ლაზიკის ომი ლექცია 6

Question 1

ლაზეთის რომელმა მეფემ შეიცვალა ორიენტაცია ბიანტიის მხარეს?

Answer 1

დამნაზემ თუ აღიარა კავადის ქვეშემრდომობა წათე I-მა უარყო იგი და გადავიდა ბიანტიის მხარეს,რითიცურთიერთობები დაიძაბა ირანსა და ბიზანტიას შორის.

Question 2

რატომ დაიდო ძავი 531 წელს ირანელებსა და ბიზანტიელებს შორის?

Answer 2

კავადი გარდაიცვალა და ახალმა შაჰმა ხოსრო I ანუშიავრმა გადაწყვიტა დაზავება დროის მოსაგებად(ასვე დარვასთან დამარცხების გამოც)

Question 3

რა პირობებით დაიდო საუკუნო ზავი?

Answer 3

• ორივე მხარემ დააბრუნა ომისას დაკავებული ტერიტორიები
• არცერთის მხედართმთავარი არ იყო დარაში
• ბიზანტიამ ირანს ფალანგიონი და ბოლონის სიმაგრე გადასცა + ფული
• ირანმა ბიზანტიას მისცა ლაზიკის სიმაგრეები
• “გაქცეულ”იბერებს შეეძლოთ ისე მოქცეულიყვნენ როგროც უნდოდათ

Question 4

ვინ იყვნენ ცირკის პარტიები?

Answer 4

მოჯირითეების მხარდასაჭერთა შეკრებილი ჯგუფები ერთ ფერის სამოსით,ასეთი ოთხი იყო წითელი,ლურჯი,მწვანე და თეთრი. მწვანეები(“პრასინები”) იყვნენ მსხვილი მიწათმოქმედები, ლურჯები(“ვენეტები”) იყვნენ საეკლესიო პირები რომლებიც იუსტინიანეს უჭერდნენ მხარს.

Question 5

რა ტერიტოირბეი დაიკავა იუსტინიანემ რომის იმპერიის აღდგენის პერიოდში?

Answer 5

ვანდალების სამეფოს წაართვა ჩრდილოეთ აფრიკა,სარდინია და კორსიკა / ვესტგოთების მიერ კონტროლირებადი იტალია დაიკავა / პირენეის სამხრეთ სანაპიროები/ ჩრდილოეთ შავიზღვისპირეთი

Question 6

როგორ დაიწყო და დამთავრდა “ნიკას” აჯანყება?

Answer 6

532 წელს ცირკის მსვლელობისას მწვანეებმა წაუყენეს იმპერატორს მოთხოვნები და უარის მიღების შემდეგ აჯანყდნენ მათო ლოზუნგი იყო “ნიკა”- გამარჯვება,ეს აჯანყება მან სამხედრო ძალეით სასტიკად ჩაახში

Question 7

რა არმოჩნდა გადამწყვეტი ფაქტორი ბიზანტიასა და ოსთგოთებს შორის ომის დასრულებაში?

Answer 7

ოსტგოთთა მეფის ტოტილას გარდაცვალება 552 წელს,ხოლო 555 წელს ომი დასრულდა

Question 8

რა მოხდა მეხუთე საეკლესიო კრებაზე?

Answer 8

დაიგმო ნესტორიანელობა და მონოფიზიტობა

Question 9

რა პოლიტიკა გაატარა იუსტინიანემ რელიგიაში

Answer 9

სასულიერო პირები სამოქალქო სასამართლოს შეუვალობით აღჭურვა /აკრძალა საეკლესიო მიწები გასხვისება /სამოქალაქო ჩამორთმეულ მიწებს ეკლესიას ჩუქნიდა /ჩამოყალიბდა გუმბათოვანი ეკლესიის ტიპი / ეკლესია გახდა ხელისუფლებაზე დამოკიდებული.

