Anatomi SIS OM& RESP

Question 1

Anatomia e sistemit osteomuskular perbehet nga

Answer 1

Kockat – Systema sceletale206, Nyjet – Articulationes, Muskujtë – Systema musculorum 540 tendinat dhe ligamentet

Question 2

eshtrat, funksioni& tipet

Answer 2

Eshtrat kanë funksione si sigurimi i stabilitetit të trupit, lidhja e muskujve dhe tendinave, lejimi i lëvizjes së trupit, formimi i zgavrave për mbrojtjen e organeve dhe ruajtja e mineraleve, duke ndarësi në eshtrat e gjatë, të shkurtra, të parregullta, të sheshta dhe sesamoidale.

Question 3

Struktura e kockave

Answer 3

Kockat e gjata përbëhen nga një diafizë (bosht) me kanalin medullar qendror, dy epifiza (ekstreme) të mbuluara me pllaka epifizale dhe periosti. Qelizat kockore përfshijnë osteoblaste, osteocite dhe osteoklaste, të cilat janë përgjegjëse për depozitimin, monitorimin dhe resorbsionin e indit kockor. Skeleti ndahet në skeletin boshtor (aksial) dhe skeletin apendikular (anesor), përfshirë kockat e kafka, kolonën vertebrale, brinjët, sternumin dhe eshtrat e gjymtyrëve.

Question 4

Nyjet/Articulationes -

Answer 4

janë vendet ku artikulohen dy ose më shumë kocka, duke lejuar lëvizjen dhe fleksibilitetin e skeletit. Ka tre lloje kryesore të nyjeve: fibroze, kartilagenoze dhe sinoviale, të cilat ndryshojnë në nivelin e lëvizshmërisë dhe materialin që i lidh kockat. Nyjet sinoviale janë më të lëvizshme dhe përfshijnë lubrifikimin me lëng synovial për të lehtësuar lëvizjen midis eshtrave të gjatë të trupit.

Question 5

Karakteristikat e nyjeve sinoviale:

Answer 5

Kartilagu artikular ose hialine;
Kapsulla ose ligament kapsular;
Membrana sinoviale;
Elementet e tjera kapsulare psh. menisqet te nyja e gjurit ;
Struktura ekstrakapsulare (ligamentet dhe tendinat e muskujve.

Question 6

Levizjet e nyjeve sinnoviale

Answer 6

Flexioni
Extensioni
Abductioni
Adductioni
Inversioni
Eversioni
Pronacioni
Supinacioni
Cirkumrotacioni

Question 7

Muskujtë skeletor-

Answer 7

janë qeliza kontraktuese të specializuara( fibra). Egzistojnë tre lloje kryesore të indeve të muskujve: të lëmuar, kardiak dhe skeletor, me secilin prej tyre të karakterizuar nga struktura, vendndodhja dhe funksioni fiziologjik. Në nivelin e organizimit, muskujt skeletik lidhen me kockat përmes tendinave dhe ndahen në shtresa të ndryshme të indit që lidhin dhe mbështesin muskulin.

Question 8

Nivelet e organizimit te muskujve

Answer 8

Në nivelet e organizimit të muskujve, qelizat muskulore përfshijnë fije kontraktile që mundësojnë tkurrjen e muskulit në tërësi, duke u aktivizuar nën stimulimin e fijeve nervore në një proces të koordinuar. Fijet kontraktile përfshijnë aktina dhe miozina dhe lidhen në një strukturë të quajtur sarkomera, e cila është njësi themelore e tkurrjes muskulore.

Question 9

Patofiziologjia e sistemit osteomuskulor

Answer 9

Semundja Paget Osteoporoza, Artriti rheumatoid, Distrofit muskulore, Miastenia gravis,

Question 10

Sistemi respirator/ frymarrjes -

Answer 10

system biologjik, i cili perbehet nga organet dhe strukturat që kanë për shkëmbimin e gazit të njeriut.

