5. Toetsing Flashcards

1
Q

Welke instanties toetsen de onderzoeken die WMO-plichtig zijn?

A.
Alleen de METC

B.
Alleen de CCMO

C.
Zowel de CCMO als de METC

D.
Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

A

Zowel de CCMO als de METC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wanneer is er sprake van WMO-plichtig onderzoek?

A.
Als er sprake is van medisch-wetenschappelijk onderzoek.

B.
Als proefpersonen bepaalde handelingen en/of gedragswijzen worden opgelegd.

C.
Als er zowel sprake is van medisch-wetenschappelijk onderzoek als dat de proefpersoon bepaalde handelingen en/of gedragswijzen worden opgelegd.

A

C.
Als er zowel sprake is van medisch-wetenschappelijk onderzoek als dat de proefpersoon bepaalde handelingen en/of gedragswijzen worden opgelegd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Valt een onderzoek naar seksualiteit en seksueel overdraagbare aandoeningen waarin alleen een vragenlijst wordt gebruikt, onder de WMO?

A.
Ja

B.
Nee

A

Je antwoord is juist. Onderzoek met vragenlijsten kan onder de WMO vallen, maar dat hoeft niet. Dit is afhankelijk van de belasting van de vragenlijst. Is de vragenlijst erg lang of worden hierin bijvoorbeeld gevoelige vragen gesteld, dan wordt het onderzoek gezien als WMO-plichtig. Het genoemde voorstel van vragenlijstonderzoek naar seksueel overdraagbare aandoeningen wordt door de meeste proefpersonen gezien als gevoelige informatie, wat dit onderzoek WMO-plichtig maakt. Let op: het kan moeilijk zijn om in te schatten of een onderzoek wel of niet WMO-plichtig is. Bij twijfel of een onderzoek WMO-plichtig is of niet, kun je het onderzoek voorleggen aan een medisch-ethische toetsingscommissie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Welke typen onderzoek vallen vaak niet onder de WMO?

A.
Vaccinonderzoek met ongeregistreerd middel

B.
Geneesmiddelenonderzoek

C.
Niet-belastend vragenlijstonderzoek

D.
Onderzoek naar restmaterialen, vallend onder de biobank

E.
Onderzoek bij wilsonbekwame proefpersonen

A

lleen niet-belastend vragenlijstonderzoek en onderzoek met de biobank vallen
onder het niet WMO-plichtige onderzoek. Er zijn meerdere redenen aan te geven waarom onderzoekers hun onderzoeksvoorstel willen voorleggen aan de medisch-ethische toetsingscommissie, terwijl het onderzoek niet onder de WMO valt. In de eerste plaats kan dit worden voorgeschreven door de code Goed Gebruik van de Federa. Het betreft dan onderzoek waarin gebruik wordt gemaakt ofwel van persoonsgegevens ofwel van reeds voor een ander doel afgenomen lichaamsmateriaal. Andere redenen om niet WMO-plichtig onderzoek alsnog voor te leggen, zijn:

Subsidiegevers kunnen deze voorwaarde opleggen.
Wetenschappelijke tijdschriften, met name uit de Verenigde Staten, stellen veelal als voorwaarde voor publicatie dat het onderzoek is beoordeeld door een (erkende) medisch-ethische commissie (Institutional Review Board).
Een onderzoeker wil zelf graag weten of het onderzoek WMO-plichtig is.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Betekent niet WMO-plichtig onderzoek dat er geen toestemming nodig is van de proefpersoon?

A

Nee

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Niet WMO-plichtig onderzoek hoeft niet beoordeeld te worden door de medisch-ethische toetsingscommissie. Wat is wel belangrijk als je niet beoordeeld hoeft te worden door de METC?

A

Je wilt echter wel kunnen garanderen dat je onderzoek voldoet aan de kwaliteitsstandaarden van je eigen instituut. Het is daarom belangrijk dat je binnen je eigen instituut op zoek gaat naar wat de richtlijnen zijn omtrent kwaliteitsmanagement voor niet WMO-plichtig onderzoek.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat zijn 4 voorbeelden van niet WMO-plichtig onderzoek?

