5. Europa i Polska w XI-XIVw. Flashcards

1
Q

symonia

A

świętokupstwo

handel godnościami i urzędami kościelnymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

nepotyzm

A

faworyzowanie członków rodziny przy obsadzaniu stanowisk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

inwestytura

A

nadawanie wasalowi dóbr seniora

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

ruch odnowy Kościoła - kto i co

A

opactwo benedyktynów w Cluny
uwolnienie Kościoła od świeckiej inwestytury
zakazanie symonii i nikolaizmu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

nikolaizm

A

łamanie celibatu przez duchownych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

kongregacja

A

sieć klasztorów (np. benedyktyńska, kluniacka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

wielka schizma wschodnia - kiedy i co

A

1054

rozłam na kościół katolicki i prawosławny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

przyczyny wielkiej schizmy wschodniej

A

reformy opactwa z Cluny na zachodzie
chcieli uniezależnić Kościół od państwa
hejt cesarza bizantyjskiego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

konklawe

A

zgromadzenie kardynałów w celu wybrania nowego papieża

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

reforma gregoriańska - kto i kiedy i co

A

papież Grzegorz VII
1075
papież > władza świecka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

spór o inwestyturę - kto z kim i o co i wiek

A

cesarz Henryk IV i papież Grzegorz VII
XI wiek
o uniezależnienie biskupów od władców
kto ma nadawać godności kościelne?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

co się dzieje w 1077

A

spór o inwestyturę

Henryk IV idzie do Canossy by skłonić papieża Grzegorza VII do odwołania ekskomuniki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

co się dzieje w 1084

A

spór o inwestyturę
po cofnięciu ekskomuniki Henryk IV zajmuje Rzym
koronuje się na cesarza
stawia antypapieża

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

co i kiedy kończy spór o inwestyturę

A

1122
konkordat wormacki
cesarz zrzekł się świeckiej inwestytury, jednak wybór duchownych trzeba było uzgadniać

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

mamelucy

A

niewolniczy żołnierze, niewyznający islamu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

krucjaty

A

religijne wyprawy zbrojne państw katolickich przeciw muzułmanom, poganom, heretykom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

wyprawy krzyżowe

A

szereg krucjat przeciw muzułmanom w celu odzyskania Jerozolimy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

jedna z przyczyn wypraw krzyżowych

A

agresywna polityka Turków seldżuckich wobec chrześcijan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

przyczyna entuzjazmu uczestników krucjat

A

obietnica zbawienia i rozgrzeszenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

pierwsza krucjata - data i wynik

A

1096

ZALEŻY BO :)

krucjata ludowa - chłopi, mieszczanie - klęska
wyprawa rycerska - armia - wygrana chrześcijan, powstanie Królestwa Jerozolimskiego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

3 przykłady zakonów rycerskich

A

templariusze
joannici
krzyżacy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

krucjaty - co ostatecznie

A

ostatecznie klęska

kwestie organizacyjne

23
Q

co z gospodarką w średniowieczu

A

kryzys gospodarczy :(((
powrót do gospodarki naturalnej
(ale za to jest trójpolówka)

24
Q

nobilitacja

A

uszlachetnienie

ktoś z niższej grupy społ. staje się szlachtą

25
Q

Wielka Karta Swobód

kiedy
gdzie
co
kto i dlaczego jej chciał
co zrobiła
A

1215
Anglia
umowa między wasalami a królem (Jan bez Ziemi)
możnowładcy hejtowali królewską samowolę i wysokie podatki
ograniczała władzę króla

26
Q

doradczy organ króla we Francji w XIV-XVIIIw.

A

Stany Generalne

27
Q

Stany Generalne

gdzie, co, kiedy, przez kogo zwołane po raz pierwszy

A

doradczy organ króla we Francji w XIV-XVIIIw.
zgromadzenie przedstawicieli 3 stanów
Filip IV Piękny

