3 - De neonaat Flashcards
1
Q
3.1 Fysisch welzijn
Waarom wordt de lichamelijke gezondheid van het kind nauwgezet opgevolgd?
A
om vroegtijdig pathologie op te sporen
2
Q
3.1 Fysisch welzijn
Op welke momenten wordt het kind gewogen en gemeten?
A
- dag 1
- dag 3
- dag 5
- dag 10-14
- rond 1 maand
- rond 6-8 weken
extra weegmomenten op indicatie
3
Q
3.1 Fysisch welzijn
Waarom wordt het gewicht op verschillende momenten bepaald?
A
het gewicht is een belangrijke parameter om het verloop van de babyvoeding correct in te schatten
4
Q
3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de evolutie van het gewicht van zodra het geboortegewicht opnieuw is bereikt.
A
- komt gemiddeld 150-200g per week bij
- rond 5 maanden: 2x geboortegewicht
- rond 1 jaar: 3x geboortegewicht
- komt gemiddeld 2-3 kg per jaar bij
5
Q
3.1 Fysisch welzijn
Waarom heeft het wegen voor en na de borstvoeding weinig zin?
A
- de samenstelling van de moedermelk varieert in de loop van de dag
- het volume zegt niet veel over de voedingswaarde
6
Q
3.1 Fysisch welzijn
Hoe wordt de lengte van het kind gemeten?
A
van kruin tot aan de hiel
7
Q
3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de evolutie van de lengte van het kind.
A
- groeit 1cm per week
- na 1 maand: toename van 3-4cm
- na 1 jaar: lengte ongeveer met de helft toegenomen (geboorte 50cm -> 1 jaar 75cm)
- vanaf 2 jaar: 5cm per jaar
8
Q
3.1 Fysisch welzijn
Op welke momenten dient de schedelomtrek gemeten te worden?
A
- bij elk contact
- 4-8x in het eerste levensjaar
9
Q
3.1 Fysisch welzijn
Waar wordt de schedelomtrek gemeten?
A
net boven de wenkbrauwen en de oorschelpen
10
Q
3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de evolutie van de schedelomtrek.
A
- na 1 maand: toename van 2,5cm
- na 2 jaar: 2/3e van de groei
11
Q
3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de groeicurven representatief voor de Vlaamse populatie.
A
- eerste levensjaar: intense groei
- vanaf het tweede levensjaar: verminderde groeisnelheid en curve gewicht en lengte vlakt af
groeicurve voor gewicht, lengte en schedelomtrek
12
Q
3.1 Fysisch welzijn
Hoe komt het dat vanaf het 2e levensjaar de groeisnelheid verminderd?
A
- verhoogde activiteit en beweging
- kleinere voedselinname
13
Q
3.1 Fysisch welzijn
Wat is er belangrijk bij het hanteren van de groeicurven?
A
dat het kind zijn eigen curve goed volgt
(niet zo belangrijk op welke curve de baby zich bevindt)
14
Q
3.1 Fysisch welzijn
Waarom is het belangrijk om het uitscheidingspatroon op te volgen?
A
het uitscheidingspatroon geeft belangrijke informatie over het algemeen welzijn en het verloop van de babyvoeding
15
Q
3.1 Fysisch welzijn
Hoe komt het dat de plasfrequentie minder snel toeneemt bij borstvoeding dan bij kunstvoeding?
A
bij borstvoeding bouwt de melkproductie geleidelijk op
16
Q
3.1 Fysisch welzijn
Hoeveel plasluiers zijn er minimaal nodig als bewijs van een goede voeding?
A
6 plasluiers
(6-10 plasluiers/dag is normaal)
van zodra de voeding goed op gang is
17
Q
3.1 Fysisch welzijn
Hoeveel urine produceert de baby gemiddeld op dag 10?
A
50-100ml urine/kg/dag
18
Q
3.1 Fysisch welzijn
Hoe kun je goed urine herkennen?
A
goede urine is vrijwel kleurloos
19
Q
3.1 Fysisch welzijn
Beschrijf de stoelgang van borstgevoede kinderen.
