afweer en immuniteit

Question 1

welke 2 categorieën afweer zijn er?

Answer 1

• specifiek afweer: verworven afweer

- niet specieke afweer: aangeboren

Question 2

wat doen lymfeknopen?

Answer 2

filteren van de lymfe en een rijpingsplaats voor lymfocyten

Question 3

welke plaatsen hebben hoger aantal knopen?

Answer 3

• cervicaal
• axillair
• tracheobronchiale
• mesenterisch
• inguinale

Question 4

welke verschillende lymfatische weefsels zin er?

Answer 4

1. milt
   - filteren bloed
2. thymus
   - T-cellen rijpen hier
3. mucosa-geassocieerde lymfatische weefsels
   - vernietigen vreemd lichaamsweefsel
   - onderdelen:
   Peyer patches: clusters lymfeknopen in distale dunne darm
   appendix
   amandelen: palatine, pharyngeale en linguale amandelen

Question 5

welke functies heeft het lymfevatenstelsel?

Answer 5

1. productie, onderhoud en transport lymfocyten
2. regulatie vochtbalans
   - overschot vocht
   - plasma-eiwitten ontsnappen
3. absorptie vetten

Question 6

welke aangeboren afweersystemen hebben we?

Answer 6

1. huidepitheel
   - keratine mechanische barrière
   - haar beschermd
   - talgproducten en zweet reinigen huid
2. slijmvliesepitheel
   - vangen lichaamsvreemde stoffen in slijm op
3. lichaamssecretie
   - wegwassen micro-organismen
   - tranen, speeksel, zweet
4. bepaalde reflexen
   - verwijderen van pathogenen uit lichaam
   - overgeven, diarree, niezen, hoesten,…

Question 7

wat zijn fagocyten?

Answer 7

waakzame cellen die lichaamsvreemde cellen detecteren en deze elimineren door fagocytose

Question 8

wat zijn de 2 soorten fagocyten?

Answer 8

1. microfagen
   - neutrofielen en eosinofielen
   - in bloedbaan
2. macrofagen
   - grote fagocyterende cellen
   - in bloedbaan, soms weefsels

Question 9

hoe werkt fagocytose?

Answer 9

1. chemotaxis
   - macrofagen en macrofagen worden aangetrokken naar plaats van de infectie door cytokines of uitgescheiden bacteriële stoffen
2. fagocyten
   - verlaten bloedbaan en gaan naar infectieplaats doordat ze zich tussen de bloedvatwand en endotheelcellen heen dringen = diapedese
3. infectieplaats
   - fagocyten eten de pathogeen via endocytose op
4. fagosoom
   - versmelt met lysosoom
5. pathogeen
   - in fagolysosoom wordt afgebroken tot kleine fragmenten die op manieren weg kunnen
   - exocytose: buiten cel brengen
   - fragmenten op celmembraan gepresenteerd dmv membraanreceptoren

Question 10

Wat zijn Nk-cellen en wat doen ze?

Answer 10

• bevatten toll like receptoren en andere receptoren
• non selectief vernietigen van cellen wiens membraan afwijkend zijn door perforines af te staan die plasmamembraan zal afbreken
• zit in lymfknopen, milt, beemerg en bloed
• NK cellen sterven niet na een aanval

Question 11

wat zijn cytokinen?

Answer 11

elektrische signaalstoffen die worden afgegeven door weefselcellen of cellen van het immuunsysteem
- ze coördineren plaatselijke en systematische activiteiten

Question 12

welke cytokinen zijn er?

Answer 12

1. interleukinen
   - verhogen gevoeligheid T-cellen voor specifieke antigenen na antigeenpresentatie
   - stimulatie B-cellen tot differentiatie naar plasmacellen en antilichaamproductie
   - bevorderen ontstekingsreactie
2. interferon
   - vertragen verspreiding virus doordat geïnfecteerde cellen gezonde cellen zullen stimuleren om antivirale eiwitten te maken die replicatie virussen tegengaan
   - stimuleren NK-cellen en macrofagen
3. tumornecrosefactoren
   - vertragen tumorgroei en doden gevoelige tumorcellen
   - stimuleren productie van neutrofiele, eosinofiele en basofielen

Question 13

wat is het complementsysteem?

Answer 13

systeem dat 11 speciale complementeiwitten bestaan die werking van immuunsysteem op meerde manieren helpt
- herkenbaar maken fagocyten

Question 14

geef de werking van complementsysteem

Answer 14

1. complementeiwitten actief
   - binden aan antilichamen of aan bacteriële celwand van lichaamsvreemde stoffen
2. geactiveerde complementeiwitten hebben effecten
   - fagocyten herkennen en verzwelgen
   - vernietigen van indringers door membraan aanval complex te doen
   - ontsteking stimuleren door vasodilatatie en verhoging permeabiliteit capillairen en venulen voor eiwitten door te laten
   - stimuleren chemotaxis

Question 15

wat is een ontstekingsreactie?

