2B1 week 1 Flashcards
Wat voor kleur zijn grampositieve bacteriën en gramnegatieve bacteriën?
positief: paars
negatief: rood
In welke 5 stappen vermenigvuldigt een virus zich?
- hechting van glycoproteinen aan de gastheercel:
- het virale RNA komt vrij in het cytoplasma
- RNA omgezet in DNA door reverse transcriptase
- met integrase ingebouwd in genoom
- transcriptie en translatie van virussenpartikels
Welke vormen van genetisch materiaal hebben bacterien?
circulair DNA en plasmidaal DNA
Wat is de betekenis van een infectie?
Als er schade is of een veranderde fysiologie door interactie van een gastheer en een micro-organisme
Wat is het verschil tussen klinisch en subklinisch?
Klinisch heb je last van de infectie en subklinisch is de infectie er wel maar merk je niks ervan
Waarvan is de pathogenese van infectieziekten afhankelijk?
pathogeniciteit (vermogen om ziekte te veroorzaken, wel of niet), virulentie (vermogen om ziekte te veroorzaken, hoeveel), de gastheer en de besmettingsroute
Wat zijn oppertunistische pathogenen? en primaire pathogenen?
ziekteverwekkers die alleen ziekte veroorzaken bij mensen met een verminderd immuunsysteem
ziekteverwekkers die altijd ziekte veroorzaken
Wekt een cel die door apoptose sterft een ontstekingsreactie?
nee
wat voor innate barrieres tegen infectie zijn er?
mechanisch: huid en trilharen
chemisch: maagzuur, vetzuren, lage pH
microbiologisch: microbiota
noem 3 cellen die betrokken zijn bij de innate afweer?
mestcellen, macrofagen en parenchymcellen
noem 3 cellen die betrokken zijn bij de innate afweer?
mestcellen, macrofagen en parenchymcellen
noem 7 verschillen tussen de innate en de adaptieve afweer
innate:
- genoom-gecodeerde receptor
- niet-klonale respons
- snelle reactie
- altijd in alle individuen aanwezig
- geen geheugen
- patroonherkenning
- granulocyten en monocyten
adaptief:
- gearrengeerde receptor
- klonale respons
- tijd nodig voor celdeling
- verschillend per individu
- toename door geheugen
- specifieke herkenning
- B- en T-lymfocyten
wat zijn primaire lymfoide organen?
thymus en het beenmerg
wat zijn secundaire lymfoide organen?
lymfklieren, milt, plaques van Peyer, lymfoid weefsel in de darm, longen en neus en de tonsillen
Wat is homing?
migratie van immuuncellen naar de juiste plek, de ontstekingshaard
waar in de lymfklieren bevinden zich de T-cellen en de B-cellen?
T-cellen: de binnenste cortex (paracortex)
B-cellen: aan de buitenzijde van de cortex
welke cellen worden gestimuleerd door Th1-cellen en Th2-cellen?
Th1-cellen: CD8+ T-cellen
Th2-cellen: plasmacellen
Wat is het verschil tussen MHC en HLA?
MHC = HLA, maar HLA alleen voor mensen en MHC kan ook voor dieren gebruikt worden
wat presenteren HLA-I en HLA-II?
HLA-I presenteert antigenen uit het cytosol aan CD8+ T-cellen
HLA-II presenteert exogeen antigeen aan CD4+ T-cellen
Wat voor aandoeningen kan je krijgen bij disfunctioneren van het immuunsysteem?
Allergie, auto-inflammatie, auto-immuniteit, immuundeficientie, leukemie/lymfoom
Waaruit bestaat het genetisch materiaal van een virus?
DNA of RNA
Hoe verschillen virussen en bacteriën van elkaar met replicatie?
bacteriën delen zich in tweeën en groeien exponentieel.
virussen worden ontmanteld en in elkaar gezet waarna er een burst komt en er veel virusdeeltjes vrijkomen.
Hoe heet de fase waar een virus niet te detecteren valt?
de eclipse fase
o.b.v. wat kan je virussen classificeren?
- ziekte: welke veroorzaakt het
- morfologie/vorm
- genetisch materiaal: enveloped of non-enveloped (moeilijk weg te wassen met water en zeep), enkelstrengs/dubbelstrengs, positive of negative stranded, lineair of circulair
- replicatiecyclus: aanhechting met receptor op gatheercel membraan. penetratie (zonder envelop), endocytose (met- en zonder envelop), membraanfusie (met envelop).
