Antybiotyki Part 1 Flashcards
Rodzaje penicylin
- Penicyliny G i jej sole
- Penicyliny doustne - penicylina V i propycylina
- Penicyliny oporne na penicilinazy - metycylina, nafcylina, oksacylina, diklosacylina, flukloksacylina, kloksacylina
- Penicyliny o poszerzonym spektrum
- aminowe: ampicylina, amoksycylina
- karboksylowe: karboksypenicylina, tikarcylina
- ureidowe: mezlocylina, azlocylina, piperacylina
Mechanizm działania B-laktamow
- zaburzenie transpeptydacji ściany komórkowej bakterii
- tylko komórki dzielące się
- miejsce wiązania to PBP (enzymy 1-3 to transpeptydazy, 4-6 to karboksypeptydazy)
- wiążą się z transpeptydazami zamiast dipetydu alaninowego - otwarcie pierścienia laktamowego
Opornosc na penicyliny
- Beta-laktamazy:
Chromosomalne: I - cefalosporyny. II - penicyliny. IV- oba
Plazmidowe: III - pen, cef, monobaktamy. V - izoksazoilopenicyliny
AmpC - P.aeruginosa i Enterobacter sp
ESBL - poszerzone spektrum
- Modyfikacje PBP
- mutacja PBP 2 - MRSA
- opornosc na penicylinę u pneumokoków, enterokokow, gonokokow, i H.influeznae - Upośledzenie penetracji leku
- tylko u Gram(-) z powodu nieprzepuszczalnej błony zewnętrznej
- brak kanałów dla leku lub zminiejszenie ilości - Usuwanie antybiotyku u Gram(-)
Penicylina G i V - zakres i wskazania
Paciorkowce, pneumokoki, meningokoki, maczugowiec błonicy, laseczka wąglika, gonokoki, krętek blady
Wskazania: zakażenia bakteriami powyżej,
Penicylina benzatynowa - zapalenie gardła przez bakterie B-hemoliz.
Kiła
Penicyliny odporna na beta-laktamazy - zakres i wskazania
Gronkowce i paciorkowce
Wskazania: spadek znaczenia klinicznego bo MRSA
Izoksalinowe: łagodne i umiarkowane miejscowe zakazenia gronkowców
Penicyliny o poszerzonym spektrum - zakres i wskazania
- infekcje dróg moczowych
- infekcje dolnych dróg oddechowych
- zapalenie zatok, ucha środkowego, krztusiec, posocznica
Amoksycylina - klawulan
ampicylina - sulbaktam
tykarcylina - klawulan
piperacylina - tazobaktam
Wankomycyna
MECHANIZM: glikopeptyd, hamuje syntezę mureiny przez tworzenie wiązań wodorowych z końcowymi aminokwasami Ala-Ala pentapeptydu - blokada transglikolazy i transpeptydazy. Działanie bakteriobójcze!
OPORNOŚĆ: VanA - reduktaza redukująca pirogronian do kwasu mlekowego - mleczan zamiast końcowej alaniny. Pondadto dipeptydaza rozszczepiający pentapeptyd
Oporosc krzyżowa miedzy wankomycyna i teikoplanina
VISA - pogrubienie ściany i zwiększenie końcowych Ala-Ala “ślepe zakończenia” - wabiki
ZAKRES: tlenowe i beztlenowe ziarniaki Gram(+) - gronkowce, enterokoki. C.difficile
KINETYKA: podawanie p.o przy C.difficile, reszta wskazań i.v
Szeroka dystrybucja, słabo do płynu m-r,
Wydalanie 90% przez przesączanie kłębuszkowe, reszta z żółcią
WSKAZANIA: zakażenia krwi i wsierdzia przez MRSA lub enterokoki (alternatywnie; z gentamycyna)
ZOMR (z cefalosporynami i rifampicyna) pnemokokowe
Zakażenie C.difficile (ale pierwszy rzut to metronidazol)
DZ.N: ototoksycznosc(rzadko), nefrotoksyczność, drażniące działanie na tkanki, gorączka, dreszcze,
Zespół czerwonego człowieka - uwalnianie histaminy
Interakcje: unikać z lekami nefro lub ototoks (aminoglikozydy, diuretyki pętlowe, cyklosporyna, i cisplatyna)
PRZECIWWSKAZANIA: niewydolność nerek, upośledzenie słuchu, ciąża
Teikoplanina
Glikopeptyd, bardzo podobna do wankomycyny, podobny mechanizm i spektrum