A
  1. Retrospectief onderzoek/onderzoek met statussen/patiëntendossiers; dit kan onderzoek zijn met anonieme gegevens of met herleidbare gegevens.
  2. Onderzoek bestaande uit een vragenlijst, tenzij deze door frequentie (dagelijks) of onderwerp (ethisch gevoelig) ingrijpend), belastend, intiem of risicovol is.
  3. Onderzoek bestaande uit observatie van proefpersonen zonder hen aan extra handelingen te onderwerpen.
  4. Onderzoek met lichaamsmateriaal dat in het kader van de reguliere behandeling is afgenomen, mits de proefpersoon hier geen bezwaar tegen heeft gemaakt. (Restmateriaal, nader gebruik biobank.)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Is er een grijs gebied tussen wat wel en niet WMO-plichtig is?

A

Ja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat is de definitie van geneesmiddelenonderzoek volgens artikel 1.1.n WMO?

A

Wetenschappelijk onderzoek met geneesmiddelen dat bedoeld is om de klinische, farmacologische of andere farmacodynamische effecten van een of meer geneesmiddelen voor onderzoek vast te stellen of te bevestigen, om eventuele bijwerkingen te signaleren, of om de resorptie, distributie, metabolisme en uitscheiding te bestuderen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Onder welke wet valt geneesmiddelenonderzoek doorgaans?

A

Geneesmiddelenonderzoek valt doorgaans onder de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Welke richtlijn is verankerd in de WMO voor geneesmiddelenonderzoek en is wettelijk verplicht te volgen?

A

Het ICH GCP E6(R2) Richtsnoer is verankerd in de WMO en is wettelijk verplicht te volgen voor geneesmiddelenonderzoek.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Welke verordening is van toepassing op geneesmiddelenonderzoek binnen de Europese lidstaten?

A

De Clinical Trials Regulation (CTR) is van toepassing op geneesmiddelenonderzoek binnen de Europese lidstaten.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat wordt verstaan onder een klinische proef in het kader van geneesmiddelenonderzoek?

A

Een klinische proef is een klinische studie die voldoet aan een of meer van de volgende voorwaarden: de indeling bij een therapeutische strategie is van tevoren bepaald en behoort niet tot de normale klinische praktijk; het besluit om geneesmiddelen voor te schrijven is gekoppeld aan het besluit om deel te nemen aan de studie; aanvullende diagnostische of monitoringprocedures worden toegepast naast de normale klinische praktijk.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat is een klinische proef met beperkte interventie?

A

Een klinische proef met beperkte interventie betreft een klinische studie met minder ingrijpende interventies dan normale klinische proeven, zoals omschreven in de verdiepingsmodule Geneesmiddelenonderzoek.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat is de overgangsperiode voor de Clinical Trial Regulation en tot wanneer duurt deze?

A

De overgangsperiode voor de Clinical Trial Regulation duurt drie jaar, tot 31 januari 2025.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kan geneesmiddelenonderzoek nog onder de oude wetgeving worden ingediend na 31 januari 2022?

A

Ja, in het eerste jaar van de overgangsperiode kan geneesmiddelenonderzoek nog volgens de oude wetgeving, de Clinical Trial Directive (CTD), worden ingediend en beoordeeld.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat is een vereiste, ongeacht welke wetgeving van toepassing is, voor het uitvoeren van geneesmiddelenonderzoek?

A

Ongeacht de wetgeving moet geneesmiddelenonderzoek in overeenstemming met goede klinische praktijken (ICH GCP E6 (R2)) worden uitgevoerd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat verstaan we onder vaccinonderzoek?

A

Vaccinonderzoek is het medisch-wetenschappelijk onderzoek naar nieuwe en bestaande vaccins.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Tot welke subcategorie behoort vaccinonderzoek?

A

Vaccinonderzoek behoort tot de subcategorie van geneesmiddelenonderzoek.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wie treedt op als toetsingscommissie bij onderzoek naar niet-geregistreerde vaccins?

A

De CCMO treedt op als toetsingscommissie bij onderzoek naar niet-geregistreerde vaccins

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat verstaan we onder gentherapie?

A

Een geneesmiddel dat is verkregen door een reeks fabricageprocedés gericht op de in-vivo- of ex-vivo-overdracht van een profylactisch, diagnostisch of therapeutisch gen naar menselijke of dierlijke cellen en de daaropvolgende expressie in vivo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hoe vindt de genoverdracht plaats bij gentherapie?

