2.5 Veilige Gebruik van die internet

Question 1

Wat is n virus? 5 feite

Answer 1

*Programme wat die normale werking van ’n rekenaar belemmer
*Word op rekenaar gelaai sonder die medewete of toestemming van gebruiker
*Ontwerp om sekuriteitsgapings te skep en uit te buit
*Probeer om te reproduseer en na ander rekenaars te versprei
*Val nie hardeware aan nie – maar die sagteware wat dit bestuur en beheer

Question 2

Hoe versprei virusse?

Answer 2

*Virusse versprei deur geinfekteerde lêers bv.
#wat aan epos geheg is
#van internet afgelaai
word
#via n netwerk gedeel
word
# op draagbare media
(flashskyf) gestoor
word.

Question 3

Hoe word virusse geaktiveer?

Answer 3

Wanneer jy die geinfekteerde lêer oopmaak

Question 4

Hoe weet ek of my rekenaar n virus het?

Answer 4

*Lêers begin skielik verdwyn
*Die rekenaar word baie stadiger
*Programme werk nie meer reg nie
*Beskikbare spasie op die hardeskyf verminder skielik drasties
*Foutboodskappe verskyn wat nog nie voorheen gesien is nie
*Rekenaar laai nie meer nie
*Antivirussagteware sê daar is ’n bedreiging of ’n virus

Question 5

Anti-virussagteware kan opgestel word om?

Answer 5

*mens te waarsku as daar ’n virus op jou rekenaar is
*enige virus wat dit identifiseer outomaties uit te vee
*’n virus te kwarantyn

Question 6

Hoe kan virusse voorkom word?

Answer 6

*Installeer ’n antivirusprogram
*Hou jou antivirussagteware en –definisies (signatures) op datum
*Deursoek lêers wat op draagbare media (bv. flash-skywe) gestoor is, voor gebruik
*Deursoek e-posaanhangsels en lêers wat afgelaai is voordat jy dit oopmaak

Question 7

Wat noem jy sagteware wat met slegte bedoeling geskryf is?

Answer 7

Malware/Kwaadwillige sagteware

Question 8

Wat is Malware/kwaadwillige sagteware?

Answer 8

*kan sagteware wees wat geskryf is om ernstige skade aan te rig of
*sagteware wat net n irritasie is bv. adware

Question 9

Wat noem jy sagteware wat geskryf is om n irritasie te wees en wat maak dat advertensies oor en oor verskyn?

Answer 9

Adware

Question 10

Wat is n virusdefinisie?(signature)

Answer 10

*patroon waarmee n virus geindentifiseer kan word.
*moet aanhoudend opgedateer word weens daaglikse nuwe variante
*word gewoonlike outomaties afgelaai

Question 11

Waar of onwaar?
virusprogramme kan net een keer n jaar opgedateer word?

Answer 11

Onwaar, daagliks

Question 12

Voorbeelde van antivirusprogramme

Answer 12

*Norton Antivirus
*AVG
*Avast

Question 13

wat is n rekenaarwurm

Answer 13

malware wat homself oor n netwerk versprei
*gewoonlik via epos
*sonder dat gebruiker n geinfekteerde program oopgemaak het.
*wurm reproduseer oor en oor, en versprei baie vinnig

Question 14

Wat gebeur met jou rekenaar as hy n rekenaarwurm ontvang?

Answer 14

*maak alles beskikbare geheue spasie op hardeskyf vol
*veroorsaak dat rekenaar baie stadig werk.

Question 15

Hoe kan jy rekenaarwurm voorkom?

Answer 15

*intalleer opgedateerde antivirus program
*moenie vreemde/verdagte eposse oopmaak nie.

Question 16

Wat is n trojane?

Answer 16

*Skadelike program wat as a nuttige toepassing vermom is
*daarop staatmaak dat jy program oopmaak.
*Vee lêers op jou rekenaar uit, of
*deursoek dit vir persoonlike inligting om na die persoon wat die Trojaan geskep het terug te stuur

Question 17

Hoe verskil trojane van virusse en wurms?

Answer 17

*vermeerder nie hulself nie
*infekteer nie ander lêers nie

Question 18

Wat is spam(gemorspos)?

Answer 18

E-posadvertensies wat jy nie versoek het nie

Question 19

Hoe kan jy spam hanteer?

Answer 19

*Wees versigtig vir wie jy joue-posadres gee
*Vind uit of jou ISP kan help – baie ISP’s onderskep spam
*Ondersoek die fasiliteite van jou e-posprogram

Question 20

Nadele van spam(gemorspos)?

Answer 20

*neem tyd om ongewensde epos te identifiseer en uit te vee
*neem onnodige stoorspasie
*maak internet stadiger

Question 21

Wat is n internet hoax?

Answer 21

*Internet hoax is ’n e-posboodskap of -artikel wat beoog om ander te bedrieg
*kan per epos, whatts up, Facebook gestuur word
*nie altyd kwaadwillige motief agter valse inligting nie
*hits mens aan om boodskap soveel moontlik keer aan te stuur.