Question 11

Organet e sistemit të frymëmarrjes-

Answer 11

Hunda dhe zgavra e hundës.
Faringu
Laringu
Trakeja
Dy bronke
Bronkiolat
Dy mushkëri

Question 12

Hunda dhe kaviteti nasal

Answer 12

Struktura e hundës dhe kaviteti nasal është përbërë nga rruga kryesore e hyrjes së ajrit, dy zgavra të ndara nga një septum, kërci hialine para, çatia e formuar nga kocka etmoide, dyshemeja e formuar nga çatia e gojës, muri medial i formuar nga septumi, dhe muri anësor i formuar nga maksila.

Question 13

Funksionet e hundës-

Answer 13

Perfshijnë ngrohjen, filtrimin dhe lagështimin e ajrit.

Question 14

Fariingu-

Answer 14

Pjesa e fytit që ndodhet prapa gojës dhe zgavrës së hundës dhe sipër ezofagut dhe laringut, me gjatësi 12-14 cm.

Question 15

Ndarja e faringut

Answer 15

Nazofaringu Pjesa e hundës e faringut shtrihet pas hundës. (ii)
Orofaringu Pjesa orale e faringut shtrihet prapa gojës. (iii)
Laringofaringu Pjesa e laringut e faringut shtrihet nga orofaringu.

Question 16

Struktura e faringut

Answer 16

Faringu përbëhet nga tre shtresa:
Rreshtimi i membranës mukoze
Indi fijor
Muskul i lëmuar

Furnizimi me gjak:
Arteria e fytyrës
Vena e fytyrës
Venat e brendshme jugulare

Furnizimi me nerva:
Nervi vagus
Nervi glosofaringeal

Question 17

Laringu

Answer 17

Eshte kutia e zërit fillon nga rrënja e gjuhës, zgjerohet në nivelin e vertebrave cervikale 3-6 dhe përshkon deri te trakeja. Madhësia e laringut ndryshon mes gjinive, duke rritur më shumë tek meshkujt, dhe ai ndodhet midis kockës hyoid dhe çatisë së gjuhës në pjesën e përparme dhe rruazave cervikale 3 deri në 6 në pjesën e pasme.

Question 18

Strukta e laringut

Answer 18

Laringu përbëhet nga kërca të ndryshme, përfshirë kërca hialine të cilat lidhen me ligamentet dhe membranat. Kërcat kryesore janë tiroide e formuar nga dy copa të sheshta dhe krikoide e vendosur nën të.

Question 19

Kërcët arytenoid
Epiglotisi
Furnizimi me gjak dhe nerva

Answer 19

Kërcët arytenoid janë dy kërca hialine në formë piramide të vendosura në majë të pjesës së gjerë të kërcit krikoid. Epiglotisi është një kërc fibroelastik në formë gjetheje, i cili ngjitet në sipërfaqen e brendshme të murit të përparmë të kërcit të tiroides.

Question 20

Trahea-

Answer 20

Trahea është vazhdim i laringut dhe shtrihet poshtë deri në nivelin e T-5, ndërsa lidhet me laringun në pjesën e sipërme dhe me bronket e djathta dhe të majta në pjesën e poshtme. Gjatësia e saj është rreth 10-11 cm, ndërsa pjesa e përparme lidhet me gjëndrën tiroide dhe pjesa e pasme me ezofagun, duke pasur mushkëritë në anët anash.

Question 21

Struktura e trahes

Answer 21

Trakea përbëhet nga tre shtresa indi: indet fibroze dhe elastike, muskujt e lëmuar, dhe epitel kolonar ciliar. E mban hapur nga 16-20 unaza kërci jo të plota në formë C dhe furnizohet me gjak nga arteria tiroide inferiore dhe arteria bronkiale, ndërsa drenohet nga venat e poshtme tiroide dhe furnizohet me nerva nga nervi laringal.

