3. Antyczny Rzym Flashcards

1
Q

półwysep, na którym leży Rzym

A

Apeniński

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

kto zamieszkiwał półwysep Apeniński przed Rzymianami

A

Etruskowie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

czyimi potomkami byli założyciele Rzymu

A

Eneasza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

kto i kiedy założył Rzym

A

Romulus 753 r.p.n.e.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ustrój polityczny starożytnego Rzymu

A

republika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

republika

A

ustrój polityczny, w którym władza jest wyłoniona w wyniku wyborów na określ. czas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

arystokraci w starożytnym Rzymie

A

patrycjusze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

patrycjusze

A

arystokraci w starożytnym Rzymie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kolegiarność

A

pełnienie przez dwie osoby wyższego urzędu (np. starożytny Rzym)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

plebejusze

A

biedota w starożytnym Rzymie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

biedota w starożytnym Rzymie

A

plebejusze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

najwyższa władza w starożytnym Rzymie

A

2 konsulów

+ Senat - 300 senatorów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

czym było Prawo XII tablic

A

starożytny Rzym

równość zasad ogólnych dla patrycjuszy i plebejuszy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

ekwici

A

jeźdźcy w starożytnym Rzymie

najbogatsi obywatele, których było stać na konia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

4 jednostki armii rzymskiej (od najmniejszej do najw.)

A

drużyna (8 żołnierzy)
centuria (10 drużyn)
manipuł (2 centurie)
legion (30 manipułów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

rachmistrz

A

osoba zawodowo zajmująca się liczeniem (np. w armii rzymskiej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

decymacja

A

stracenie co 10 osoby

np. jako kara dla oddziałów armii rzymskiej, które stchórzyły

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

wojny punickie - kto z kim, wiek, o co chodziło, jeden z dowódców

A

III w.p.n.e.
Rzym podbija Sycylię wraz z Kartaginą
staje się potęgą morską
Hannibal - dowódca Kartagińczyków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

pochodzenie słowa proletariusz

A

proles - potomstwo

bo biedota posiadała liczne potomstwo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

optymaci i popularzy, o co chodziło

A

optymaci - senat, konserwatyzm, władza elity tak, demokracja nie (Cyceron)
popularzy - reformy i podboje tak, polityka arystokracji nie (Grakchowie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

kim byli Grakchowie

A

popularzy w starożytnym Rzymie, próbowali wprowadzić reformy - bezskutecznie
bohaterowie ludu rzymskiego, przegrali, wygrali optymaci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

powstanie Spartakusa - kiedy, kto, skutek, przywódcy

co się stało z buntownikami

A

73-71 r.p.n.e.
niewolnicy (pocz. gladiatorzy) vs Rzymianie
zwycięstwo armii rzymskiej
Spartakus vs Krassus

buntowników ukrzyżowano wzdłuż drogi do Rzymu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

co to triumwirat

A

zgromadzenie złożone z 3 osób (w celu wykonania określ. zadań)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

I triumwirat

kto + kim byli i po co

A

Gajusz Juliusz Cezar- młody kandydat na konsula
Gnejusz Pompejusz - polityk i dowódca
Marek Krassus - bogacz, dowódca, pogromca powstania Spartakusa

podział władzy w państwie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

o co chodziło w spinie Juliusza Cezara z Gnejuszem Pompejuszem

A

Cezar odnosił coraz większe sukcesy, podbił Galię, rośnie jego pozycja
Gnejusz to hejtuje i chce żeby Juliusz zrezygnował z władzy
wojna domowa, Gnejusz umiera

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Rubikon - kiedy kto co hasło

A

49 r.p.n.e.
wyznaczona przez Senat granica między Italią a Galią, której Juliusz Cezar nie mógł przekraczać (spina z Gnejuszem - zabezpiecz. przed zamachem stanu)

przekracza ją w 49 i rozpoczyna wojnę domową

KOŚCI ZOSTAŁY RZUCONE!
podjęcie nieodwracalnej decyzji o wielkim znaczeniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

44 r.p.n.e. (2 rzeczy)

A

Juliusz Cezar przyjmuje tytuł dyktatora

miesiąc później zostaje zasztyletowany podczas obrad m.in. przez Brutusa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

idy marcowe

A

starożytny Rzym
święto środka marca

podczas tego święta w 44 roku p.n.e. Juliusz Cezar został zamordowany, otrzymując 23 pchnięcia sztyletem, zadane przez grupę ok. 60 zamachowców, w tym jego przyjaciela, Brutusa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