Question 10

როგორი ტერიტორიულ - ადმინისტრაციული რეფორმა შემოიტანა ხოსრო ანუშივარმა

Answer 10

მან სახელმწიფო დაყო სამყაროს მხარეთა შესაბამისად ოთხ დიდ ოლქად ოთხი მხედარმთავრით(სპასპეტი) თავში,რომლებიც ასევე სამოქალქო მმართველებიც იყვნენ

Question 11

რამ გამოიწვია540 - 562 წლებში დაპირისპირება ირანსა და ბიზანტიას შორის

Answer 11

ბიზანტიის მიერ კონტროლირებად სომხეთში იყო უკმაყოფილება გადასახადების ხოლო ეგრისში გუბაზII საგარეო ვაჭრობის ბიზანტიის მიერ მონოპოლიის გამო და დამხარება თხოვეს ხოსროს,რომელმაც არაბული ტომების დაპირისპირება გამოიწვია და ანტიოქია ააოხრა.

Question 12

რატომ გადაწყვიტეს ლაზებმა ირანელების მხარეს გადასვლა?

Answer 12

იოან ციბემ და მის მსგავსად სხვა ბიზანტიელმა მეთაურებმა მოიპოვეს ვაჭრობაზე მონოპოლია ყიდულობენ ნივთებს და შემდგომ უფრო ძვირად ყიდიან,ასევე აქ ჩადგა რომაული ჯარები და ეს ლაზებს არ მოწონდათ.

Question 13

რატომ შეცვალა გუმბაზ II-მ პოზიციები და გადავიდა ბიზანტიის მხარეს?

Answer 13

იმიტომ რომ ხოსრო აპირებდა ლაზების აყრას და აქ სპარსელთა ჩასახლებას.+ დიდი კულტურულ რელიგიური განსხვავება და ბიზანიასთან ვაჭრობის შეწყვეტით გამოწვეული უკმაყოფილება

Question 14

რომელი ისტორიკოსი გვიყვება ირან ოსმალეთის დაპირისპირების შესახებ 6 საუკუნეშ

Answer 14

პროკოპი კესარიელი.

Question 15

რა ეწოდებოდა ლაზთა სამეფოს დედაქალაქს

Answer 15

აქროპოლისი(აქრო - ძველი / პოლისი - ქალაქი) ბერძნულად და ციხეგოჯი ქართულად.

Question 15

ვინ ხელმძღვანელობდა ირანელთა საჯარისო დანაყოფებებს?

Answer 15

ცნობილი სპარსელი სარდალი მერმეროე

Question 16

რა ვითრებაში გარდაიცვალა ლაზთა მეფე გუბაზ II

Answer 16

ტელეფისის ციხის აღებაში დადანაშულებული ბესა გადააყენეს იუსტინიანეს ბრძანებით და ამსი გამო ბიზანტიელი მთავრებსა და გუბაზს შორის სიტუაცია დაიძაბა და მათ 554 წელს მოკკლეს გუბაზი.

Question 17

ვის მიყავდა სასამართლო პროცესი ლაზეთში

Answer 17

იუსტინიანეს მიერ გამოგზავნილ ათანასეს.

Question 17

რა ერქვათ ბიანტიელ მთავრებს ეგრისში რომ გამოგზავნეს

Answer 17

სტრატეგოსები

Question 17

გუბაზის მკვლელობის შმედგომ ლაზთა სახალხო კრებაზე როგორ განვითარდა მოვლენები?

Answer 17

წარმოიშვა ორი ბანაკი ერთი აიეტის ხელმძღვანელობით რომელიც ამბობდა რომ ბიზანტიელებმა ისინი შეურაცყვეს და სპარსეტს უნდა მიმართონ ხოლო მეორე ფარტაძი რომელიც გამოძიებას და იუსტინიანეს საქმის კურსში ჩაყენებას ითხოვდა და შედეგად გამოიგზავნა გუმბაზის ძმა წათე II მეფედ.

Question 18

მერმეროეს გარდაცვალების შემდგომ ვინ გამოგზავნეს სპარსელებმა ეგრისში?

Answer 18

სპარსელი მხედართმთავარი ნახორაგანი

Question 19

562 წლის ზავი ირანსა და ბიზანტიას შორის
( 50 წლიანი ზავი)

Answer 19

1) შენარჩუნდა ომამდელი საზღვრები
2) ბიანტია უხდის ირანს გადმოსასვლელების დასაცავად
3)საბაჟო გადასახადებს ირანში აიღებენ ნისიბინში და ბიზანტიაში აიღებენ დარაში
4)საბაჟო პროცენტი 10%
5) სვანეთის საკითხი ღია დარჩა

Question 20

რატომ იყო “50 წლიანი ზავის “ პირობებში სვანეთის საკითხი გადაუჭრელი?