A
- zeer zacht tot zelfs vloeibaar
- goudgeel: ‘waterige mosterd’
- geur: eerder mild en niet onaangenaam
van zodra de borstvoeding goed op gang is
20
Q
3.1 Fysisch welzijn
Bespreek het defecatiepatroon van borstgevoede kinderen.
A
- tijdens de eerste levensweken: meerdere malen per dag
- na 4 weken: 6x/dag - 2x/week
- na 6 weken: 1x/dag - 1x in een paar dagen
21
Q
3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de stoelgang bij kunstgevoede kinderen.
A
- compacter, korreliger
- intensere en scherpere geur
- geel tot geelgroen
- 1-3x/dag (een dag zonder stoelgang is ook normaal)
22
Q
3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de stoelgang bij introductie van vast voedsel.
A
- frequentie, kleur, geur en consistentie verandert
- zowel bij borstgevoede als kunstgevoede kinderen
23
Q
3.1 Fysisch welzijn
Zindelijkheid: bespreek het rijpingsproces
A
- eerste jaar: plasreflex
- vanaf 1 jaar: kind is zich bewuster van zijn uitscheiding (praat erover, stopt even met spelen,…)
- eerste 2 jaar: sluitspieren rijpen
- vanaf 2 jaar: kind krijgt controle over de sluitspieren
24
Q
3.1 Fysisch welzijn
Wat is de plasreflex?
A
Van zodra er wat urine in de blaas zit, zal de baby plassen.
* onbewust proces
* doordat de blaas veel kleiner is dan van een ouder kind of volwassene
25
# 3.1 Fysisch welzijn
Wanneer kan je starten met zindelijkheidstraining?
* er is **geen exacte leeftijd** waarop het kind klaar is voor zindelijkheidstraining
* het kind moet **interesse** tonen in het potje en willen **meewerken**
26
# 3.1 Fysisch welzijn
Vanaf welke leeftijd is een kind zindelijk?
* ieder kind volgt zijn **eigen tempo**
* kan variëren van **3-5 jaar** of later
* bij **jongens** duurt het **langer** dan bij meisjes (jongens tragen rijpingsproces)
27
# 3.1 Fysisch welzijn
Geef de fasen van de zindelijkheid
1. het kind kan zijn **stoelgang overdag** ophouden
2. het kind kan het **plassen overdag** ophouden
3. **droge nachten**
28
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is het darmmicrobioom?
het geheel van **micro-organismen** in ons spijsverteringsstelsel
* bacteriën
* schimmels
* gisten
* ...
[darmflora, darmmicrobiotica, darmbiota]
29
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is het belang van een gezond darmmicrobioom?
De opbouw van het individueel darmmicrobioom gaat gepaard met de **opbouw van het afweersysteem**.
--> ontstaan/afweren van bepaalde ziektes door aanwezige bacteriën
30
# 3.1 Fysisch welzijn
Welke factoren spelen een rol bij de allereerste microbiële kolonisatie van het kind (prenataal)?
+. maternale **levensstijl** en voeding
-. prenataal gebruik van **antibiotica**
31
# 3.1 Fysisch welzijn
Welke factoren spelen een rol in de ontwikkeling van het microbioom vanaf de geboorte?
+. **vaginale partus**: kind komt in contact met gezonde maternale vaginale flora en darmflora
+. **borstvoeding**: extra positieve microbioomoverdracht
-. **antibiotica**: verlies van goede bacteriën
32
# 3.1 Fysisch welzijn
Welke gevolgen heeft een verstoorde ontwikkeling en opbouw van het microbioom?
hogere gevoeligheid voor **astma, allergieën en ontstekingsziektes** op latere leeftijd
33
# 3.1 Fysisch welzijn
Hoe kun je een gezond microbioom in stand houden?
door een gezond en gevarieerd **voedingspatroon**
(in combinatie met pre- en probiotica)
34
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat zijn probiotica?
probiotica zijn **levende micro-organismen** die gunstig zijn voor de gezondheid
* meestal **bacteriën**
* zitten in **gefermenteerde voedingsmiddelen** (vb. yoghurt, kefir, kimchi, gefermenteerde groenten,...)
