4. Plato's ideeënleer

Question 1

Paideia

Answer 1

Plato, filosofische opvoeding, een pedagoog leidt de ziel uit haar staat van onwetendheid en ongevormdheid naar paideia.

Question 2

Grot van Plato

Answer 2

1. Schijnkennis, schaduw op wand
2. Meningen, voorwerpen in grot
3. Abstracte hypothesen, weerspiegelingen en schaduw buiten de grot
4. Ideeënkennis, objecten buiten de grot
5. De Idee van het Goede, de zon

Question 3

Dualisme

Answer 3

Plato brengt scheiding aan tussen

• onveranderlijke, ware zijn van de Ideeënwereld
• de veranderlijke, zichtbare wereld

Question 4

Dualisme van lichaam en ziel

Answer 4

Plato ziet

• lichaam (waarneming, emoties) als lager, beheerst door veranderlijke en onredelijke krachten
• ziel als zetel vd rede, via rede kan mens tot inzicht in het ware komen

Question 5

Phaedrus

Answer 5

Plato, mythe wagenmenner, over ontstaan verbinding lichaam ziel.

• goed paard (wil) en slecht paard (lagere instincten) in bedwang gehouden door menner (rede)
• Vleugels brengen paarden naar Ware zijn, door kosmisch ongeval verliest ziel vleugels en klampt zich vast aan aards lichaam
• door schok vd val anamnese vd ziel aan ware herinnering
• omgang met wat schoon, edel en goed is kan vleugels weer doen groeien

Question 6

Eros

Answer 6

Verlangen in mens naar ware werkelijkheid van het waarlijk goede en schone, stuwt haar op naar hogere werkelijkheid waar ziel oorspronkelijk thuis is.
-opvoeding moet gericht zijn op herstel oorspronkelijke orde in de ziel en verhouding ziel-lichaam.

Question 7

Kosmologie

Answer 7

Ontstaan en inrichting van de kosmos, het geheel van de zichtbare natuur.

Question 8

Timaeus

Answer 8

Dialoog Plato over kosmologie, over dualisme tussen zijn (redenerend denken, orde) en worden (object van meningen, wanorde)

Question 9

Demiurg

Answer 9

Handwerksman, goddelijke maker. Heeft wereld die we zintuigelijk ervaren gemaakt naar model uit Ideeënwereld.

• vast patroon in veranderingen natuur en hemellichamen
• zichtbare wereld voorzien van wereldziel, kosmos leeft en heeft ziel en verstand
• wereld ziel zorgt voor ordelijkheid en harmonie in veranderingsprocessen die in de werkelijkheid plaatsvinden.

Question 10

Wereldziel

Answer 10

Neemt volgens Plato middenpositie in tussen Ideeënwereld en veranderlijke wereld.

Question 11

Ware zijnde volgens Plato

Answer 11

Het onveranderlijke wezen dat steeds met zichzelf identiek is, de Idee. Alleen voor het denken toegankelijk.