Answer 20

იმიტომ რომ სპარსელები ამბობდნენ რომ სვანებმა სპარსები თავისი ნებით აირჩიეს და ამიტომ უნდა დარჩეს მათ დაქვემდებარებაში,ხოლო ბიზანტილეები კი ეს ლაზების დაქვემდებარებაშიაო და უბრალოდ გაჯავრდნენ სურსათი რო მისცესო.

Question 21

რატომ დაიწო 571-591 წლების ირან ბიზანტიის ომი?

Answer 21

ვინაიდან სომხებმა დატოვეს დვინი,მიატოვეს სპარსები და გადავიდნენ ბიზანტიის მიერ კონტროლირებად სომხეთში და მათ მხარეს ასევე აჯანყდა იბერიაც.

Question 22

ვინები მეთაურობდნენ ჯარებს 571-591 წლის ომში?

Answer 22

სომხეთს - ვარდან მამიკონიანი
იბერიას - გურგენი
სპარსელებს - მირანი(ბარამაანი0
ალანებს - საროე
ბიზნატიელებს - მარკიანე

Question 23

ვინ გახდა იუსტინეს თანამმართველი?

Answer 23

იუსტინეს ავად გახდა და თანამმართველად ცოლის რჩევით აირჩია ტიბერიუსი რომელმაც სადა ზავი მაგრამ მერ დამარცხდა სომხეტში და 578 წელს გახდა იმპერატორი.

Question 24

იბერიაში აჯანყების შემდგომ როგორი ტიპის ადმინისტრაციული მმართველობა ჩმაოყალიბდა ქართლში

Answer 24

VI საუკუნის 70-იან წლებში ქართლში გარკვეული სუვერენიტეტი აღსგდა და აზნაურთა თანასწორთა შორის პირველი ერისთავი აირჩიეს გუარამი.

Question 25

როგორ მოახერხა ბიზნატიამ აბრეშუმის შემოტანა ირანის თავსი ავლით?

Answer 25

საერთოდ აბრეშუმის გზის ორი გზა არსებობდა ფეხით და ზღვით და ორივე მათგანი გადიოდა ირანზე ამიტომ ბიზანტიამ ჯერ წითელი ზღვით და შემდგომ თურქებთან ვაჭრობის საფუძველზე შემოიტანა აბრეშუმი ქვეყანაში.

Question 26

რა მნიშვნელოვან ინფორმაციას გვაწვდის ზემარქეს საელჩო მოგზაურობა თურქეთში?

Answer 26

ამ მოგზაურობის წყაროებში ვიგებთ რომ ერთ-ერთი მთავარი სავაჭრო გზა გადიოდა სვანეთზე რომელიც სპარსებს ეკავათ დაახლოებით VI 70 წლებმადე.

Question 27

რატომ დაიძაბა ურთიერთობა თურქებსა და ბიზანტილეებს შორის 576 წელს?

Answer 27

ვიანიდან ბზიანტია ამ დროს მოლაპარაკებებს აწარმოებდა ავართა სამეფოსთნ რომელთანაც ცუდი დამოკიდებულება ჰქონდათ თურქებს და ხაკანმა თურქსანფიმ დაადანაშაულა ისინი ზავის დარღვევაში აიღო ფოსფორის სამეფო და შეიჭრა ყირიმში

Question 28

რამ შეაჩერა კოორდინირებული თავდასხმები ირანზე 6 საუკუნის ბოლოს?

Answer 28

ბარამ ჩუბინმა მოკლა თურქი მეფე საბა და ააოხრა ბანაკი,ბიზნატილეები შუამდინარეთიდან წავიდა სახლში და გუარამი მარტოდ დარჩენილს შეეშინდა და დაბრუნდა ქართლში ციხეთა გასამაგრებლად ამის შემდგომ ბარამი წავიდა სვანეთში.

Question 29

როგორ დასრულდა ბაჰრამის შესვლა სვანეთში?

Answer 29

ბაჰრამს დაუპირისპირდდა რომანოზი,რომელმაც იგი დაამარცხა და შემდგომ ბაჰრამი გადაააყენეს თანამდებობიდან და იგი აუჯჯანყდა ჰორმიზდ IV -ს

Question 30

როგორი იყო 591 წლის ზავის პირობები?