* kunnen nuttig zijn voor het **verbeteren van de spijsvertering**, het versterken van het immuunsysteem en het verminderen van gastro-intestinale problemen zoals diarree en prikkelbare darmsyndroom (PDS)
35
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat zijn prebiotica?
prebiotica zijn **niet-verteerbare voedingsvezels** die als voeding dienen voor de probiotica
* worden niet afgebroken in de dunne darm
* worden in de **dikke darm** gefermenteerd door probiotica
* zitten in **groenten** (zoals ui, knoflook, prei, artisjokken), **fruit** (zoals bananen, appels, peren), peulvruchten, volkoren granen en sommige noten en zaden
* **stimuleert** de groei en activiteit van **probiotica**
36
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat zijn postbiotica?
postbiotica zijn **stoffen** (metabolieten) die worden **geproduceerd door probiotica** tijdens hun groei en metabolisme
* hebben een potentieel **gunstig effect** op de gezondheid
* voornamelijk bij gefermenteerde zuivelproducten (bijv. yoghurt, kefir), gefermenteerde groenten (zoals kimchi en zuurkool) en gefermenteerde dranken (zoals kombucha)
* nog weinig onderzocht
37
# 3.1 Fysisch welzijn
Hoe onderscheiden prebiotica, probiotica en postbiotica zich van elkaar?
* hebben een **andere aard en werking**
* **vullen elkaar aan** om de darmgezondheid te bevorderen
38
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is de fijne motoriek?
de **fijne bewegingen** van handen en vingers en de **handvaardigheid**
39
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is de grove motoriek?
de **spierbewegingen** van de romp, armen en benen
40
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat wordt bedoeld met het stimuleren van de motoriek?
* NIET forceren
* de mogelijkheid geven om te **oefenen**
* regelmatig **aanmoedigen** wanneer het kind iets probeert of kan
41
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat zijn de mijlpalen van de motoriek van 0-2 maanden?
van ongecontroleerd bewegingspatroon naar **gecontroleerd** en bewust gedrag
* hoofdje leren draaien in de richting van je stem
* hoofd optillen als hij op zijn buik ligt
* bewust glimlachen
42
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat zijn de mijlpalen van de motoriek van 2-6 maanden?
vroege reflexen verdwijnen en meer gestuurde en **gecontroleerde** bewegingen
* 3-4 maand: speelt met zijn eigen handjes/vingers
* 4-5 maand: rollen
* 3-6 maand: voorwerpen grijpen en vasthouden (stimulatie door speelgoed)
43
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat zijn de mijlpalen van de motoriek van 6-12 maanden?
* 5-6 maanden: **schuifbewegingen** als ze op de buik liggen (voorloper kruipen)
* 6 maanden: **voorwerpen bestuderen**, van de ene naar de andere hand brengen, draaien
* 6-9 maanden: staan en **springen** (vastgehouden door de ouder)
* 6-11 maanden: **zitten**
* 8 maanden: **kruipen** (niet alle kinderen)
* 9 maanden: zich zelfstandig **optrekken** tot stand
* 1 jaar: **pincetgreep**
44
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is de pincetgreep?
de **duim en wijsvinger** wordt gebruikt om iets op te rapen (vb. stukje brood)
45
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat zijn de mijlpalen van de motoriek van 12-18 maanden?
* 8-15 maanden: **lopen aan de hand**
* 12-18 maanden: **zelfstandig stappen**
* leert **evenwicht** te bewaren (waggelen --> stabieler)
46
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat zijn de mijlpalen van de motoriek vanaf 18 maanden?
* 18 maanden: **eten met een vork**
* **snelle evolutie** (evenwicht verbetert, rennen, springen, klimmen,...)
## Footnote
Belangrijk om het kind te stimuleren door samen te spelen.