Dłuższy t1/2=45-70h; i.v i i.m
Telawacyna
Lipoglikopeptyd; pochodna wankomycyny
Aktywna wobec Gram(+) o obniżonej wrażliwości na wankomycyne
2 mechanizmy: wiązanie Ala-Ala; niszczenie potencjału błony i wzrost przepuszczalności
Leczenie zakażeń skory i tkanek miękkich
potencjalnie teratogenne
Dalbawacyna
Lipoglikopeptyd
Ten sam mechanizm jak wankomycyna i teikoplanina
Większa aktywność dla Gram(+), MRSA i VISA
Wstrzymany rozwój bo badania kliniczne
Daptomycyna
Cykliczny lipopeptyd,
SPEKTRUM: jak wankomycyna, ale zabija dużo szybciej, MRSA i GREF
MECHANIZM: nie do końca poznany; zależny od wapnia fragment lipidowy, depolaryzuje błonę komórkowa, z wypływem potasu i obumarciem
KINETYKA: Wydalanie przez nerki
WSKAZANIA: zakażenia skory i tkanek miękkich, bakteriemia i zap wsierdzia
Dz.N: miopatia, alergiczne zapalenie płuc,
INTERAKCJE: surfaktant antagonizuje działanie
Fosfomycyna
MECHANIZM: analog PEP, hamuje pierwszy etap powstawania peptydoglikanu -syntezę kwasu UDP-N-acetylomuraminowego
Transportowany do komórki przez czółenka glicerolowe i inne
SPEKTRUM: Gram(+) i (-)
KINETYKA: p.o lub i.v
WSKAZANIA: zakazenia dolnych dróg moczowych u kobiet (p.o)
terapia rezerwowa zakażeń gronkowcami (szpik i kości i.v)
Dz.N: zaburzenia z przewodu, bóle głowy, zapalenie żył, podwyższenie transaminaz
Bacytracyna
MECHANIZM: hamuje reaktywacje lipidy C55 transportującego podjednostki peptydoglikanu do ściany
Bardzo nefrotoksyczna, stosowana wyłącznie miejscowo w obrębie skory i błon śluzowych.
Roztwory bacytracyny używane do irygacji stawów, ran lub jamy opłucnowej
Cykloseryna
Hamuje wiele bakterii Gram(+) i (-), ale używana wyłącznie jako lek przeciwgruźliczy
Analog D-alaniny i hamuje racemaze alaninowa - hamuje syntezę pentapeptydu mureiny.
Wydalana z moczem. P.o
Dz.N: neurotoksycznosc, bóle głowy, drżenia, psychozy i drgawki
Tetracykliny - mechanizm
Bakteriostatyczne; hamują syntezę białek
Bierna dyfuzja/transport aktywny
Wiążą podjednostkę 30S rybosomu - blokują wiązanie aminoacylo-tRNA do miejsca aktywnego na kompleksie mRNA-rybosomu
Uniemożliwiają dodawanie aminokwasow do syntezowanego peptydu
Tetracykliny - spektrum
Wiele bakterii Gram(+) i (-) w tym beztlenowce; riketsje, chlamydie, mykoplazmy
G(+) : gronkowce, paciorkowce, Bacillus, Clostridium, Listeria
G(-): enterobacterie, H.influenzae, Neiserria, Moraxella, Campylobacter
Atypowe: Legionella, Bacterioides, Mycoplasma, Chlamydia, Riketsje, Treponema, Borrellia, Toxoplasma
Tetracykliny - opornosc
3 mechanizmy:
1. Zaburzenia napływu/wyplyw przez pompę Pompa Tet(AE) - starsze tetracykliny, doksy-, mino- Pompa Tet(K) - gronkowce, tylko tetracykliną Wielolekowa pompa - Proteus i Pseudomonas; tygecyklina
- Produkcja białek zakłócających wiązanie z rybosomem
Tet(M) - na Gram(+), tetra-,doksy-,mino- - Enzymatyczna inaktywacja
Tetracykliny - farmakokinetyka
Doksy- i mino-cykliny - bardzo wysokie wchłanianie, p.o
Tygecyklina - słabiutko, i.v
Wchłanianie osłabione przez jedzenie (wyj. Doksy- i mino-) oraz dwuwartościowej kationy, nabiał i leki zobojetniajace, zasadowe pH
Wiązanie białek 40-80%
Szeroka dystrybucja oprócz OUN
Minocyklina wysokie stężenie we łzach i ślinie (nosicielstwo meningo)
Przechodzą przez łożysko
Chelatacja w wapniem i odkładanie w kościach i zębach.
