Antas ng Pag-unlad ng Wika at Mga Gamit ng Wika Flashcards
Ayon kay Halliday (2003) ang pag-unlad ng wika ay dumaraan sa tatlong antas. Ano ang mga antas na ito?
Antas protowika, antas Transisyonal, Antas ng maunlad na wika
May mensaheng dapat
maipaunawa ang tao sa kaniyang
kapwa, lalo na sa yugtong wala pa
siyang kakayahang asikasuhin
ang sarili at gawin ang mga bagay
nang mag-isa.
Antas Protowika
Sa antas na ito, gumagamit
siya ng mga kilos na may
tiyak na ibig sabihin upang
magpahayag, gaya ng
pag-iyak kapag nagugutom.
Antas ng Protowika
Sa antas ng protowika, nalilinang ang apat na gamit ng wika. Anu-ano ang mga ito?
Instrumental, regulatori, interaksiyonal, personal
“Gusto ko”
Instrumental
“Gawin mo ang sinasabi ko sa iyo”
Regulatori
Ako at ikaw
Interaksiyonal
Narito na ako
Personal
nagpapahayag ng mga
pangangailangan o
kagustuhan ng isang batang
dapat matugunan.
Instrumental
pag-iyak ng bata kapag
siya’y gutom na upang siya’y
pasusuhin o ang
pagka-aburido upang
ipahayag na naihi siya at
nangangati dahil dumikit na
ang ihi sa balat.
Instrumental
pagpapahayag ng
mensahe na tila
kumokontrol sa kilos ng iba.
Regulatori
ang pagtataas ng mga
braso ng bata upang buhatin
siya ng kanyang
tagapag-alaga, o ang
paghahabol sa isang tao
upang hindi ito umalis.
Regulatori
gamit ng sanggol upang
lumikha ng ugnayan sa
ibang tao o patibayin ang
relasyong mayroon sila.
Interaksiyonal
Ang paghiga ng bata
sa dibdib ng kanyang
tagapag-alaga upang
iparamdam na komportable
siya rito o mahal niya ito.
Interaksiyonal
ginagamit naman ng bata
ang wika upang ipakilala
kung sino siya.
Personal
Ang agad na pagtayo ng
isang batang natumba nang
sumusubok lumakad at hindi
pag-iyak kahit nasaktan na
nagpapakilala ng kanyang
tapang.
Personal
Ang unang apat na gamit ng
wika ay kinasasangkapan ng
isang lumalaking sanggol upang
matugunan ang kanyang mga
pangangailangang pisikal,
emosyonal, at sosyal.
Antas Protowika
Ang unang apat na gamit ng
wika ay kinasasangkapan ng
isang lumalaking sanggol upang
matugunan ang kanyang mga
pangangailangang _____________
Pisikal, emosyonal, sosyal
Maaari na talagang sabihin
ng bata ang “Milo, Milo” para
ipahayag na gusto niya ng
inuming tsokolate.
Instrumental
Hilahin ang kamay ng ina
palabas ng bahay habang
sinasabi ang “Bili! Bili!” para
pilitin itong sumama sa
tindahan at bilhin ang
kanyang ipinagbibili.
Regulatori
Sabihin ang “I love you” sa
kanyang mga magulang o
kapatid upang ipahayag ang
pagmamahal niya sa mga
ito.
Interaksiyonal
Sabihin sa kanyang ama
na, “Daddy, Superman ako”
sabay taas ng isang braso
at akmang lilipad habang
may suot na kapa.
Personal
Dahil hindi sapat ang protowika
o mga kilos na may ibig sabihin,
dama ng bata na dapat siyang
magsalita upang mas malinaw
niyang masabi ang kanyang
naiisip o nararamdaman.
Antas transisyonal
Sa yugtong ito, napapalitan na
ng wikang leksikogramatiko. Ito
ang pagsasama ng mga salita at
ng pagiging malay sa tamang
ayos bagama’t putol-putol o
paunti-unti ang mga ito.
Antas transisyonal
Sa antas na ito, nakagagamit na
siya ng mga simpleng salitang
may lohikal na ayos, gaya ng
pagsasabing “Kain ako” upang
malaman ng mga tao sa paligid
niya na gutom siya.