47
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek het zintuig 'voelen' van de neonaat
de **mond** wordt gebruikt als tastorgaan
* de lippen en tong zijn erg tastgevoelig
* het kind leert voorwerpen kennen door ze naar zijn mond te brengen
48
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de evolutie van het gehoor van de neonaat.
* hoort al in de **baarmoeder**
* 0-3 maanden: leert **geluiden herkennen** (reageert het meest op geluiden die hij herkent vanuit de baarmoeder + hoort beter hoge tonen)
* 3-6 maanden: leert de **bron** van het geluid zoeken en vinden
* 6-9 maanden: meer **interesse** in verschillende soorten geluiden
## Footnote
De baby reageert in het algemeen sneller op geluiden dan op wat hij ziet.
49
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is een aandachtspunt als het gaat over het gehoor van kinderen?
* kinderen **horen beter** dan volwassenen
* het gehoor van kinderen is **gevoeliger**
--> lawaaierige plaatsen vermijden
--> geluidvolume aanpassen
50
# 3.1 Fysisch welzijn
Wanneer wordt een gehoortest afgenomen bij de neonaat?
tussen 2-4 weken na de geboorte
51
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is het doel van de gehoortest?
aangeboren afwijkingen opsporen
## Footnote
door vroegtijdige detectie worden de gevolgen van de gehoorproblemen beperkt
52
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de gehoortest.
* = **Algo-test**
* wordt afgenomen door een medewerker van **K&G**
* **thuis** of op het **consultatiebureau**
* gratis, pijnloos, veilig, betrouwbaar
* duurt maar enkele minuten
53
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat gebeurt er wanneer de gehoortest onvoldoende is?
1. tweede test na 1 week
2. derde test na 1 week
3. doorverwijzen naar audiologisch centrum
## Footnote
Wanneer de gehoortest **positief** is na elke stap, wordt overgegaan naar de volgende stap.
Wanneer de volgende gehoortest **negatief** is, maar er is dus wel 1 positieve test geweest, wordt het kind in de loop van de jaren verder opgevolgd.
54
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is de taak van de vroedvrouw ivm de gehoortest?
* nagaan of de pasgeborene is **aangemeld** bij K&G
* nagaan of de gehoortest heeft **plaatsgevonden**
* de ouders **informeren** waar nodig
## Footnote
de gegevens van de pasgeborene worden doorgegeven vanuit het ziekenhuis / de verloskundige
55
# 3.1 Fysisch welzijn
Hoe wordt de gehoortest afgenomen?
* oorkapjes aan beide oren
* geluiden worden verstuurd via kleine luidsprekertjes
* elektroden op het hoofd registreren veranderingen in de **hersenactiviteit**
56
# 3.1 Fysisch welzijn
Geef de aandachtspunten wanneer de gehoortest wordt afgenomen.
* geen **oliebad** op de dag van de gehoortest
* baby niet **insmeren** met zalf / lotion op de dag van de gehoortest
* makkelijkst wanneer de baby rustig is of slaapt
--> best na een **voeding**
57
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de evolutie van het zien van kleuren.
* pasgeborene: verschil tussen licht en donker (**contrasten**) + **wazig**
* 4 weken: **kleuren**
## Footnote
voorkeur voor **felle kleuren** (rood, blauw, geel, groen)
**pastelkleuren** zijn rustgevend, maar wekken minder interesse op
58
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de evolutie van de scherpte van het zicht.
* eerste weken: **20 cm** afstand
* afstand neemt toe met de leeftijd
* 3-3,5 maanden: ziet op alle mogelijke afstanden, maar **geen details**
* 3-6 maanden: zicht **verscherpt**
59
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de evolutie van het 'volgen'.
* eerste maanden: **kijken** naar bewegende voorwerpen
* eerste weken en maanden: opvallende, traag bewegende voorwerpen volgen met de **ogen**
* 3-4 maand: **hoofd draaien** om voorwerpen / mensen te volgen die bewegen
* 3-6 maand: **snel** bewegende zaken volgen
60
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de evolutie van scheel kijken.
* 0-3 maand: **frequent** scheel kijken (= normaal, nog geen samenwerking tussen beide ogen)
* 3-6 maand: scheel kijken **verdwijnt**
61
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de oogtest.