Answer 15

een plaatselijke, niet-specifieke reactie op weefselschade

Question 16

welke 5 symptomen geven ontsteking?

Answer 16

1. roodheid
2. warmte
3. zwelling
4. pijn
5. verlies functie

Question 17

geef de werking van een ontstekingsreactie

Answer 17

1. vreemd object dringt huidbarrière binnen
   - weefselschade
2. weefselschade activeert mestcellen die prostaglandines, histamine en heparine afgeven
   - histamine: vasodilatatie
3. verhoogde doorbloeding
4. chemotaxis trekken leukocyten naar plaats weefselschade
   - als leukocyten ter plaatsen zijn zullen ze via dapedese naar plaats beschadiging gaan
   - verschillende effecten…
5. ziekteverwekkers overwonnen dan zal ontstekingsreactie afnemen en herstel beginnen
   - macrofagen en neutrofielen ruimen dode celresten op
6. stimulatie fibroblasten om weefselherstel via collageen aanmaak + lymfevaten brengen overtollig vloeistof weg
   - -> zie afb sv

Question 18

wat is koorts?

Answer 18

lichaamstemperatuur boven 37,2 graden celsius

• temperatuurcentrum in hypothalamus gereset tot hogere temperatuur door pyrogenen
• pyrogenen zijn stoffen die lichaamstemperatuur laten stijgen
• koorts is een zelfbevorderend genezingsproces

Question 19

wat is specifieke afweer?

Answer 19

• maakt gebruik van specifieke afweercellen
• meer tijd nodig om actief te worden
• richt zich op ziekteverwekkers
• geheugencellen blijven aanwezig en er kan daardoor een 2de contact gemaakt worden met de ziekteverwekker. Hierdoor reactie sneller

Question 20

hoe verloopt een antigeenpresentatie?

Answer 20

1. pathogenen worden afgebroken tot fragmenten
2. de fragmenten binden aan membraanoppervlak
3. dan wekken de antigenen een specifieke immuunrespons op bij T en B cellen
   - dit zijn membraanreceptoren oftewel MHC
   = major histocompatibility complex

Question 21

welke 2 soorten MHC zijn er? beschrijf ze

Answer 21

1. MHC I eiwitten
   - eiwitten op membraan die antigenen bevatten
   - vreemd materiaal dat op MHC I zitten in RER en gaan via Golgi-apparaat aar celmembraan divergeren waardoor ze herkend worden en vernietigd door T-cellen
2. MHC II eiwitten
   - op membraan antigenpresenterende cellen
   - pathogenen afgebroken via fagocytose
   - T-helpercellen binden en brengen humorale immuniteit op gang

Question 22

wat zijn CD-markers?

Answer 22

specifieke bindingsreceptoren op T-celmembraan

Question 23

4 soorten T-cellen welke?

geef beschrijving

Answer 23

1. cytotoxische: killer cellen
2. T-helper: immuunsysteem
3. T-geheugen: herkennen antigeen bij herhaalde reactie
4. T-supressor: remt afweerreactie
   - -> zie sv p9

Question 24

wat zijn B-cellen? geef beschrijving

hoe activatie?

Answer 24

• specifiek afweer
• produceren antilichamen
• geven antilichamen af aan cytoplasma = humorale immuniteit
• -> activatie zie sv

Question 25

wat zijn de functies van antistoffen?

Answer 25

1. neutralisering
2. agglutinatie en precipitatie
3. activering complementsysteem
4. aantrekken fagocyten
5. stimuleren fagocytose
6. stimuleren ontstekingsreactie

Question 26

welke soorten immuniteit zijn er?

Answer 26

1. verworven afweer: niet aanwezig bij geboorte, maar wordt geleidelijk aan verworven op een actieve dan wel passieve manier door blootstelling aan specifieke antigenen en toediening antilichaam
   - actief: lichaam getriggerd –> hoezen, niezen, vaccin herkend in lichaam,…
   - passief: geen triggering –> via moeder, via externe toediening
2. aangeboren immuniteit: hebben we bij geboorte
3. via vaccinatie: passieve immuniteit

Question 27

3 manieren voor vaccinatie toe te dienen welke?

Answer 27

1. toediening verzwakte levende organismen
2. toediening toxoïden = aangepaste verzwakte toxische stoffen die immuunproces triggeren
3. toedienen recombinant DNA = DNA instaat voor specifieke ziekteantigeen

Question 28

wat is een antiserum?

Answer 28

klaargemaakte serum dat een kortdurend effectieve bescherming bied tegen ziekteverwekkers via kunstmatige passieve immuniteit