II triumwirat - kto, kim byli i po co

A

Marek Antoniusz - przyjaciel Juliusza Cezara
Oktawian - adoptowany przez Cezara
(Lepidus - konsul)

podział władzy po śmierci Juliusza Cezara

(potem rozpad triumwiratu i odejście Lepidusa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

podział władzy po II triumwiracie

A

Oktawian - zachód
Marek Antoniusz - wschód
Lepidus - Afryka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

charakterystyka Marka Antoniusza i Oktawiana Augusta

A

Marek - dojrzały i świetny wódz, związek z Kleopatrą

Oktawian - młody i ambitny, wykorzystał związek Marka żeby Rzym go hejtował

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

31 r.p.n.e.

A

bitwa morska pod Akcjum
decydujące starcie w wojnie domowej między Oktawianem a Markiem Antoniuszem
zwycięża Oktawian

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Kleopatra VII

A

ostatnia królowa starożytnego Egiptu

ukochana Juliusza Cezara (1 dziecko) i Marka Antoniusza (3 dzieci)

34
Q

pierwszy cesarz w starożytnym Rzymie

A

Oktawian August (rządził ponad 40 lat)

35
Q

pryncypat

A

forma rządów wprowadzona przez Oktawiana Augusta

władza skupiona w rękach jednostki pod pozorem republiki

36
Q

podział prowincji przez Oktawiana Augusta

A

senatorskie (zdobyte dawno)

cesarskie (niedawno, wymagające stałej obecności armii)

37
Q

kiedy panowała dynastia julijsko-klaudyjska

4 cesarzy po kolei

A
po śmierci Oktawiana Augusta
Tyberiusz
Kaligula
Klaudiusz 
Neron
38
Q

Tyberiusz

A

następca Oktawiana Augusta, rządził w czasach nauczania Chrystusa

39
Q

Kaligula

A
następca Tyberiusza, prawnuk Oktawiana
cesarz szaleniec (ukradł pannę młodą, przeleciał wszystkie siostry, skłonił babcię do samobójstwa, trwonił pieniądze)
40
Q

Klaudiusz

A

następca Kaliguli
zdobywca Bretanii

otruty przez żonę, która zapewniła w ten sposób tron Neronowi (synowi z pierwszego małżeństwa)

41
Q

Neron

A

następca Klaudiusza
okrucieństwo, intrygi, tyraństwo
posądzany o Wielki Pożar Rzymu

hejtowany popełnił samobójstwo

42
Q

Seneka

A

wychowawca Nerona
pisarz, poeta, filozof, konsul
stoicyzm
duży wpływ na chrześcijaństwo

Spokojne morze i posłuszne wiatry nie dają sternikowi możności okazania swej sztuki

Nie ma łatwej drogi z ziemi ku gwiazdom

Człowiek - artysta życia

Zawsze narzekamy, że życie jest takie krótkie, a zachowujemy się, jakby nie miało końca

Słabe są drzewa, które wzrosły na słonecznych dolinach

43
Q

skąd się wzięło prześladowanie chrześcijan w starożytnym Rzymie

A

po pożarze w Rzymie Neron obarcza winą chrześcijan

44
Q

pax romana

A

pokój w imperium Rzymskim po zakończeniu wojen domowych - od czasu panowania Oktawiana Augusta

45
Q

powstanie w Judei - kiedy, kto przeciw komu, wynik, co upamiętnia

jeden event

A

66 r. (do 73)
Żydzi przeciwko panowaniu rzymskiemu
klęska Żydów, zburzenie Jerozolimy
zwycięstwo Rzymian upamiętnia Łuk Tytusa w Rzymie

obrona żydowskiej twierdzy - po 4 tyg. w chwili jej upadku samobójstwo popełniło 5 tys. Żydów

46
Q

co upamiętniają płaskorzeźby na Kolumnie Trajana

A

zwycięstwo Trajana nad Dakami w wojnach dackich (ludy zamieszk. tereny dzisiejszej Rumunii)

47
Q

Trajan

A

pierwszy cesarz rzymski pochodzący z prowincji (hiszp.), wzór cesarza

48
Q

następca Trajana i co zrobił

A

Hadrian
Wał Hadriana w półn. Brytanii
(pocz. budowy limesu - umocnień granicznych)

49
Q

dominat - twórca, co to

A

Dioklecjan

nieograniczona władza dla cesarza

50
Q

Dioklecjan

A

wprowadził dominat i tetrarchię

51
Q

tetrarchia - twórca, co to

A

Dioklecjan

rządy czterech władców, dla każdego inna część imperium

52
Q

powód hellenizacji Rzymu (kultura grecko-rzymska)

A

podboje Grecji - sprowadzanie dzieł i greckich architektów

53
Q

kim był Horacy + dwie maksymy

A

rzymski poeta
Non omnis moriar (pomnik trwalszy niż ze spiżu)
Carpe diem

54
Q

Pompeje - kiedy, jaki wulkan

A

79 r.