* **K&G**
* gratis, veilig, pijnloos
* vanaf **1 jaar** (consultatie 12 maanden en 30 maanden)
* doel: vroegtijdig **oogafwijkingen** vaststellen
* resultaat onvoldoende: **doorverwijzen** naar oogarts
62
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek het zintuig 'proeven' van de neonaat.
* voorkeur voor **zoete smaken**
* echte **smaakvoorkeuren** ontwikkelen pas vanaf 18 maanden
* smaak blijft het hele leven **evolueren**
## Footnote
vanaf 18 maanden: belangrijk om eenzelfde voedingsmiddel **meermaals aan te bieden** voordat je kunt zeggen dat het kind het niet lust
63
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek het zintuig 'ruiken'.
* voorkeur voor **zoete geuren**
* vanaf de geboorte kan de baby **goed ruiken**
## Footnote
geur hangt nauw samen met smaak
64
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is passieve immuniteit?
* immuniteit verworven tijdens de zwangerschap door antistoffen van de mama via de **placenta**
* immuniteit versterkt door antistoffen van de mama via **borstvoeding**
## Footnote
TIJDELIJK ! Verdwijnt in de loop van het eerste levensjaar.
65
# 3.1 Fysisch welzijn
Waarom is een baby vatbaar voor infecties?
1. de passieve immuniteit valt weg
2. de eigen actieve immuniteit staat nog niet op punt
66
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is het doel van vaccinatie?
de actieve immuniteit van het kind opbouwen
67
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek vaccinatie.
* dode of verzwakte **micro-organismen**
* baby maakt op natuurlijke wijzen **antistoffen** aan tegen de ziekteverwekker
* afhankelijk van het soort vaccin is de baby **levenslang** of **tijdelijk beschermd** (herhalingsvaccin nodig)
* beschermt ook het **gezin** en de **omgeving**
* **gratis**
* tijdens de consulten van **K&G**
## Footnote
de **risico's** van enkele levensbedreigende infectieziekten zijn veel groter dan mogelijke bijwerkingen van een vaccinatie
68
# 3.1 Fysisch welzijn
Wanneer start men met vaccinatie?
op 8 weken
69
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de bijwerkingen bij vaccinatie.
* matige koorts (<38,5°C)
* zwelling en roodheid van de injectieplaats
* gevoelige / pijnlijke injectieplaats
## Footnote
ernstige bijwerkingen zijn zeldzaam
70
# 3.1 Fysisch welzijn
Wanneer dien je de behandelende arts te contacteren na vaccinatie?
* bij abnormaal huilen
* overmatige pijn
* andere uitgesproken symptomen
71
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek de poliovaccinatie.
* enige vaccin dat bij wet **verplicht** is
* laatste dosis op **15 maanden**
* **polioattest** indienen bij het gemeente/stadhuis als bewijs van inenting vóór 18 maanden
72
# 3.1 Fysisch welzijn
Wat is het voordeel van een hoge vaccinatiegraad?
* groepsimmuniteit
* kan leiden tot het uitroeien van welbepaalde ziekten
73
# 3.1 Fysisch welzijn
Bespreek het basisvaccinatieschema.
* **gratis** vaccins
* vanaf **8 weken**
* geplaatst tijdens consulten **K&G** of bij de **huisarts** of **kinderarts**
* na toediening minstens 15 minuten onder **medisch toezicht**
* aanbevolen door de **Hoge Gezondheidsraad**
* **niet verplicht** (behalve poliovaccin)
## Footnote
enkel vaccins tegen het **rotavirus** zijn betalend en zelf aan te kopen in de apotheek
74
# 3.1 Fysisch welzijn
Geef een aantal vaccins die niet in het basisvaccinatieschema staan, maar wel kunnen toegediend worden op kinderleeftijd.
* meningokokken B
* hepatitis A
* windpokken
* reisvaccinaties
## Footnote
deze zijn zelf te betalen
75
# 3.1 Fysisch welzijn
Welke informatie geef je ouders die op reis willen gaan met hun kind ivm vaccinatie?
