Algemene Traumatologie Flashcards

1
Q

Wat is de eerste orthopedische stap bij het behandelen van een polytrauma?

A

Externe fixatie van de lange beenderen.
+ warm houden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is de Trauma Triade of Death?

A

METABOLE ACIDOSE + HYPOTHERMIE + COAGULOPATHIE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat zijn risicofactoren voor het ontwikkelen van osteoporose?

A
  • Leeftijd
  • Vrouwelijk geslacht (oestrogenen vallen weg)
  • Gebrek aan activiteit
  • Cortiosteroïden
  • Gebrek aan zonlicht en vitamine D
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is de histologische opbouw van een bot?

A

Uiteinden (epifyse): trabecullair of cancelleus bot
→ geeft beperkte mate van plasticiteit en elasticiteit + geeft demping.

Middendeel (diafyse): corticaal of compact bot
→ stevigheid + vangt torsie en buigeingskrachten op

Bot vangt 15 MPa druk op en bestaat uit hydroxy-apatietkristallen (Ca5(PO4)3(OH))

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat zegt de Wet van Wolff in de orthopedie?
= FUNDAMENTEEL

A

Bot kan mechanische krachten omzetten in een structurele verandering.

Door druk treedt er een piëzo-elektrisch effect op in de botcellen dat osteoblasten stimuleert om aan botvorming te doen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe werkt een stressfractuur?

A

Bij een overschrijding van de Wet van Wolff.

  1. De inwerkende kracht is te weinig om het bot te breken
  2. De intwerkende kracht is te groot of te frequent voor het proces van botremodellering.

Denk aan XY-grafiek van massa (bot, Y) en kracht (X)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Welke triade klopt qua gewrichtscongruentie?

A) Knie > Schouder > Heup
B) Heup > Schouder > Knie
C) Knie > Heup > Schouder
D) Heup > Knie > Schouder

A

D (heup > knie > schouder)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat is de functie van een ligament?

A
  • Laten beweging toe en beperken ook beweging
  • Veroorzaken een fysiologische bewegingsboog
  • Geven passieve stabilisatie
  • Geven dynamische stabilisatie (FUNDAMENTEEL)

+ PROPRIOCEPTIE en SENSOR van kracht/beweging/…

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat is de relatie tussen geslachtshormonen en gewrichten?

A

De fysiologische bewegingsboog van gewrichten is afhankelijk van het vrouwelijk hormoon oestrogeen.

De laxiteit van een gewricht neemt toe in functie van de mentruele cyclus (bij de Red Flames is het programma daar bijvoorbeeld op aangepast) → pieklaxiteit net voor ovulatie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hoe deel je fracturen in naar inwerkende kracht?

A

Low Energy Trauma (meestal huis- tuin en keuken)

High Energy Trauma (fiets, skieën, auto-accident, …)

(!) Een val van 1.00 meter hoogte heeft genoeg potentiële energie om alle lange botten van het lichaam te breken.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Een stressfractuur wordt veroorzaakt door het overschrijden van de Wet van Wolff. Wat zijn de voornaamste oorzaken hiervan?

A
  1. Plotse toename in activiteitsniveau
  2. Overgewicht
  3. Biomechanische afwijking

START-TO-RUN = slecht idee! Gemaakt om een stress-fractuur te krijgen …

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat zijn predilectieplaatsen voor een stressfractuur?

A
  • Femurhals
  • Proximale tibia
  • Metatarsaal (zeker de 2e straal)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat is een groenhout fractuur? Beleid?

A

Een veelvoorkomende fractuur bij kinderen waarbij het bot krom trekt. De buitenkand van het bot is gebroken, maar de concave kant is intact.

Vaak bij kinderen omwille van het elastische bot.

R/ Correctie door manipulatie (vanaf 12-14j: niet meer)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat is een fissuur in de orthopedie?

A

Een gedeeltelijke (!) onderbreking van de normale continuïteit van het bot.

De fragmenten zijn niet verplaatst en dat is een goed contact tussen de breukvlakken.

Volledige onderbreking = fractuur!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat is een compressiefractuur of impactiefractuur?

A

Impactie van het trabeculair bot in de metafysaire regio.
→ beperkte verplaatsing.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat is een open fractuur? Waarom prognostisch negatief?

A

Een fractuur waarbij de huid onderbroken is.
- Van binnen naar buiten (bot steekt door huid)
- Van buiten naar binnen (scherp extern voorwerp)

Een open fractuur is prognostisch veel slechter omwille van het infectierisico én de grote wekedelen schade.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hoe delen we open fracturen in?

A

Via de Gustilo classficiatie.