Wat is het verschil tussen RNA+ en RNA- van een virus?
RNA+ kan gelijk worden afgelezen, wel wordt er een - matrijs gemaakt voor latere replicatie. RNA- moet eerst een complementaire streng krijgen
Welke virologische labtechnieken zijn er, noem ze en welke worden oprecht gebruikt? (3) (5)
detectie van gastheer immuunrespons (indirect)
- antilichaam respons DEZE
- innate immuunrespons
- T-lymfocyt responsen
Detectie van het virus (direct)
- detectie van het virale genoom d.m.v. PCR DEZE
- viraal antigeen (ELISA) DEZE
- directe immunofluorescentie
- immunohistochemie DEZE
- virusisolatie
Welke detectiemethoden zijn het meest effectief per ziekteverwekker?
Bacterie: microscopie en kweek
Virus: PCR en serologie
parasiet: microscopie en PCR
gist/schimmel: microscopie en kweek
Wat is de onderverdeling van parasieten?
- ectoparasieten ( fysiek aan de buitenkant)
- parasitaire wormen (meercellig)
- parasitaire protozoa (eencellig)
wat voor diersoort wordt er gebuikt als vector door parasieten?
e-vertebraten/ongewervelden
geef de definities van de volgende woorden:
- directe ontwikkelingscyclus
- indirecte ontwikkelingscyclus
- definitieve gastheer
- tussengastheer
- gastheerspecificiteit
- de parasiet is afhankelijk van 1 gastheer
- de parasiet is afhankelijk van 2 of meer gastheren
- de gastheer waarin de volwassen parasiet herbergt en de geslachtelijke vermenigvuldiging plaatsvindt
- de gastheer waar de aseksuele vermeerdering plaatsvindt (zonder DNA-uitwisseling)
- specialisatie van een parasiet aan een bepaalde gastheer
noem de 3 vormen van Leishmaniasis
- cutane leishmaniasis
- mucocutane leishmaniasis
- viscerale leishmaniasis
Wat is de pathogenese van leishmaniasis?
leishmania infecteren fagocyterende leukocyten, die gaan kapot en het immuunsysteem wordt aangetast. aanmaak van ery’s en trombo’s is verminderd -> compensatie door hepatosplenomegalie.
de dodelijke gevolgen komen vaak door secundaire infecties van het verzwakte immuunsysteem
Wat zijn de symptomen van viscerale leishmaniasis?
onregelmatige koorts, hepatosplenomegalie, buikpijn, vermagering, pancytopenie, lymfadenopathie en superinfecties
Welke behandeling is er voor viscerale leishmaniasis?
liposomaal amfotericine B, aminosidine, miltefosine (oraal)
in endemische gebieden vaak stibogluconate (maar veel bijwerkingen
Wat is een nucleoside analoog? + v.b.
een bouwsteen die wordt ingebouwd bij de virale replicatie waardoor het virale polymerase niet meer verder kan.
zidovudine (AZT)
wat is een nucleoside reverse transcriptase remmer (NRTI’s) + v.b.
een nucleoside analoog die slordig werkt en veel resistentie opwekt bij monotherapie
lamivudine
wat zijn de antivirale targets? (5)
- remmen van binding op de receptor van de gastheercel
- fusieremmers
- remmen van de reverse transcriptase
- remmen van integrase
- remmen van proteolyse
Wat is aciclovir?
een nucleoside analoog tegen herpes simplex, varicella zoster en CMV. met een hoge therapeutische breedte
Wat voor binding moet er plaatsvinden om een NK-cel te activeren?
een ligand op de activerende receptor en geen op de inhiberende receptor (kan door HLA-I)
waar bevinden cellulaire receptoren zich en waar humorale receptoren?
cellulair: membraangebonden op het plasmamembraan of het endosoom
humoraal: vrij in het bloed
Wat voor soorten humorale receptoren zijn er?
complement, collectines, pentraxines, lectines
wat voor soorten cellulaire receptoren zijn er?
opsonine R, (microbe) ligand R en supplementaire R
Wat kunnen complementeiwitten?
binden aan bacterien om ze te doden of te lyseren of ervoor zorgen dat een bacterie wordt opgeruimd
wat is opsonine?
het binden van een deeltje aan een micro-organisme of beschadigde cel en stimuleert de fagocytose van dit deeltje
noem voorbeelden van de cellulaire receptoren:
- opsonine R
- microbe ligand R
- supplementaire R
- Fc receptoren, complement receptoren
- scavenger receptoren, C-type lectine receptoren
- Toll-like receptoren, NOD-like receptoren, RIG-I-like receptoren en DNA-sensing receptoren
Wat is de werking van Fc-receptoren?
