2.5 Veilige Gebruik van die internet Flashcards
Wat is n virus? 5 feite
*Programme wat die normale werking van ’n rekenaar belemmer
*Word op rekenaar gelaai sonder die medewete of toestemming van gebruiker
*Ontwerp om sekuriteitsgapings te skep en uit te buit
*Probeer om te reproduseer en na ander rekenaars te versprei
*Val nie hardeware aan nie – maar die sagteware wat dit bestuur en beheer
Hoe versprei virusse?
*Virusse versprei deur geinfekteerde lêers bv.
#wat aan epos geheg is
#van internet afgelaai
word
#via n netwerk gedeel
word
# op draagbare media
(flashskyf) gestoor
word.
Hoe word virusse geaktiveer?
Wanneer jy die geinfekteerde lêer oopmaak
Hoe weet ek of my rekenaar n virus het?
*Lêers begin skielik verdwyn
*Die rekenaar word baie stadiger
*Programme werk nie meer reg nie
*Beskikbare spasie op die hardeskyf verminder skielik drasties
*Foutboodskappe verskyn wat nog nie voorheen gesien is nie
*Rekenaar laai nie meer nie
*Antivirussagteware sê daar is ’n bedreiging of ’n virus
Anti-virussagteware kan opgestel word om?
*mens te waarsku as daar ’n virus op jou rekenaar is
*enige virus wat dit identifiseer outomaties uit te vee
*’n virus te kwarantyn
Hoe kan virusse voorkom word?
*Installeer ’n antivirusprogram
*Hou jou antivirussagteware en –definisies (signatures) op datum
*Deursoek lêers wat op draagbare media (bv. flash-skywe) gestoor is, voor gebruik
*Deursoek e-posaanhangsels en lêers wat afgelaai is voordat jy dit oopmaak
Wat noem jy sagteware wat met slegte bedoeling geskryf is?
Malware/Kwaadwillige sagteware
Wat is Malware/kwaadwillige sagteware?
*kan sagteware wees wat geskryf is om ernstige skade aan te rig of
*sagteware wat net n irritasie is bv. adware
Wat noem jy sagteware wat geskryf is om n irritasie te wees en wat maak dat advertensies oor en oor verskyn?
Adware
Wat is n virusdefinisie?(signature)
*patroon waarmee n virus geindentifiseer kan word.
*moet aanhoudend opgedateer word weens daaglikse nuwe variante
*word gewoonlike outomaties afgelaai
Waar of onwaar?
virusprogramme kan net een keer n jaar opgedateer word?
Onwaar, daagliks
Voorbeelde van antivirusprogramme
*Norton Antivirus
*AVG
*Avast
wat is n rekenaarwurm
malware wat homself oor n netwerk versprei
*gewoonlik via epos
*sonder dat gebruiker n geinfekteerde program oopgemaak het.
*wurm reproduseer oor en oor, en versprei baie vinnig
Wat gebeur met jou rekenaar as hy n rekenaarwurm ontvang?
*maak alles beskikbare geheue spasie op hardeskyf vol
*veroorsaak dat rekenaar baie stadig werk.
Hoe kan jy rekenaarwurm voorkom?
*intalleer opgedateerde antivirus program
*moenie vreemde/verdagte eposse oopmaak nie.
Wat is n trojane?
*Skadelike program wat as a nuttige toepassing vermom is
*daarop staatmaak dat jy program oopmaak.
*Vee lêers op jou rekenaar uit, of
*deursoek dit vir persoonlike inligting om na die persoon wat die Trojaan geskep het terug te stuur
Hoe verskil trojane van virusse en wurms?
*vermeerder nie hulself nie
*infekteer nie ander lêers nie
Wat is spam(gemorspos)?
E-posadvertensies wat jy nie versoek het nie
Hoe kan jy spam hanteer?
*Wees versigtig vir wie jy joue-posadres gee
*Vind uit of jou ISP kan help – baie ISP’s onderskep spam
*Ondersoek die fasiliteite van jou e-posprogram
Nadele van spam(gemorspos)?
*neem tyd om ongewensde epos te identifiseer en uit te vee
*neem onnodige stoorspasie
*maak internet stadiger
Wat is n internet hoax?
*Internet hoax is ’n e-posboodskap of -artikel wat beoog om ander te bedrieg
*kan per epos, whatts up, Facebook gestuur word
*nie altyd kwaadwillige motief agter valse inligting nie
*hits mens aan om boodskap soveel moontlik keer aan te stuur.
Gee voorbeelde van bedrogskemas?