A

De genoverdracht vindt plaats met behulp van een toedieningssysteem dat een virale of niet-virale oorsprong kan hebben.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Wat verstaan we onder een genetisch gemodificeerd organisme (GGO)?

A

Een organisme waarvan de genetische samenstelling is veranderd op een wijze die van nature niet plaatsvindt door voortplanting en/of natuurlijke recombinatie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hoe is een organisme gedefinieerd in de context van genetische modificatie?

A

Als iedere biologische eenheid die genetisch materiaal kan repliceren of overdragen

25
Q

Welke commissie toetst gentherapieonderzoek en onderzoek met GGO’s?

A

De CCMO toetst zowel gentherapieonderzoek als onderzoek met GGO’s.

26
Q

Wat verstaan we onder celtherapieonderzoek?

A

Het toedienen van humane (autologe of allogene) of xenogene levende, kernhoudende cellen aan de mens waarbij tijdens de isolatie, bewerking en/of toediening sprake is van losse individuele levende cellen en waarbij de bewerking en/of toediening van de cellen onderwerp van de onderzoeksvraagstelling zijn.

27
Q

Wat voor soort cellen worden toegediend bij celtherapieonderzoek?

A

Humane (autologe of allogene) of xenogene levende, kernhoudende cellen.

28
Q

Wat gebeurt er tijdens de isolatie, bewerking en/of toediening van cellen bij celtherapieonderzoek?

A

Er is sprake van losse individuele levende cellen.

29
Q

Welke commissie treedt op als toetsingscommissie bij celtherapieonderzoek?

A

De CCMO treedt op als toetsingscommissie bij celtherapieonderzoek.

30
Q

Wat betreft onderzoek met medische hulpmiddelen?

A

Het betreft klinisch onderzoek naar de toepassing van medische hulpmiddelen.

31
Q

Wat is een medisch hulpmiddel?

A

Een medisch hulpmiddel is een instrument, toestel of apparaat, software, implantaat, reagens, materiaal of ander artikel dat door de fabrikant is bestemd om bij de mens te worden gebruikt voor specifieke medische doeleinden.

32
Q

Noem drie specifieke medische doeleinden waarvoor medische hulpmiddelen kunnen worden gebruikt.

A

Diagnose, preventie, monitoring, voorspelling, prognose, behandeling of verlichting van ziekte

33
Q

Wat zijn andere medische doeleinden waarvoor hulpmiddelen kunnen worden gebruikt?

A

Diagnose, monitoring, behandeling, verlichting of compensatie van een letsel of beperking, onderzoek naar of vervanging of wijziging van de anatomie of van een fysiologisch of pathologisch proces of toestand.

34
Q

Hoe wordt de belangrijkste beoogde werking van een medisch hulpmiddel in of op het menselijk lichaam bereikt?

A

Niet met farmacologische of immunologische middelen of door metabolisme, maar deze middelen kunnen de werking wel ondersteunen.

35
Q

Welke producten worden ook aangemerkt als medische hulpmiddelen?

A

Hulpmiddelen voor de beheersing of ondersteuning van de bevruchting, producten die speciaal zijn bestemd voor het reinigen, ontsmetten of steriliseren van hulpmiddelen, en producten opgenomen in Annex XVI van de MDR.

36
Q

Onder welke wet valt wetenschappelijk onderzoek waarin embryo’s tot stand worden gebracht?

A

Onder de Embryowet.

37
Q

Wie voert de centrale toetsing uit voor onderzoek waarin embryo’s tot stand worden gebracht?

A

De CCMO.

38
Q

Moeten protocollen voor wetenschappelijk onderzoek met geslachtscellen die overblijven na een ivf- of KI-behandeling worden getoetst onder de WMO of de Embryowet?

A

Nee, deze protocollen hoeven niet te worden getoetst onder de WMO of de Embryowet.

39
Q

Onder welke wet valt de beoordeling van onderzoek bij de foetus?

A

Onder de Embryowet.

40
Q

Wie toetst niet-invasief observationeel onderzoek bij de foetus?

A

Een erkende METC (Medisch-Ethische Toetsingscommissie).

