuwing kan naar een normaler niveau teruggebracht worden (mbv medicatie)
wat verandert er in de luchtwegen bij astma?
basaalmembraan verdikt bij ernstig astma
en gladde spiercellen profileren en worden dikker
Wat is remodelling bij astma?
bij ernstige astma kan er herorganisatie van structurele ontstekingen plaatsvinden en blijvende schade (verdikte luchtwegwand en vernauwing). ALS onbehandeld voor lange tijd - chronische vernauwing (kan COPD worden)
Bij wie komt astma meer voor mannen of vrouwen?
jonge leeftijd: meer jongens; volwassen: meer bij vrouwen (58%)
Komt astma meer of minder voor dan vroeger en is er een verschil tussen ontwikkelde en minder ontwikkelde landen?
- meer in rijkere landen (wss vanwege hygiene theorie - immuunsysteem wordt niet meer getraind om goed om te gaan met prikkels) en registratie speelt grote rol
- tussen 1991-2014 leek in NL toe te nemen maar in 2011-2020 weer juist afname weet niet waarom
Welke vragen stellen voor diagnose Astma?
- bronchiale hyperreactiviteit?
- hoe herstel je? (bij astma gewoonlijk tussen aanvallen door geheel normaal functioneren)
- wat lokt de klachten uit?
Wat zijn niet-allergische factoren die astama klachten kunnen uitlokken?
- luchtweginfecties
- rook
- prikkende luchtjes/dampen - parfum
- warme-kiude overgangen
- KNO- klachten
- maagzuur
- stress/emoties
- inspanning —> medicatie vóór inspanning gebruiken
- beroepsastma - bakker, kapper etc.
Wat zijn de verschillende soorten astma?
allergisch (Th2 respons) vs niet-allergisch (geen Th2) –> allergisch vaak bij kinderen
early onset vs late onset (niet allergisch) –> late vaak eosinofiel = witte bloedcellen betrokken waardoor luchtwegen zwellen
Waarom komt allergisch astma vaker voor in ontwikkelde landen?
geboren met Thelper 1 respons tegen schimmels en parasieten; in ontwikkelde landen deze respons omgezet naar Th2 respons : B-cellen aanzetten –> interactie mestcellen –> IgE
Welke onderzoeken kunnen worden gedaan om astma te diagnosticeren?
- spirometer met reversibiliteit: uitblazen zonder meds, dan salbutamol nemen en weer uitblazen - vergelijken met en zonder salbutamol –> wanneer FEV1 met >12% en >200ml toeneemt = astma
deuk in flow-volume curve (moeite uitademen) - histamine provocatietest: dosis verhogig histamine, vergelijking FEV1 - als daling 20% -> bronchiale hyperreactiviteit
(vooral om astma uit te sluiten!!!)
Niet doen als longfunctie slecht!!
Wat is SABA?
snel, kortwerkend (paar uur) luchtwegverwijder, ontspannen en stimuleren gladde spiercellen
Wat is LABA?
langwerkende versie van SABA - ong 12 uur
Wat is LAMA?
langwerkende luchtwegverwijder voor ernstig astma - remmen muscarine receptoren zodat luchtwegen relaxen
Wat zijn ICS?
inhalatiecorticosteroïden, gaat remodelling tegen op latere leeftijd, ontstekingsremmer –> minder bronchoconstrictie, hoeksteen van behandeling, houdt luchtwegepitheel intact
Wat zijn (inhalatie) medicijnen bij astma?
SABA, LABA, LAMA, ICS, LTA, Biologicals (als laatste)
volgens step-up approach –> blijven toevoegen of dosering verhogen totdat optimale controle is bereikt..
Waarom ICS bij astma?
- Verminderen daadwerkelijk inflammatie
- Reduceren klachten op termijn (nog niet in het begin, dan luchtwegverwijders). Het gaat op lange termijn remodelling tegen
- Verbeter QoL lange termijn
- Verbetering longfunctie
- Voorkomen exacerbaties (acute astma-aanval) en structurele
schade met achteruitgang van longfunctie - Zijn kosteneffectief omdat het bovenstaande dingen op positieve
wijze beïnvloedt.
Wat zijn factoren tijdens ernstige aanval?
- kan niet plat liggen - kortademig en dyspneu
- hevig zweten
- verlaagd bewustzijn
- silent chest
- hulpademhalingsspieren worden gebruikt - teken iemand heel erg benauwd
Wat zijn voorspellers voor een ernstige aanval?
- eerder al gehad
- therapietrouw met aanhoudende exposure aan allergische prikkel (kat op bed)
- frequent gebruik van luchtwegverwijders
Wat is het verschil tussen moeilijk behandelbaar astma en ernstig astma?
moeilijk behandelbaar: ook al medicatietrouw, klachten blijven –> dan kijken naar behandelbare factoren
bij ernstig astma echt voldoen aan aantal criteria
Wanneer mag er pas gesproken worden van ernstig astma?
- wanneer diagnose objectief vastgesteld
- comorbiditeit zo goed mogelijk behandeld
- schadelijke omgevingsfactoren zo goed mogelijk verwijderd
- desondanks nog steeds last van symptomen en/of 2 of meer aanvallen
- meer dan 6 maanden behandeld met hoge dosis ICS, LABA met goede inhalatietechniek en tt
- bij longverpleegkundige geweest (moet weten dat weten hoe en dat ze medicatie gebruiken)
Wat zijn de 5 componenten van astma management en preventie programma?
- Een goede relatie tussen arts en patiënt
- Alle risicofactoren identificeren en blootstelling aan die risicofactoren verminderen
- Astma onderzoeken, behandelen en monitoren (controleren of de compliance goed is)
- Het managen van astma exacerbaties
- Speciale omstandigheden bekijken (ook kijken naar de omgeving van de patiënt)
Wat zijn de doelen van lange termijn management van astma?
- bereiken/behouden van symptoomcontrole
- behouden van normale activiteitenniveaus
- longfunctie zo dicht mogelijk bij normaal houden als mogelijk
- exacerbaties voorkomen
- negatieve effecten van medicatie voorkomen
- mortaliteit voorkomen
Waarom zijn ICS zo belangrijk?
symptoombehandeling (wegverwijding) onvoldoende want doet niks aan de onderliggende onsteking - ICS onderdrukken dit en voorkomen remodelling later.