Question 22

Funksioni i trakes

Answer 22

Mbështetja
Shkallët lëvizëse mukociliare
Refleksi i kollës
Ngrohja
Lagështues
Filtrimi

Question 23

Bronket dhe Bronkiolet

Answer 23

Dy bronket parësore dalin nga trakea rreth nivelit të T-5. Bronku i djathtë është më i gjerë, më i shkurtër dhe më vertikal, ndërsa bronku i majtë është më i ngushtë, me gjatësi 5 cm dhe ndahet në 2 degë pas hyrjes në mushkërinë e majtë.

Question 24

Bronket përbëhen

Answer 24

nga të njëjtat inde si trakea. Janë të veshura me epitel kolonar ciliar.
Ndarja e bronkeve
Bronkiolat
Bronkiolat terminale
Bronkiolat respiratore
Kanalet alveolare
Alveolat

Question 25

Membrana e mukozës (si ndryshon)

Answer 25

ndryshon në bronkiolat distale nga qelizat e formës kuboide jociliale. Rrugët ajrore përcjellëse janë pasazhet më të gjera, duke u furnizuar me gjak nga arteriet bronkiale, drenazh venoz nga venat bronkiale, furnizim nervor nga nervi vagus, dhe drenazh limfatik nga kanali i kraharorit.

Question 26

Funksioni i Membrames se mukozës

Answer 26

Kontrolli i hyrjes së ajrit
Ngrohje dhe lagështuese
Mbështetje
Heqja e grimcave
Refleksi i kollës

Question 27

Nervi vagus përmban

Answer 27

përmban funksionet e frymëmarrjes së jashtme, mbrojtjen kundër mikrobeve dhe shkëmbimin e gazeve.

Question 28

Mushkerite

Answer 28

Ka dy mushkëri, njëra e shtrirë në secilën anë, me tre lobe në mushkërinë e djathtë dhe dy lobe në mushkërinë e majtë, të ndara nga çarjet. Zona midis mushkërive është e njohur si mediastinumi.

Question 29

Mushkëritë kan

Answer 29

kanë një bazë konkave që shtrihet në sipërfaqen e kraharorit të diafragmës dhe një apex të rrumbullakosur që ngrihet në rrënjën e qafës. Sipërfaqja kostale është konvekse dhe shtrihet kundër kërceve brinjë, ndërsa sipërfaqja mediale është konkave dhe ka një zonë afërsisht në formë trekëndore, të quajtur hilum.

Question 30

Përbërja e pleures

Answer 30

nga dy shtresa: pleura viscerale dhe pleura parietale. Pleura viscerale ngjitet në mushkëri, duke mbuluar çdo lob dhe duke kaluar në çarjet që i ndajnë ato. Pleura parietale ngjitet në pjesën e brendshme të murit të kraharorit dhe sipërfaqes së kraharorit të diafragmës.

Question 31

Kaviteti pleural( 2 shtresat e ndarjes se pleures)

Answer 31

Dy shtresat e pleurit ndahen nga një shtresë e hollë lëngu seroz, i cili i lejon ato të rrëshqasin mbi njëra-tjetrën.
Parandalimi i fërkimit ndërmjet tyre gjatë frymëmarrjes.
Lëngu seroz sekretohet nga qelizat epiteliale të membranës.

Question 32

Ndarja e mushkris se djatht

Answer 32

ndahet në tre lobe: sipërmarre, mesëm, dhe poshtmarre. Këto ndahen nga dy çarje: një çarje e zhdrejtë për të ndarë lobin mesëm dhe atë poshtëm, dhe një çarje horizontale për të ndarë lobin mesëm nga sipërmarri.

Question 33

Ndarja e mushkris se majt

Answer 33

ndahet në dy lobe: sipërmarre dhe poshtmarre, të ndara nga një çarje e zhdrejtë. Në dallim nga mushkëria e djathtë, ajo nuk ka një lob të mesëm. Sipërfaqja mediastinale e mushkërisë së majtë përfshin një mbrese të madhe kardiake ose pikë kardiake, e cila është vendi ku qëndron zemra.

