Almenn Sálfræði kafli 3

Question 1

Atferlisfræði

Answer 1

Hvernig erfðir og umhverfi stjórna sálfræðilegum eiginleikum

Question 2

Þróunarsálfræði

Answer 2

Undirgrein sálfræðinnar sem fæst við rannsóknir á því hvernig margvíslegir sálfræðilegir eiginleikar hafa þróast

Question 3

Náttúruval

Answer 3

Eiginleikar sem auka lífslíkur og fjölgun tegundarinnar munu erfast áfram og þar með verða smátt og smátt algengari

Question 4

Stökkbreytingar

Answer 4

Tilviljanakennd atvik og slys í afritun DNA við frumuskiptingu

Question 5

Ályktanir Mendels

Answer 5

Eiginleikar erfast frá foreldrum til afkvæma með sérstökum eindum (genum)

Question 6

Samsætur

Answer 6

gen í sama genasæti á samsvarandi litningi

Question 7

Arfhrein

Answer 7

lífvera með tvær eins samsætur (báðar ríkjandi eða báðar víkjandi) er arfhrein gagnvart því geni

Question 8

Arfblendin

Answer 8

Lífvera með ólíkar samsætur, eina víkjandi og eina ríkjandi

Question 9

Ríkjandi genasamsæta

Answer 9

kemur fram í svipagerð

Question 10

Víkjandi genasamsæta

Answer 10

kemur aðeins fram í svipgerð ef genasamsætan frá hinu foreldrinu er einnig víkjandi

Question 11

Arfgerð

Answer 11

Safn alls erfðaefnis í frumum einstaklings (“uppskrift”) að svipgerð

Question 12

Svipgerð

Answer 12

Sjáanlegir eiginleikar einstaklings, mótast af arfgerð og umhverfi

Question 13

Gen

Answer 13

Starfseiningar í kjarnsýruröð litnings sem tengd er stjórnröðum, er umrituð yfir í RNA og ræður gerð einnar eða fleiri peptíðkeðja eða sjálfstætt starfandi RNA sameindar = eru uppskriftir að tilteknum sameindum (prótínum og RNA)

Question 14

Litningur

Answer 14

Þráðlaga frumulíffæri í kjarna frumna. Litningar eru gerðir úr kjarnasýrunni DNA og prótínum

Question 15

Líkamsfruma

Answer 15

Egg og sæðisfrumur, eru einlitna (bara einn litningur úr hverju pari)

Question 16

Okfruma

Answer 16

Frjóvgað egg. inniheldur 46 litninga

Question 17

Kirni

Answer 17

Skoða glæru 13 í 3.kafla vel!!!

Question 18

Hátternisfræði

Answer 18

Hegðun skoðuð við náttúrulegar aðstæður

Question 19

Erfð aðlögun hegðunar

Answer 19

Meðfæddir eiginleikar sem hjálpa lífverunni að auka lífslíkur sínar og fjölga sér

Question 20

Fast hegðunarmynstur

Answer 20

Hegðun stýrt af eðlishvöt sem hrint er af stað við birtingu tiltekins áreitis

Question 21

Leysiáreiti

Answer 21

Ytra áreiti sem kveikir fast hegðunarmynstur

Question 22

Ofuráreiti

Answer 22

Ýkt úrgáfa af kveikiáreiti sem kveikir sterkara viðbragð en náttúrulega áreitið

Question 23

Fjölskyldurannsókn

Answer 23

Rannsókn á skyldmennum til þess að kanna áhrif erfðaþátta á tiltekinn eiginleika

Question 24

Ættleiðingarrannsóknir

Answer 24

Ætleiddir bornir saman við líf-og kjörforeldra

Question 25

Tvíburarannsóknir

Answer 25

Tiltekinn eiginleiki borinn saman hjá eineggja og tvíeggja tvíburum

Question 26

Samsvörun

Answer 26

líkurnar á því að tveir einstaklingar með sameiginleg gen muni hafa tiltekinn eiginleika sameiginlegan

Question 27

Arfstuðull

Answer 27

Mat á hve miklu leyti breytileiki í svipgerð ræðst af breytileika í genum

Question 28

utangena-erfðafræði

Answer 28

Tekur til breytinga í tjáningu gena sem ekki innifela breytingar á DNA

Question 29

Útsláttar aðferð

Answer 29

Hluti DNA fjarlægður (t.d. til að gera gen óvirkt)

Question 30

Innsláttar aðferð

Answer 30

Hluta DNA bætt við (t.d. nýtt gen)

Question 31

Aðlögun

Answer 31

Líffræðilegar eða hegðunartengdar breytingar sem leyfa lífverunni að mæta endurteknum áskorunum í umhverfinu og þar með auka líkur á fjölgun tegundarinnar

Question 32

Ættar val

Answer 32

Lífvera velur þá hegðun sem er ætt hennar í hag, jafnvel á kostnað eigin lífs eða fjölgunar

Question 33

Gagnkvæm ósérplægni

Answer 33

Lífvera velur hegðun sem minnkar hennar eigin möguleika á lífsafkomu en ýtir undir möguleika annarrar, með þeim væntingum að greiðinn verði endurgoldinn síðar

Question 34

Félagsmótunarkenningin

Answer 34

Ólík kynhegðun karla og kvenna mótast af samfélaginu

Question 35

Kenning um þróun persónuleika

Answer 35

Leitar að uppruna þeirra persónuleikaþátta sem virðast finnast um allan heim

Question 36

Skynsamleg fjölhyggja

Answer 36

Ólíkar og jafnvel mótsagnakenndar aðferðir geta ýtt undir aðlögun í ákveðnu umhverfi og þannig myndu ólík hæfni og eiginleikar erfast áfram og lifa af þátt fyrir náttúruval