Question 22

Gee voorbeelde van bedrogskemas?

Answer 22

*blits dieete
*kettingsbriewe

Question 23

Hoe kan hoax en bedrogskemas voorkom word?

Answer 23

*Moet nooit inligting sonder meer aanvaar nie
*Gaan altyd die bron van inligting na
*Dikwels net ’n gerug – nie op feite gebaseer nie
*Vee dit uit – waarsku die persoon wat dit stuur daaroor
*Pasop vir hoaxes wat jou aanmoedig om belangrike lêers van jou rekenaar af te vee
*Baie webwerwe ondersoek hoaxes en publiseer die resultate – besoek hierdie webwerwe om die geloofwaardigheid van boodskappe te ondersoek

Question 24

Wat is uitvissingsbedrog?Phising?

Answer 24

*Mislei gebruikers om persoonlike en vertroulike besonderhede soos PIN-nommers en wagwoorde te verklap
*deur voor te gee dat dit van ’n wettige organisasie (dikwels ’n bank) af kom. *Gewoonlik e-posboodskappe.

Question 25

Hoe kan ek Phising/uitvissingsbedrog?

Answer 25

*Moenie op e-posnavrae om bankbesonderhede, soos PIN’s en wagwoorde te bevestig, reageer nie
*Tik die URL van banke ens. se webtuistes direk in die adresbalkie – moenie op ’n skakel in ’n e-pos klik om na hierdie webwerwe toe te gaan nie
*Maak seker dat die webwerf beveilig is

Question 26

Hoe weet jy n webwerf is veilig?

Answer 26

Beveiligde webwerf: https:// en nie http:// nie

Question 27

Wat is Pharming?

Answer 27

*Gebruiker word outomaties na ’n ander (vervalste) webwerf geneem *selfs as hy/sy die korrekte URL vir die amptelike webwerf intik
*Misdadigers kan enige data wat die gebruiker intik gebruik –
*gewoonlik wagwoorde en PIN’s

Question 28

Hoe kan jy Pharming voorkom?

Answer 28

*Maak seker dat jy die nuutste anti-spyware-sagteware geïnstalleer het
*Baie webwerwe wat vir vertroulike inligting vra, sal jou waarsku as jy na ’n ander werbwerf verwys word –
*moenie die waarskuwings ignoreer nie
*Maak seker dat die webwerf wat jy besoek beveilig is

Question 29

Wat is spyware?

Answer 29

*programme met slegte bedoelings (malware)
* wat probeer om die manier wat jy jou rekenaar gebruik te monitor
* en daarvan boek te hou

Question 30

Wat is e-pos spoofing?

Answer 30

*Die verandering van die opskrif van ’n e-pos (die adresgedeelte van die e-pos) *sodat dit lyk asof die e-pos van ’n ander bron af kom

Question 31

Algemene riglyne om om die internet veilig te gebruik?

Answer 31

Hou die bedryfstelsel op datum
Hou antivirussagteware se definisies op datum
Wees versigtig wanneer jy sagteware vanaf die internet installeer
Moenie op skakels in opwipvensters klik nie
Wees versigtig wanneer jy aanhegsels of programme oopmaak – veral die wat jy van die internet afgelaai het
Leer goeie gewoontes vir wagwoordgebruik aan
Bly ingelig – wees bewus van nuus en wenke
Moenie liggelowig wees nie

Question 32

Wat noem jy enige sagteware wat met slegte bedoelings geskryf word?

Answer 32

Malware

Question 33

n Tipe program wat sonder die gebruiker se medewete op n rekenaar gelaai word en wat geskryf is met die doel om die werking van die rekenaar te belemmer. Hierdie program probeer ook om homself herhaaldelik te kopieer en te versprei

Answer 33

virus

Question 34

Sagteware wat geskryf is om homself oor n netwerk te versprei, en homself herhaaldelik kopieer, sodat al die beskikbare spasie van jou rekenaar se hardeskyf of geheue in beslag geneem word.

Answer 34

Wurm

Question 35

n skadelike program wat homself as n nuttige program voordoen. Jy word mislei om die program oop te maak en te gebruik.

Answer 35

Trojaan

Question 36

n boodskap of artikel met die doel om mense te mislei of te bedrieg?

Answer 36

Hoax

Question 37

Die elektroniese ekwivalent van gemorspos

Answer 37

Spam

Question 38

Pogings om die gebruiker om die bos te lei om persoonlike en vertroulike inligting te verskaf, deur boodskappe, gewoonik e-posboodskap, te gebruik wat voorgee dat dit van n betroubare organisasie-dikwels n bank-kom

Answer 38

Uirvissingsbedrog

Question 39

Soort bedrogskema waar n gebruiker outomaties na n ander vervalste weberf geneem word, selfs al tik hy die korrekte URL in

Answer 39

Pharming

Question 40

Watter tipe bedrogskema is dit?
Moet mens op die skakel klik, motiveer?

Answer 40

*Phising
*nee, as mens op die skakel klik, kan dit mens na n vals webwerf lei waar jou vertroulike inligting gesteel kan word