Wezuwiusz

55
Q

skąd nazwa Koloseum

A

od znajdującego się obok ogromnego (kolossos) pomnika Nerona

56
Q

najstarsza droga we Włoszech

A

Via Appia (ukrzyżowane oddziały Spartakusa)

57
Q

geniusze (staroż. Rzym)

A

bóstwa opiekuńcze mężczyzn

58
Q

auspicjum

A

starożytny Rzym

wnioskowanie woli bogów z lotu ptaków drapieżnych

59
Q

haruspicja

A

starożytny Rzym

wróżenie z wnętrzności zwierząt

60
Q

Palestyna w czasach powstania chrześcijaństwa

A

kraina geograficzna pod panowaniem Rzymian

61
Q

narodziny Jezusa rok

A

7-6 r.p.n.e.

62
Q

skład Nowego Testamentu

A

Listy Apostolskie
Apokalipsa św. Jana
Dzieje Apostolskie
Ewangelie

63
Q

jakie są ewangelie

A

św. Mateusza
św. Marka
św. Łukasza
św. Jana

64
Q

w którym roku i przez kogo został skazany Jezus

A

30r.

Poncjusz Piłat

65
Q

kim był Poncjusz Piłat

A

rzymski namiestnik Judei (prowincji rzymskiej)

skazał Jezusa na śmierć

66
Q

św. Paweł

A

dużo podróżował i upowszechniał chrześcijaństwo

67
Q

co było przekonującego w chrześcijaństwie

A

równość (ubodzy, niewolnicy, kobiety)

każdy ma szansę na zbawienie

68
Q

gnostycyzm

A

połączenie chrześcijaństwa i greckich elementów filozofii i religii

69
Q

apokryfy

A

księgi niewchodzące w skład Biblii, które Kościół uważa za nienatchnione

70
Q

księgi niewchodzące w skład Biblii, które Kościół uważa za nienatchnione

A

apokryfy

71
Q

powody prześladowania chrześcijan w starożytności

A

odrzucili wiarę w dawnych bogów - sprowadzili ich gniew

72
Q

kto zaprzestał prześladowania chrześcijan

co i kiedy opublikował

A

Konstantyn Wielki

edykt mediolański 313r.

73
Q

edykt mediolański - co, kto, kiedy

A

chrześcijaństwo religią legalną, tolerowaną
Konstantyn Wielki
313r.

74
Q

sobór

A

spotkanie biskupów z całego Kościoła

75
Q

pierwszy sobór - co, kto, kiedy, co przyjęto

A

sobór nicejski
Konstantyn Wielki
325r.
kanon - główne zasady wiary chrześcijańskiej

76
Q

kto i kiedy uznał chrześcijaństwo za religię panującą w cesarstwie rzymskim + jeden ze skutków

A

Teodozjusz Wielki
392r.
koniec igrzysk olimpijskich

77
Q

“poganie” - etymologia

A

łac. pagus - wieś

dawne wierzenia najdłużej przetrwały na wsiach

78
Q

latyfundia

A

ogromne posiadłości ziemskie w starożytnym Rzymie (hodowla, uprawa)

79
Q

ogromne posiadłości ziemskie w starożytnym Rzymie (hodowla, uprawa)

A

latyfundia

80
Q

podział cesarstwa rzymskiego

  • czyje panowanie
  • kiedy
  • 2 stolice
A

Konstantyn Wielki
395r.
Rawenna, Konstantynopol

81
Q

wielka wędrówka ludów

co to, jaki wiek, kto zapoczątkował

A

masowa migracja ludności spoza imperium rzymskiego
IVw.
mongolscy Hunowie

82
Q

data i okoliczności końca starożytności joł

A

476r.
upadek cesarstwa zachodniorzymskiego

obalenie cesarza przez germańskiego wodza Odoakra