* **vaccinatievoorwaarden** nagaan voor het betreffende land
* **reisgeneeskunde.be**
76
# 3.1 Fysisch welzijn
Wanneer komt het eerste tandje?
* gemiddeld 6 maanden
* tussen 4-12 maanden
## Footnote
meestal een onderste snijtand
77
# 3.1 Fysisch welzijn
Wanneer is het melkgebit volledig gevormd?
rond 2,5 jaar
## Footnote
melkgebit: 20 tanden
78
# 3.1 Fysisch welzijn
Welke symptomen / ongemakken zijn er bij het doorbreken van de tandjes?
* verhoogde **speekselproductie**
* **irritatie** en roodheid van het tandvlees
* **rode wangetjes**
* verminderde **eetlust**
* onrustige **slaap**
* lichte **temperatuursverhoging**
79
# 3.1 Fysisch welzijn
Welke middelen kunnen gebruikt worden bij ongemak door het doorbreken van de tandjes?
* lichte druk op / massage van het tandvlees
* bijtring
## Footnote
tandgel enkel te gebruiken op doktersadvies !
80
# 3.1 Fysisch welzijn
Welke tips geef je mee om de kans op tandbederf te verkleinen?
* propere **fopspeen**
* vermijden van **zoete voedingsmiddelen** in de fles of op de fopspeen
* leren drinken uit een **beker** vanaf 6-8 maanden
* **poetsen** vanaf het eerste tandje
81
# 3.2 Psychisch welzijn
Wat is de taak van de vroedvrouw ivm de sociaal-emotionele ontwikkeling?
nodige informatie geven over de te verwachten ontwikkeling
* bewust opvolgen van vorderingen
* bewust genieten van de veranderingen
82
# 3.2 Psychisch welzijn
Wat wordt bedoeld met de sociaal-emotionele ontwikkeling?
* persoonlijkheid
* sociaal gedrag
* communicatieve mogelijkheden
83
# 3.2 Psychisch welzijn
Bespreek hechting.
* eerste levensweken: **vertrouwen** opbouwen
* veilige hechting: 1 of meer volwassenen voorziet in de **basisbehoeften** van het kind
* eerste maanden kan het kind **niet verwend** worden
84
# 3.2 Psychisch welzijn
Bespreek actieve communicatie.
vanaf 2 maanden
* de baby **glimlacht** bewust + maakt **oogcontact**
* **primaire emoties** zijn af te lezen van het gezicht (vreugde, boosheid, angst,...)
* de baby geniet van de actieve vorm van communicatie (soort van **conversatie** tussen ouder en kind)
wanneer de ouder hier niet op ingaat, probeert het kind op andere manieren de aandacht te trekken (geluidjes maken, hevig bewegen, huilen, ...)
85
# 3.2 Psychisch welzijn
Bespreek scheidingsangst.
vanaf 6 maanden: het kind leert het onderscheid tussen het **bekende** en het **onbekende**
vanaf 8 maanden: sprake van **scheidingsangst**
* klampt zich vast aan de ouder
* angstig in nieuwe situaties
* scheiding met het bekende wordt moeilijker
86
# 3.2 Psychisch welzijn
Bespreek zelfstandigheid.
tussen 6-12 maanden: **drang naar zelfstandigheid**
* wil niet meer gevoed worden
* wil zelf de lepel vasthouden
* ...
*wanneer de drang naar zelfstandigheid niet overeenstemt met de mogelijkheden van de baby of de ouderlijke controle kunnen kinderen heel boos worden*
vanaf 1 jaar: **onafhankelijkheidsfase**
* leren stappen
* leren spreken
* op verkenning
vanaf 18 maanden: periode van **vastklampen** aan de ouder
* driftbuien bij het slapengaan
--> waarschijnlijk door groeiend besef van scheiding
87
# 3.2 Psychisch welzijn
Bespreek de evolutie van de communicatie.