Wydalanie z żółcią i moczem
Doksycyklina i tygecyklina nie kumulują się w niewydol nerek
Doksycyklina i minocyklina długo działające (t1/2 16-18h)
Tygecyklina bardzo długo (36h)
Tetracykliny - wskazania
TETRACYKLINA: Riketsjozy; zakażenie mykoplazamami, chlamydiami, krętkami, Plasmodium falciparum, H.pylori,Trądzik
MINOCYKLINA: nosicielstwo meningokokowe (lepiej rifampicyna)
DEMEKLOCYKLINA: hamuje ADH, zespoły nieprawidłowego wydzielania ADH (np. Schwarzera-Bartera)
TYGECYKLINA: bardzo szerokie spektrum; Gram(+) i (-); MRSA, VISA, GREF, Enterobacter, atypowe
Infekcji skórne, zakazenia w obrębie jamy brzusznej, pozaszpitalne zapalenie płuc (NHAP)szczególnie atypowe;
Infekcje moczowo-płciowe
Trądzik pospolity, jaglicy
Tetracykliny - działania nieporządane
- Ze strony układu pokarmowego
Nudności, wymioty, biegunka (tygecyklina- nudności)
Zmiany normalnej flory -> wzrost Proteus, Candida, Clostridium -> zaburzenia jelitowe, drożdżyca pochwy/jamy ustnej, świąd odbytu, C.difficile - Kości i zęby
Odkładanie, przebarwienia i dysplazja szkliwa
Zahamowanie wzrostu lub zniekształcenia kości
Nie podawać u dzieci poniżej 8 roku życia i ciężarnych
3. Inne Upośledzenie czynności wątroby, Podawane z diuretykami - retencja azotu; kwasica kanalikowy Zakrzepica żylna Demeklocylina - nadwrażliwość na światło Doksycyklina - zawroty głowy, nudności, wymioty Guz rzekomy mózgu Fototoksycznosc, zwiekszona pigmentacja
MAKROLIDY
Erytromycyna Klarytromycyna Azytromycyna Roksytromycyna Telitromycyna (ketolid)
Erytromycyna - mechanizm
MECHANIZM: bakteriostatyczne, rzadziej bakteriobójcze
Wiąże się z podjednostka 50S w pobliżu centrum peptydylotransferazy. Niemożliwa elongacja dzięki blokowaniu polipeptydowego tunelu wyjścia - oddzielenie tRNA i rybosomu.
Hamuje proces tworzenia się nowych podjednostek 50S
Erytromycyna - spektrum
SPEKTRUM: Gram(+) - pneumokoki, paciorkowce, gronkowce, maczugowce. Mycoplasmy, legionella, chlamydie, H.pylori, listeria i niektóre prątki.
Gram(-) - Neisseria, Bordetella perkusista, Bartonella, niektóre riketsje, Treponema pallidum, Campylobacter
Erytromycyna - opornosc
OPORNOSC: zazwyczaj na plazmidzie, 3 mechanizmy
- zmniejszenie przepuszczalności/czynne usuwanie
- Produckja esteraz (Enterobacterie)
- Zmiana miejsca wiązania na rybosomie - mutacja plazmidu/produkacja metylacja (konstytutywna lub indukowana makrolidami)
Pełna opornosc krzyżowa miedzy makrolidami.
Oporność MLS typu B (Makrolid - linkozamidy - streptograniny)
Erytromycyna - kinetyka
KINETYKA: kwasowrazliwe; tabletki z otoczka, jedzenie zakłóca wchłanianie; doustne estry - estolan(toxic), stearynian, bursztynian
Szeroka dystrybucja oprócz OUN, przechodzi przez łożysko
Znaczna wiekszosc wydalana z żółcią a 5% z moczem