Graad 1 = < 1 cm
Graad 2 = tussen 1 en 10 cm
Graad 3 = > 10 cm

Bij graad 3:
a = primair te sluiten
b = niet te sluiten
c = vasculaire verwikkeling

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Waarvoor dient de Gustilo classificatie? Hoe werkt deze?

A

Een classificatie systeem om open fracturen in te delen.

Graad 1 = < 1 cm
Graad 2 = tussen 1 en 10 cm
Graad 3 = > 10 cm

Bij graad 3:
a = primair te sluiten
b = niet te sluiten
c = vasculaire verwikkeling

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Op welke neurovasculaire structuur let je bij een supracondylaire humerusfractuur?

A

A. brachialis + N. radialis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Op welke neurovasculaire structuur let je bij een fractuur of luxatie rond de knie?

A

A. poplitea + N. peroneus

21
Q

Op welke neurovasculaire structuur let je bij een humerusfractuur?

A

N. radialis

22
Q

Hoe delen we de fixaties op bij het behandelen van een fractuur?

A
  1. Niet-rigide: POP, brace, spalk, tractie
  2. Semi-rigide: intramedullaire nagel of externe fixatie
  3. Rigide: Metalen plaat met schroeven

POP = Plaster of Paris (= gips in het Engels)

23
Q

Wat zijn voorbeelden en voor/nadelen van niet-rigide fixatie (orthopedie)?

A
  • POP (plaster of paris)
  • Brace, spalk
  • Tractie (pijnefficiënt!)

NEGATIEF: positiecontrole is moeilijk

24
Q

Wat zijn voorbeelden en voor/nadelen van semi-rigide fixatie (orthopedie)? Wanneer gebruikt?

A
  • Intramedullaire nagel!

VOORDEEL: controle op as in frontaal/sagitale vlak

NEGATIEF: opletten voor de rotatiestabiliteit

Voornamelijk voor lange beenderen en open fracturen!

25
Q

Wat zijn voorbeelden en voor/nadelen van rigide fixatie (orthopedie)? Wanneer gebruikt?

A
  • Externe fixatie of metalen plaat met schroeven

NEGATIEF: onnatuurlijke genezing (geen callusvorming) met een genezing ad primam dat heel weinig duurt.

VOORDEEL: anatomisch perfecte reductie (milimeterwerk)

Voornamelijk voor peri- en intra-articulaire fracturen: plaat en schroeven

26
Q

Wat is er heel pijnefficiënt bij de eerste opvang van een fractuur?

A

Tractie geven!

27
Q

Hoe bepaal je of een bot gebroken is?

A

Klinisch onderzoek al veelzeggend!
- NIET OP KUNNEN STEUNEN (OL)
- Abnormale stand of misvorming
- Voelen kraken
- Palperen (tivia, clavicula, ulna, … → subcutaan)

RX

28
Q

Wat is de meerwaarde van een blauwe plek bij het vaststellen van een fractuur?

A

Weinig waardevol en weinig specifiek.

Een blauwe plek komt er ook maar na enkele dagen.

29
Q

Welke fractuurlocatie is verdacht voor agressie?

A

Metacarpaal (5)
Ulna

30
Q

Algemene symptomen van een fractuur

A
  • Abnormale stand
  • Pijn
  • Abnormale beweeglijkheid
  • Crepitatie
  • Functio laesa
  • Zwelling
  • Ecchymose
31
Q

Welk beeldvormingsonderzoek vraag je aan bij het vermoeden van een botfractuur? Waar let je op?

A

Röntgenopname (RX)
→ 3 incidenties: voor/achter, lateraal en 3/4

CT scan bij intra-articulaire fracturen

Echo heeft geen meerwaarde

(!) Gewricht caudaal en craniaal op RX meenemen!

32
Q

Welke zaken zijn allemaal (minimaal) aangetast bij een botfractuur?

A
  • Bot
  • Periost (gescheurd)
  • Merg (vernield)
  • Omgevende weke delen (gekneusd)
  • Arteriolen/capillairen

(!) Hematoom

33
Q

Bot heeft de capaciteit om _______________ te genezen!

A

Ad integrum!

= FUNDAMENTEEL verschil met kraakbeen of spier.

34
Q

Wat zijn de 4 fasen van callusvorming? Wat is hun timing?

A
  1. Inflammatie (dag 0 → 7)
  2. Zachte callus (week 2 → 4)
  3. Harde callus
  4. Remodellering
35
Q

Waarom breidt de callus altijd zo groot/ver uit bij de heling van een botfractuur?

A

Om de diafyse voldoende te kunnen stabiliseren!