Answer 30

ბიზანტიას გადაეცა სომხეთის დიდი ნაწილი სამი ოლქის(ვასპურაკიანი/სივნიეთი/დვინი)+ ქართლი თბილისამდე+ შუამდინარეთში სადავო ტერიტორიები.

Question 31

რომელი ეკლესიაა საქარველოში ჯვარ-გუმბათოვანი სტილის პირველი ნიმუში?

Answer 31

ერსმთავარ სტეფანე პატრიკიოსის დროს აშენებული მცხეთის ჯვრის დიდი ტაძარო

Question 32

რა მიუთითებს იბერიის პრობიზანტიურ დამოკიდებულებაზე 7 საუკუნის დასაწყისში?

Answer 32

სტეფანოზ ერისმთავრის ბიზანტიური ტიტულები და მონეტაზე ცეცხლის მაგივრად ჯვრის გამოსახვა.

Question 33

ვინ შეცვალა მავრიკიოსი?

Answer 33

აჯანყებული ჯარის ასისთავ ფოკამ(602-610)

Question 34

რატომ მოხდა განხეთქილება სომხურ და ქართულ ეკლესიებს შორის?

Answer 34

605 - მოსე ცურტავის ეპისკოპოსი დაუპირსპირდა კირიონს მცხეთის ეპისკოპოსს და შემდგომ მოიკვეთა ეკელსიიდან და სომხებმა დაიწირეს მონოფიზიტური მხარე,ხოლო ქართლმა დიოფიზიტური და საბოლოოდ 608 წელს “საყოველთაო ეპისტოლე” გამოიცა აბრაამ სომეხთა კათალიკოსის მიერ.

Question 35

რა მიზეზით დაიწყო 604-628 წლების ბიზანტია ირანის მორიგი ომი?

Answer 35

ბიზნატიაში გადაააყენეს მავრიკიოსი და ავიდა უზურპატორი ფოკა ტახტზე და ვითომ სამართლიანობის გამო გამოაცხადა ხოსროII-მ ომი

Question 36

ვინ შეცვალა უზურპატორი ფოკა?

Answer 36

ყოფილმა აფრიკის მმართველმა ჰერაკლემ

Question 37

რატომ ქონდა ეგვიპტის დაკარგვას დიდი მნიშვნელობა ბიზანტიისთვის?

Answer 37

ვინაიდან ბიზანტიელთა გამოსაკვები ხორბალი ეგვიპტიდან მოდიოდა ბიზანტიაში

Question 38

როგორ მოაგვარა ჰერაკლემ ავართა სიტუაცია?

Answer 38

მან ავარებს გადუხადა დიდძალი ფული და ამით მშიდობა დაუსადგურა მის სამფლობელოებს.

Question 39

რა იყო ჰერაკლეს ლაშქრობის მთავარი მიზანი?

Answer 39

დაებრუნებინა “ძელი ცხოველისა”, წმინდა ჯვარი,რომელიც იერუსალიმის აღების შემდგომ ქტეზიფონში იყო წაღებული

Question 40

რომელი ტომები იღებდნენ 604-628 წლის ირან ბზინატიურ ომებში?

Answer 40

ავარები ბიზანტიელებს ესხმოდნენ დასავლეთით და ეხმარებოდნენ ირანელებს,ხოლო ხაზარები კასპიის შემოსასვლელიდან შემოდიოდნენ ბიზანტიის მხარეს ირანის წინააღმდეგ.

Question 41

რატომ გადაწყვიტა ჰერაკლემ თბილისის აღება?

Answer 41

ის ირანზე ჩრდილოეთიდან დარტყმას ცდილობდა და უსაფრთხოებისთვის ამ დროს პროირანული

Question 42

როგორი სიტუაცია დაისადგურა ირანში 628 წლის ზავის შემდგომ?

Answer 42

ირანის შაჰინშაჰი კავად შიროი ექვს თვეში ჩამოაგდეს და დაიწყო დაპირისპირება პრედეტენდებს შორის 628 - 632 წლამდე სანამ იეზდეგირდ III არ ავიდა ტახტზე