7. metody projekcyjne Flashcards
metoda projekcyjna (pojęcie)
pierwszy raz użyte przez Franka w 1939!
różne narzędzia diagnostyczne, które łączą wspólne podejście do problemu, jakim jest osobowość. techniki nie dążą do diagnozy cech osobowości, ale skupiają się na rozpoznaniu działających w niej sił i procesów dynamicznych.
podział technik badania osobowości (Frank):
- ustrukturyzowane - TZN
- częściowo ustrukturyzowane - TAT, test skojarzeń, test Rorschacha
- nieustrukturyzowane - psychorysunek
podział wg. Lindzeya
- cechy materiału - modalność zmysłowa i poziom ustrukturyzowania
- właściwości metodologiczne
- sposób interpretacji - formalny, treściowy
- cel badania
- sposób badania
- typ reakcji - skojarzeniowa
- wybor
- konstrukcja
- uzupełnianie
techniki projekcyjne opierają się na:
skojarzeniach, uzupełnieniach, selekcji, tworzeniu, ekspresji
Test Zdań Niedokończonych - stosowanie
stosowany nawet przez 50% psychologów
cecha wspólna metod projekcyjnych
wieloznaczny charakter treści podawanych jako bodziec
zasada: nie da się poznać utajonego poprzez bezpośrednie badanie
testy rysunkowe - podejścia:
- podejście impresyjne
- podejście skupione na oznakach
- podejście całościowe - oparte na systemie oznak, kodowaniu, klasyfikacji
pierwsze zastosowanie techniki rysunku w terapii dziecka
1913 - Ferenczi - opis przypadku “małego Hahnemanna”
rysunek
- stosowany przede wszystkim w pracy z dziećmi
- każdy rysunek można poddać interpretacji formalnej i treściowej
- Hornowski: rysunki to zwierciadła, w których odbijają się mocne i słabe strony osobowości autora rysunku
- kolory użyte w rysunku mówią o emocjonalności badanego
- rysunek postaci ludzkiej Goddenough-Harrisa
- rysunek cżłowiek - drzewo - dom
efekt przeźroczystości
dzieci mogą narysować np. pępek nawet u kogoś, kto jest ubrany
fazy rysunku w zależności od wieku:
- bazgroły: 2-4 lata
- okres przedschematyczny: 4-7 lat
- okres schematyczny: ekspresja inspirowana 7-9 lat
- początkowy realizm: 9-12 lat
- elementy abstrakcyjne: powyżej 12 lat
testy projekcyjne - drzewo (Koch)
“narysuj drzewo owocowe najładniej jak potrafisz ołówkiem”
ocena: wysokość, proporcje, wskaźniki Wittgensteina, ocena pnia, gałęzi, drzewostany, formy rysunku (15 kroków interpretacji)
w Polsce najczęściej ludzie rysują jabłonki
testy projekcyjne - TAT
test do badania osobowości!
ułożenie historii do 20 plansz.
interpretacja nawiązywała do teorii potrzeb Murraya:
- instrukcja dla inteligentnych (twoim zadaniem będzie ułożenie tak interesującej historyjki jak tylko potrafisz)
- instrukcja dla mniej inteligentnych (ten test polega na tworzeniu historyjek)
wersja dla bardziej inteligentnych okazała się nieskuteczna!
system McClellanda
eksperymenty polegające na wzbudzaniu potrzeby w grupie eksperymentalnej (historie o deprywacji) i grupie kontrolnej bez wzbudzania potrzeby
Western: procedura SCORS
do badania relacji Ja z otoczeniem, diagnozy zaburzeń
procedura DMM
do badania mechanizmów obronnych, oparta na badaniach walidacyjnych
test Rorschacha
plamy atramentowe; ocena ogólnej struktury osobowości, na którą składają się potrzeby, emocje, konflikty wewnętrzne czy sposoby postrzegania i interpretowania rzeczywistości
analiza i interpretacja: system całościowy Exnera
- ustalenia wstępne
- kontrola zachowań
- emocje
- obraz samego siebie
- spostrzeganie innych
- przetwarzanie informacji
- spostrzeganie
- myślenie
może być prowadzona interpretacja ilościowa!
test może mieć znaczenie w identyfikacji schizofrenii, dwubiegunowego zaburzenia afektywnego, schizotypowego zaburzenia osobowości i BPD (większość badań tym narzędziem nie okazała się istotna)
test zdań niedokończonych Rottera RISB
ocena nieprzystosowania!
3 wersje: dzieci, młodzież, dorośli. 40 trzonów zdań do uzupełnienia.
wersja dla dzieci: wyniki korelują z lękiem, postawami rodzicielskimi, a nie korelują z ocenami szkolnymi.
normy: dla I klas gimnazjalnych, II klas szkół średnich, studentów, dorosłych, żołnierzy.
ustalenia wstępne:
- techniki projekcyjne użyteczne w sytuacji oporu
- techniki projekcyjne cenne w badaniu osób niemających zdolności werbalnych
- techniki projekcyjne dostępne dla osób mających słaby kontakt z emocjami
- techniki projekcyjne są użyteczne, gdy problem trudno opisać i zwerbalizować.