36
Q

Wat gebeurt er in de eerste fase van de callusvorming (heling van botfracturen)?

A

1e fase = inflammatiefase (dag 0 - 7)

  • Hematoomvorming
  • Necrose van bot en periost → osteoclasten verwijderen dit.
  • Cytokinerelease met VD en hyperemie
  • Pluripotente mesenchymale stamcellen dringen binnen en vormen granulatieweefsel.
37
Q

Wat gebeurt er in de tweede fase van de callusvorming (heling van botfracturen)?

A

2e fase = zachte callusvorming (week 2 - 4)

  • Pijn en zwelling verminderen
  • Granulatieweefsel wordt omgezet in KB
  • Progenitorcellen differeniëren tot osteoblasen en er wordt een kraag van cellen gevormd op elk botfragment
  • De kragen groeien naar elkaar toe en ‘fuseren’
    → dit proces wordt door rigide fixatie verhinderd!
38
Q

Op welke manier verhinderd een rigide fixatie dat er geen callusvorming kan optreden bij de botheling?

A

In de tweede fase (zachte callusvorming) komen er ‘kragen’ op de beide botfragmenten. Deze groeien normaal naar elkaar toe en fuseren dan. Het naar elkaar toegroeiend wordt verhinderd door rigide fixatie.

39
Q

Hoe zit het met de stabiliteit van een botfractuur tijdens aan het einde van de tweede fase van de heling/callusvorming?

A

Fase 1 = inflammatie (dag 0 - 7)
Fase 2 = zachte callusvorming

→ het bot is nu stevig genoeg om geen verkorting te veroorzaken, maar angulaire afwijking kan nog optreden.

Fase 3 = harde callusvorming
Fase 4 = Remodellering

40
Q

Wat gebeurt er in de derde fase van de callusvorming (heling van botfracturen)?

A

Fase 3 = Harde callus

  • De KB-matrix wordt gecalcifieerd en omgezet tot bot.
  • De conversie start perifeer en migreert naar centraal

→ NIET te onderscheiden van een osteosarcoma! Als er een botbiopt wordt genomen van een fractuurregio, lijkt dit op een osteosarcoma!

41
Q

Wat gebeurt er in de vierde fase van de callusvorming (heling van botfracturen)?

A

Fase 4 = remodellering

Woven bone wordt vervangen door botlamellen.

Eindstadium: het bot heeft de originele morfologie met een medullair kanaal.

42
Q

Wat zijn belangrijke negatief prognostische factoren voor de botheling?

Denk aan: usus, fixatie, complicaties, …

A
  • Drainage van een hematoom
  • Rigide fixatie
  • Infectie
  • Devascularisate
  • Nicotinegebruik
43
Q

Hoe beperk je zwelling na een botfractuur?

A

RICE-principe + NSAID’s

Rest - Ice - Compression - Elevation

44
Q

Welk gips gebruik je in de acute fase (zwelling)?

A

Altijd een OPEN gips! Bij afname van de zwelling kan je wisselen naar een gesloten gips.

45
Q

Wat is pseudo-artrose? Wat geeft een verhoogd risico hierop?

A

Geen botheling na >6 maand (onvolledige heling).

  • High Energy Trauma
  • Open fractuur
  • Distale 1/3 van de tibia (gevoelig)
  • NICOTINEGEBRUIK
  • Slecht uitgevoerde inwendige fixatie
46
Q

Aan wat denk je bij hevige progressieve pijn in de kuit of voorarm na een trauma? Wat doe je?

A

Acuut compartimentsyndroom!

= URGENTIE en NOOIT te missen!
+ altijd gips volledig openmaken!

R/ fasciotomie (heelkunde)

47
Q

Wat is een acuut compartimentsyndroom?

A

Na een trauma, fractuur, … kan er een zwelling of bloeding optreden in een compartiment (begrensd door een fascia). Er is dan een enorme drukstijging in de compartimenten waardoor:
- arteriële inflow daalt
- veneuze drainage daalt
- lymfedrainage daalt

→ URGENTIE!

48
Q

Welke klachten geeft een acuut compartimentsyndroom?

A
  • Ernstige progressieve pijn
  • Hard aanvoelen van de betrokken spiergroepen
  • Verlies van gevoeligheid (paresthesieën)
  • Motorische uitval
  • Uitval perifere pulsaties

Voornamelijk in de kuit, voorarm, voet of hand.

49
Q

Wat is de plaats van hoogstand in een acuut compartimentsyndroom?

A

Beperkt …

Eens het acuut compartimentsyndroom opgetreden is, hou je het lidmaat best horizontaal.

Hoogstand kan ter preventie, maar helpt NIET eens het begonnen is.