* 6-8 maanden: **brabbelen** en heftig bewegen
* 9 maanden: bewust van de communicatie met anderen --> actief **aandacht trekken**
* 8-10 maanden: brabbelen evolueert naar complexe herkenbare geluiden --> **eerste woordje**
* 18-24 maanden: **snelle vooruitgang** ivm taal (benoemt voorwerpen, uitbreiding woordenschat)
* 2 jaar: vormen van **2-woordzinnen**
88
Wat is het Van Wiechen-onderzoek?
een gestandaardiseerde methode voor de systematische opvolging van de **algemene ontwikkeling** van zuigelingen
89
# 3.3 Slapen
Wat is het belang van slapen?
lichamelijk, emotioneel en verstandelijk te **herstellen**
*voldoende slaap = voldoende energie*
90
# 3.3 Slapen
Bespreek het veranderend slaappatroon van het kind.
**0-2 maand**
* 16-20u/dag slaap
* maximum 4u na elkaar slaap
* wakkere periodes nemen toe van 30-75 min.
vanaf **3 maanden**
* 14-16u/dag slaap
* overdag meer wakker / 's nachts langer doorslapen
* overdag slaap in blokken van 2u, met wakkere periode van 1,5u
vanaf **6 maanden**
* 15u/dag slaap
* veel kinderen slapen 's nachts door
vanaf **9 maanden**
* 70-80% slaapt 's nachts door
## Footnote
pasgeborenen maken geen onderscheid tussen dag en nacht
91
# 3.3 Slapen
Bespreek de ontwikkeling van de slaapcyclus.
tijdens het **eerste levensjaar**
* meermaals per nacht
* 1 slaapcyclus wordt met de leeftijd ook langer
1 slaapcyclus bij een baby duurt **+/- 45 minuten**
92
# 3.3 Slapen
Bespreek de evolutie van de dutjes.
**1 jaar**
* ochtend- en middagdutje
* slaapt 's nachts 11-12u door
**1-2 jaar**
* ochtenddutje verdwijnt
**2-5 jaar**
* middagdutje verdwijnt
## Footnote
het afbouwen van slaap overdag kan ervoor zorgen dat het kind 's nachts extra slaap nodig heeft
93
# 3.3 Slapen
Wat kunnen tekenen van slaaptekort zijn bij de baby?
* moe uitzien
* hangerig zijn
* prikkelbaar zijn
94
# 3.3 Slapen
Welke slaapproblemen kunnen optreden?
* moeilijk inslapen
* vaak wakker worden
* 's nachts roepen
* heel vroeg wakker zijn
95
# 3.3 Slapen
Wat kan de oorzaak zijn van slaapproblemen?
* nieuwe dingen leren (rollen, groot bed,...)
* drukke dagen
* lichamelijke veranderingen (tandjes)
* scheidingsangst
* ziekte
* ...
96
# 3.3 Slapen
Wat is de taak van de vroedvrouw ivm slaapproblemen?
* actief luisteren
* basistips meegeven
* doorverwijzen waar nodig (vb. gecertificeerd slaapcoach)
97
# 3.3 Slapen
Welke basistips kun je meegeven om een goede nachtrust te bevorderen?
**rust** en **regelmaat**
* rustige **omgeving**
* kamer op goede **temperatuur**
* zelf rustig en **ontspannen** zijn (de baby reageert op de gemoedstoestand van de ouder)
* **routine** / ritueel toepassen (knuffel, verhaaltje,...)
* ...
98
# 3.4 Comfortzorg
Tijdens wakkere momenten kan een baby ongemak ervaren. Hoe kun je nodige verlichting en rust bieden?
* badje
* massage
* dragen / wiegen van de baby
* inbakeren
* ...
99
# 3.4 Comfortzorg
Bespreek huilen.
elke baby huilt, maar niet elke baby huilt evenveel
* 0-6 weken: 1-**1,5u** huilen/dag
* 6 weken: **2,5u** huilen/dag (huilpiek)
* 3 maanden: huilen verminderd
## Footnote
huilen is een manier van communiceren
100
# 3.4 Comfortzorg
Wat kan helpen wanneer baby's veel huilen?