Antas transisyonal
Sa ikalawang yugtong ito, nalilinang ang tatlo pang gamit ng wika. Ano ang mga ito?
Heuristiko, imahinatibo, impormatibo o representasyonal
“Sabihin mo sa akin kung bakit”
Heuristiko
“Kunwari . . .”
Imahinatibo
“May sasabihin ako sayo”
Representasyonal o impormatibo
ang paggamit ng bata sa wika
upang pag-aralan ang
kapaligirang ginagalawan at
maintindihan ang realidad.
Heuristiko
Ito ang yugto na ang daming
itinatanong ng lumalaking
musmos, gaya ng, “Ano iyon?”
habang may itinuturong bagay
o “Saan ka pupunta?”
Heuristiko
ang paggamit naman sa wika upang
lumikha ng isang mundong
kathang-isip, lalo pa at hindi pa
hustong matigulang ang isip ng bata
upang maintindihan ang siyensiya sa
kapaligirang kanyang ginagawalan; na
ito ay kongkreto dahil sa pisika.
Imahinatibo
Ang paglalaro ng mga
bata ng bahay-bahayan na
may papel na itinatalaga sa
bawat isa, gaya ng pagiging
“nanay” o “tatay” o “mga anak”
kahit hindi naman.
Imahinatibo
Pagkakasundo ng mga
bata sa magiging takbo ng
kuwento, ang pagsasabi ng
eksena na, “Kunwari,
mamamalengke raw tayo.”
Imahinatibo
ang huling gamit ng wika at
siyang pinakamalapit sa
wika ng matanda dahil sa
taas ng talinong hinihingi
nito.
Impormatibo
nakapagpapahayag ng
impormasyon ang isang bata at
nakapagpapakita ng kakayahang
manindigan dahil pinanghahawakan
niyang totoo ang kanyang sinasabi.
Impormatibo
Ang pagkukwento sa
kanyang mga magulang ng
nangyari sa eskwelahan o
sa mga kaklase ng
napanood.
Impormatibo
Masasabing nagtapos na ang
yugtong ____ kapag
alam na alam na ng bata kung
paano magpahayag nang
tuloy-tuloy at makipag-usap sa
kaniyang kapuwa.
Transisyonal
dire-diretso nang
nakapagsasalita ang isang tao
gamit ang kanyang unang wika.
Antas ng maunlad na wika
nakabubuo na ng mahahabang
pangungusap o ng tuloy-tuloy na
diskurso
Antas ng maunlad na wika
pagbuo ng mga salita,
pagkakasunod-sunod ng mga
ito, angkop na tono o bantas,
atbp. upang maipahayag sa
pinakamabisang paraan ang
nais sabihin.
antas ng maunlad na wika
gumagamit siya ng mga kilos
na may tiyak na ibig sabihin upang magpahayag gaya
ng pag-iyak kapag nagugutom.
Antas protowika
nakagagamit na siya ng
mga simpleng salitang may lohikal na ayos gaya ng
pagsasabing “Kain ako” upang malaman ng mga tao
sa paligid niya na siya ay nagugutom.
Transisyonal
nakagagamit na
siya ng buo-buong pangungusap at
nakapagdidiskurso nang tuloy-tuloy
antas ng maunlad na wika
upang matugunan
ang kanyang pangangailangan
Instrumental
upang kontrolin ang
kilos ng iba
regulatori
upang makalikha
ng ugnayan sa kaniyang kausap
interaksiyonal
upang ipakilala kung sino
siya
personal
upang maintindihan niya ang
kapaligirang ginagalawan sa pamamagitan ng
pag-uusisa
heuristiko
upang lumikha ng mundong
kathang-isip
imahinatibo
upang magpahayag ng impormasyon sa
ibang tao na kumakatawan sa kung ano ang
pinaniniwalaan niyang totoo.
impormatibo
Kinasasangkapan ng bata ang unang
apat na gamit ng wika upang tugunan
ang kaniyang pangangailangang
pisikal, emosyonal, at sosyal
samantalang ang huling tatlo ay para
sa pagtataguyod ng _______.
Relasyon sa kanyang kapaligiran