41
Q

Wie is verantwoordelijk voor de toetsing van invasief observationeel onderzoek bij de foetus of interventieonderzoek?

A

De CCMO.

42
Q

Onder welke wet valt onderzoek met geslachtscellen waarbij geen embryo’s tot stand worden gebracht en waarbij de geslachtscellen speciaal ter beschikking moeten worden gesteld?

A

WMO

Wetenschappelijk onderzoek met embryo’s of met geslachtscellen waarbij embryo’s tot stand worden gebracht, valt onder de Embryowet en wordt getoetst door de CCMO. Wetenschappelijk onderzoek met geslachtscellen waarbij geen embryo’s tot stand worden gebracht en waarbij de geslachtscellen speciaal voor het onderzoek ter beschikking moeten worden gesteld, valt onder het toetsingsregime van de WMO. Toetsing van dit type onderzoek is krachtens het Besluit centrale beoordeling medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen ook voorbehouden aan de CCMO.

43
Q

Wat is bevolkingsonderzoek of screening?

A

Bevolkingsonderzoek is medisch onderzoek bij mensen zonder gezondheidsklachten, gericht op het vinden van een ziekte, erfelijke aanleg voor ziekte, of risicofactoren die de kans op ziekte vergroten.

44
Q

Onder welke wet valt vergunningplichtig bevolkingsonderzoek?

A

Onder de Wet op het bevolkingsonderzoek (WBO).

45
Q

Wanneer valt bevolkingsonderzoek onder de WMO in plaats van de WBO?

A

Wanneer het medisch-wetenschappelijk onderzoek niet vergunningplichtig is, geldt de WMO en moet het op basis daarvan worden beoordeeld.

46
Q

Noem twee bekende voorbeelden van bevolkingsonderzoek.

A

Bevolkingsonderzoek naar borstkanker bij vrouwen van 50-75 jaar en naar baarmoederhalskanker bij vrouwen van 30-60 jaar

47
Q

Wat is een voorbeeld van een screening uitgevoerd bij pasgeborenen?

A

De hielprikscreening

48
Q

Is de WMO van toepassing op bevolkingsonderzoek dat een vergunning nodig heeft op grond van de WBO?

A

Nee, de WMO is niet van toepassing op bevolkingsonderzoek dat aan beide criteria van de WMO voldoet, maar waarvoor ook een vergunning nodig is op grond van de WBO.

49
Q

Wat is vragenlijstonderzoek?

A

Onderzoek waarin mensen worden ondervraagd (interview, vragenlijsten) om onderzoeksgegevens te verzamelen.

50
Q

Is vragenlijstonderzoek in beginsel WMO-plichtig?

A

Nee, vragenlijstonderzoek is in beginsel niet WMO-plichtig en behoeft geen toetsing.

51
Q

Wanneer is toetsing van vragenlijstonderzoek wel noodzakelijk?

A

Wanneer de ondervraging tijdrovend is, psychisch belastend kan zijn, de persoonlijke levenssfeer kan beïnvloeden, of wanneer mensen in kwetsbare omstandigheden worden ondervraagd.

52
Q

Kan vragenlijstonderzoek onder de WMO vallen?

A

Ja, in uitzonderingsgevallen kan vragenlijstonderzoek onder de WMO vallen en is toetsing noodzakelijk.

53
Q

Wat moet je doen om te bepalen of jouw vragenlijstonderzoek WMO-plichtig is?

A

Binnen je eigen instituut op zoek gaan naar de richtlijnen voor niet WMO-plichtig onderzoek.

54
Q

Wat is dossieronderzoek?

A

Onderzoek waarbij de gegevens van proefpersonen al zijn verkregen vanwege medische behandeling of verzorging.

55
Q

Valt dossieronderzoek onder de WMO?

A

Nee, dossieronderzoek valt niet onder de WMO.

56
Q

Waarom valt dossieronderzoek niet onder de WMO?

A

Omdat er geen lijfelijke betrokkenheid is van de proefpersonen; de proefpersoon zelf hoeft voor het onderzoek niets te doen of te laten.

57
Q

Moeten proefpersonen actief deelnemen aan dossieronderzoek?

A

Nee, proefpersonen hoeven voor dossieronderzoek niets te doen of te laten.

58
Q
A