* **structuur** en **regelmaat** (rituelen maken de dag voorspelbaar en brengen rust)
* **comfortzorg**
101
# 3.4 Comfortzorg
Wanneer is een baby een huilbaby?
Objectief gezien: **3-3-3 regel** (Wessel, 1954)
* huilt langer dan 3u
* minstens 3 dagen/week
* gedurende 3 opeenvolgende weken
Subjectief gezien: **perceptie ouders**
'een baby huilt overmatig wanneer dit door de ouder(s) als dusdanig ervaren wordt'
## Footnote
excessief huilen **verdwijnt meestal spontaan** na enkele maanden
102
# 3.4 Comfortzorg
Wat kunnen ouders doen wanneer hun baby overmatig huilt?
* huilkaart invullen
* erover praten
* hulp aanvaarden
## Footnote
overmatig huilen kan uitputtend zijn voor de ouders --> gevaarlijk
103
# 3.4 Comfortzorg
Wat is het doel van een huilkaart?
* **objectieve kijk** op het huilen bekomen
* **huilpatronen** herkennen
104
# 3.4 Comfortzorg
Vanaf wanneer kan een volledige babymassage worden toegepast?
4-6 weken
105
# 3.4 Comfortzorg
Geef een definitie van inbakeren.
Letterlijk: 'in doeken wikkelen'
Wat?
De baby wordt van schouders tot tenen **begrensd**.
Gevolg?
De baby kan zich **gemakkelijker overgeven** aan rust / slapen.
Aandachtspunten?
**Tijdelijk** hulpmiddel om regelmaat en zelfredzaamheid te bekomen.
106
# 3.4 Comfortzorg
Geef de indicaties en contra-indicaties voor inbakeren.
**Indicaties**
* overmatig huilen
* onrustig gedrag
* overactief gedrag
* darmkrampjes
**Contra-indicaties**
* afwijkingen bij heupontwikkeling
* koorts
* eerste 24u na vaccinatie
* infectie van de luchtwegen
* zuigelingenscoliose
107
# 3.4 Comfortzorg
Bespreek het belang van correct inbakeren.
preventie van **onveilige situaties** voor de baby (vb. wiegendood)
--> **lichaamstemperatuur**
* eventuele oververhitting voorkomen
* kledij aanpassen
108
# 3.4 Comfortzorg
Vanaf wanneer kun je starten met inbakeren?
**3 weken**
--> eerst de kans geven om een eigen ritme van slapen, eten en spelen te ontwikkelen
109
# 3.4 Comfortzorg
Hoe lang duurt de gewenningsfase bij het inbakeren?
**1-2 weken**
* sommige baby's bieden vanaf dag 1 weerstand
* andere slapen eerst overmatig door het inbakeren waardoor ze op dag 2 of 3 extra kracht hebben en dan pas weerstand bieden
## Footnote
hoe ouder het kind bij het starten met inbakeren, hoe meer weerstand het biedt en hoe langer de weerstand duurt
110
# 3.4 Comfortzorg
Vanaf wanneer dien je te stoppen met inbakeren?
**6 maanden**
--> kans dat het kind op de buik draait
--> best afbouwen vanaf 4 maanden
111
# 3.4 Comfortzorg
Hoe kun je het inbakeren stapsgewijs afbouwen?
* de **armpjes** vrijlaten
* inbakerdoek **weglaten** bij de beste dutjes
* passende **slaapzak** als alternatief
112
# 3.4 Comfortzorg
Wat zijn de voordelen van het dragen van een baby?
* de baby wordt **gewiegd**
* voelt zich **veilig**
* kan nieuwe **indrukken** opdoen
* kan vanaf de **geboorte**
--> de baby is meer **ontspannen**
--> de **huiltijd vermindert** aanzienlijk
113
# 3.4 Comfortzorg
Wat zijn de aandachtspunten bij het dragen van de baby?
goede **ondersteuning** van de rug en het hoofdje
## Footnote
draagdoeken zijn hierbij geschikter dan draagzakken