Fc-receptoren herkennen de Fc-staart van immunoglobulinen (vooral IgG) en werken activerend
Wat doen de verschillende complement receptoren vooral?
CR2 samen met IgG voor activatie van B-lymfocyten
CR1, CR3 en CR4 stimuleren fagocytose
wat zijn en doen PPR’s?
pattern recognition receptors herkennen bepaalde patronen op ziekteverwekkers en zitten op afweercellen. PAMPs (pathogen associated molecular patterns) worden herkent
wat zijn 2 vormen van fagocytose?
ritssluiting: een partikel bindt aan het oppervlak van de fagocyt, specifiek bijv. door de Fc receptor
ruffles: haalt een stuk extracellulair materiaal naarbinnen door deze te omhullen, erg aspecifiek
Wat is de werking van TLRs?
signalering en activatie van cellen. zorgt voor een signaleringscascade waardoor ontstekingsmoleculen gemaakt worden
Wat is atherosclerose op ontstekingsniveau?
het zijn alle maal kleine ontstekingen, cholesterolkristallen activeren NLRP3 die voor inflammasoom zorgen en een lokale ontsteking.
Wat zijn de cellulaire effecten en de humorale effecten van schade?
cellulair:
- endotheelactivatie
- parenchymactivatie
- leukocytactivatie
humoraal: activering van
- stollingscascade
- fibrinolyse cascade
- kinine cascade
- complement cascade
lopen de effectorfuncties van C3 apart of tegelijkertijd ?
tegelijkertijd, als C3 geactiveerd is dan lopen alle 3 de functies tegelijkertijd door
Wat zijn de effectorfuncties van complement?
- lysis: membrane attack complex, vorming van een ring die een gat maakt in een membraan (lichaamsvreemd als lichaamaseigen)
- inflammatie: C3a en C5a, aantrekken en activeren van leukocyten
- fagocytose: C3b, bindt aan het oppervlak van pathogenen en micro-organismen en trekt fagocyten aan
Wat zijn de 3 routes van de vorming van C3 convertase?
- klassieke route: C4 en C2 splitsen in C4a, C4b en C2a en C2b. C2a en C4b vormen C3 convertase wat C3 splits in C3a en C3b
- lectine route: mannose bindend lectine wordt geactiveerd door MASP en breekt C4 en C2 af, verder hetzelfde als de klassieke route
- alternatieve route: na de klassieke route bindt C3b aan factor B waardoor C3b-Bb complex ontstaat
wat is de oorzaak van erfelijk angio-oedeem?
C1-inhibitor-deficientie, lekkage van endotheel waardoor vocht uittreedt door vasoactieve stoffen door complement
Wat zijn de antimicrobiele mechanismen van fagocyten? (6)
- fagosoom verzuring
- productie van reactive nitrogen intermediates (NO)
- productie van reactie oxygen intermediates (ROS)
- productie van kationische peptiden (defensines)
- productie van bactericide eiwitten
- depletie van nutrienten, waardoor bacterie niet mee rkan groeien
welke 2 soorten macrofagen zijn er, hoe ontstaan ze en wat is hun functie?
M1: klassieke katabole route, killer-macrofagen
M2: alternatieve anabole route: belangrijk bij weefselschade herstel
op welke soorten cellen zitten MHCI en MHCII?
MHCI: alle kernhoudende cellen
MHCII: professionele antigeenpresenterende cellen (macrofagen, dendritische cel, B-cel)
cellen die MHCII tot expressie brengen hebben ook altijd MHCI
wat zijn kenmerken van de secundaire respons?
de antistoftiter stijgt eerder, sneller en hoger. ze blijven niet lang in het bloed aantoonbaar
wat doen antistoffen precies met ziekteverwekkers?
ze doden de ziekteverwekkers niet maar zorgen voor herkenning door macrofagen met hun Fc-receptoren
Wat is attenuatie?
verzwakken van de pathogeniciteit van een virus door een mutatie in het virale genoom