Question 34

Furnizimi me gjak në mushkëri

Answer 34

sigurohet nga arteriet bronkiale dhe kapilarët pulmonarë. Drenazhi venoz bëhet përmes venave bronkiale, ndërsa furnizimi nervor kontrollohet nga nervi vagus. Funksionet kryesore të mushkërive përfshijnë kontrollin e hyrjes së ajrit, ngrohjen dhe lagështimin, mbështetjen, heqjen e grimcave dhe refleksin e kollës.

Question 35

Frymëmarrja

Answer 35

eshte shkëmbimin e gazrave ndërmjet qelizave të trupit dhe mjedisit.

Question 36

Shkëmbimi i gazeve

Answer 36

Kjo ndodh:
Në mushkëri: frymëmarrja e jashtme.
Në inde: frymëmarrja e brendshme

Question 37

MUSKUJT E FRYMËMARRJES

Answer 37

Zgjerimi i gjoksit gjatë frymëmarrjes ndodh si rezultat i aktivitetit muskulor, pjesërisht i vullnetshëm dhe pjesërisht i pavullnetshëm, duke përfshirë muskujt ndërkostal dhe diafragmën.

Question 38

Muskujt ndër brinjë-

Answer 38

janë grupi i muskujve që ndodhen midis brinjëve dhe ndihmojnë në lëvizjen e tyre, duke përfshirë zgjerimin e zgavrës së kraharorit.

Question 39

Diafragma-

Answer 39

është një strukturë muskulore në formë kube që ndan zgavrat e kraharorit dhe të barkut qe ndan zgavrat e kraharorit dhe të barkut, duke formuar dyshemenë dhe çatinë e tyre, dhe vepron për të rritur volumin e zgavrave duke u relaksuar dhe ulur presionin në zgavrën e kraharorit.

Question 40

Funksionet e njejta te Muskujt ndër brinjë dhe diafragmes

Answer 40

koordinohen për të zgjeruar zgavrën e kraharorit në të gjitha drejtimet gjatë ciklit të frymëmarrjes, i cili përfshin fazat e inspiriumit, ekspiriumit dhe pauzës.

Question 41

Inspirimi & Eksperiumi

Answer 41

Në fazën e inspiriumit, muskujt ndërbrinjorë dhe diafragma tkurren, duke rritur kapacitetin e zgavrës së kraharorit dhe zvogëluar presionin në zgavrën pleurale, duke çuar në hyrjen e ajrit në mushkëri për të barazuar presionin e ajrit atmosferik dhe alveolar. Në ekspirium, relaksimi i këtyre muskujve shkakton lëvizjen poshtë dhe brenda të kafazit të kraharorit, duke çuar në lirimin e ajrit nga trakti respirator, në një proces pasiv që nuk kërkon shpenzim të energjisë.

Question 42

Volumi mushkeror dhe kapaciteti

Answer 42

Ciklet e frymëmarrjes rregullohen në rreth 15 herë në minutë, me vëllimin tidal (TV) prej rreth 500 ml, ndërsa shkëmbimi i gazrave ndodh në nivelin e alveolave, ku oksigjeni kalon në gjak dhe dioksidi i karbonit shkëmbehet në mënyrë të përsëritur.

Question 43

Frymëmarrja e jashtme -

Answer 43

është procesi i shkëmbimit të gazit në mes të alveolave dhe gjakut, duke lejuar oksigjenin të kalon në gjak nga alveolat dhe dioksidin e karbonit të shpërndahet nga gjaku në alveole.

Question 44

Frymëmarrja e brendshme-

Answer 44

eshtë procesi i shkëmbimit të gazit në mes të gjakut kapilar dhe indeve metabolike, duke lejuar oksigjenin të shpërndahet në inde nga gjaku dhe dioksidin e karbonit të largohet nga inde drejt qarkullimit të gjakut venoz.

Question 45

Transportii O dhe CO2

Answer 45

Transporti i oksigjenit dhe dioksidit të karbonit në gjak, nëpërmjet kombinimit me hemoglobinën, është thelbësor për kontrollin e frymëmarrjes nga qendra e frymëmarrjes në Medulla oblongata.