*blits dieete
*kettingsbriewe
Hoe kan hoax en bedrogskemas voorkom word?
*Moet nooit inligting sonder meer aanvaar nie
*Gaan altyd die bron van inligting na
*Dikwels net ’n gerug – nie op feite gebaseer nie
*Vee dit uit – waarsku die persoon wat dit stuur daaroor
*Pasop vir hoaxes wat jou aanmoedig om belangrike lêers van jou rekenaar af te vee
*Baie webwerwe ondersoek hoaxes en publiseer die resultate – besoek hierdie webwerwe om die geloofwaardigheid van boodskappe te ondersoek
Wat is uitvissingsbedrog?Phising?
*Mislei gebruikers om persoonlike en vertroulike besonderhede soos PIN-nommers en wagwoorde te verklap
*deur voor te gee dat dit van ’n wettige organisasie (dikwels ’n bank) af kom. *Gewoonlik e-posboodskappe.
Hoe kan ek Phising/uitvissingsbedrog?
*Moenie op e-posnavrae om bankbesonderhede, soos PIN’s en wagwoorde te bevestig, reageer nie
*Tik die URL van banke ens. se webtuistes direk in die adresbalkie – moenie op ’n skakel in ’n e-pos klik om na hierdie webwerwe toe te gaan nie
*Maak seker dat die webwerf beveilig is
Hoe weet jy n webwerf is veilig?
Beveiligde webwerf: https:// en nie http:// nie
Wat is Pharming?
*Gebruiker word outomaties na ’n ander (vervalste) webwerf geneem *selfs as hy/sy die korrekte URL vir die amptelike webwerf intik
*Misdadigers kan enige data wat die gebruiker intik gebruik –
*gewoonlik wagwoorde en PIN’s
Hoe kan jy Pharming voorkom?
*Maak seker dat jy die nuutste anti-spyware-sagteware geïnstalleer het
*Baie webwerwe wat vir vertroulike inligting vra, sal jou waarsku as jy na ’n ander werbwerf verwys word –
*moenie die waarskuwings ignoreer nie
*Maak seker dat die webwerf wat jy besoek beveilig is
Wat is spyware?
*programme met slegte bedoelings (malware)
* wat probeer om die manier wat jy jou rekenaar gebruik te monitor
* en daarvan boek te hou
Wat is e-pos spoofing?
*Die verandering van die opskrif van ’n e-pos (die adresgedeelte van die e-pos) *sodat dit lyk asof die e-pos van ’n ander bron af kom
Algemene riglyne om om die internet veilig te gebruik?
Hou die bedryfstelsel op datum
Hou antivirussagteware se definisies op datum
Wees versigtig wanneer jy sagteware vanaf die internet installeer
Moenie op skakels in opwipvensters klik nie
Wees versigtig wanneer jy aanhegsels of programme oopmaak – veral die wat jy van die internet afgelaai het
Leer goeie gewoontes vir wagwoordgebruik aan
Bly ingelig – wees bewus van nuus en wenke
Moenie liggelowig wees nie
Wat noem jy enige sagteware wat met slegte bedoelings geskryf word?
Malware
n Tipe program wat sonder die gebruiker se medewete op n rekenaar gelaai word en wat geskryf is met die doel om die werking van die rekenaar te belemmer. Hierdie program probeer ook om homself herhaaldelik te kopieer en te versprei
virus
Sagteware wat geskryf is om homself oor n netwerk te versprei, en homself herhaaldelik kopieer, sodat al die beskikbare spasie van jou rekenaar se hardeskyf of geheue in beslag geneem word.
Wurm
n skadelike program wat homself as n nuttige program voordoen. Jy word mislei om die program oop te maak en te gebruik.
Trojaan
n boodskap of artikel met die doel om mense te mislei of te bedrieg?
Hoax
Die elektroniese ekwivalent van gemorspos
Spam
Pogings om die gebruiker om die bos te lei om persoonlike en vertroulike inligting te verskaf, deur boodskappe, gewoonik e-posboodskap, te gebruik wat voorgee dat dit van n betroubare organisasie-dikwels n bank-kom
Uirvissingsbedrog
Soort bedrogskema waar n gebruiker outomaties na n ander vervalste weberf geneem word, selfs al tik hy die korrekte URL in
Pharming
Watter tipe bedrogskema is dit?
Moet mens op die skakel klik, motiveer?
*Phising
*nee, as mens op die skakel klik, kan dit mens na n vals webwerf lei waar jou vertroulike inligting gesteel kan word