28
Q

cystersi

A

benedyktyni z klasztoru z Citeaux

29
Q

2 przykłady heretyków

A

waldensi i katarzy

30
Q

franciszkanie - założyciel i inna nazwa

A

św. Franciszek z Asyżu

Zakon Braci Mniejszych

31
Q

dominikanie - założyciel i inna nazwa

A

św. Dominik Guzman

Zakon Kaznodziejski

32
Q

podstawa wykształcenia w średniowieczu

A

7 sztuk wyzwolonych

33
Q

wiek powstawania pierwszych uniwersytetów

A

XIV

34
Q

wynalezienie druku - kto i kiedy

A

Jan Guttenberg 1455

35
Q

filozof średniowieczny, dominikanin + jego pogląd

A

św. Tomasz z Akwinu, tomizm

36
Q

geneza wojny stuletniej

A

spór dynastyczny
we Francji umiera Filip IV Piękny
król Anglii Edward III i król Francji Filip VI - spór o koronę

37
Q

wojna stuletnia - kiedy, między kim a kim, przebieg w skrócie
(jedna z wojen, kto zmienił jej bieg, kto zwyciężył)

A
1337-1453
Edward III (Anglia) - Filip VI (Francja)

na początku wygrywali Anglicy (np. w bitwie pod Crécy)
potem Joanna d’Arc przeprowadziła zwycięską odsiecz na Orlean
potem Francuzi walczyli dzielnie i wygrali

38
Q

rekonkwista i wynik

A

walka chrześcijan o wyparcie Maurów (muzułm.) z Płw. Iberyjskiego
zwycięstwo chrześcijan

39
Q

czarna śmierć - co, wiek, skąd się wzięła, skutek

A

epidemia dżumy
XIVw.
przybyła jedwabnym szlakiem handlowym z Azji Środkowej
śmierć ok. 1/3 ludności

40
Q

przyczyny kryzysu gospodarczego po czarnej śmierci

A

brak osób do pracy na wsiach
deficyt żywności - klęski głodu

+ kryzys bankowości

41
Q

żakeria - co, gdzie, wiek, przyczyny

A

bunty chłopskie we Francji w XIVw.

wyniszczenie wojną (stuletnią), epidemiami, wysokie podatki (bo kryzys gosp.)

42
Q

niewola awiniońska - co, wiek, skutek

A

przeniesienie stolicy papiestwa do Awinionu w XIVw.
okres rezydowania papieży w Awinionie i uzależnienia papiestwa od króla
wielka schizma zachodnia

43
Q

wielka schizma zachodnia - co, wiek, co zakończyło

A

rządy 3 papieży naraz w XVw.

koniec - sobór w Konstancji w 1417

44
Q

sobór w Konstancji - kiedy, co, co potem

A

1414-1418
koniec wielkiej schizmy zachodniej
koncyliaryzm (sobór najwyższą władzą Kościoła - podlega mu papież)
abdykacja papieży i wybranie nowego

45
Q

Jan Wiklif

A

prekursor reformacji i protestantyzmu po wielkiej schizmie zachodniej
przeciwnik m.in. supremacji papieża, komentarzy Kościoła do Biblii
potępiony przez Kościół jako heretyk

46
Q

prekursor reformacji i protestantyzmu po wielkiej schizmie zachodniej

A

Jan Wiklif

47
Q

kontynuator poglądów Jana Wiklifa + 2 rzeczy które chciał zmienić i jaki był jego los

A
Jan Hus
czeski reformator religijny
chciał nabożeństwa w językach narodowych
komunii pod 2 postaciami
krytykował handel odpustami
spalony na stosie za herezję
48
Q

wojny husyckie - gdzie, wiek, kto vs kto, kto wygrywa

A

Czechy
husyci vs Zygmunt Luksemburski
XVw.
wygrywają husyci

49
Q

geneza wojen husyckich

A

umiera król Czech i Zygmunt Luksemburski chce być jego następcą
husyci to hejtują i Zygmunt organizuje na nich krucjatę

50
Q

program religijny husytów

A

4 artykuły praskie

51
Q

kompakty praskie

A

ugoda po wojnach husyckich

autonomia dla husytów

52
Q

Osman I - kto to, co stworzył

A

jeden z emirów rozpadłego państwa Seldżuków

twórca nowego tureckiego imperium

53
Q

bitwa pod Warną - kiedy co kto

A

1444
ekspansja Osmana I (imperium osmańskie - Turcja)
pokonanie Węgrów

54
Q

kres Bizancjum - co kiedy dlaczego co potem

A

upadek Konstantynopola 1453
ekspansja imperium osmańskiego
nowa stolica: Stambuł