4. De VIO heeft kennis en inzicht van de diagnostiek en screening Flashcards
Hoe meet je het bilirubine gehalte bij een neonaat?
Het bilirubinegehalte in de huid wordt soms gemeten met een bilirubinemeter. De meting gebeurt door de tip een aantal keren zacht op het voorhoofd of borstbeen van de baby te drukken. De waarde van het bilirubinegehalte in de huid verschijnt dan op het leesvenster van het apparaat. Deze meting is echter minder be- trouwbaar dan een onderzoek van het bloed. Als de uitslag van de huidmeting te hoog is, zal altijd bloedonderzoek moeten plaatsvinden; er moet dan bloed geprikt worden. Ook als de arts of verloskundige vindt dat de uitslag niet overeenkomt met de bevindingen van het li- chamelijk onderzoek, zal er alsnog bloedonderzoek worden gedaan.
Wanneer moet de baby gecontroleerd worden op geelzien
De eerste vier levensdagen moet de baby dagelijks gecontroleerd worden op ‘geel-zien’ door een kraamverzorgende, verpleegkundige, verloskundige of arts. Als een baby geel blijft moe- ten de dagelijkse controles ook na de vierde dag doorgaan. Doorgaans is het ‘geel-zien’ na de zevende dag verdwenen.
Welke baby hebben meer kans op geelzien?
Sommige baby’s hebben meer kans op een hogere bilirubinegehalte in het bloed en ‘geel- zien’ dan anderen. De kans geel te worden is groter als:
- de baby meer dan twee weken te vroeg geboren is;
- de borstvoeding niet goed gaat en de baby weinig melk binnenkrijgt;
- de baby bij de bevalling blauwe plekken of bloeduitstortingen heeft gekregen;
- er bij de baby eerder een huid- of bloedtest is gedaan waaruit bleek dat het gehalte aan
bilirubine hoog was;
- een ouder broertje of zusje ook geel is geweest en daarvoor ‘‘onder de lamp’’ heeft ge-
legen of een wisseltransfusie heeft gekregen;
- er in de familie erfelijke ziekten voorkomen die de bloedafbraak kunnen vergroten: zoals
sferocytose en G6PD-deficiëntie;
- de bloedgroepen van moeder en baby niet bij elkaar passen waardoor bij de baby de
bloedafbraak te groot is (dit wordt bloedgroepantagonisme genoemd).
Wat is TSB
totaal serumbilirubine
Wat zijn gangbare bilirubine waardes
Bij bilirubinewaarden onder de 200 μmol/l is er een on- nauwkeurigheid van ongeveer 50 μmol/l (2xSD). Bij bilirubinewaarden boven 200 μmol/l is er naast deze onnauwkeurigheid van 50 μmol/l (2xSD) tevens sprake van een systematische onderschatting door de transcutane bilirubinemeter van de totale serumbilirubineconcentra- ties. De onderschatting neemt toe naarmate de bilirubinewaarden hoger zijn.
Wat is borstvoedingsgeelzucht
Als de baby weinig melk krijgt, is er vaak heel weinig ontlasting en deze komt onregelmatig, zodat de bilirubine die in de darmen van de baby zat, weer opnieuw in de bloedstroom wordt opgenomen in plaats van dat deze het lichaam met de ontlasting verlaat.
Het is duidelijk dat het goed op gang brengen van de borstvoeding de beste manier is om deze vorm van geelzucht te voorkomen). Het van de borst nemen of flesjes geven is beslist niet het eerste wat je doet bij geelzucht als gevolg van te weinig melk.
